|
2000
|
|
|
– Abstrakzio mailari buruz, eta Piaget-en adibidearekin jarraituz, ezagutza motaerrepresentazionalek
|
hizkuntzaren
beharra dute, ezagutzen diren errealitateakespresatzeko, gordetzeko, partekatzeko, adosteko, etab. Ezagutza ez errepresentazioanalaren barruan ere, ezagutzen diren deiturak hizkuntzaren bitartezazaleratzen dira, deitura linguistikoa bera gauzaren ezaugarri bat gehiago moduanhartuz. Agian horregatik, orokorki zein partikularki hartutako hizkuntzengramatikak, adibidez, abstrakzio maila ezberdineko estrukturez daude osatuta.
|
|
|
Nola, bada, iraun dezake bizirik hizkuntza batek, nola izan daiteke, kultura nazionaleko? (Estatu Nazioez ari gara, noski) hizkuntza menperatzaileekin konpetitzeko gai (horretarako kultur
|
hizkuntza
behar du izan), hezkuntza sisteman inolako presentziarik ez badu. Orain ere aurrez aurre egingo dugu hezkuntza sistemaren kontrolaren gaiarekin eta, ondorioz, kontrolak duen dimentsio politikoarekin.
|
|
2001
|
|
|
Hasiera mailan esan dugun bezala, oraingoan testuen aniztasuna apur bat handiagoaizango den arren, ikasleek eredu ugari, erraz eta ondo aurkeztutakoak jaso behardituzte oraindik ere. Testuetan
|
hizkuntzari buruz
behar duten informazioa lortzekobidea eskaini diegu; eta ekoizteko orduan, testuinguru erosoa sortu, eskatuko zaien ahalegina ondo neurtu eta behar bezainbesteko laguntza eskainibeharko diegu.
|
|
2002
|
|
|
klase agintariek euren boterea finkatzeko sistema komunikatiboa. Talde eragileek
|
hizkuntzaren
beharra dute boterera heltzeko; esate baterako, Grezia eta Erroma klasikoen barneko eztabaida politikoan, inor goi agintaritzara heltzeko tresna erabakigarria izan zen hizkuntza menperatzea. Klase agintaria, indar militarraz gain, hizkuntzaz ere profitatu da bere botereari eusteko.
|
|
|
Euskara modernoa, zentzurik txarrenean. Eta gainera,
|
hizkuntzari
behar duen deusik ere ekartzen ez diona.
|
|
2003
|
|
|
Gizakiak bere harreman indibidualak zein kolektiboak garatzeko eta bideratzeko beharrezkoa duen tresna kognitibo eta azaltzaile nagusia da hizkuntza, giza eta gizarte harremanetarako eta komunikaziorako erremintarik behinena. Gizakiak eta gizarteak
|
hizkuntzaren
beharra dute mundu erreala ezagutzeko, eta mundu horri buruz eztabaidatzeko. Â Hizkuntza ez da beste tresnaren bat, da Tresna. Nazioaren eraikuntzan tresna kognitibo eta azaltzailea falta baldin bazaigu, hankamotz gabiltzala esango nuke.
|
|
2004
|
|
|
hitza bereesanahirik zabalenean hartuta). Hortaz, arteak
|
hizkuntza
behar du izan: emozioaren adie: razpena (adierazpena= artea hizkuntza).
|
|
|
Baina ez zientziaren hizkuntza soilaz baliatuz, ezta ere metafisika zaharrak zerabilen zentzugabeko aparatu deskribatzailea erabiliz. Erotasunaren
|
hizkuntzaz
behar dugu baliatu, geu ere noizbait kutsatzeko arriskuaz beldurtu gabe; poeten hizkuntzaz behar dugu jabetu, geu ere poesiaren sareetan murgilduz; mistikoen isiltasunezko hizkuntza orobat ikasi behar dugu bizitzaren zentzuaren orroak aditu eta endelegatu nahi baditugu, geuk ere mistikaren iturritik edanez. Metafisikak eta estetikak bat egiten dute, etikak eta estetikak bat egiten duten halaxe (6.42; 6.421).
|
|
|
Baina ez zientziaren hizkuntza soilaz baliatuz, ezta ere metafisika zaharrak zerabilen zentzugabeko aparatu deskribatzailea erabiliz. Erotasunaren hizkuntzaz behar dugu baliatu, geu ere noizbait kutsatzeko arriskuaz beldurtu gabe; poeten
|
hizkuntzaz
behar dugu jabetu, geu ere poesiaren sareetan murgilduz; mistikoen isiltasunezko hizkuntza orobat ikasi behar dugu bizitzaren zentzuaren orroak aditu eta endelegatu nahi baditugu, geuk ere mistikaren iturritik edanez. Metafisikak eta estetikak bat egiten dute, etikak eta estetikak bat egiten duten halaxe (6.42; 6.421).
|
|
2007
|
|
|
Interes partikularren gainetik, euskara bultzatu, eta, ideologien gainetik, euskara sustatu, ez aingeruen sexuaz hitz egiteko, ezpada eguneroko gauzez eta zereginez, eguneroko kezkaz eta pozaz... horiek baitira hizkuntzaren arima eta muina. Hartara, politika barne, politikaz harago doan
|
hizkuntza
behar dugu, gizartearen arloak bere barruan hartzen dituena.
|
|
2009
|
|
|
Euskararen herriak bere
|
hizkuntzan
behar du kulturatu, bere hizkuntzan jaso bere bere kultura eta burua: –jaso dezagun/ euskara/ eskolako/ parralera?
|
|
|
Aurrekoaren ildotik, nire ustez, antolakuntza konplexua baldin badaukazu,
|
hizkuntza
behar duzu komunikaziorako. Froga batzuek hizkuntzaren bat bazutela adierazten dute.
|
|
|
Euskarak munduko
|
hizkuntzen artean
behar du lekua aurkitu, eta hemen gaztelaniaren ondoan eraiki behar zaio behar besteko babesa edo aterpea. " Gaztelaniaren ondoan" esan dugu; ez, beraz, gaztelaniarik gabe.
|
|
|
Kontua da ez idatzizkoan, are gutxiago ahozkoan, euskarak ez zuela gizarte moderno batean bizirauteko edozein
|
hizkuntzak
behar duen forma komun edo estandarrik, hots, euskal hiztun guztiek administrazioan, hedabideetan, hezkuntzan, kulturgintzan, zerbitzu ezberdinetan eta askotariko arlo espezializatuetan erabiliko luketen hizkuntza komunik. Aspaldi begiz joa zuten euskararen batasunaren premia:
|
|
2010
|
|
|
Finean, hizkuntzaren pedagogia, guk, hizkuntzaren bidezko hezkuntza bezala ulertzen dugu, hain zuzen, pedagogiaren berezko helburua ere ez delako hainbeste edukiak irakastea, baizik eta batez ere —eta hortaz baliatuz— pertsonen giza formazioa areagotzea. Gizakiaren hezkuntzak integrala izan behar du —haren handitze kognitibo intelektuala eta hobetze etiko morala ahalbidetu behar du—, baina horretarako
|
hizkuntza
behar du —bai ezagutza berriak eskuratzeko bai besteekin bizitzen ikasteko— Horregatik du gure hizkuntzaren pedagogiak —zeinek esplizituki helburu humanizatzailea duen— ikerketa linguistiko ezberdinetan gorderiko giza aztarnak aztertzeko beharra. Ikuspuntu horretatik eta helburu horrekin aukeratu ditugu, hain justu, idazlan honetan jorratutako hizkuntzaren zientziak, eta baita horietako bakoitzean aurkeztutako edukiak ere.
|
|
2011
|
|
|
Zenbat jende behar da hiztunari behar duen guztia eskain diezaion hizkuntzak? Zenbat hiztun behar dira
|
hizkuntzak
behar duen guztia eskain dezaten. Eta jende horrek guztiak izena du, izana da, beretik eman du, kontzientziarekin ala gabe, isil isilik, berea eman du.Zenbat jende behar da egunero mundua martxan jartzeko?
|
|
|
aldizkarian nola idatzi euskaraz? Beraz, Jakinlarien hasierako urteetako bilerek(), Jakin aldizkariaren norabidea definitzeko urteko topaguneek, derrigor
|
hizkuntzaren ingurukoak
behar zuten izan aldizkarian argitaratuko ziren idazlanen ortografia eta idazkera batzeko. Jakinlarien lehen bileran bertan (1957) aldizkariaren funtzioa zein zen definitu zen:
|
|
|
Izan ere, sailburuordeak zera argi du: " Euskarak munduko
|
hizkuntzen artean
behar du [ela] lekua aurkitu, eta hemen gaztelaniaren ondoan eraiki behar zaio [la] behar besteko babesa edo aterpea. ‘Gaztelaniaren ondoan’ esan dugu; ez, beraz, gaztelaniarik gabe" (254 or.). Espainiako marko juridiko linguistikoak euskararendako aukera handiagoak ematen ahal baditu, Baztarrikari bortz; uko egiten die hasieratik.
|
|
|
Eta horrexegatik Kontseiluak euskararen inguruko ekarpen zehatza txertatzeko proposamena egin zuen Gernikako Akordioan: hain zuzen ere, Akordioak berak, gure herriaren normalizaziora iristeko bake bidean aterabide demokratikoaren zutabeak zehazterakoan, gure
|
hizkuntzak
behar duen estatus juridikoa eska dezala.
|
|
2012
|
|
|
Esnatu beharra dugu, gure benetako indarraz ohartu behar dugu, gutako bakoitza euskaraz bizi nahi dut markaren eragile aktibo bihurtu behar da. Seguru nago milaka herritarrek nahi horri determinazioz eusten dionean, benetako gaitasuna izango dugula gure
|
hizkuntzak
behar dituen baldintza ekonomiko, sozial eta juridiko egokiak lortzeko.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntzaren Laborantza Ganbera. Euskarazko ikasketak bindatuko dituena eta
|
hizkuntzak
behar dituen dentsitate guneak, baratzak, sortuko dituena. Hahor desafioa «bere neurriko lubakirik zabaltzen asmatu ez duen belaunaldi batentzat».
|
|
|
Nik uste dut txikitatik oso sartua nuela euskararenganako maitasuna. Zortea izan nuen, aitak oso garbi azaltzen zigulako euskaldunok zapalduak geundela gure hizkuntzagatik eta euskarari ez zitzaiola ematen hizkuntza guztiek duten balioa,
|
hizkuntzak
behar duen balioa, azken batean. Beraz, esan daiteke txikitatik hasi nintzela horretan.
|
|
|
Sagrario Aleman. Bai. Nik uste dut txikitatik oso sartua nuela euskararenganako maitasuna eta konturatua nolabaiteko esanen genuke euskara zapaldua zegoela neurri handi batean edo euskaldunok zapalduak geundela gure hizkuntzagatik eta euskarari ez zitzaiola ematen hizkuntza guztiek duten balioa,
|
hizkuntzak
behar duen balioa, azken batean. Alde batetik esan dezaket suertea izan nuela, gure aitak oso garbi zuelako eta hori oso garbi azaltzen zigulako.
|
|
2014
|
|
|
Harrezkero, ez du aukerarik izan, besteak beste, hemengo botere guneek eta erakundeek euren eginbeharretan ez zutelako behar berezirik izan inperio hizkuntzetatik aldentzeko; euskara, eginkizun sinbolikoetarako behar zuten, besterik ez. Eta boteredunek komunikazio beharrik baldin bazuten kanporakoa zen, garai hartako mundu
|
hizkuntza
behar zuten (frantsesa edo gaztelera, bistan da) euren negozio eta harremanetarako.
|
|
|
Administrazioari galdegiten diogu euskal liburuen aldeko politika bultzatzea. Lehenik eta behin, euskarazko edukien eskaintzak gainerako
|
hizkuntzen parekoa
behar luke sentimental handia ere badaukate. Orain, berriz, ezinezkoa izango da liburutegi pribatua sortzea, enpresa askok liburu elektronikoen zerbitzuak soilik eskaintzen baitituzte, eta ez jabetza.
|
|
2015
|
|
|
Eta horrek eraman gaitzake rock erradikala edo Oteiza euskal diren edo ez zehaztera. Gertatzen dena da diziplina kultural batzuek
|
hizkuntza
behar dutela ezinbestez. Baina euskal izenlagun hori hizkuntza baino zabalagoa da.
|
|
|
" Landu dituen esparru guztiek euskara izan dute ardatz. Mezu baikorrekin, animosoekin, umorearekin eta imajinazioarekin lotuz, bereziki gazteei begira euskara erabilgarri eta dibertigarri izan daitekeela erakutsi du, eta
|
hizkuntzak
behar duen bizitasuna eta aberastasuna sustatu ditu", adierazi du Irizarrek.
|
|
2016
|
|
|
Berezko edota (ia) naturaltzat jotzen dugu hizkuntza eta izaeraren arteko harremana, hau, denboran eta espazioan kokatu dezakegun arren; denboran eta espazioan aldatuz joan den arren.
|
Hizkuntza
behar dugu herri edo talde bezala bizirauteko, baina historian zehar euskaldunek beste elementu definitzaile batzuk hartu izan dituzte ikur moduan. Esate baterako, nazionalismoaren sorreran, XIX. mendean, hizkuntzak baino garrantzi gehiago zuten bestelako elementu batzuk euskal hiritarrak edo euskal pertsona ezaugarritzeko:
|
|
|
Indar eta konbentzimendu handiz esaten digu: hizkuntzak arnasguneak behar ditu, arnasa hartzen dugunok
|
hizkuntza
behar dugun bezainbat.
|
|
2017
|
|
|
Ipar Euskal Herrian berriz, tai gabe apaltzen da euskara, eta premiazko neurriak baitezpadakoak dauzka hizkuntzaren heriotzaren lekuko ez baldin badugu izan nahi. Euskaltzaindiak lantzen duen normalizazioak
|
hizkuntzak
behar dituen tresnak ematen eta emanen baldin baditu ere, Ipar Euskal Herrian guziz beharrezko da hizkuntzaren normalizazioari buruzko gogoeta, eta Euskaltzaindia prest da bere laguntza eskaintzeko HELEPeko gizarte eragile eta erakundeekin.
|
|
|
Lurralde batean elebitasunaren beharra hedatu eta errotu denean, denborarekin bere mintzoarekiko nolabaiteko mes fidantza sortzen da hiztunarengan: ez dio beti balio, gizarte eginkizun asko edo gehienetarako beste
|
hizkuntzaren
beharra baitu (irakurtzeko, idazteko, paper ofizialak egiteko, epailearen aurrean...).
|
|
|
Sail berri hau elkargoaren Baionako egoitzatik du kudeatuko, beste lan sail batzurekin ere, sahetsean ukanen dituela bi misio kargudun, bat euskararentzat, bertzea gaskoierarentzat, bai eta orain arteko hamar herri elkargoetako euskara teknikariak. " Euskal Elkargoaren baitan tokiko
|
hizkuntzek
behar dute orain arteko herri elkargoetan zuten toki bera gutienez, eta ahalaz gehiago". Nahiz tirabirak badiren
|
|
2018
|
|
|
Elebitasun sozial orekatua polita da, baina lortzen zaila, denek bi hizkuntzak ondo jakitea ezinbesteko baldintza duelako, eta praktikak erakusten digulako beti gailentzen zaiola hizkuntza bat besteari. Horregatik, desorekak egon badaudelako,
|
hizkuntzek
behar dituzte gune hegemonikoak, arnasgune soziofuntzionalak, eta geuk ere babestu eta behar baldin bada sortu egin behar ditugu, etorkizunean euskaldun izateko nahia erreproduzitzeko eta iraunarazteko. Espazio elebidunek egon behar dute, baina baita euskara hutsezkoek ere, euskarak aurrera egingo badu.
|
|
|
Egun onak eta txarrak daude. Gogoratu une onak eta indarra hartu egiteko lan asko dagoelako eta
|
hizkuntzak
behar zaituelako. Arnasa hartu.
|
|
|
Eurekin berba egin eta esango dizute batua artifizial zaiela, soineko estuegia aukeran, eta akademia kerua, seriotasun usain handiegia hartzen diotela. Gazteek
|
hizkuntza
behar dute esperimentatzeko, olgetarako; askatasun hori ez badago, ez da atxikimendurik erraz lortzen. Ez da kasualitatea gazteen artean arrakasta duten euskarazko produktu batzuetan (Gaztea, adibidez) oso nabarmenak izatea estandarretik urruntzen diren indar zentrifugoak.
|
|
|
Horra zergatik lurraldetasuna eta identitate nazionala lotzea ezinbestekoak diren Euskal Herriarentzat, hori delako bidea euskarari eta euskal nortasunari zinezko izaera nazionala aitortzeko. Lurraldeak behar du euskara, nazioari zentzua emateko, eta
|
hizkuntzak
behar du lurraldetasun ikuspegia, nazio hizkuntza gisa tratatua izateko. Aitzitik, lurraldearen zatiketa onartzea eta eskualde soil izatea, etengabe azpi garatua izatera eta epe luzera desagertzera kondenatzea da.
|
|
|
Bistan denez, euskaldunak behar du alfabetaturik egon beste hizkuntzetan. Atzerriko
|
hizkuntzak
behar ditugu tarteka kanpora begiratzeko, eta gure gizartea bera ere eleanitza da. Baina Azurmendiren hitzak hartuz, behar ditugu beste hizkuntzak jakin finlandiar gisa, eta ez suitzar gisa:
|
|
2021
|
|
|
Euskara modernoan
|
hizkuntzak
behar dituen hitz berriak sortzeko ezinbesteko lanabesa dela dirudi: Mintzaira horrek zein abilki eta errazki moldatzen dituen hitzak (Joanategi); Zein abilki praktikatzen duan hire ofizioa!
|
|
|
Zenbat
|
hizkuntzatan
behar dute
|
|
|
Literaturak
|
hizkuntza
behar du lanabes gisa, baina ariketa literarioa hori baino gehiago da. Hitza, bere horretan, totem moduko bat izatera irits daiteke, eta ahaztu egiten zaigu, baita hizkuntzan bertan ere, hitza unitate minimoa dela eta musikaltasunari erreparatu behar diogula, belarriarentzat ari garela, alegia.
|
|
2023
|
|
|
Bitartean Alice Kober estatubatuarrak() bi aurkikuntza egin zituen: bat, flexiodun
|
hizkuntza
behar zuela izan, zeren eta hitz batzuen bukaerak eredu erregular baten arabera aldatzen baitziren; biga, Grezia kontinentaleko idazkietan behin ere agertzen ez ziren hitzak zeudela islakoetan.
|