|
2006
|
|
|
Datuez, kontzeptuez zein
|
hitzen
hainbat hizkuntzatako itzulpenez, Internetek kontsulta egiteko eskaintzen dituen gune berri hauek, plazaratzen duten argitaldari eta erakundeen bermea dakarten paperezko liburuetako erreferentziarekin ohituriko erabiltzaileengan mesfidantzarik harrotzen dute.
|
|
|
Zelan definitzen du berau? Kapitalismo
|
hitzak
hainbat zentzu hartzen ditu:
|
|
2008
|
|
|
a. Hg (GN) ren lexikoa hagitz kutsatua dago erromantzekoarekin eta ez dira mai legu hutsak, zuzenean hartutako erdal
|
hitzak
hainbat baitira. Batzuk bakanka erabiliak, beste batzuk, aldiz, maiz errepikatzen direnak:
|
|
|
Maiz, gainera, manikeoki erabiltzen dira, deskribatzeko baino gehiago konnotatzeko. Hola, modernitate (eta modernizazio)
|
hitzaren azpian
hainbat prozesu desberdin eta maiz kontraesankor bildu gura izaten dira, historiaren aurreranzko ikuspegiarekin lotuz, eta tradizio izeneko hitz halaber zehazgabeari kontrajarriz. (Hitz horien arazoez ohar kritiko interesgarriak in Erize, 1997:
|
|
|
Ahoskeran oinarrituta idazten ditu hitzak bide fonologikoak; hitz erregular ezezagunentzat eta sasi hitzentzat balio du, baina ortografia arbitrarioa dutenekin erabiltzen bada, hutsegite asko egingo dira. Esate baterako, aintza
|
hitza
hainbat modutan idatz dezakegu: haintza, aintza, ahintza, aihntza.
|
|
2009
|
|
|
Trauma
|
hitzak
hainbat esanahi ditu: medikuntzan, orokorrean, kolpe edo zauria adierazten du, eta, horrez gain, traumatologia espezialitate medikoa dugu:
|
|
2010
|
|
|
Ricardo Gómez EHUko irakasleak ere 15921 zenbakidun piezaren OSO LAGVN MARCVS (ikus VIII. irudia) horretako lagun hitza berria zela argudiatu zuen, ostraketan agertzen den gaztelaniazkoaren amigo ren adiera hori ez zelako azaldu oso berandu arte. Elexpuruk, ordea, egile eta mende desberdinetako pasarteak erakutsi zituen bere blogean, lagun
|
hitzaren
hainbat adiera eta azalpen erakutsiz. Gómezek, ordea, frogatutzat eman zuen Leizarragak eta beste euskal idazle zahar batzuek lagun hitza erabili zutela hurko edo kide itzultzeko, eta ez adiskide adierarekin, alegia ez amigo, ami edo amicus itzultzeko.
|
|
|
1217. Idealista
|
hitzak
hainbat esanahi ditu: 1) Gizakia edo gizartea hobetzeko helburua edo gogoa duena; idealismo etiko edo politikoa.
|
|
2011
|
|
|
Apirilaren 19ko gertaeren ostean «lur jota» sentitu zela jakinarazi du, baina salaketa jarri ostean transfobiaren aurka borrokan jarraitzeko asmoa berretsi zuen.Emakumearen irainak dendan sartu eta berehala hasi zirela gogorarazi du. «Marikoia» edota «puta izateko ere maila izan behar da» eta antzeko irainak esateaz gain, «zakila»
|
hitza
hainbatetan esan zuela azaldu du. Ez ikusiarena egin ostean erasotzaileak alde egin zuela gogorarazi du erasandakoak, baina bikotekidearekin itzuli zen minutu gutxi batzuk geroago.
|
|
2013
|
|
|
Geroago, Jhon Searle k (1979) 186 osatu zuen kontzeptua. Performatibotasunak izendatzen du hizkuntzak
|
hitzen bitartez
hainbat gauza ekoizteko eta sortzeko duen gaitasuna. Austin eta Searleren hizketa ekintzen teorian," esaldi performatiboak" ditugu, esaldi horiek ez dute zerbait esaten edo baieztatzen.
|
|
|
Frankismoaren biktimak izan zituzten hizpide 13TV kateko El cascabel al gato saioan, iragan azaroaren 4an. PP alderdiko Rafael Hernando gonbidatu zuten solasaldira, eta han eginiko
|
hitzengatik
hainbat salaketa jaso ditu: «Frankismoaren biktimak diru laguntzak jasotzeko orduan baino ez dira gogoratzen euren senideez».
|
|
|
4 Giltza
|
hitzekin
hainbat artikuluren izenburu eta azalpen laburrak agertzen zaizkigu. Izenburuetan oinarrituz, aproposenak diruditenak aukeratuko ditugu; gainbegiratu bat eman, ea egokiak diren guk bilatu behar duguna aurkitzeko.
|
|
|
Irudia: Brainglas ak Forvo, lankidetza proiektua Duela bost urte jaio zen Donostian,
|
hitzak
hainbat hizkuntzatan nola ahoskatzen diren erakusten duten audioklipak aurkitzeko. Gaur egun, Forvo gutxi gorabehera bi milioi hitz esan dira 300 hizkuntza baino gehiagotan. Horrela, erabiltzaileek hitz bat beren hizkuntzan edo beste batzuetan zuzen esaten ikas dezakete, oso praktikoa hizkuntza berri bat ikasten ari direnentzat.
|
|
|
Ikuskizun hau sortzeko lau bertsolariri proposamen bat egin zieten: nahierara,
|
hitzen inguruan
hainbat testu idazteko eskatu zieten, eta, gero, testu horiek haria balira bezala, ikuskizuna josi dute. Ainhoa Agirreazaldegi, Andoni Egaña, Maialen Lujanbio eta Uxue Alberdiren hitzak erabili dituzte hitzaren inguruko gogoetak eta iruzkinak ardatz dituen ikuskizun honetarako.
|
|
|
Ikuskizun hau sortzeko lau bertsolariri proposamen bat egin zieten: nahierara,
|
hitzen inguruan
hainbat testu idazteko eskatu zieten, eta, gero, testu horiek haria balira bezala, ikuskizuna josi dute. Ainhoa Agirreazaldegi, Andoni Egaña, Maialen Lujanbio eta Uxue Alberdiren hitzak erabili dituzte hitzaren inguruko gogoetak eta iruzkinak ardatz dituen ikuskizun honetarako.
|
|
2015
|
|
|
Gizalegearekin erlazionatutako
|
hitzak
hainbat hizkuntzatan.
|
|
|
Ahoskerak
|
hitzak
hainbat modutara ahoska daitezkeela erakusten digu eta ahoskatze horrek beti dituela, hizketa hotsez gain, doinua, erritmoa...
|
|
|
Operazio horren bitartez, erabakitzen dugu, esaterako, ‘ aizto ’ hitzak aizto esan nahi duela, hori baino ez duela erakutsi behar, besterik ez duela iradoki behar. Konnotazioa, ordea, ez da isiltzen; eta horregatik,
|
hitzak
hainbat eta hainbat iradokizun izan ditzake edozein konfiguraziotan. Metaforak, ihartu, zurrundu eta denotazio huts bihurtu ez bada, konnotazioen jolas librean bizi behar du.
|
|
|
124. ‘Errepresentazio ’
|
hitzak
hainbat adiera ditu, hemen ‘ ordezkatu ’ eta ‘ irudikatu ’ hitzen balioak ditu, eta soilik bigarren maila batean ‘antzezpenarena’ Aurrerago bi kontzeptuak erabiliko ditut, franko, doala aurretiaz, biak oso antzekoak direnez, funtsezko desberdintasuna dela aurkez dugunari zer deritzogun: aurrez aurre duguna antzezpen, presentazio, performantzia edo jokoa dela ere, berezko eta osoa al da?
|
|
2016
|
|
|
Gizalegearekin erlazionatutako
|
hitzak
hainbat hizkuntzatan.
|
|
2017
|
|
|
" Guk oinarrizko hogei hitz esaten dizkiegu, eta beraiek itzuli egiten dituzte beraien hizkuntzara. Horri esker, euskarazko
|
hitzak
hainbat hizkuntzatan gordetzea lortzen dugu", azaldu du Etxeberriak. " Horrez gain, beraien hizkuntzan gustuko duten hitz bat edo esaldi bat esateko eta zer esanahi duen eskatzen diegu.
|
|
|
Minbizi
|
hitzak
hainbat eritasun barne hartzen ditu, guztiak tumore gaizto baten zelula multzoenhazkuntza, zatiketa eta hedatzearekin erlazionatuta (Avendaño eta Menendez, 2008). Ehun horiengehiegizko hazkuntzari neoplasia deritzo (Willis, 1952), eta era berean, neoplasiari tumore ere deitzenzaio hizkuntza medikoan (Kumar, Abbas eta Fausto, 2008).
|
|
|
Bere «Megamakina» testuan azaltzen du monarkiak makina arketipikoa asmatu zuela, hau da, gizartea antolatzeko lehenengo modelo funtzionala, eta egitandi teknologikotzat hartzen du. Halaber, makina
|
hitzaren inguruan
hainbat kontzeptu garatzen ditu. Makina horrek osotasun bakartzat eta zurruntzat funtzionatzen duenean, Lewisek makina ikusezin izena ematen dio orokorrean; aldi berean, helburu kolektiboetarako oso ondo antolaturiko lanak egiteko erabiltzen denean, lanetako makina izendatzen du; hertsidura kolektibo eta suntsipeneko ekintzetara aplikatzen denean, ordea, makina militarra; eta mezuak biztanleria osoari helarazteko mekanismoa denean, makina burokratikoa...
|
|
2019
|
|
|
Elizaren egutegian, astegunak, igandea ez gainerakoak, denak feria ziren, festabako, astegun gorri edo astegun buruzuri. Bereizten zen bakarra" sabattum", larunbata zen, iganderako koxka, eta sabbatum horren antzera daukagu zapatu
|
hitza
hainbat eskualdetan.
|
|
|
hizkuntza baten eta bestearen artean ba al dago diglosia egoera baten berri emango ligukeen konpartimentazio soziofuntzionalik? " Konpartimentazio"
|
hitzari
hainbat testuinguru klasikotan lotu izan zaion banaketa zurrunik (eremu batzuetan euskaraz bakarrik, beste batzuetan erdaraz bakarrik) ez dugu aurkitu. Aztertu ditugun erabilera eremu guztietan erabiltzen dira, gutxi asko, euskara eta gaztelania.
|
|
2021
|
|
|
Begiak galtzeko beldurra deritzon lehen poesia atalari hitzaurre gisa balio diote arkanbele
|
hitzaren
hainbat forma dialektalekin osatutako olerki batek eta gaztetako oroitzapenez osatutako testu narratibo batek. Horrela, poetak begirada haurtzarora bideratzen du, pertsona eta natura bat ziren garaira.
|
|
|
«Idazle izateak saiakera dakar?». Saiakera
|
hitzaren
hainbat esanahiri heldu zien Haizea Barcenillak Saiakera eta fikzioaren bidegurutzean hitzaldiari hasiera emateko. Katixa Agirre, Eider Rodriguez eta Aixa de la Cruz batu zituen Gutun Zuria Bilboko Letren Nazioarteko Jaialdiak atzo, Azkuna zentroko auditoriumean, eta, Barcenillaren galderek gidatuta, hori izan zuten ahotan autoreek, hain justu:
|
|
|
Baita horiek azken agintaldian estatuburu ohiaren kontra hainbatetan erabili duten hiztegia behin eta berriz errepikarazita ere: gutxienez ehun aldiz entzun da fight (borrokatu) hitza Senatuan aurkezturiko bideoetan, testuingurua erakutsi gabe —AEBetako presidente ohiak fight
|
hitza
hainbatetan erabili zuen iragan hilaren 6ko diskurtsoan—.
|
|
|
uste baino handiagoa da laguna, edo uste baino urrutiago nago ni. Liburuko
|
hitzek
hainbat zentzu eta konnotazio dituzte, eta elkarren ondoan paratuz eraikitzen dituzten gazteluen kapitel eta almenak lausoak zaizkit maiz. Ez da erabateko logika edo azalpenik geure buruak ulertzeko sortzen ditugun ekoizpenen ostean.
|
|
2022
|
|
|
Eskualdeei dagokienez, taldekakoa abiatu zuten, eta, nahiz eta oraindik badauden tokiko txapelketak, bertsozale elkarteak hura" sustatu" du, bereziki, Narbaizaren
|
hitzetan
hainbat helburu betetzen baititu. " Taldeak eskualde edo bertso eskola mailan egiten dira, eta horrek talde izaera sortzen du".
|
|
|
Argi berri bat agertu da haren aurpegian. " Ura"
|
hitza
hainbat aldiz letreiatu du Helenek.66
|
|
2023
|
|
|
Gizarte bezala nola eragiten dugu horren inguruan? Antsietate
|
hitzaren azpian
hainbat emozio daude, zeinak tokia behar duten gizartean, baina ez zaien eman: sufrimendua, beldurra, gatazka, kontrola eta autoexigentzia, adibidez.
|