|
2009
|
|
|
Non dago diskriminazio positiboa hizkuntza ahularekiko? (...) PSOEk Katalunian eta Europako Parlamentuan onartzen ez duen zerbait onartzen du Euskadin PSE EEk(...)
|
Hizkuntza
aukeratzeko askatasunari buruzko sozialisten eta' popularren' arteko ituna zergatik ez da egiten Nafarroan?".
|
|
|
Puntu haiek arautzen dute ikasleek euskaraz eta gaztelaniaz C1 maila izan behar dutela Batxilergoa amaitzean.
|
Hizkuntza
Aukeratzeko Askatasuna taldeak helegitea jarri zien, hizkuntz ereduen legearen aurkakoak direlakoan.
|
|
|
Hori ikusita, ameto eman duelakoan, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren aurka jo du irakas
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasunaren aldeko elkarteak. Gogorarazi du Zelaa sailburuak hitz eman ziela 20 eskaera baino gehiago dituzten ikastetxeak behartu egingo dituela A eredua ezartzera.
|
|
|
–Berritu?, eta hiru eleko sistema baten alde egin du hezkuntza sistemak. . Sistema horretan ikastetxe bakoitza bere errealitatera egokitu ahal izango da, eta
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna bermatuko da?.
|
|
|
Gehiengo sindikalak, EAJk, EAK eta beste eragile askok Hezkuntza Sailak egindako curriculum dekretu proiektuen egitasmoa kritikatu dute, eta
|
Hizkuntza
Aukeratzeko Askatasunaren Aldeko Plataforma, aldiz, pozik agertu da Zelaak proposatutako aldaketarekin. Halere, plataforma horrek ez du oso argi aldaketa horiek nola gauzatuko diren.
|
|
|
Plataformaren ustez, Zelaak aurkeztutako curriculumaren puntu kritikoa ikastetxeen
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna da. Zentro bakoitzak bere hizkuntz proiektua garatzeko duen askatasun horrek familien eskubideak urratzen dituela jakinarazi dute, eta, horrenbestez, euskara eta gazteleraren parekotasuna urratzen duela.
|
|
|
Euskara guztien ondare eta guztien hizkuntza izatea, bi hizkuntzen erabilera bermatzea eta norbanakoari
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna ziurtatzea: horra bizikidetzarako zelai zabala, guztientzako leku eroso eta atsegina izan daitekeena.
|
|
|
elebitasuna ala elebakartasuna. Galde dezagun, gaur eta hemen, zer den hizkuntza inposizio orori bizkarra erakutsi eta hizkuntza askatasuna edo
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna egiazki bermatzen duena: elebitasuna ala elebakartasuna.
|
|
|
Hizkuntza pluraltasunaren testuinguruetan, elebitasunak bakarrik berma diezaieke herritarrei
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasunaz egiazki baliatu ahal izatea. Izan ere, elebakartasunaren eta hizkuntza hautatzeko askatasunaren artean contradictio in terminis gertatzen baita, elebakartasunak hizkuntza bakarra aukerarazten baitu ezinbestez, edo, nahiago bada, hizkuntza bakarra inposatzen baitu.
|
|
|
herritarren eskubideak eta herri aginteen betebeharrak uztartzen baditu. Herritarrei ez zaie hizkuntza erabilerarik inposatzen; alderantziz,
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna aitortzen zaie. Herri aginteei, ordea, bai, haiei obligazioak ezartzen zaizkie, eta obligazio horiek administrazioetako lanpostuen ezaugarri linguistikoetan eragiten dute, ezinbestez.
|
|
|
Elebidun denak egin dezake bi hizkuntzen artean aukera librea, bere askatasuna baliatuz; ez, ordea, elebakarrak, hark dakien hizkuntza bakarra erabili baitezake, ezinbestean. Baina, gainera, elebakarrak elebidunari
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna mugatu egiten dio, eragozteraino mugatu ere, bizikidetzaren kaltean, ezbairik gabe. Kasu horretan, eta kasu hori ez da anekdotikoa?, ba al du askatasunik elebidunak?
|
|
2010
|
|
|
euskal hiztunago, euskara erabiltzaileago bihurtzea; hizkuntzari dagokionez euskaldun izatearen eta euskaldun jokatzearen artean leize zulorik ez uztea dagokigu. hizkuntza politika eraginkorra eta euskararen sustatzailea egiteak legitimitate politikoa, etikoa eta soziala ditu. legitimitate politikoa du herritarren ordezkaritza nagusi baten adostasunaz landutako legerian eta araubidean oinarritua dagoelako; erabat legitimoa da euskararen erabilera herri aginteek egiazki sustatzea eta gizarte elebiduna eraikitzeko bidean gehiegikeriarik gabe baina etenik gabe aurrera egitea, herritar guztiei euskara eta gaztelania ezagutu eta erabiltzeko eskubidea balia dezaten babesa emanez. legitimitate etikoa du ezinezkoa delako hizkuntzen eta, beraz, herritarren berdinkidetasuna lortu aukera berdintasuna bermatu gabe, hau da, egun dugun hizkuntza desoreka gainditu gabe eta, beraz, hartarako ezinbestekoak diren politika konpentsatorioak aplikatu gabe. " ez inposatu, ez eragotzi" printzipioak berma dezake
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna. kontua horixe baita: gaztelaniaren aukera eta euskararena biak errespetatzea, eta, beraz, elebakarren hizkuntza eskubideak elebidunen eskubideen gainetik ez jartzea, hots, elebakarrek praktikan ez eragoztea elebidunen hizkuntz hautua. eta legitimitate soziala du, arestian esan dugun legez euskal gizarteak behin eta berriz berretsi duelako elebidun izan nahi duela. alde honetatik begiratuta, oso arriskugarria ikusten dut euskararen sustapenerako hizkuntza politika positiboa inposizioarekin lotzeko batzuek darabilten diskurtso politikoa. oraindik orain, herri agintari batzuek aldarrikatu dute iragan urteetan euskararen inposizioa gertatu dela administrazioan, adibidez, hizkuntza eskakizunen sistema dagoelako. osakidetzako zerbitzuei buruz ari zirela kontuan hartuta, agian gogorarazi genieke erakunde horretan ez dela %16ra iristen hizkuntza eskakizuna derrigorrezko izaeraz duten lanpostuen kopurua; halaber, herri agintari horiei gogorarazi genieke onenean ere paradoxikoa dela halako inposizio mamurik plazaratzea, non eta ez epaile edo fiskal izateko, zinegotzi edo alkate izateko, legebiltzarkide edo diputatu nagusi izateko, sailburu izateko ez legebiltzarreko presidente izateko ez lehendakari izateko derrigorrezkoa ez denean euskaraz jakitea. hizkuntza politikan, politika publikoaren edozein alorretan bezala, bada zer zuzendua, zer hobetua. ez zaie kritikari eta autokritikari beldurrik izan behar. ausardia behar da gehiegikeriarik baldin bada zuzentzeko, eta gauza bera gutxiegitasunik baldin bada halakoak zuzentzeko ere. alabaina, horretarako eztabaida eta elkarrizketa zintzoa bultzatu behar lukete herri aginteEuskal herritar guztiok —elebidunok nahiz elebakarrok— gure buruari galdetu behar genioke:
|
|
2013
|
|
|
Aukeratzeko askatasun guneak egon behar dute. Adibidez, irakurtzeko eta idazteko garaian diren haurren gurasoek
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna izan behar dute. Baina era berean, gainerako hezkuntza mailetan katalanak toki zabalagoa hartu behar du egunero umeek jasotzen dituzten gaztelania input ei aurre egiteko, hala nola, telebista, prentsa, familia, lagunak, publizitatea.
|
|
2019
|
|
|
Gainera, erakundeetan ere euskaraz gaituta dauden langileak askoz gehiago dira. Gauzak horrela, udalak eredu izan behar du, herritarrok egiten ari garen ahalegina lagundu behar du, gurekin batera joanez, eta gure
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasuna bermatuz. Areago, euskararen egoerak eskatzen du erakundeak aurreratuago joatea, proaktibo eta eragile izatea.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza erabiltzeko, hizkuntzen arteko hautaketa egin behar izaten dugu gizarte elebidun eta eleaniztunetan, hizkuntzen arteko ukipen egoerako gizarteetan, alegia; eta sarritan, hizkuntza hautua berdinen artean egiten dela esaten bazaigu ere, eskubidea dugula bata ala bestea aukeratzeko,
|
hizkuntza
aukeratzeko askatasun hori, ordea, ez da horrela beti. Praktikan, hiztun komunitate horien arteko botereharremanek eragiten dute bataren edo bestearen hizkuntza aukeraketa egitean.
|