|
2000
|
|
|
Beharbada Narrazioak liburu honexen izenburua da Sarrionandiaren liburuen izenburuen artean sinpleena, beste guztiak interpretazioa behar duten sintagmak izan dira edo azalpena eskatzen duten
|
hitz
multzoak, baina kasu honetan, agian, sinpletasunak omenaldi bat du barnean. Agian Jorge Luis Borgesen ipuinen bilduma baten Narraciones (Cátedra 1980) edizioaren izen bera darama Joseba Sarrionandiaren Narrazioak liburu honek.
|
|
2001
|
|
|
ariketaegiteko eskatu genion: bikoteka
|
hitz
multzoetan lekuz kanpo dauden hitzakidentifikatu eta, galdetegiaren laguntzaz testua zelakoa izango den asmatzensaiatuko behar ziren. Bitartean, beste hirurek, irakaslearen laguntzaz,. Gutunosatu gabea?
|
|
2002
|
|
|
Azken urte hauetan askotan entzun eta erabili izan da, hiri arkeologia?
|
hitz
multzoa gauza ezberdinak adierazteko. Hiri arkeologiaren parean, eta askotan sinonimo modura, beste izen asko erabili dira:
|
|
|
Bigarren urrats batean, enuntziazioaren zentzu sakona ulertu du hartzaileak; horretarako, hitzak eta esaldiak unitate moduan ulertzeaz gain, komunikazioaren katean jokatzen duten rola ere aztertu du hartzaileak:
|
hitzak
multzoan ulertuta, esaldiak multzoan konprenituta. Beraz, esangurak eta zentzuak ulertu ditu deskodeketak, komunikazioa modu arrakastatsuan gerta dadin.
|
|
2003
|
|
|
Irakurketako bitak. Hitz eta
|
hitz
multzoen txartelak. IBAIZABAL TALDEA; GARCIA, Marina.
|
|
2004
|
|
|
Makina bat zerbitzu ditu webgunean euskara etxetik mugitu gabe ikasteko:
|
hitz
multzoak argazki eta soinuarekin, esaldi berri bana egunero eta gramatikari buruzko hainbat dokumentu. Irakasleari zalantzak galdetzeko aukera ere badago.
|
|
|
(Cours, 124) Alegia:
|
hitzak
multzotan aztertu behar dira, ez bakanka. Hitzen izana bera multzotan erabakitzen da.
|
|
|
|
Hitzak
multzotan hartu eta multzotan aztertu behar dira, multzotan sortu eta bizi baitira. Multzoko hitzek multzo horietan finkatzen baitute alkar.
|
|
|
Hitzak multzotan hartu eta multzotan aztertu behar dira, multzotan sortu eta bizi baitira. Multzoko
|
hitzek
multzo horietan finkatzen baitute alkar. Hitz bakarrik ez dago:
|
|
|
|
Hitz
multzo horiek, aurretik ideietan bereziki moldatutako ideia banaketak bataiatu baizik ez dute egiten.
|
|
|
Eta ‘irudikatu’ hitza bere zentzurik orokorrenean hartu dugu orain," irudiztatu"," ordezkatu"," antzeztu"," (ber) aurkeztu"," adierazi" adierak biltzen dituela. Perpausen irudikatzearen eta izenen ordezkatzearen arteko bereizketaz jabetzen hasteko gogoan izan behar dugu, hizkuntza ez dela
|
hitzen
multzoa, ez dela hitzen osotasuna (ez dela daitezkeen hitz guztien bilduma, alegia), perpaus guztien multzoa baizik. Mundua gauzen edo objektuen osotasuna ez den bezalaxe, baizik eta gertakarien osotasuna (1.1).
|
|
|
Benveniste, Jakobson, Martinet, Ducrot ek eta bestek irekitako bidetik abiatuz gero argi asko egin daiteke honetaz guztiaz. k) Ariketa sintagmatiko funtsezkoena predikazioa da, diosku Jakobsonek. Dakigunez, sintagma da funtzio sintaktiko jakin bat duen
|
hitz
multzoa. Badaiteke hitz bakarreko sintagma izatea.
|
|
2005
|
|
|
Dueloa bitaz esan ohi da, bakea batasunari esaten diogun modu berberean. Grekoek ere gerra izendatzeko zuten
|
hitza
multzo esanahi duen hitzetik ekarri zuten; antzinakoek ere fakzio hitzarentzat berba bat hartu zuten, haren desegitetik datorrena, gorputzaren zatiak desegiten diren bezalaxe.
|
|
2006
|
|
|
zure neurriko
|
hitzen
multzoa.,
|
|
|
Eszena bat aurkeztu behar zuenean, esaterako, bere errepertorioaren barruan izango zuen non aukeratu, beste eszena arketipiko askoren artean. Bertsoa tolesteko, berriz, erregulartasun batez erabili ohi ziren
|
hitz
multzoak izango zituen lagungarri, beren baldintza metrikoak eta guzti.
|
|
2007
|
|
|
Humboldt-ek (bitartean Kant baitago), enpirista ingelesengan pasibo dagoen hizkuntza hori, subjektu aktibo bihurtuko du, ideien eta ezagutzaren eraketari, alegia; eta
|
hitz
multzo lokabe bat izatetik, jario bat eta energia bat izatera eramango du.
|
|
|
Hala ere, hamarkada bat geroago egindako probetan, askoz txikiagoa zen emakumeen beherakada, 50 urte edo gehiagokoak, migrainarekin. Boluntario osasuntsuen artean,
|
hitz
multzo bat gogoratzeko gaitasuna 1,09 hitz baino gehiago murriztu zen; beste taldean, berriz, 0,25 baino ez ziren murriztu, eta aura zuten pazienteek ez zuten inolako beherakadarik izan. Ikerketaren aurkikuntzek erakusten dutenez, pertsona migrainaren funtzio kognitiboak pertsona osasuntsu batenak bezalakoak diruditen arren, zahartzearekin gainbehera txikiagoa izaten dute, batez ere ikusmen sintomekin (aura) batera migraina duten pertsonak direnean.
|
|
|
|
Hitz
multzoa bortizki mailukatu zuen Jean d’Amouk. Benetako axolagabea nintzen.
|
|
2008
|
|
|
Frantsesa azkar barneratu zen sefardien komunitatean, eta zenbait familia egunerokoan erabiltzen hasi ziren. Hala ere, lorpenetako bat rashi alfabetoaren ordez alfabeto latindarra sartzea izan zen, judu gaztelaniaren alfabeto gisa erabiltzeko egokitutako hebreerazko
|
hitz
multzoa. Alfabeto latindarra juduak Iberiar Penintsulan sartu zirenetik erabiltzen zen, baina judu gaztelaniari 1923an Turkiako Errepublika sortzean eman zitzaion behin betiko kolpea, europar erako irakaskuntza sistema ezarri zenean, turkoa estatu hizkuntza ofizial izendatu baitzuten.
|
|
|
SMTn oinarria estatistikan dago: itzulpenenetan errepikatzen (abiapuntu hizkuntzan eta xede hizkuntzan) diren
|
hitz
multzoak (hitz solteak zein multzoak, linguistikoki unitateak direnak edo ez) dira ustiatzen diren elementuak, eta gero elementu horiek ondo konbinatzeko xede hizkuntzaren hizkuntza eredu bat erabiltzen da. Ideia sinplea da:
|
|
|
bekatu mortala ere bada? . Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen
|
hitz
multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan?, baina Elizak, betiko ezkontza agintzen du?
|
|
|
1048 orrialdetako obra osatzen zuten tomo bien artean, ordura arte inoiz egin zen euskal hiztegirik osoena. Bildutako hitz kopurua zehazki zein zen ageri ez bada ere (eta bestelako iturrietan ere ez dut aurkitu), gutxi gora-behera 60.000 sarrera izan zitezkeela kalkulatu zuen Azkuek35
|
Hitz
multzo hori biltzeko euskararen eremu osoko laurogei informante eta kolaboratzaile baino gehiagoren lekukotzak jaso zituen, zazpi probintzietako euskal lexikoa metatuz (ikus 2 grafikoa).
|
|
|
Berkodetze prozesuaren beharrik ez dago irudikapen semantikora sartzeko. Metodo ortografikoak eraginkorra dirudi haurra hizkuntza idatziarekin harremanetan jartzeko,
|
hitz
multzo baten identitatea ezagutzeko, irudi hiztegi garrantzitsuaren jabe egiteko, irakurketaren alderdi funtzionalak eta hizkuntza idatziaren funtzioak irakasteko. Irakaskuntza fonetikoak, berriz, eraginkorragoa dirudi kode fonemikoa eta grafemikoa ulertzeko, zati grafikoen eta fonikoen arteko egokitzapen sakonagoa lortzeko.
|
|
|
Henrike Knorrek euskarazko hitzen benekotasuna defenditu zuen hasieran. Euskaltzainburuordea ez zen edonor, eta behin eta berriro mintzatu zen esaldi eta
|
hitz
multzo horien balioaz. Gorrotxategik eta Lakarrak lehen dudak agertu zituztenean, batzuek Knorren alde egin, eta EHUko fakultatea paratu zuten jomugan.
|
|
|
–Senarrak berorri egin dionak... ez du izenik... bekatu mortala ere bada... –Reginak lurrera begira ahoskatzen zituen
|
hitz
multzoak, baita, tarteka egiten zituèn pausetan, begiak markesa anderearen norabidean jaso ere, bizi senak edo eragindako erreakzioan–, baina Elizak... betiko ezkontza agintzen du... eta ez dut desiratzen... markes jaunaren damua baizik.
|
|
|
Gaindi dezagun behingoz norbere buruarekiko elkarrizketa tai gabea, narzisismo gero eta likitsagoa[...], non errealitateak ez baitira dagoeneko gizaki biziarenak, lan egiten eta bere burua egiten duenarenak, baizik eta hitz hutsak,
|
hitz
multzo hutsalak, hitzen esanahietatik sortutako tirabira antzuak (25 or.).
|
|
2009
|
|
|
Berba multzo horiei formula izena eman zien: formulak, ideia jakin bat adierazteko normalean baldintza metriko berdintsuetan erabiltzen diren
|
hitz
multzoak dira, haren ustez. lliada eta Odisea obretan berba gutxi daude formula barruan sartu gabe.
|
|
|
renpoemetan114, etahoridelaeta, baliabideberribatezbaliatubeharizandu liburu honetan erritmoa bilatzeko. Baliabidebitxietazorrotza (askatasunez eginaere):
|
hitzen
multzoa, alegia:
|
|
|
Horra
|
hitz
multzo bat zortzi hitzek osatutakoa:
|
|
|
batetik bestera mugitzen ditugu orain, begirada kolpeak ematen ditugu gero. Mugimendu eta kolpeok ez dira beti berdinak, letra eta
|
hitz
multzoen araberakoak baizik, aldian azkarrak, aldian geldiagoak; batzuetan hitz multzo luze samarrak hartzen dituzte, bestetzuetan hitz multzo laburragoak. Baina hizkuntza bateko eta besteko letra eta hitz multzoak ez baitira berdinak, begiek ere ez dute berdin funtzionatzen euskaraz, gaztelaniaz edo frantsesez.
|
|
|
batetik bestera mugitzen ditugu orain, begirada kolpeak ematen ditugu gero. Mugimendu eta kolpeok ez dira beti berdinak, letra eta hitz multzoen araberakoak baizik, aldian azkarrak, aldian geldiagoak; batzuetan
|
hitz
multzo luze samarrak hartzen dituzte, bestetzuetan hitz multzo laburragoak. Baina hizkuntza bateko eta besteko letra eta hitz multzoak ez baitira berdinak, begiek ere ez dute berdin funtzionatzen euskaraz, gaztelaniaz edo frantsesez.
|
|
|
batetik bestera mugitzen ditugu orain, begirada kolpeak ematen ditugu gero. Mugimendu eta kolpeok ez dira beti berdinak, letra eta hitz multzoen araberakoak baizik, aldian azkarrak, aldian geldiagoak; batzuetan hitz multzo luze samarrak hartzen dituzte, bestetzuetan
|
hitz
multzo laburragoak. Baina hizkuntza bateko eta besteko letra eta hitz multzoak ez baitira berdinak, begiek ere ez dute berdin funtzionatzen euskaraz, gaztelaniaz edo frantsesez.
|
|
|
Mugimendu eta kolpeok ez dira beti berdinak, letra eta hitz multzoen araberakoak baizik, aldian azkarrak, aldian geldiagoak; batzuetan hitz multzo luze samarrak hartzen dituzte, bestetzuetan hitz multzo laburragoak. Baina hizkuntza bateko eta besteko letra eta
|
hitz
multzoak ez baitira berdinak, begiek ere ez dute berdin funtzionatzen euskaraz, gaztelaniaz edo frantsesez.
|
|
2011
|
|
|
Nire hitzetan ahalik eta gehien hurbiltzen saiatu naiz herri adierazpideetara. Izan ere, Afrikako edozein hizkuntzatako hitz batetik,
|
hitz
multzo batetik, esaldi batetik edo are izen batetik herri baten gizarte arauak, jarrerak eta balioak ondoriozta daitezke.
|
|
|
Leher unea. Halako... zera jaso bazenu bezala, nonbaitetik letorkeen
|
hitzen
multzoa eta izpirituaren arnasa bat bezala, baduzu, sentitzen duzu, eta orduan, ez dakit inspirazioa den ala expirazioa den, barneranzko zerbait da eta gero kanpora botatzen duzu. Hori sentitzen dudanean bakarrik naiz kapaz poesia idazteko.
|
|
2012
|
|
|
Lexiko garatuaz ari naiz, edozein mailatako kontzeptuak adierazteko hitzez. Eta hor bada ondare komun bat ondare ez komun bat ere noski, hizkuntza bakoitzak berea duen
|
hitz
multzoa, eta ondare horretako hitzak gabe, ezin da ezer esplikatu. Hitz egiten dugula, pare bat dozena adjektiborekin molda gaitezke, baina itzultzen hasten garenean, pare bat dozena ez, milaka adjektibo diferente behar ditugu, denak inportanteak.
|
|
|
5. Ahalegin asko egin da Gulliverrek asmaturiko hizkuntzak deszifratzeko, baina, dirudienez, esanahi berezirik gabeko
|
hitz
multzo hutsak dira.
|
|
|
(1984a) artikuluan. Barthesek dioenez, testua ez da zentzu edo mezu bakar eta itxi bat osatzen duten
|
hitzen
multzoa, kultura desberdinetatik datozen dimentsio eta idazkera desberdinak nahasten diren gune bat baizik. –Le texte est un tissu de citations, issues des mille foyers de la culture?
|
|
|
Zeinahi hiztun komunitatetan, baita liberalenean ere, hainbat tabu daude: batetik bada halako
|
hitz
multzo bat ahoska ezin daitekeena edo soil soilik zorrotz mugatutako testuinguru jakinetan onartzen dena. Bada, bestalde, mintzagairik, isiltasunaren legeren?
|
|
|
a) Perifrasietan ordezkapen lana
|
hitz
multzo batek egingo du:
|
|
|
4 Perifrasia: Ordezkapen lana
|
hitz
multzo batek egitea.
|
|
|
Esaldiaren gainerakotik aparte edo ematen den sintagma bat izaten da, askotariko osaeraz eta luzeraz: hitza,
|
hitz
multzoa, perpausa zein esaldi osoa? (Garzia 2012:
|
|
|
Hizkuntzaren Espainiako Errege Akademiaren arabera, laburdurak hitz edo
|
hitz
multzo baten irudikapen grafiko murriztua dira, idazketa osotik letraren bat edo silabaren bat kenduta lortzen eta puntuz amaitzen dena. Gaztelaniaz, zenbait kasutan, puntuaren ordez, barra etzana(?/?) erabiltzen da laburdura ixteko; adibidez, calle(, c/?), cuenta corriente(?
|
|
|
6 eguna: egun honetatik aurrera, egunero, multzo zaharreneko
|
hitzak
multzo bereko edo multzo berri bateko hitzekin ordezkatzen dira.
|
|
|
Ahozko komunikazioak. Igorle baten eta hartzaile baten edo batzuen artean gertatzen dira, testu laburren, esaldien,
|
hitz
multzoen edo hitz isolatuen bitartez. Ahalik eta laburrenak, soilenak eta argienak izan dute.
|
|
|
Posta elektronikoko helbide bat
|
hitz
multzo bat da, posta elektronikoa bidali eta jaso ditzakeen pertsona bat identifikatzen dutena. Helbide bakoitza bakarra da (ez dago errepikaturik), eta beti pertsona berarena izaten da.
|
|
|
Gizaki faltsuak sortutako fikzioak sinestera ere heldu da, Richard Rorty ren gizaki metafisikoak egiten duen bezala. Gizaki metafisikoak bezala, sadomasokista faltsuak uste du bere azkeneko lexikoan, gizabanakoaren bizitza narratzeko
|
hitz
multzoa, gizabanakoaren ekintzak eta sinesmenak justifikatzen dituen hitz multzoa (Rorty, 1991: 91)?
|
|
|
Gizaki faltsuak sortutako fikzioak sinestera ere heldu da, Richard Rorty ren gizaki metafisikoak egiten duen bezala. Gizaki metafisikoak bezala, sadomasokista faltsuak uste du bere azkeneko lexikoan, gizabanakoaren bizitza narratzeko hitz multzoa, gizabanakoaren ekintzak eta sinesmenak justifikatzen dituen
|
hitz
multzoa (Rorty, 1991: 91)?
|
|
|
“Erromatarra, aldaera txiki batzuekin, munduko ijito guztiak elkar ulertu eta elkarrekin komunikatu ahal izatea ahalbidetzen duen ijito hizkuntza unibertsala da”, dio Juan de Diosek. Kalo, berriz, Espainiako ijitoen jatorri erromatarreko
|
hitzen
multzoa da. Romano Kalori dagokionez, Espainiako ijitoen hizkuntza normalizatua da.
|
|
|
Amets gaiztoenetan Gure Berbelitz hiztegi bihurtzen da. Azal gogorreko liburukote horietako bat, alegia, ordena jakin baten arabera sailkaturiko
|
hitz
multzoarekin. Horra gizaki bat paperezko izen zerrenda huts bilakaturik.
|
|
2013
|
|
|
Hitz solteak aztertu ondoren, ikusi dugu elkarrizketen arteko %90ean agertzen dela gaztelaniazko hitz solteren bat, eta elkarrizketa bakoitzean %3, 6 hitz gaztelaniazkoak erabiltzen direla batez bestean. Antzerako zerbait gertatzen da
|
hitz
multzoekin ere. Kasu honetan elkarrizketen arteko %80 baino gehiagotan agertzen da hitz multzoren bat, eta batez beste %2, 7 hitz erabiltzen dira elkarrizketa bakoitzean gaztelaniazko hitz multzoak aipatuz.
|
|
|
Antzerako zerbait gertatzen da hitz multzoekin ere. Kasu honetan elkarrizketen arteko %80 baino gehiagotan agertzen da
|
hitz
multzoren bat, eta batez beste %2, 7 hitz erabiltzen dira elkarrizketa bakoitzean gaztelaniazko hitz multzoak aipatuz. Esakuntzen kasuan bestelakoak dira datuak.
|
|
|
Antzerako zerbait gertatzen da hitz multzoekin ere. Kasu honetan elkarrizketen arteko %80 baino gehiagotan agertzen da hitz multzoren bat, eta batez beste %2, 7 hitz erabiltzen dira elkarrizketa bakoitzean gaztelaniazko
|
hitz
multzoak aipatuz. Esakuntzen kasuan bestelakoak dira datuak.
|
|
|
Beraz, esan dezakegu gaztelaniazko hitz solteak eta
|
hitz
multzoak erabiltzeko joera handia dagoela, baina ez horrela gaztelaniazko esakuntzak tartekatzeko.
|
|
|
Deskribapen plana markatzeko, informazioa antolatzen eta erlazionatzen duten elementuak erabiltzen dira, hots, leku antolatzaileak. Deskribatzen den lekua osatzen duten elementuak espazioan kokatzeko erabiltzen diren hitzak edo
|
hitz
multzoak dira leku antolatzaileak. Esate baterako, ezkerreko horman, haren parean, aldamenean, ate ondoan eta abar.
|
|
|
2 Taldekide bakoitzak eskainitako hitzen kategoria bereko bi hitz gehituko ditu
|
hitz
multzoan, eta taldeko fitxan idatziko ditu.
|
|
|
emandako testuetan sentimendua adierazten duten hitzak,
|
hitz
multzoak, lokuzioak& identifikatzen?
|
|
|
egokitu zaidan poemaren irakurketa adierazkorra egitean, testuaren esanahia kontuan hartuz, guneak, nabarmentzea eskatzen duten hitzak eta
|
hitz
multzoak, nabarmendu baditut.
|
|
|
eraldatzeko egokitutako poemaren sentimendua adierazten duten hitzak edo
|
hitz
multzoak, guneak, identifikatu baditut.
|
|
|
1 Zer sentimendu adierazi ditu testuan artikuluaren egileak? Zein hitz,
|
hitz
multzo edo esaldi dira sentimendu horien adierazgarri?
|
|
|
1 Jarraian dituzun hitzak eta
|
hitz
multzoak baliatuz, osatu sarrerari buruz ikasitakoa biltzen duen laburpena.
|
|
|
Testuko hitzak erlazionatzeko eta testuaren esanahia eraikiz joateko, maiz, testuan aurrez aipatutako hitz edo
|
hitz
multzo bati erreferentzia egin behar izaten zaio. Horrela, gaiari jarraipena emanez, testuaren progresio tematikoa ziurtatzen da.
|
|
|
" Artzaintza Euskal Herrian". Testuko pasarte batzuk hautatu ditugu, eta horietan zenbait hitz eta
|
hitz
multzo letrakera lodiz daude.
|
|
|
b) Hartzailearentzat ezezaguna izango den izenaren ondoren, haren esanahia argituko duen
|
hitz
multzoa gehitu. Hitz multzo horri aposizioa deitzen zaio, eta koma artean idazten da.
|
|
|
b) Hartzailearentzat ezezaguna izango den izenaren ondoren, haren esanahia argituko duen hitz multzoa gehitu.
|
Hitz
multzo horri aposizioa deitzen zaio, eta koma artean idazten da.
|
|
|
b) Gako hitza: testuan informazio jakin bat bilatzeko aurrez ikusitako hitz,
|
hitz
multzo, zenbaki edo bestelako zeinu segida.
|
|
|
LETRA LARRIA, letrakera lodia, azpimarra, letrakera etzana& Horiez gain, testuetan izaten dira beste zenbait elementu, marka horiekin nabarmenduta ageri direnak: hitzak,
|
hitz
multzoak, zenbakiak, esaldiak& Testuaren behaketa orokorrean adierazle tipografikoei erreparatzea lagungarria izan daiteke informazio zehatza bilatzeko. Izan ere, elementu horiek testuan funtzio bereziak dituztelako nabarmendu dira:
|
|
2014
|
|
|
Zatia osatzendute zuzenean berari erantsitako hitzek eta beren menpe dauden zatiek.Esaterako, de la NASA zati bat da, sp mod izenekoa (gurasoarekiko jabetzaerlazioa duena), eta Varios astronautas de la NASA beste zati bat da, subjizenekoa (gurasoarekiko subjektu erlazioa duena). Zati berezi bat aditzkateek osatzen dute, hau da, aditza eratzen duten
|
hitz
multzoek.
|
|
|
3 Foroko zein kidek baliatu dituzte kontra argudioak? Identifikatu testuko zer zatitan erabili den baliabide hori, eta adierazi zer hitz edo
|
hitz
multzok eman dizun hori jakiteko arrastoa.
|
|
2015
|
|
|
Jabi ahalegintzen zen, ezin esan zitekeen borondate onik ez zeukanik; garuna herdoildu samarra, agian. Eta, bestalde, Heidi bere ikasgaiarekin hasten zitzaionean, txoratuta geratzen zen haren ezpainei begira, haren eskuen mugimendutik zintzilik, haren izerdi usain gozo mikatz hartan gatibu, eta irakaslearen ahotik ateratzen zen edozein
|
hitz
multzo, berdin zen zer esan nahi zuen, maitasunaren hizkuntza sekretuko mezua iruditzen zitzaion Jabiri.
|
|
|
b) Hara hemen testuko baieztapen batzuk, hainbat hitz eta
|
hitz
multzo nabarmenduta dauzkatenak. Nolako
|
|
|
hutsuneak,
|
hitz
multzo egokiak hautatuz.
|
|
|
Hortaz, mundu bi horiek, gogaldea eta elegunea, edozein mintzalditan bereiz daitezke. Alde batetik, nolabaiteko esanahia duten
|
hitz
multzoa, eta, bestetik, hizketa puntua markatzen duten deiktikoak, berezko esanahirik bakoak. Beste era batera esanda, gogaldeaz mintzatzen gara hitz egiten dugun elegunean.
|
|
|
Azkenik, EBLetan oinarritutako metodoen funtsa da polaritate ezaguna duten hazi
|
hitz
multzo txikibatetik abiatuta, EBLak eskaintzen dituen hitzen arteko loturak baliatuz, hasierako polaritate horiekhitz berrietara hedatzea. (Hatzivassiloglou eta McKeown, 1997) lanean hazi lexiko bat hedatzen duteand/ but motako konektoreen bidez. Mohammad et al. lanean tesauro bat baliatzen dute hasierako hazihitz positibo eta negatibo batzuen sinonimoak markatu eta polaritatea zabaltzeko.
|
|
|
Ikasleek esparru informalean izandako idatzizko elkarrizketak aztertzean jakin nahi izan dugungauzetako bat gaztelania zenbateraino erabiltzen duten izan da. Horretarako gaztelaniazko hitz solteak (admitiu, apetxugau, repetiziyotan, mierda, terremotue, seguramente), esakuntzak (etoy en elfacebook, ke pasa antipatika, deseame suerte) eta
|
hitz
multzoak (a joderse, a ver, que raro, en fin, lahostia, porque) zenbatu ditugu elkarrizketa guztietan. Eta, esan dezakegu, gaztelaniazko hitz solteaketa hitz multzoak erabiltzeko joera handia dagoela, baina ez horrela gaztelaniazko esakuntzaktartekatzeko.
|
|
|
Horretarako gaztelaniazko hitz solteak (admitiu, apetxugau, repetiziyotan, mierda, terremotue, seguramente), esakuntzak (etoy en elfacebook, ke pasa antipatika, deseame suerte) eta hitz multzoak (a joderse, a ver, que raro, en fin, lahostia, porque) zenbatu ditugu elkarrizketa guztietan. Eta, esan dezakegu, gaztelaniazko hitz solteaketa
|
hitz
multzoak erabiltzeko joera handia dagoela, baina ez horrela gaztelaniazko esakuntzaktartekatzeko.
|
|
|
Xabier Amurizaren ustez, euskal lexiko modernoaren arazoaren iturburua, neurri handi batean, mendebaldeko kulturan komunak diren
|
hitzen
multzoa da, edo hobeto esateko, hitz horien" auzia ahul eta motz planteatzen dela", saihesbidea hartzen dela. Jakineko haren hitzetan esanez:
|
|
|
Eta honatago dagoena kaka inuzente, samur hura baizik ez da.
|
Hitz
multzo egoki bat giltza litzateke utopia bukolikoaren espetxetik ateratzeko.
|
|
2016
|
|
|
eta adierazi zer hizkuntza baliabide diren bertan nabarmendu diren
|
hitz
multzoak.
|
|
|
b) Ba ote den poeman errepikatzen den egitura edota
|
hitz
multzorik:
|
|
|
ERREPIKAPENA: Hitz edo
|
hitz
multzo bat errepikatzea. Errepikatzen diren ideiek, hitzek eta hitz
|
|
|
Corpus osoan 17.572 hitz egon ziren, zeintzuetatik 2.433 hitz ezberdinak ziren. Konkretuki, analisi hierarkiko beherakorrak corpusa 622
|
hitz
multzotan banatu zuen, 6 klase edo ideia nagusi eratorriaz. Lehenengo klaseak «Ebolaren zabalkundeari beldurra»% 28,25eko pisua izan zuen, bigarrenak «Farmazeutiken interesak eta beldurraren zabalkundearekin erlazioa»% 18,18, hirugarren klaseak «Ebolaren kutsatzea eta arriskua»% 14,61, laugarren klaseak «Ebola Afrikan»% 16,23, bosgarren klaseak «Teresa Romeroren kasua eta gobernuaren eta komunikabideen kudeaketa txarra»% 11,69 eta seigarren klaseak «Ebolaren etiologia»% 11,04 Klaseek ondorengo banaketa izan zuten beraz:
|
|
|
Klaseen ideia nagusiak definitzeko Alcestek klase bakoitzari esleitutako
|
hitz
multzoak azpitaldetan banatu ziren, 5 baino maiztasun handiagoa zuten hitzak soilik erabiliaz (hitz bakoitzaren maiztasuna parentesi artean ageri da).
|
|
|
Alceste softwareak klase lexikalen eta aldagai askeen arteko erlazioa neurtzen du independentzia testen bidez. Klase batekoak diren
|
hitz
multzo esanguratsuki gehiago baldin badaude aldagai askeko maila batekin lotuta beste maila konbinatuekin baino, klasea lehenengo maila horri lotua dagoela esateko bermea egongo da. Programak analisi bera burutzen du beste aldagai aske maila eta klase guztiekin ere.
|
|
|
b) Hara hemen testuko baieztapen batzuk, hainbat hitz eta
|
hitz
multzo nabarmenduta dauzkatenak. Nolako erlazioak adierazteko erabil daitezke?
|
|
|
Ondoren, irakurri Estitxu Elduaienen Lilatoia bai, ta gero? iritziartikulua, eta adierazi zer hizkuntza baliabide diren bertan nabarmendu diren
|
hitz
multzoak.
|
|
|
1 Mapa honetan munduko merkataritza fluxuak ageri dira. Osa itzazu hutsuneak,
|
hitz
multzo egokiak hautatuz.
|
|
2017
|
|
|
Orain ohartzen zara. Inoiz existitu ez den orrialdean, inoiz idatzi ez duen boligrafoz, inoiz idatziak izan ez diren
|
hitz
multzo soila dela zure bizitza, inoiz orririk izan ez duen liburuan izkiriaturik.
|
|
|
1 Osatu testua hutsune bakoitzean hitz edo
|
hitz
multzo egokia idatziz:
|
|
|
2 Testuan aurretik adierazitako zeri egiten diote erreferentzia hitz edo
|
hitz
multzo hauek?
|
|
|
1 Errezetan, jarraipen tematiko hori bermatzeko egitekoa izan dezaketen hainbat hitz edo
|
hitz
multzo
|
|
|
Ondo egin duzula egiaztatzeko modu bat zirrimarratutako hitz edo
|
hitz
multzoak ezabatu eta errezeta
|
|
|
testuan horren arrastoan jarri zaituzten hitzak eta
|
hitz
multzoak:
|
|
|
dagokio zutabe bakoitzeko
|
hitz
multzoari. Izena, aditza ala izenondoa?
|
|
|
1 Osatu testua hutsune bakoitzean hitz edo
|
hitz
multzo egokia idatziz:
|
|
|
2 Testuan aurretik adierazitako zeri egiten diote erreferentzia hitz edo
|
hitz
multzo hauek?
|
|
|
1 Errezetan, jarraipen tematiko hori bermatzeko egitekoa izan dezaketen hainbat hitz edo
|
hitz
multzo
|
|
|
Azkenik ikertzaileak zenbait klase eta hitz eta ECU tipikoz osatutako gako estatistiko lortzen ditu klaseak mundu lexikal gisara interpretatu ahal izateko. Alceste bidez eginiko operazioak eta estatistikoak, gardenak, eta berregingarriak dira, interpretazioaren azken momenturaino, non ikertzaileak
|
hitz
multzo bakoitzari label bat ezartzen dion, softwareak identifikatutako unibertso lexikala izendatzeko, ko okurrentzia eta banaketa patroien bidez (Reinert 1996; Klein eta Licata, 2003).
|
|
|
Analisi horretatik, informazio morfologikoa eta sintaktikoa lortzen da: hitzak zermorfemaz osatuta dauden, nola multzokatzen diren3,
|
hitz
multzoek zer erlazio duten euren artean... Gaztelaniazko esaldiaren errepresentazio abstraktua lortzen da fase honetan.
|
|
|
BLEUn oinarrituta dago, baina beste ezaugarri bat ere hartzen dukontuan: ebaluatzen dituen
|
hitz
multzoen maiztasuna. Hitz multzo jakin bat zenbat eta arraroagoaizan ereduzko corpusean, sistemaren itzulpena zuzena bada, orduan eta pisu handiagoa ematen dio, eta alderantziz zenbat eta ohikoagoa izan, orduan eta pisu txikiagoa.
|