2004
|
|
Ez dago lekurik, ez, diglosiaren formula aitortu edo isilduentzat. Euskarak bereganatu behar lukeen zeregina definitzeko premia mahai gainean ipintzen denean, badaezpada, frankotan, ez dira euskaltzale gutxi, gauzak argi eta garbi azaldu beharrean,
|
hitz
erdika ari direnak. Normalizazioaren balizko mahai horrek agian hiru hanka besterik ez bailituzke izango, eta hobe, horrenbestez, euskarari opa diogun estatusaren xehetasunak sobera ez argitzea.
|
|
Nongoa nintzen, zer zela eta etorria nintzen Parisera, ea hirian nintzen lehenbiziko aldia al zen... Argi zegoen galderok jakin min hutsak eraginak zirela, baina nik, jakina,
|
hitz
erdika (eta gezur garbiekin) erantzun behar. Erraterako, nire frantses mordoiloa azaltzeko, erran nion Pays Basque koa nintzela, Frantziako euskalduna alegia.
|
2006
|
|
Duela hilabete bat, erantzun gabe utzi zuen Bertrand Etxauzen gutuna. Hartan, Baionako apezpikuak,
|
hitz
erdika bazen ere, iradoki zion deserriratzeari akabantza emateko parada zuela. Berria ohi zuen gisara eman zion, bidenabarrean, alegia deus ez:
|
2008
|
|
galaitasunaren armak erabiliz baizik. Horregatik dantzatu behar dira hitzak, orain lausengu eztien erritmoan, eta orain
|
hitz
erdikako mezuen doinuan, irri bihurri edo irri enigmatiko bat ezpainetan betiere, hitzak emakumeekiko harremanetan gatza diren bezala, irriak baitira piperra.
|
|
Emakumea, izan ere, ehizaki bat da... uso bat, gizonak ehizatu beharrekoa, baina ez eskopeta erabiliz, salbuespenak salbuespen, noski, kar kar kar... galaitasunaren armak erabiliz baizik. Horregatik dantzatu behar dira hitzak, orain lausengu eztien erritmoan, eta orain
|
hitz
erdikako mezuen doinuan, irri bihurri edo irri enigmatiko bat ezpainetan betiere, hitzak emakumeekiko harremanetan gatza diren bezala, irriak baitira piperra.
|
2009
|
|
Gandiaga eta bion begien aurreko historia izan da, eta hein batean geure barne historia. Orain, Arantzazuko gela austero honetan, egun gutxi gelditzen zaigula jakinda, bizitza iraganeko bion barne historia diferenteen oroipenetan joan etortzen ari gara biok, elkarri begira isilduka,
|
hitz
erdika.
|
|
Henrikek eta biok trukea egin genuenez geroztik ez ohi ziren horrela iragaten Armagnac-en eta bion arteko solasaldiak. Gutiz gehienean,
|
hitz
erdika aritzen ginen, Pessac en belarri erneak tronpatzeko ahaleginetan. Egun hartan, nire?
|
2010
|
|
Noizbait, bera horretan saiatuta baino gehiago besteren ahaleginei amore emanda, neskaren batekin lotu zen, harekin pasatu zuen gaua, baina egunsentiarekin batera agurtu ohi zuen delako neska, harremanari irauteko eta garatzeko aukerarik uzteke. Hizketan bezala aurpegieran zuen gozotasun haren kontrako fama irabazi zuen Kepak zenbait girotan, emakumeak nahieran erabiltzen zituela, eta bazen
|
hitz
erdika esaten zuenik amodioaren suharrean normala zena baino bortitzago jokatu ohi zuela.
|
|
Egun horretan bertan joan omen ziren Fernando Mendigorria eta Jaime Bergara kotxean, biak batera. Urtetan uste izan nuen laneko eginkizunen batera zihoazela; gero, noizbait,
|
hitz
erdikako solasaldietan sumatu nuen ezetz, iluntzean atera zirela gizon biak, frontoira edo. Zalea baitzen Jaime, ez bakarrik pilota partidena, baita horren ingurumari guztiarena ere:
|
2012
|
|
Nire aurrera egiteak bere atzerakadarekin zer ikusia izan balu bezala: etxetik alde egin baino lehenago izan genuen azken eztabaidetako batean halakorik esatera ausartu zen
|
hitz
erdika. Gaizki amaitu genuen egun hartan, baina banatu ondoren gauzek nabarmen egin zuten hobera.
|
2014
|
|
Arroparik gabe ohera igota ikusten dudanean are saihestezinkiago erasaten dit Y ren arimak xurgatuak edo muin gabeziak edo dena delakoak, eta eutsi ezinda galdetzen diot zer duen, zer falta zaion, nondik datorren begi horietan dakusadan hustasuna. Mihitik tiratuta eta soilik
|
hitz
erdika aitortuko dit zerbait: gurasoez, aurreikusgarriki etorkizuneko historia liburuetan XXI. mendeko izurrite beltza deituko duten gaixotasunaz, gerturatzen zaien heriotzaz.
|
|
Eskatzen ari nintzaiona ulertzeko denboratxo bat behar zuela kalkulatu nuen. Tipoa lo egin gabe zegoen, edo agian ez zen ematen zuen bezain azkarra, edo, agian, horrelako gauzak pelikuletan bakarrik gertatzen dira, pelikuletan edo berak inoiz zapaldu gabeko tokietan, bezeroaren eta gameluaren artean, adibidez,
|
hitz
erdika, begia kliskatuta, trukea zuhurki egin dadin.
|
2015
|
|
Ramonek tailerraren egoera kritikoarena nola kontatu zizun gogoratu duzu, aurrez ondo pentsatutako hitzekin, buruz ikasitakoak ziruditen esaldiekin, behin eta berriz errepikatzen zituen lelo haiekin. Ez zen dena bat batekoa izan; pixkanaka joan zen bidea prestatzen, oharkabean bezala komentario ezkorrak egiten,
|
hitz
erdika hasieran, zeharkako iruzkinak eginez. Egun batean, ordea, bulegora deitu zizun serio hitz egin behar zenutela esanez, eta orduan karpeta batetik paperak ateratzen hasi zitzaizun.
|
|
Eugenio Etxebestek Ortuzarrek baino informazio zuzenagoa izango du, seguruenik, isilpeko konpromiso horiei buruz.
|
Hitz
erdika baino ez du kontatzen, baina: –Bai, konpromisoak izan ziren Zapaterorekin.
|
|
ETAko kideak artean eztabaidan ari zirenean hasi ziren batzuk albistea
|
hitz
erdika haizatzen, usteak, desioak eta informazioak nahasiz seguruenik. Egiguren bera izan zen haietako bat.
|
|
ETAko ordezkaritzarekin bildu zirenek ezker abertzaleko erakunde zibilak ez zituztela ordezkatzen uste zuten Batasunekoek. Gertaera honi buruzkoak
|
hitz
erdika azaltzen ditu Batasunak, ETA aipatu gabe, 2010eko barne txostenean: –Eztabaida ofizialak, hau da, denok onartutakoak?
|
|
Gotorlekua baino gehiago, ondo zaindutako jauregitzar galanta da Henri IV.aren gaztelua. Gaston Phoebusek eraikia, Mek
|
hitz
erdika argitu duenez.
|
2016
|
|
–Le Diable l, emporte! , esan nion
|
hitz
erdika neure buruari?. Ezin idatz dezaket ditxosozko gutun hau.
|
|
Alsinak ez zuen oso ondo ulertu zer esan nahi zuen apaizak horrekin baina ez zion kasurik egin ere: erlijio gizonen betidaniko esaldi zeharkako,
|
hitz
erdikako eta ilun haietako bat izango zen. Gutuna bukatzeko don Benitok esaten zion, artxiboetan arakatuta behinik, ez zuela topatu Alsinaren senitarteko zuzen edo hurbilik; bazirela Bazeta batzuk inguruetan, baina galdetu ezean ez zeukala jakiterik zer lotura ote zuten.
|
|
Horregatik da komenigarria hautatutako idazlea ahalik eta goren egotea auzo, hiri, probintzia, erkidego, nazio, estatu edota nazioarteko kanonean. Eta horregatik, orobat, berarekin nola edo hala enkontru bat izateko gomendioa, arestian aipatu duguna baina,
|
hitz
erdika azaldu dugun bezala, ez dena guztiz ezinbestekoa, horretarako biderik ez bazenu zure imajinazioak asma dezakeelako arazo askorik gabe, autofikziogilea ez bazara, bederen?: hildakoak du sekula hala gertatu zenik ukatu.
|
2017
|
|
Autoa Izeik jartzen zuenez, aditzera eman nion,
|
hitz
erdika eta, zergatik ez ote ginen biok bakarrik joaten. Azken batez, halaxe egiten genuen maiz Olaia eta Oier elkarrekin hasi baino lehenago.
|
|
Igogailutik atera eta negar zotin horiek entzun nituenean geldirik egin nuen tarte bat eta aurreko jabearen zakurra izan zitekeela pasatu zitzaidan burutik eta beharbada urteetan berea izandako etxera itzuliko zela auskalo zer nostalgiak eraginda, baina argia piztu orduko ikusi nuen Mararen irudia atearen kontra kikildurik. Ikusi ninduen orduko aurpegia estaltzen zioten ile matazak bi eskuekin apartatu eta zintzilikatu zitzaidan lepotik, eta bere ahoa nirearen kontra estutzen zuela hasi zitzaidan
|
hitz
erdika hitz egiten eta musukatzen. Egia esan ez ziren musuak ere, zerbait zakarragoa baizik, bortitzagoa, desesperatuagoa, eta bere ahoa niretik askatzen zuen tarte laburretan begiak, lepoa, belarriak miazkatzen zizkidan, ezin uler zitezkeen esaldiak errepikatzen jarraitzen zuen bitartean.
|
|
Nik erran behar ukan diot...
|
Hitz
erdika. Zortziak aldera telefonatuko digute.
|
2018
|
|
–Carlos berebiziko gizona zen; oso azkarra, adeitsua harremanetan, eta bazekarren jada bere ezaugarri izan den fair play hori, askok gustuko izan dutena eta beste askok ez; hau da, bazekien gauzak esaten denek ulertzeko moduan, oso era zuzenean,
|
hitz
erdika ibili gabe, baina formetan beti gozo; sozialki ez zen pertsona oldarkorra. Adierazpenetan dotorea zen.
|
2019
|
|
etoia berak maitale zintzotzat hartzen zuena zela, ez beste inor. Eta jauntxoaren eszena patetikoa ikustea nahikoa izan da azken asteetan,
|
hitz
erdika batzuetan, berba potoloagoekin besteetan, lagunei, Aizeri batez ere, entzun dizkienen zatiek irudi bukatu bat osa dezaten. Ulertu du indarrez atera zituztela bere gurasoak Otsondotik; ulertu du familia bat, eta berea bezala beste milaka familia, desegin zituztela, egunero desegiten dituztela, lan egingo dieten besoak lortzearren.
|
|
–Uste dut itzultzeko ordua dela, murmurikatu zuen, ozta ozta eutsiz Iñigoren laztanei erantzuteko irrikari. Ez al zuen ba
|
hitz
erdika esan bera ere emaztearengandik bereizi zela. Beharbada posible izango zen biek?
|
2020
|
|
Ertzainak alde egin zuenean, baina, harritu ninduen hark ezer ez aipatu izateak.
|
Hitz
erdika ere aritu ez izanak. Ez zuen nire curriculuma irakurri, nonbait.
|
2022
|
|
Ez zidaten oso garbi esan, baina,
|
hitz
erdika ulertu nienez, urteak generamatzan, legealdi batzuk bai behintzat, lehendakari ezin astunagoekin. Hitz egiten hasten ziren bakoitzeko entzuleei logale goxo bat sartzen omen zitzaien zeuden lekuan zeudela, izan Legebiltzarreko aulkia edo egongelako sofa, eta nirekin kontatzen zutela esan zidaten lehendakariaren irudiari beste aire bat emateko, alaiagoa, informalagoa eta europarragoa uste dut esan zutela, ez nago seguru.
|
|
Eta orduan gogoratu dut, bai, horretaz zurrumurruak egon zirela,
|
hitz
erdika eta ez luzaro, UBI egiten hasi ginenean. Eta berehala atzendu zela dena, egunen zurrunbiloak aurrera egin ahala, 1983 kurtso haren martxa hartu genuelarik.
|
2023
|
|
Aske zegoen, etxetik joatea erabakitzen ez zuen artean. Mehatxuak
|
hitz
erdika eta ahapeka jaso zituen: joaten bazen, pentsiorik gabe utziko zuen, haurraren ardura guztia aitaren esku geldituko zelako.
|
|
–Badakit promotoreek zer gisatako proiektuak dituzten beste lekuetan, baina jakin nahi nuke antzeko zerbait izanen den Erlaitzeko hori –gaia ongi aztertua duela
|
hitz
erdika adieraziz.
|
|
" Hire ama behitzar bat dun". Jeneralean ez da horren zuzena, gehiago jarduten du
|
hitz
erdika eta barrezka," hi, zera" leloarekin ekinez: " Hi, zera, hire orrazi horrek hartuko liken ba garbialdi bat...
|