|
2001
|
|
|
Zure jarioarekin grabagailuko zinta txirikordatu ahala ulertu dugu" Hitz egin" lemak zer esan nahi duen.
|
Hitzaren
kirol nazionalean maratoi luzeenak sprintean egingo zenituzke. Medikuak egin zizun diagnosirik zuzenena:
|
|
2006
|
|
|
Nik zuri, hark honi, horrek besteari... eta azkenerako bolo bolo dabil. Eta
|
hitzaren
kirol nazionala hori bilakatu da: nazionala; edo nazioartekoa... nork daki.
|
|
2009
|
|
|
Guztia eman behar horretan
|
hitzaren
kirol nazionalean inoiz baino kirolariago aritu zinen?
|
|
2013
|
|
|
148 AMURIZA, Xabier (1981)
|
Hitzaren
kirol nazionala. Gizaburuaga, Hika mika.
|
|
2014
|
|
|
Amuriza, X. (1981):
|
Hitzaren
kirol nazionala, Hika Mika, Gizaburuaga. Ariztimuño, J. (1985):
|
|
|
65. Amuriza, Xabier: Bertsolaritza,
|
Hitzaren
kirol nazionala, AEK.
|
|
|
67. Amuriza, Xabier: Bertsolaritza,
|
Hitzaren
kirol nazionala, AEK.
|
|
2015
|
|
|
Emaitza: 4.000 ikusle, 20 herri kirolari, hamar dozena foku eta kea sortzeko makina horietako bat… A, eta bi bertsolari, Amurizaren talentuz edo erruz,
|
hitzaren
kirol nazionalaren atleta bihurtuta.
|
|
2017
|
|
|
Azken urteetako bertso derbiei erreparatuta, batek baino gehiagok pentsatuko du
|
hitzaren
kirol nazionalaren eta kirol globalenaren arteko lotura aspaldikoa dela, baina ez nuke nik esango hainbesterakoa denik. Euskararen presentzia bera ez zen hain ohikoa eta hedatua San Mames zaharraren armailetan, salbuespen txalogarriak izanagatik.
|
|
|
Pentsa. Korporazio transnazional erraldoien zerbitzuak eta esklabotzazko baldintzetan mihiztatutako gailuak erabiltzen ari gara zer eta gure
|
hitzaren
kirol nazionalari oihartzun sozial berriak aurkitzeko (noski, inguruko hizkuntza, kultura eta herri hegemonikoekin alderatuta burrunbatxo entzunezinak baino ez direnak).
|
|
|
Elvisen eta Cash en kantuekin dantzan aritzeko modurik ez eta 80ko hamarkadan bertsolaritzari sekulako bultzada emango dioten lan ildo berrien metodologia eta teoria lantzen aritu da: Hiztegi errimatua eta
|
Hitzaren
kirol nazionala liburuetan jasota geratuko da praktikara eramanda sekulako fruituak emango dituen teorizazio hori.
|
|
|
Bertsoa
|
hitzaren
kirol nazionala dela dio Amurizak, baina izatekotan, kirol bitxi samarra da: kontzertu onenetan bezala, gerta liteke BEC osoa une batez dantzan hastea, zer eta, hitzek eraginda.
|
|
|
Hitza eta erritmoa, bi su.
|
Hitzaren
kirol nazionala eta erritmoaren alberdania internazionala.
|
|
|
Erritmoak aldrebestutako bertsoaren akelarrea...
|
hitzaren
kirol nazionalaren alberdania?
|
|
|
|
Hitzaren
kirol nazionala da bertsoa; beraz, Koldo Mitxelenak zion hura egia bada, alegia, hizkuntza aizkoraren modukoa bada, aizkora jokoa da bertsolaritza.
|
|
2020
|
|
|
Aro honen hasiera markatu zuen mugarri gisa, Xabier Amurizak 1980ko eta 1982ko Bertsolari Txapelketa Nagusiak irabazi izana —Euskaltzaindiak antolatutako azkenak— jo ohi da, eta urte tarte horretan Amurizak berak
|
Hitzaren
kirol nazionala, Hiztegi errimatua eta Zu ere bertsolari trilogia argitaratu izana. Bertsozale Elkartea da etapa honetako eragile nagusia.
|
|
2021
|
|
|
Hipotesi honen antzeko musika dutenak aspaldidanik entzun izan dira bertso munduan. Xabier Amurizak, esaterako, honela zioen, duela ia berrogei urte
|
Hitzaren
kirol nazionala (1981) liburuan: " Zer gertatuko zen hemen, inprentarekin batera eta inguruko hizkuntza nagusien antzera, —gaztelania, frantsesa, ingelesa— euskara ere garatu eta hizkuntza handi egin balitz?
|
|
|
Egia esan, Hitzetik Hortzeraren arrakastak beldur hau berriro hauspotu bazuen ere, kasu honetan ez zen beldur berria. Amurizak jada aipatzen zuen bere lehen edizioa 1981ean izan zuen
|
Hitzaren
kirol nazionala lanean: " Komunikabideek —idatziek, irratizkoek, telebisiboek— lehenago pentsatzerik ere ez zegoen presentzia daukate gaur bertsolaritzan, batzutan saturatzen ari ez ote garen kezkatzeraino" (Amuriza, 1997:
|
|
|
Ez zegoen Amuriza geldirik egoteko: 1981ean
|
Hitzaren
kirol nazionala eta Hiztegi errimatua argitaratu zituen, 1982an Laurehun herri mila bertso berri eta 1984an Zu ere bertsolari.
|
|
|
|
Hitzaren
kirol nazionala ere iraultzailea izan zen, bertsolaritzaren garapen soziokulturalari lehen aldiz Bigarren Pizkundeak garatutako ikuspegitik begiratzen baitzitzaion bertan. Testuinguru berriari egokitzeko bertsolaritzak hartu beharreko tokiaz, bertsolaritzaren transmisioaz eta beste hainbat konturi buruz aritu zen, betiere bere esperientzia eta gogoeta pertsonaletik abiarazitako ideiak plazaratuz:
|
|
|
Eta modu honetara definitzen zuen bertso munduaren erronka Xabier Amurizak 1981ean kaleratu zuen
|
Hitzaren
kirol nazionala liburuan: " Lehengo biziera eta gaurkoa oso ezberdinak dira.
|
|
|
— (1997). Hiztegi errimatua/
|
Hitzaren
kirol nazionala. Bilbo:
|
|
|
Amurizak, hamarraldi hasieran baita ere, 1981ekoa baita testua dakarren
|
Hitzaren
kirol nazionala liburuaren lehen argitaraldia, gehiago zabaltzen du abaniko hori: " Gaur entzulearen heterogenotasuna ideologian dago batez ere.
|
|
|
Bertso munduak ere erreparatuko dio formatu berriari.357 Bertsolari aldizkariak 1999an Jaurlaritzaren lehen laguntzekin jarri zuen martxan edizio digi357 Beste behin, ziklo honetan ohikoa denez, Amuriza izan zen aitzindari. Gaiaren zantzu oso urrun bat baino ez da, baina deigarria suertatzen da, 1981ean idatzia baita,
|
Hitzaren
Kirol Nazionala lanean: " Poesia elektronikoa posible da, poesia abstraktua posible izan den bezala.
|
|
|
Baina lona batekin lur urdina estaltzen denean, izaera aldatzen zaio kiroldegiko pistari. Amurizaren liburua zentzu literalenean ulertuta,
|
Hitzaren
kirol nazionala praktikatzen da kiroldegi honetan; txapelketa formatuan oro har. Hala ere, jaialdiak ere egin izan dira, herriko bertso eskolak antolatutakoak adibidez (pasa den abenduan izan zen azkena, festetan egin ez zen saioaren ordainetan antolatutakoa), edo 2009ko Txapelketaren ondoren AEK k antolatu zuen 8 finalisten saioa.
|
|
2022
|
|
|
Ez zuen denbora galdu, euskara hobetzeko, bertsolaritzaren gorabeherak aztertu eta idazteko baliatu zuen. Orduko lana,
|
Hitzaren
kirol nazionala. Hiztegi Errimatua liburuan argitaratu zuen 1981ean Amurizak.
|
|
|
Sobera funtsatua dute bozkarioa: Pizkundeaz gero aski fenomeno urritua bazen, 80ko hamarkadatik gaurdaino –bertso mugimendua kolektibizatzen hasten denetik, eta tonu erasokorra eta argudio zanpatzailea auzitan jartzearekin bat– are bakanago bihurtu da beef publikoa
|
hitzaren
kirol nazionalean, dema dialektiko zakarraren lekukotza Chill Mafia eta Kai Nakai bezalakoei utziz. Ez da beti hala izan; XIX. mende amaiera arte aise topa daitezke oholtzako lehia performatutik harago doazen konfrontazio gordineko uneak –eta gerora, bakar batzuk gehiago ere bai–, dela bi bertsolariren artean, dela bertsolari batek norbaiten aurka erreakzioz botatako purrustada bidez –ahoz zein idatziz– Hautaketa bat bildu dugu hemen.
|