|
2001
|
|
|
Mantxolak
|
hitzak
jaurti aurretik mastekatu egin zituela iruditu zitzaidan, puska batez deus esan gabe eta ezpainak mugituz aritu baitzen. Bi besoak mahaian bermatu eta bere muturjea nire aurpegitik gertu, gertuegi ipini zuen.
|
|
2008
|
|
|
Baina Natividadek lepoa bihurtu, begiak ahizparengana bideratu, eta orduan ere ez zion esaldia bukatzen utzi; aldiz, letra eta hots bakoitza bere ezpainetan gezi zorrotz bilakaturik, goiz osoan hausnartutako
|
hitzak
jaurti zizkion ahizpari, dardo euri bat bezala:
|
|
|
Baina hitz haiek esan ahala, gauza bat dira egonean dauden hitzak, buruko kaiolan, eta beste bat
|
hitz
jaurtiak?, bere buruaz izututa edo, bat bateko bertigo batek harrapatu ote zuen Regina, bere burua markesa anderearen plano berean ikustean??, eskunabak itsatsi, goiko hortzez beheko ezpaina horzkatu, eta atzera egin zuen:
|
|
|
Baina Natividadek lepoa bihurtu, begiak ahizparengana bideratu, eta orduan ere ez zion esaldia bukatzen utzi; aldiz, letra eta hots bakoitza bere ezpainetan gezi zorrotz bilakaturik, goiz osoan hausnartutako
|
hitzak
jaurti zizkion ahizpari, dardo euri bat bezala:
|
|
2009
|
|
|
Domingo, beraz, ikusteko moduan zegoen bulego buruaren eta bulegariaren arteko jokoa, ehiztariaren eta ehizaren arteko jokotik asko zuena, bulego burua ehiztari, eta bulegaria ehiza? bulego buruak
|
hitzak
jaurtitzen baitzituen, txakur zaunkariak balira bezala, ehiza inguratzen zutenak hitzez hitz eta zaunkaz zaunka, apalmenduaren eta beheramenduaren bide gero eta estuagotik, gero eta itsuagotik?, harik eta, bidea guztiz itsutzen zèn puntuan doi, biktima zokoratzen eta makurrarazten zuen arte, ez ihesbiderik ez itzurbiderik; zera ere ikusten zuen Domingok, ausaz, ehiztariak aurkari otzana zuela:... ez basurde basati bat, berak atsegin zukeen bezala, ardi kikildu bat baizik; zer zen bera ere, baina. Domingo?, beste ardi kikildu bat baizik?; zerbait esan baitzezakeen, zerbait esan ziezaiokeen, bai, bulego buruari:
|
|
|
Eta une hartan, buruan zituèn
|
hitzak
jaurti zizkion Adak, nola edo hala:
|
|
|
Aita, baina, ezin isilik egon, etxeko autoritatea zen!?, eta orduan ere aurrera egin zuen, burura zetozkiòn lehen
|
hitzak
jaurtitzen zituela:
|
|
|
–Ez! Zurea da kulpa, ama, eta, ziztu bizian doan goitibehera gidariak tramankulua kolpetik nekez balazta dezakeen bezala, atzetik zetozkiòn
|
hitzak
jaurti zituen Domingok?, eta zurea da kulpa, aita!
|
|
|
Josebak euskarazko erro zaharren egitura KBK dela proposatzen du, alegia, kontsonantea bokala kontsonantea. Beraz, egitura hau ez duten ehunka
|
hitz
jaurti behar genituen euskal hiztegiko geruzarik zaharrenetik: oker, alu, aho....
|
|
|
Eta une hartan, buruan zituèn
|
hitzak
jaurti zizkion Adak, nola edo hala:
|
|
|
–Ez! Zurea da kulpa, ama –eta, ziztu bizian doan goitibehera gidariak tramankulua kolpetik nekez balazta dezakeen bezala, atzetik zetozkiòn
|
hitzak
jaurti zituen Domingok–, eta zurea da kulpa, aita!
|
|
|
Bien arteko elkarrizketaren lekukoa izan zen heinean, Domingok bertatik jarraitu ahal izan zituen hitzak, baita hitzei lotutako keinuak eta imintzioak ere: Domingo, beraz, ikusteko moduan zegoen bulego buruaren eta bulegariaren arteko jokoa, ehiztariaren eta ehizaren arteko jokotik asko zuena, bulego burua ehiztari, eta bulegaria ehiza... bulego buruak
|
hitzak
jaurtitzen baitzituen, txakur zaunkariak balira bezala, ehiza inguratzen zutenak hitzez hitz eta zaunkaz zaunka, apalmenduaren eta beheramenduaren bide gero eta estuagotik –gero eta itsuagotik–, harik eta, bidea guztiz itsutzen zèn puntuan doi, biktima zokoratzen eta makurrarazten zuen arte, ez ihesbiderik ez itzurbiderik; zera ere ikusten zuen Domingok, ausaz, ehiztariak aurkari otzan... ez basurde basati bat, berak atsegin zukeen bezala, ardi kikildu bat baizik; zer zen bera ere, baina –Domingo–, beste ardi kikildu bat baizik?; zerbait esan baitzezakeen –zerbait esan ziezaiokeen, bai, bulego buruari:
|
|
|
Aita, baina, ezin isilik egon –etxeko autoritatea zen! –, eta orduan ere aurrera egin zuen, burura zetozkiòn lehen
|
hitzak
jaurtitzen zituela:
|
|
2010
|
|
|
Besarkatu nuen, xukatu nizkion malkoak, baina ez nintzen isildu; aitzitik: ospitaletik etxerako bidean behin eta berriro hausnartutako
|
hitzak
jaurti nizkion, federik onenarekin, hori bai, baina fedea baldarra ere bada batzuetan, zuk ulertzen didazu, Gabino. –Alberto anarkista zen, eta ez zitzaizun komeni??, gozo gozo atera zitzaizkidan hitzak, hori bai.
|
|
|
zu, zeure izkribuan, nik jartzen nizùn aurpegiaz kexatzen zara, gure arteko elkarrizketetan erlijioaren inguruko gaiei ekiten genienean: zera, goitik behera begiratuko banizu bezala sentitzen zinela, hain egoten nintzen, antza, zu salbatzeko irrikak itsututa; baina, hemen ere, zozoak beleari ipurbeltz?; ba al dakizu, izan ere, ni berdin berdin sentitzen nintzela, ahuntzaren gauerdiko eztularen pareko, alegia?, politikari buruz jarduten genuenean?, hain jasangaitz egiten zitzaidan zure aire autoaski nardagarria, zeure
|
hitzak
jaurtitzen zenizkidanean, gezi pozoitsuak balira bezala: gehiago irakurri zenituzke Baroja eta Unamuno?
|
|
|
Besarkatu nuen, xukatu nizkion malkoak, baina ez nintzen isildu; aitzitik: ospitaletik etxerako bidean behin eta berriro hausnartutako
|
hitzak
jaurti nizkion, federik onenarekin, hori bai, baina fedea baldarra ere bada batzuetan, zuk ulertzen didazu, Gabino. ‘Alberto anarkista zen, eta ez zitzaizun komeni... ’, gozo gozo atera zitzaizkidan hitzak, hori bai.
|
|
|
zu, zeure izkribuan, nik jartzen nizùn aurpegiaz kexatzen zara, gure arteko elkarrizketetan erlijioaren inguruko gaiei ekiten genienean: zera, goitik behera begiratuko banizu bezala sentitzen zinela, hain egoten nintzen, antza, zu salbatzeko irrikak itsututa; baina, hemen ere, zozoak beleari ipurbeltz...; ba al dakizu, izan ere, ni berdin berdin sentitzen nintzela —ahuntzaren gauerdiko eztularen pareko, alegia—, politikari buruz jarduten genuenean?, hain jasangaitz egiten zitzaidan zure aire autoaski nardagarria, zeure
|
hitzak
jaurtitzen zenizkidanean, gezi pozoitsuak balira bezala: gehiago irakurri zenituzke Baroja eta Unamuno... zer zentzu du Euskal Herriaren independentziak, Historiak hango eta hemengo Herriak gero eta elkartzenagora badaramatza?; eta abar eta abar...
|
|
2011
|
|
|
Agurearen gorputz mendre eta urdindua azkenekoz ikusi du. Kristalezko etxola borobilaren kanpoaldera iristean, hautsiezinezko aztikeriaren
|
hitzak
jaurti ditu Enarek:
|
|
|
Horretarako Gipuzkoa osotik igaroko zen desfile militar bat antolatu zen eta honen abiapuntua Urriaren 24an izan zen Donostiako Boulevardetik, Carrasco gobernadore militarraren diskurtsuen eta kaleetatik eginiko desfileen ostean168 Urriaren 26an Zumarragatik, Urretxutik, Bergaratik eta Arrasatetik igaro ostean tropak Tolosara iritsiko dira eta Arrameletik bertako musika bandaren melodiek. San Juanen martxa? joz lagundurik udaletxeraino iritsi eta bertan ordenaren defendatzaileen eta Azurzaren aldeko
|
hitzak
jaurtiko dira, gero lunch batekin amaituz169. Errepresio, sinboliko edota ideologiko hau ez da honekin etengo ordea.
|
|
2016
|
|
|
Urkullu, Larrion, Iriarte, Alba, Otegi, Ortuzar, Mintegi, Zabala, Mendia, Egibar, Garrido... Aste hauetan gure menu informatiboaren osagai izan diren pertsona hauek milioika
|
hitz
jaurti dituzte ahotik egunero, gai asko plazaratuz, euren ustez, baina irudiak ikusi ezean zaila zen bereiztea nor zen hizlaria, denak eskala kromatiko berberean mintzatu direlakoz; alegia, Espainiaren dominazioa hezur muinetaraino onartuz, justifikatuz eta legitimatuz. Independentzia hitzik ez dut entzun ia, baina beste baten ausentziak eragin dit urradurarik larriena:
|
|
2019
|
|
|
Horrela, urteetan abandonatu ondoren, ezaxola eta gutxiespena opa izan dion emaztearekiko harremanetan tratu txar emaileen profil psikologikoa garatuko du protagonistak matxismoaren araberako pautak jarraituz, apurkaapurka bere baitan, eta azkenerako, makiavelismo hotzez, emaztea hiltzeko egitasmoa prestatuz. Egitasmo horren prestakuntzan, emaztearen kontrol eta menderakuntza estrategien deskripzioak erakusten du bere baitan biolentzia handia gordetzen duela, eta berez, indarkeria hori urtez urte
|
hitzen bidez
jaurtitzen eta lehertzen bada ere, indarkeria fisikoa gauzatzea eragozten dion bakarra kalkulua dela: batetik, beldur da andrea bera baino sendoagoa ez ote den borrokan hasiz gero, eta bestetik, hozki planeatzen duen hilketaren erabakiak eskatzen duen autokontrol makiavelikoak lasaitzen du.
|
|
|
Egoera menpean izateko
|
hitzak
jaurtitzen hasi zen memento berean, komisarioak poltsikotik espraia atera zuen, tiro egin berri zuenari aerosolaren likido mingarria aurpegira botatzeko. Agindutako seinalea ohar bezala har zezan izan zen, susmatzen zitzaizkion intentzioetan aurrera jarrai ez zezan edo.
|
|
|
Gero, nazka keinu bat boteaz, buelta eman eta badoa. Eta kontua horrela bukatuko zen, baina atera iritsi aurretik, tupustean gelditu, eta zinez iragarkizun gertatuko diren
|
hitzak
jaurtitzen ditu Cuevasek: –Hobe huke besteez gutxiago arduratu, eta hire buruari kontu gehixeago egin, txikito!?.
|
|
|
Jeanek, bere onetik aterata, laguna isilarazi egin zuen; honek zer?, eta desohore
|
hitza
jaurti... Dueluan borrokatu zuten elkar.
|
|
2020
|
|
|
Zuhaitz baten gerizpean etzanda zegoen eta paparrean zuen zauritik odola borborka zerion. Ahoa eta begiak mugitzen zituen, baita tarteka, baserritarrek ulertzen ez zituzten zenbait
|
hitz
jaurti ere.
|
|
2022
|
|
|
Zuen herriak eta herritarrek eskertuko dizuete haiengatik egindako ahalegin guztia. Zinez eskertuko dizuete –pozoiez beteriko
|
hitzak
jaurti dizkie aurpegira Dédéek, begiak begietan.
|
|
|
Batzuetan, ibilaldi hauetan, nahi gabe
|
hitzak
jaurtitzen zituen airera hortz artean. Hitz ilunak.
|
|
2023
|
|
|
Iduri du azken bi solas hauek ikusgaiztasunarekin zerikusia dutela. Hotzaren eremutik jarraikiz, izotz burruntzia solasbide, ormaziri
|
hitza
jaurtitzen dute lesakarrek; berriz ere ziri izena arlo meteorologikoan, zorroztasuna aditzera emateko. Bertze irudi eder bat!
|