|
2005
|
|
|
Bestalde, Alan R. Kingek El Salvadorko nawat
|
hizkuntzaren
berreskuratze prozesuaz hitz egin digu Maiatzeko ura! Hizkuntza berreskurapenaren artasoroa lantzen lanean, eta Pruden Gartziak Jean Paul Sastreren pentsamenduan kokatzen du Txillardegiren konpromiso intelektuala Kunderarenarekin parekatuz, Kundera etorri duk hitaz galdezka idazkian.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaren gizarte funtzioak berregokitzeko hizkuntza sistemak gizarteko hizkuntza funtzioak berrantzolatzeak feedback negatiboko dinamika sortzeko aukera ematea dakar berekin, eta feedback horren eragina hizkuntzaeskariaren edukia zuzentzea ekar dezake. Eredu horren arabera, gizarte jakin horrek ikusiko du erakundeek edo hizkuntza sistemako arduradunek eskaintza egiten diola,
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesu bat sustatzeko itxurazko ospe adierazpenen eta leialtasun aktiboko jarreren bitartez. Horrenbestez, ereduak egoera eta prozesu errealak deskribatzen ditu, hizkuntza plangintzako prozedurak aztertzeko; esaterako, Amerikan frantsesaren alde egiteko nahiz Europan eskualde hizkuntzen eta eremu urriko hizkuntzen alde egiteko.
|
|
|
Eredu horren arabera, gizarte jakin horrek ikusiko du erakundeek edo hizkuntza sistemako arduradunek eskaintza egiten diola,
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesu bat sustatzeko itxurazko ospe adierazpenen eta leialtasun aktiboko jarreren bitartez.
|
|
|
Beharbada gehiegi laburbilduko badut ere, uste dut kontuan hartu behar dela hiritartasunaren, identitate nazional edo komunitarioaren, komunitate politiko edo nazionalitatearen eta lurraldetasunaren arteko desberdintasuna; izan ere, beren arteko lotura ikaragarri handia bada ere, desberdinak dira. Eta erabakigarria da lehenbailehen abian jarri behar dugun estrategian, ez bakarrik immigrazioaren arazoari seriotasunez aurre egiteko, baizik eta kultura eta
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesuan nola txertatu aztertzeko ere bai, bai eta Euskal Herriaren subiranotasunaren aitortze prozesuan aztertzeko ere. Lau errealitate horiek automatikoki ez homologatzeko proposamena, gaur egun, ez da erraz onartzen, iraultza burgesen ondorioz sortu zen modernizazio unibertsalizatzaile, uniformizatzaile eta kolore bakarrekoak abian jarri zuen zibilizazio proiektua horiek identifikatzean eta horiek nahastean oinarritu baitzen.
|
|
2009
|
|
|
Euskalduntzearen gaia ere hor sartuko nuke: gizartean
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesuan sartuta gaude eta familiek euskara bermatu ezin duten kasuetan hezkuntza publikoak ziurtatzen du euskara ikastea. Zerbitzu publikoek gainera ez dute sexuen araberako lan bereizkeriarik bultzatzen, lanpostuak sortzen dituzte eta maila sozialen arteko berdintasuna bultzatzen dute.
|
|
|
25 urte barru esan dugu euskara berreskuratzeko mugimendua biraka dabilela bide sortzailean. Pozik egoteko moduko diagnosia egingo genuke, 25 urte barru esan bagenu aurreko 25 urteetan bezala gizarte mugimendua aritu dela proposamenak egiten herriari bere
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesuan protagonista izateko. Ez dugu uste une honetan berrikuntza bat besteren gainetik nabarmentzeko dagoenik.
|
|
|
Aurrerapauso horiek, ordea, euskararen ezagutzaren alorrean egin dira, gehienbat. Gabezia eta ahuldade handiena bertan sumatzen zelako, batetik; elebidun izan nahi duen gizarteak herritar elebidunak nahitaez behar dituelako, bestetik; eta, azkenik, hezkuntzari berebiziko garrantzia eman izan zaiolako
|
hizkuntzak
berreskuratzeko prozesu guztietan oro har, eta gurean bereziki. Lege arauak ere, logika horren arabera itxuratu ditugu, euskal herritarrok euskara ezagutu eta erabiltzeko dugun eskubidea iparrorratz hartuta.
|
|
2012
|
|
|
Era berean, euskara eta erdara batera transmititzearen gertakaria bikotekideen hizkuntza gaitasunarekin lotua dago. Izan ere, azken 25 urteotako
|
hizkuntzaren
berreskuratze prozesuaren ondorioz, bikotekide euskaldun berriak gero eta gehiago dira.
|
|
2014
|
|
|
Mugimendu linguistikoaren higatze prozesua zergatik gertatu zen azaldu behar bagenu, genuke kausa bakar bat aipatu: batetik, erakunde politiko autonomikoek
|
hizkuntzaren
berreskuratze prozesuan esku hartu izana aipa genezake; bestetik, euskalduntze politikak zirela-eta, AEK erreferentzia nagusi zuen mugimendu etnolinguistikoaren eta erakunde politikoak ordezkatzen zituen HABEren artean izan ziren tirabirak aipa genitzake; hirugarrenik, antolaketaren dibertsifikazioa; mugimendua profesionalizatzea; ekimenak egiteko mugimendu etnolinguistikoak topatzen zituen legez... 166; Tejerina, 1999:
|
|
2015
|
|
|
Batzuk aipatzekotan, Miren Artetxe
|
hizkuntzaren
berreskuratze prozesuan bertsolaritzaren transmisioaren eraginari buruzko ikerketa egiten ari da eta Xenpelarreko datu baseetarako sarbide zuzena du. Nerea Elustondo berriz, 1994tik 2014ra bitartean emakumeen plazetako presentziaren bilakaera aztertzen ari da bertako informazioarekin.
|
|
|
2. Hogeita hamar urteko hizkuntzalari bogotarra. Bere aurpegiak gogorarazten dituen arbaso indigenen miraz, nasa herriarekin topo egin, hizkuntza ikasteko prozesuan hasi eta nolabait bertakotu ondoren, nasa
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesuan eragile garrantzitsua da. Garabide elkartearekiko eta Munduko Hizkuntza Ondarearen Unesco Katedrarekiko harreman estuan, nasa eta euskal komunitateen arteko zubigile dabil azken urteotan.
|
|
|
|
Hizkuntza
berreskuratzeko prozesu historikoak bi paradigma ditu: goitik behera ezarri da hizkuntza, Frantziako estatuak egin zuen bezala bere territorioan, botere politikoaren inposizio moduan, edo behetik gora hazi da, komunitateak bere hizkuntzaren aldeko atxikimendua eta ilusioa indartu duelako.
|
|
2019
|
|
|
herraren sustatzeko erabili mintzaira ez zen frantsesa izan bertako hedabideetan, baizik eta kolonialismo aitzineko kultura eta memoria zekarren kinyaruanda. Erronka izugarria idazle gazteentzat, interes handirekin segi dezakeguna
|
hizkuntz
berreskuratze prozesuei begiratzen diegunok.
|
|
2020
|
|
|
" Bertako gizartean hizkuntza gutxituetako komunitateetako eta herrietako
|
hizkuntza
berreskuratzeko prozesuekiko sentiberatze ekimenak, hizkuntzaren ekologiaren eta soziolinguistikaren oinarriak plazaratuz, hizkuntza aniztasunaren alde onak aldarrikatuz eta hizkuntzak berreskuratzeko ekimenen aldeko balioak sustatuz, gizaki orok ditugun erantzukizunak eta aukerak azpimarratuz." (Uranga, 2013: 30)
|