|
2007
|
|
|
Adibidez, hizkuntza batek zaldi kontzeptu enpiriko bakarra eduki lezake, edo errealitate hori bi, bost, hamar kontzeptu enpiriko ezberdinetan banatua; baina beti ere, bat hala hamarrak, kontzeptu enpiriko horiek errealitate, substantzia, zertasun kontzeptu «hutsen» moldeetan sentsuen datuak isuri eta pentsatu/ eratuak izango dira. Sentsu datuak (sentitu) forma huts horietan isuri eta eratuz (pentsatu) sortzen dira kontzeptu enpirikoak (hizkuntzetan) (eta arraza, alafede, izpiritutik
|
hizkuntzarako
bilakabide honetan guztian ez lehen eta ez azkeneko momentuan agertzen da inoiz ere ezertarako!). Humboldt garbiaren garbia da puntu horretan.
|
|
2008
|
|
|
Stammbauntheorie> delakoak akatsak izan zituen geroago (euskalkien kokaguneagatik, etab.) eta beste proposamen bat agertu zen. Ezin naiz luzaroago geratu arazo honetan; argi laga behar da, dena dela, hizkuntzen arteko erlazio fonetiko edota gramatikal bat gertatzen dela sostengatzeko ikertzaileak antzekotasun zehatzak erakutsi behar ditu,
|
hizkuntza
bilakabideari dagokionez. Hau guzti hau kontuan edukiz, bistan dago sailkapen honek eta gorago ikusitako sailkapen fantasiosoek ez dutela zer ikusirik.
|
|
2012
|
|
|
Euskararen historia soziolinguistikoan ere ideia hori nabarmendu da: "
|
Hizkuntzaren
bilakabideen erdigunean hiztunek, banaka nahiz taldeka, egiten dituzten hautapenak daude" (Erize 1997: 130).
|
|
2015
|
|
|
Txepetxen ekarpen bat
|
hizkuntzen
bilakabidea azaltzeko proposatu zuen eredua da.
|
|
|
Txepetxen beste ekarpen bat
|
hizkuntzen
bilakabidea azaltzeko proposatu zuen eredua da. Bertan, hizkuntzen gorabeherak zergatik gertatzen diren azaltzen du, pausoz pauso.
|
|
2016
|
|
|
Hizkuntza baten bilakaera eta egoera soziolinguistikoa aztertu ahal izateko, eredu metodologiko osatua aurkeztea izan genuen helburu. Eredu metodologiko honek euskararen bilakaera eta egoera aztertzeko, bai eta bestelako
|
hizkuntzen
bilakabideari begiratua emateko ere balio du. Horrexegatik, eredu metodologikoa euskaraz sortu, argitaratu eta aurkeztu bazen ere, etorkizunean bestelako hizkuntzetan ere eskainiko da.DSS2016EUk eta Kutxa Fundazioak babestutako ikerketa horren emaitzak abenduaren 20an emango dira aditzera, Donostiako Luis Villasante Euskararen Ikergunean egingo den jardunaldian.
|
|
2020
|
|
|
Hurch ek (1988: 347) dioen bezala,
|
hizkuntzek
bilakabide ezberdinak hauta ditzakete arazo (zailtasun artikulatorio bat edo oharmenari dagokion zailtasun bat) beraren aurrean. Aztergai dugun bilkuraren kasuan, kontsonante multzo bakarrean ahotsaren bi balio (ahoskabe/ ahostun)" konbinatu" beharrak sortzen du zailtasuna, ahots kordek dardara ez egitetik dardara egitera igaro bailukete segmentu bilkuran.
|
|
2021
|
|
|
Alabaina, hizkuntza batek bestea xurgatzea ez da hizkuntzaren aldaketa soiltzat hartu behar, hizkuntza ahulagoaren gainbeheraren adierazletzat baizik. David Crystal hizkuntzalariak Language Death (Hizkuntza heriotza) izeneko liburuan erakusten du nolakoa izan ohi den galtzeko zorian dauden edota gutxiagotzen ari diren
|
hizkuntzen
bilakabidea; alegia, nola urritzen eta urratzen diren hizkuntza horiek, eremuz eremu, erregistroz erregistro, mailaz maila.67 Bada, hiztunei apurka apurka murrizten zaizkie elkarrekin komunikatzeko bideak, harik eta indartsuago den hizkun  tzak bestea alor guztietan ordezkatzen duen arte.
|