|
2007
|
|
|
Mendebaldarrontzat denborak hiru zati finko ditu (iragana, oraina, geroa), eta
|
hizkuntzan
aditzaren konjugazioak ezartzen duen hiru denbora zatien sistemak, denboraren gure pentsaera eta sentiera guztia «koloratzen» du («colors all our thinking about time») 1518 Denbora objektibatua dago, espazioa bezalaxe, hor gure aurrean ipiniriko gauza bat bezalakoa da. Hopi hizkuntzak ez du ezagutzen halako denbora neutrorik, nik bizitu eta egin gabekorik, eta aditzak baliozkotasunaren aspektuen arabera ebakitzen dizu hori:
|
|
2009
|
|
|
Batetik, euskara aditz hizkuntza dela onartzen badugu, litekeena da euskarazko itzulpenean ingelesezko bertsioan baino mugimenduzko aditz gutxiago topatzea, aditz hizkuntzetan mugimenduari buruzko deskribapenak satelite hizkuntzetan baino estatikoagoak izaten baitira. Bestalde, ingelesezko bertsioko mugimenduzko aditzen artean gehienak Moduzko aditzak izango dira, satelite
|
hizkuntzetan
aditzak biltzen baitu gehienetan Moduari buruzko informazioa; eta euskarazko bertsioan, berriz, Bidea adierazten duten aditzak izango dira nagusi, aditz hizkuntzetan Bidea izaten baita aditz nagusian biltzen den informazioa. Ziur asko, beraz, euskal itzulpenean Moduari buruzko informazioa galdu egingo da, eta Bideari buruzkoa, berriz, mantendu.
|
|
2013
|
|
|
Hemen, garbizale, estu jokatu zuten. Iparraldekoek arrazoia zuten, eta dute,
|
hizkuntza
aditza, deklinabidea eta sintaxia delako. Lexikoa ere bai, baina lexikoa mugikor eta aldakor da, ez da funtsa, azala da.
|
|
|
Umeentzat ez. Helduentzat zailak diruditen
|
hizkuntzek
aditz eta morfologia flexio handiak dituzte, baina halakoak ere automatikoki ikasteko gaitasuna dute haurrek, ia pentsatu gabe.
|
|
2015
|
|
|
Ni neu, esate baterako, hutsune handi batetaz ohartu nintzen: inork ez zuela kontutan hartu, euskaraz poemak egiterakoan, gure
|
hizkuntzak
aditz forma ezkonjugatuetan duen aberastasuna (gerundio pila bat, partizipioak, erlatibo ordezko formak...) eta teknika hori erabili nuen Etiopia ezkribatzerakoan, aditz perifrastikoa, eta beste edozein aditz konjugatu ere, enbarazu ikaragarri bat iruditzen baitzitzaidan (edozein hizkuntzetan ere, aditzaren enplegu handiak poemaren balioa gutxitu egiten du, eta areago euskaran, non aditz sintetik...
|
|
2019
|
|
|
etorri!. hartu! Bistan da giza
|
hizkuntzan
aditz bat asmatu ondoren, hainbat egoera edo ekintza lagun, giza hizkuntzaren logikan harrapatuta gaudela.
|
|
|
Bizipen horietaz mintzatzeko gure
|
hizkuntzan
aditz lokuzio hauez gain ez dago deus ere; ez gaur, ez atzo, ez han, ez hemen, ez dago arrastorik ere inolako baliokideren existentziaz; eta hortik hurrengo galdera datorkigu: eta hasieratik ongi funtzionatu duena zergatik aldatu?
|
|
2021
|
|
|
Gure lanaren muina hemen berriz bilduta, bada, pilota bota/ labana zorroztu bezalako bikote entziklopedikoetatik abiatuko gara, kognizioan" zailagoak" diren bertsoak bota/ azterketa zorroztu kolokazio irudizkoen berri emateko. Alegia, jakintzat emango dugu pilota eta bota funtsean munduaren ezagumendu entziklopedikoaren bidez elkartzen direla, eta bertsoa eta bota hiztegi sarrerek, aldiz, euskararen hizkuntz ezagumenduaren laguntza ere behar dutela, zeren eta azken batean hizkuntzaz
|
hizkuntza
aditz desberdina erabiliko baita edo erabil baitaiteke bertsoa izenaren sorkuntza adierazteko. Sarrera honetako beste azpiataletan, aztergai hartuko ditugu kolokazioen oinarritzat hartu ohi diren izenak (§1.2), eta kolokatutzat jotzen diren aditzak (§1.3).
|