Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 438

2000
‎Konturatzen naiz, batez ere elkarrizketetan, hitz sinonimoen artean bat edo bestea hautatzea ez dela alferrikakoa, askotan silaba kopuruak eragiten duelako erritmoaren gorabehera. Beste irizpidea da hitza egokia izatea kontestu horretarako. " Otto Pette" n nik ordura arte erabiltzen ez nituen hitz dezente badaude ere, ez dut hitz bakar bat ere erabili hiztegiak" hau hala esaten da" diolako.
‎Izan ere, pertsonaien kezkak era sinplean ezagutarazten saiatzen da. Juaristiren hitzek egoki azaltzen dute eleberri honetako pertsonaien nolakotasuna:
‎–Ulertzen dut. Guri ere arraroa egiten zaigu, ez dakit hori den hitzik egokiena baina. Ez hainbeste hasierako kolpean, baina orain badirudi entzuten dudan guztiak Eiderrekin duela zerikusia.
‎—Hasieran ez zegoen hain... ez zegoen hain... —errepikatu zuen, hitz egokiaren xerka iduri. Hats handitua, mazelak are hanpatzenago eta gorritzenago zitzaizkion.
‎Neskaren diosalari erantzun gabea nintzen, ezin eta neure barne nahasian hitz egokirik bildu. Berak arindu zidan lana.
‎Une honetan, ez daukat hitzik Chicagok sortarazi dizkidan sentsazio eta sentimenduak azaltzeko, sentsazio eta sentimendu horiek hitzetan itzulezinak balira bezala. Eta behin hitz egokiaren bila hasirik, bozkarioa ateratzen zait, edo ongizatea, edo atsegina...
2001
‎Ezagule zerbait ezagutzen duena da. Baina nik ezagutu gogoz ezagutza bila dabilenarentzat hitz egokia nahi nuen. Eta horregatik askotan ‘ezagutari’ hitza hobetsi dut, maitari eta hautari hitzen antzekoa, nik asmatua izan arren.
‎–Eta zergatik apaltze hori? –eskatzen zuten kazetariek, hitz egokiak hautatuz, minaren ez karrakatzeko.
2002
‎Egoera oso larria da, baina eritasuna modu argian azaldu behar dela esan zidan ere Iruñeko epaileak. Bera medikua ez izaki hitz egokiak behar dituela 92 artikulua aplikatzeko».
‎Horregatik zaindu behar genuen guk ere, Leirerekin batera, bizitzak eskaini zion lur puska txikia. Geure hitz egokien euria eta sentimendu onen eguzkia eman behar genizkion, lur puska hura lorategi ezin ederrago bihur zekion gure nexkari. Baita guri ere, bide batez.
‎Bostekoa eman zion brastakoan. Bere urduritasunean, ez zitzaion hitz egokirik ezpainetaratzen.
‎Haiek gogoan, malenkonia hitza etorri zait burura. Hiztegira jo dut segituan, nire sentimendua adierazteko hitz egokia denentz jakin nahian, eta" tristura zehatz gabea" irakurri dut haren adieran. Eta hiztegia itxi orduko, udaberri edo udazkeneko mendi paisaia zabal bat ikusi dut neure barruko begiekin.
‎Askotan pentsatu dut gogorra izan behar duela nor izateari utzi eta zurea ez den eredu baten papera bete beharrak bizitza osoan; gogorra eta neketsua: beti hitz egokiak, erreakzio zuzenak, jokabide eredugarriak eskaintzen jardun behar hori. Edo segurtasun falta da, ez dakit.
‎Batzuetan mihian traba egiten dizuen bigarren hizkuntza? Gaztelaniarekin egiten ez duzuen bezala, euskaraz ari zaretela eta hitz egokia ez ateratzen tematzen zaizuela, erdaratik hartu eta kaxka!, esaldian sartzeko beldurrik ez duzuen hizkuntza. Hori da euskara zuretako?
‎Baina, gutxienez, onartu dugu Euskaltzaindiak proposatu duen ereduaren interpretazio batek, Euskaltzaindiak berak inoiz ere egin ez duenak, ekarri duela gaitz hori. Hori arraitu nahi izan nuen, eta aldi berean salatu ez bainintzen batere gertatutako horrekin ados, 1994an Euskaltzaindiak Leioan egin zuen batzarrean" euskara batu idatzia" eta" euskara batu soziologikoa", ez dakit horiek diren hitzik egokienak, bereizi nahi izan nituenean.
‎Berak darabiltzan adibideak aipatzeko, hortik pasatu gabe, onar dezagun, hasteko eta behingoz, Euskaltzaindiak ez duela inoiz ere esan, are gutxiago gomendatu edo arautu," ohizko" erabili behar dela, eta ez" ohiko", edo" kanta" idatzi," kantu" ren ordez, edo alderantziz. Ez duela esan, adibidez," partidua" dela hitz egokia eta gero, urte batzuk pasatu eta hobeki pentsatu ondoren," ohiko"," kantu" edo" partida" jarri bere hiztegian beroaldi baten ondoren. Nahiz eta zuri ere, behin baino gehiagotan seguru, holakorik esan dizuten ikasgeletan, hori ez da hola eta Euskaltzaindiak ez du holakorik esan.
2003
‎Ez horixe! Lizardik gipuzkeraz idazten dau, dakizunez; baina, ganera, olerkaria da, eta eder mundu hori hitz egokiz, urriz eta hautatuz azaltzen deusku. Ondo landutako hizkera dotore eta" garbi" zehatza darabil.
‎Matematika ez zen haren indargunea, batez ere ia urte osoan nahikoa lagata eduki zuelako, eta orain berandutxo zen galdutakoari heltzeko. Hori gutxi balitz, Arantxarekin zuen harremana definitzeko hitzik egokiena ez zen" ona" ez horren eratorriren bat, inondik ere. Eta neskatilak ez zuen ahalegin berezirik egin hori hobetzeko, batez ere andereñoak Unaxi zuzentzen zizkion begirada eta irriñoak igarri zituenetik.
‎Identifikazioa sortu behar du irakurleengan, albisteak kontatzeko moduarekin, titulatzeko moduarekin, eskaintzen diren gogoetekin, kolaboratzaileen izenarekin eta estiloarekin, eta beste txikikeria askorekin. Irakurleak ulertu egin behar du bat batean irakurri duena, gauzak kontatzeko haiek baino hitz egokiagorik ez dagoela sentitzeraino. Informazioarekin batera mirespena eragin behar zaio irakurleari, datuekin batera jakinduria pixka bat, gertaerekin batera emozioa ere haren bihotzean itsatsi.
‎Intelektualen artean ez zen hitz hori erabili Ilustrazioaren mugimenduak zabaldu zuen arte, Ilustrazioak kultura jo baitzuen Entziklopediaren eduki gisa. Horrela, kultura oso hitz egokia zen gizakiak oroko rrean duen jakintzarenedo dituen jakintza historiko edo posibleen multzoa adierazteko. Garai hartan, ez bazegoen argizenbatzi ren ezagutza horiek, zein tzuk, eta, are gutxiago, ez bazegoen argi elkarren artean nola zeuden egituraturik, hitz horrek, behintzat, zientzia laikoaren bultzatzaileei balio izan die kultura eta erlijioaren alorrak elkarren artetik bereizteko. Aldi berean, horrek etorkizun handiko eremua ekarri zienEu ropan sortzen ari ziren estatuei, hots, ministerioetakoka rguak, estatuak saiatzen ari baitziren euren egitura ezartzen, Frantziako Iraultzaren irizpideekin eta balioekin bat.
2004
‎Iluntasuna ez da hitz egokia, hedabide askoren erabilera gaiztoa mugatzeko. Ez.
‎gain, Nafarroako lurraldeak baditu mendi garaiak ere, haran meharrak ez gu­ txiago. Izan liteke Euskal Herriaren kasuan ere, hitz hori, «euskararen herria», alegia, hitz egokia ez izatea, zeren, zentzu hertsian, hizkuntza hori mintzatzen den herriari bakarrik aplikatu bailitzaioke. Baina horrelako hitzak zen­ tzu zabalagoan ere hartu ezinik ez dago eta, Euskal Herriaren kasuan, hitz ho­ nek euskaraz egiten den eta egin zen herria adieraziko luke.
‎Eta halaxe pasatuko zenuten goiza, letanien eta muxuen doinupean baina ezer ezin esanda, atzamarrak iltzatzea baino hitz egokiagorik topatu ezinda, muxuak baino ideia zentzudunagorik azaldu ezinda.
‎–Baina orduan nola iritsi zinen... –hormetako ikurrak seinalatu nituen, hitz egokirik aurkitu ezinik.
‎Peter Zientzia kontseilairia zelako, zientziakoa bakarrik. Ez zen hitz egokienen bila aritzen esan behar zuena esateko. Ez zen mozorrotzen.
‎Sari nagusia, Finlandiako suediar gutxiengoko Tove Skuttnab Kangas andereak hartu zuen. Andere azpimarragarria benetan, jakituria, eskarmentua, hitz egokia eta konpromisoa uztartzen dituena. Ez da gero noiznahi lau errege biltzen musean.
2005
‎–Askotan esan izan dizut, ama: Inesen aurrean hitz egokiagoak erabili zenituzke, politikoki zuzenagoak nolabait esatearren?
‎Irungo Alardetradizionalaren jeneralak esandako hitz hauek oso esanguratsuak dira zentzu horretan: «Alardea maitasuna bezalakoa da, ezin da esplikatu, hitz egokirik ezin datopatu» (El Mundo, 2002/05/27, Gipuzkoa, 20 or.). Edota Hondarribiko alkateakesandako beste hauek: «Bidasoatik at auzi hau ulertzea oso zaila da» (El DiarioVasco, 2000/09/09, 7 or.). Adibideok garbi erakusten dute naturalizazio honekeztabaida errotik moztea duela helburutzat.
‎Horiei erreparatzeak suposatzen du gaur egun oraindik dirauen eta bukaera ez duensufrimendu eta gatazkaren oihartzuna entzutea. Zentzu horretan, zaila suertatzenda hitz egokirik topatzea Bidasoan uda hasiera eta bukaeran gertatzen dena azalduahal izateko.
‎baina berritsua eta hitz egokiko emakumea. Bata eta bestea.
‎Baina madarikatzeko hitz egokirik nigan ezin aurkiturik, isildu egin nintzen; baita neure arterako ere.
‎Elkarrizketarako punttuan zegoen beti; are gehiago," elkarrizketa" zuen berbarik maiteena, edozein arazo konpontzeko bidea. Liskarrak baretzeko hitz egokia tartekatzen maiz asmatzen zuen. Alabaina, beldur nintzen yoga ikastaro bat egin nezan aholkatuko ote zidan, edo haragia beharrean tofu jateko, kalaka haiekin baitzebilen orduan.
‎Indiok ez zekien nora begiratu, Mireia hitz egokien bila zebilen, baina bistan zen ez zetozkiola, eta Lurdisi ere ez zitzaion ideiarik pizten.
‎Literaturaz duen ideia modu argibezain ederrez adierazi zuen: " Ez daukat beste ezein lanik, esan nahi ditudan gauzak hitz egokiekin janztea baino". Baladak ere badu lirikatik.
‎Hurbilegia egiten zait gertaera, nik hemen hitz egokiak asmatzeko. Soilik esan dezadan, Senpe ur gaineko dilindan ikusi nuenean, zorabioaren antzeko zerbait sentitu nuela.
‎Zenbaki bakoitzaren ondoan hitz egokia idatz: zubi altxagarria – dorre nagusia – harresia zelatariaren/ iguriaren bidea – hormarteka bazter dorrea – zirritua
2006
‎Erraza bezain ezaguna eta erabilia da prozedura. Aurrena, hitz egoki bat aukeratzen da, baina, Goebelsek zioen bezala, edozein hitz da egoki, baldin eta aski aldiz errepikatzen bada. Arazorik ez, beraz, lehen urrats horretan:
‎Erabiltzeko, nahikoa da ‘cache’ hitza sakatzea (emaitzaren url helbidearen eskuinaldean), Googlek emaitzen zerrenda erakusten duenean. Google bilatzaile ia adimenduna izan daiteke gako hitz egokiak ezagutzen badira Google semantikoa Google bilatzaile ia adimenduna izan daiteke (iradokitako hitzen esanahia ulertzen duena), trebetasunez erabiltzen jakinez gero eta gako hitz egokiak ezagutuz gero. Adibidez, hitz jakin baten definizioa ezagutzean ordenagailutik alde egin nahi ez duten internautentzako berehalako hiztegi bilatzaile gisa lan egin dezake.
‎Erabiltzeko, nahikoa da ‘cache’ hitza sakatzea (emaitzaren url helbidearen eskuinaldean), Googlek emaitzen zerrenda erakusten duenean. Google bilatzaile ia adimenduna izan daiteke gako hitz egokiak ezagutzen badira Google semantikoa Google bilatzaile ia adimenduna izan daiteke (iradokitako hitzen esanahia ulertzen duena), trebetasunez erabiltzen jakinez gero eta gako hitz egokiak ezagutuz gero. Adibidez, hitz jakin baten definizioa ezagutzean ordenagailutik alde egin nahi ez duten internautentzako berehalako hiztegi bilatzaile gisa lan egin dezake.
‎Bazirudien hiztegi baten orriak pasatzen ari zela, hitz egokiaren bila.
‎Lehendabiziko lerroa bukatu aurretik ere alferrikakoa iruditu zitzaidan ahalegina. Hala ere, denbora dezente egin nuen hitz egokienak paperera ekartzen, hasieran Elsbethi idatzi nahi niolako eta gero diziplinaz gehiago beste ezergatik baino. Ezin nuen eta ezin nuen.
‎Aitak oso begirada nekatua du. Ematen du ez duela aspaldi handian lorik egin, eta ez ditu ni kontsolatzeko hitz egokiak bilatzen. Ez dit ezer esan.
‎Tarteko hitzak behar nituen, ez beroegiak, ez hotzegiak. Ez zitzaidan, ordea, hitz egokirik ateratzen. Zigorrak eragindako hausnarketan jarria neukan arreta, eta ez Elsbethen oparian, hori zen gertatzen zitzaidana.
‎Esker oneko ohar bat idazten hasi nintzen. Ez nituen hitz egokiak aurkitzen. Oheratzerakoan berriro saiatuko nintzela erabakirik, afaltzera jaitsi nintzen.
‎Hizketan haste hutsak lasaitu egin baininduen, begiak zabaldu nituen, nire jarduna aratzagoa gerta zekion Umbertori. Artean ez nekien jardun luzeei ekiteko adina italiera, eta hitzen faltan aurkitzen nintzenean, Umbertok lagundu egiten zidan, hitzen baten bila katigatzen nintzenean hitz egokia eskainiz, nire ezin eta hutsak eroapen handiz eramanez.
‎Geldi doa autobus zaharra. Denbora gehiago hitz egokiak aurkitzeko. Erabakiaren berri eman behar die aitari eta amari.
‎Uneari zegokion samurtasunarekin bat zetozen hitz egokiak irten ziren nire ahotik, Ainhoaren irri leunaren lagun. Baina hura ez zegoen ondo.
‎Auto handi dotorea ez ezik, lan garrantzitsua ere badu, emaztea eta pare bat seme alaba edo. Apaltasun zintzo batetik irten gabe mintzatu bada ere, bere hitz egokiei benetako gizonaren harrotasuna zeriela iruditu zait. Edota agian neuk, bere ondoan eserita, neure buruari euli bustiaren antza hartzen niolako izan da besterik gabe.
2007
‎Zuri arretaz entzuten egoten gara, hitz egokienaren bila nola jarduten duzun borrokan.
‎Esan nahi dudana zehatz esatea. Eztabaidako momentu bakoitzean behar dudan hitza egoki ekartzea. Horixe da, izan ere, irratiaren magia.
‎Ez zenuen hitz egokirik aurkitu zuen artekoa zer den azaltzeko. Ez zinen fin ibili eta, ondorioz, esan zizun hobe izango zela burua argitu arte ez bazenion deitzen.
‎Ez dut uste, mendekotasuna? hitz egokiena denik, ez dagoelako bata bestearengaineko aginterik; batak bestearekin lan egiten du, esparru ezberdinetan. Ez dutuste hor mendekotasuneko punturik dagoenik.
‎Intelektualen artean ez zen hitz hori erabili Ilustrazioaren mugimenduak indarra hartu zuen arte, Ilustrazioak kultura jo baitzuen Entziklopediaren eduki gisa.Horrela, kultura oso hitz egokia zen pertsonak oro har duen jakintzaren edo dituenjakintza historiko edo posibleen multzoa adierazteko. Garai hartan, ez zegoen argizenbat ziren ezagutza horiek, zeintzuk, eta, are gutxiago, elkarren artean nolazeuden egituraturik.
‎Nire ustez, self bihurkaria denez,, norbera? ez da hitz egokiena. Ez dira parekagarriak, norberaren gain, eta, nor bere gain?,, norberaren jabea?
‎Zerbaitnaturala da, gizadia eta gizakiarekin berez doana. Autoktono hitzari egoki deritzotbalio horiek sentitzen dituztenak izendatzeko.
‎Esadazu non aurkituko dudan niretzat hura baino poema ederrago bat. Hitz egokiagorik eta, aldi berean, saminagorik idatziko al da noizbait niretzat?
‎Elkarrekin irten ziren dendatik eta, diskrezioz badaezpada, ehun pezetako bat eta lau edo bortz txanpon eman zizkion eskura. Olerkariak ez zuen hitz egokirik topatzen zenbat estimatzen zion erakusteko, eta hori, kubatar baten kasuan, arraro samarra ez ezik kezkagarria ere izaten ahal zen; horrela, bada, neurriz kanpoko eskerrak alde batera utzi eta presaka zebilela erran ondoren, Newtonen bila abiatu zen aldapan beheiti.
‎– Sinetsi? Bederatzi urte daramatza espetxean, sinetsi ez da hitz egokia.
2008
‎Ez dakit eszeptiko hitz egokia den; hasteko, klima aldaketa esakuneari ez deritzot zuzen: Lurra orain 4.600 milioi sortu zen eta harez geroztik klima etengabe aldatuz ibili da.
‎Ondorioz, ez ditu hitzak egoki ahoskatzen, motel irakurtzen du eta ulertzeko zailtasunak izaten ditu.
‎Esan orduko, ez zaizkio hitzik egokienak iruditu mandatariari. Halere, ez du besterik ahora eramaten asmatu.
‎Gero, dorretik jaitsi eta berriro jarri zen Nazario gora begira; liluratuta jarraitzen zuen, antza, eta hala, bere lilura hura adierazteko hitzik egokienen bila abiatzen zela, halaxe esan zion Mateori:
‎Ez mozorrotzeko, ez engainatzeko. Bada garaia euskal errealitatea izendatzeko eta islatzeko hitz egokiak aukeratzen hasteko. Izan gaitezen hitzekoak, behingoz, garai bateko euskaldunak izan omen ziren bezala.
‎JOHN: Eta, ez dakit nola esan, agian ez da hitz egokiena baina, seduzitu egiten zaituzte etxeko parte pribatuek, ez baitzara konturatzen atzean utzi duzula jada etxearen alde â?, publikoaâ?, zeren eta, hemendik gorakoa, logelak eta..
‎SAMAR, IKARAGARRI, OSO? ez dira maila hitz egokiak, nonbait, konparatiboaren, koska, zenbatekoa den aditzera emateko:
‎MIMI.. Gustatu? ez da hitz egokia. Baina gustura harrapatuko nuke ohean.
‎Letren (grafema homofonoak, letra larriak) eta puntuazioaren (puntua, koma, bi puntuak, komatxoak...) erabilera egokia eta hitzak egoki bereiztea (asteguna/ haste eguna; etxe kolorea/ etxeko lorea) arautzen du ortografiak.
‎Prozesu lexikoetako zailtasunak. Kostatu egiten zaio hitz egokiak aurkitzea; eta zailtasunak izaten ditu fonemak grafema bihurtzeko.
‎Honako bertso hauetan, errima hitzak falta dira; lehenengoak bi hutsune ditu, bigarrenak hiru eta hirugarrenak lau. Errima hitz egokiak aukeratu behar dituzte haurrek, bertsoaren azpian dauden hitzen artetik:
‎Kantu bateko melodia eginda dagoenean ere, abesti on bat izateko letra ona ezinbestekoa da. Hitz egokiak erabili behar dira. Nik, esaterako, hasieratik amaierara eginda zeuden kantu batzuk ez ditut jendaurrean abestu, ezta argitaratu ere.
‎Gero, dorretik jaitsi eta berriro jarri zen Nazario gora begira; liluratuta jarraitzen zuen, antza, eta hala, bere lilura hura adierazteko hitzik egokienen bila abiatzen zela, halaxe esan zion Mateori:
‎kontatzen zizkidan gertakariek errealismo handiegia zuten asmatuak edo sorberrituak izateko. Hitz egokienen bila ibiltzen zen, eta ahalegin handia egiten zuen bere oroitzapenak ahalik zehatzen kontatzeko. Berehala nabaritzen zitzaion, ordea, ez zela ikasia.
2009
‎Aipaturiko zerrenda sexu klub baten antzekoa da. Telefono zenbaki batekin eta lau hitz egoki esatearekin sexu gau bat eduki dezakete. Jonathanek ezagutzen ez zuen bere izaeraren zati bat ezagutuko du.
‎Idazlearentzat estilo kontua da dena (UBM, 11; ik. orobat, 75 eta hurr.). Baina estiloa, norbere sentipenari dagokion hizkera asmatzea da. Tokian tokiko hitz egokia edukitzea(, soroak hazia bezala behar du idazleak hitza?). Eta euskal idazleari, beti hizkuntza bat baino gehiagotan bizi baita, nahi lukeen bezalako, edo beste literatura batzuetatik ohitua dagoen bezalako lexiko bat eskura falta zaio, horren alde on eta txarrekin.
‎(Gazte bikain, hazpegi latz, sendoa, eratsua. Hitz egoki, lasai, aukeratuez mintzo zen, buru besoei eragin gabe. Haren ahotsa bozgorailutik irtena bezalakoa zen, lodi eta ozen.
‎luke jasan. Gauza bat da kontsolamendu ariketa guztietan porrot egitea, alkohola ematea ansiolitikoak hartzen ari den bati, negar egiteko moduko musika jartzea, hitz egokiak ezin topatzea. Baina beste gauza bat da egoerari erabateko itzulia ematea eta bera agertzea errukarriarena egiten.
‎berak ez zuela agintzeko balio, are gutxiago agindua izateko, eta bazekien, ondorioz, handixe etor zekizkiokeela problemak eta buruhausteak; ez zebilen oker, bere gainean baitzuen konpainiako sarjentua, gizon estu bezain arbitrarioa, soldaduak lehertu arte derrigortzen zituena; gorpuzkera lerdena zuen, bizkar zabal zutekoa eta lepo sendokoa, burua ere tente?, aste gorrian behar bezala zaintzen zuena, ardo tantarik ere probatu gabe ia; igandeetan, baina, aste osokoak edaten zituelako edo, sekulako mozkorrak harrapatzen zituen; badirudi mozkorraldi haietako batean, kantinatik barrakoira itultzeko bidean zegoela, basoko enbor bat jo zuela, betean jo ere, hortz bat galtzerainoko talkan; horregatik, soldadu guztiek Besatroncos deitzen zioten, edo Diente de Oro, galdutako hortzaren lekuan urrezko bat jarri baitzioten, irri egiten zuenean edo ahoa irekitzen zuenean nabarmentzen zitzaiona; gizonak bazuen, halere, beste izen bat, soldaduek beste biak baino maizago erabiltzen zutena: Putakumea, maiuskulaz?, haren izaera eta haren nortasuna hitz bakar batez definitzeko ez baitzegoen, antza, hitz egokiagorik hiztegian; hain zuen espiritu militarra barneraturik, non, konpainiaren kargua eta ardura hartzen zuenean, egunaren hogeita lau orduetan egoten baitzen soldaduei begia gainetik kendu gabe, haien potroei atxikitako potrozorri bat bezala, haien akatsak azpimarratzen? ¿ qué modo de desfilar es ése?, ¡ el pecho fuera, como María Guerrero, y la cabeza como Juan Oropesa, que la tenía ... , edo haiei burla egiten? ¡ con maricas así, hasta los moros nos darán al fin por culo!?
Hitz egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion, ez behar halabeharrezko baten moduan...
‎ez baitzekien jada nola hasi nahi zuen, jakin ongi zekien arren zer esan behar zuen funtsean; huraxe zuen, ordea, auzia, funtsezkoa esateko funtsezko hitzak behar zituela: hitzik egokienak, alegia, bakoitza bere tokian, lehenengo hitza lehen eta atzetik besteak, hurrenez hurren; berehala etorri zitzaizkion bi lehenak, halako eran, non, mintzoaren aurreko arnasa hartzen zuela, esan baitzuen:
‎Nago, ostera, ez ote dugun herri literaturaren altxorra ere barneratu behar euskarak aspalditik premiazko duen corpus esanguratsu horretan. Teknika berriak, bestalde, teknika hitzak egoki adierazten duenez, horixe dira, hain juxtu ere: tresnak, giza kulturaren emaitzak errazago lantzeko eta jorratzeko baliabideak.
‎Aurkezpenean, liburuaren izenburuan agertzen den estigmatizados hitza gogorra dela aitortu du Gorka Aulestiak, baina hiru aldiz erbesteratua izan zen Martin Ugalde bezalako pertsona bati buruz hitz egiteko, uste dut hitz egokia dela.
‎Nago, ostera, ez ote dugun herri literaturaren altxorra ere barneratu behar euskarak aspalditik premiazko duen corpus esanguratsu horretan. Teknika berriak, bestalde, teknika hitzak egoki adierazten duenez, horixe dira, hain juxtu ere: tresnak, giza kulturaren emaitzak errazago lantzeko eta jorratzeko baliabideak.
‎Saioak aurrera zihoala, ikusle andrazkoak eta besteak, gero eta gehiago maitemindu omen zituen galaiak. Bazuen dotorezia, nahitaez emakume askorekin izan arren harremanetan, hitz egokia eskaintzeko bakoitzari. Hain zen jarraitua ezen saioak plusak eskaintzen baitzizkion urrezko arrautzetako oilarrari.
‎Gogoa ez da hitz egokia, baina taldeko izpiritu hori aterako dute bilbotarrek. Sekulako ilusioa daukate, eta denek elkarri lagunduz lortu dute hori.
‎Baina orduan Itziarrek... ez zituen hitz egokiak topatzen, ez Mariasunek. Bere burua tenteltzat utzi nahi ez zuelako.
‎Erdibideko taldea da Ukrainakoa, ez samurra, ezta gogorra ere. Deserosoa da BC Donetsk definitzeko hitz egokiena. Deserosoa baita Bilbo Basketen kontrarioa.
‎Iraultza. Horixe da 2009 denboraldiko Espainiako Superliga definitzeko hitzik egokiena. Hiztegiari erreparatu besterik ez dago.
‎Real Unioneko kide guztien aldartea azaltzeko hitz egokia. Murtzian oso eskas jokatu zuen.
‎Eta isildu egin zen... ez baitzekien jada nola hasi nahi zuen, jakin ongi zekien arren zer esan behar zuen funtsean; huraxe zuen, ordea, auzia, funtsezkoa esateko funtsezko hitzak behar zituela: hitzik egokienak, alegia, bakoitza bere tokian, lehenengo hitza lehen eta atzetik besteak, hurrenez hurren; berehala etorri zitzaizkion bi lehenak, halako eran, non, mintzoaren aurreko arnasa hartzen zuela, esan baitzuen:
‎armadaren egitura bertikal hierarkikoaz, azken batean; Domingok bazekien, edo sumatzen zuen –sumatu baino gehiago ere bai, beharbada– berak ez zuela agintzeko balio, are gutxiago agindua izateko, eta bazekien, ondorioz, handixe etor zekizkiokeela problemak eta buruhausteak; ez zebilen oker, bere gainean baitzuen konpainiako sarjentua, gizon estu bezain arbitrarioa, soldaduak lehertu arte derrigortzen zituena; gorpuzkera lerdena zuen –bizkar zabal zutekoa eta lepo sendokoa, burua ere tente–, aste gorrian behar bezala zaintzen zuena, ardo tantarik ere probatu gabe ia; igandeetan, baina, aste osokoak edaten zituelako edo, sekulako mozkorrak harrapatzen zituen; badirudi mozkorraldi haietako batean, kantinatik barrakoira itultzeko bidean zegoela, basoko enbor bat jo zuela, betean jo ere, hortz bat galtzerainoko talkan; horregatik, soldadu guztiek Besatroncos deitzen zioten, edo Diente de Oro, galdutako hortzaren lekuan urrezko bat jarri baitzioten, irri egiten zuenean edo ahoa irekitzen zuenean nabarmentzen zitzaiona; gizonak bazuen, halere, beste izen bat, soldaduek beste biak baino maizago erabiltzen zutena: Putakumea –maiuskulaz–, haren izaera eta haren nortasuna hitz bakar batez definitzeko ez baitzegoen, antza, hitz egokiagorik hiztegian; hain zuen espiritu militarra barneraturik, non, konpainiaren kargua eta ardura hartzen zuenean, egunaren hogeita lau orduetan egoten baitzen soldaduei begia gainetik kendu gabe, haien potroei atxikitako potrozorri bat bezala, haien akatsak azpimarratzen – ¿ qué modo de desfilar es ése?, ¡ el pecho fuera, como María Guerrero, y la cabeza como Juan Oropesa, que la t... sarjentu galoiarekin batera, soldaduen gainetik egoteko arrazoitzat zituen bere ezaugarri haiek guztiak, halako moldez, non, soldadu erreserba berri bat zetorkion bakoitzean, hasberriei bere abileziak erakusteko beharra nagusitzen baitzitzaion, baita Domingo eta bere kideak iritsi zirenean ere; hala, sarjentuak, eguzki galdak bazterrak astintzen zituèn uda bukaera hartako egun ezin beroago batean –Domingo eta bere kideak kanpamentura iritsi eta handik hilabetera edo–, konpainia instrukziorako zelaiunean bildu, soldaduei sutsu mintzatu –" Aberriak gorputz arinak behar ditu, behar bezala defendatuko dutenak:
Hitz egokiak bai haiek, une egokian esanak, Domingo muin muinean hunkitu zutenak!, ikusi besterik ez zegoen mutilak bere oinazearen gainean marraztu zuèn irri zabala; Ada bere arreba zen, baina arreba bat baino gehiago maite zuen, aspaldi nabaritu zuen hura Domingok; orduan, baina, egoera ere halakoa zelako edo, zenbat maite zuen esateko beharra nagusitu zitzaion, ez behar halabeharrezko baten moduan...
‎Nik alde egin nahi nuen hiri basati hartatik, eta, batez ere, ez nuen nire familia berriro ikusi nahi. ? Hitz egokien bila hasi zen Dario. Begiak beherantz, esan zuen leun?:
‎–Ez dakit muturtua hitz egokia ote den. Batik bat, marmarrean ibili da; ia ez du ahorik ireki.
‎Ireneri aldartea leundu zitzaion. Kronskyk irribarre txikia egin zuen, sorbaldak jasoz eta ezpainak kulunkatuz, hitz egokien bila, keinu ia hautemanezin batean.
‎Hitzetik hitzera, halaxe: hitzik egokienak ordenamendu egokienean. Halatsu situazio batetik bestera ere.
‎–Hitz jokoa alde batera utziz," itota" da hitz egokia. Elorri istorio batean honela deskribatzen zen egoera itogarri hori:
‎Beñat hitz egokian billaka kupeta zimurtua du. Egia errateko, ni ez naiz egundaino haurretan errotua izatu.
2010
‎Le Clezioren aditzea banuen, baina haren lanik irakurrita ez neukan. Horregatik hain zuzen itzultzen hasi aurreko nire aldartea definitzeko hitz egokiena ikara da. Ikaratua nengoen zeren ez nekien nolako basatzan sartua ote nintzen liburu hori itzultzeko egitekoa neureganatu nuenean.
‎Gauza asko zegoen kontatzeko; aukeran gehiegi, eta ez onak denak batera esateko. Maistratza eta psikologia ikasketak lagunduko al zioten hitz egokiak aukeratzen.
‎Misiolaritzat jo daiteke herri haietan guztietan egindako lana ikastolak sortu ahal izateko. Baina ez da hitz egokia, Juan Luis Larrazaren esanetan. –Ez dut uste misiolari hitza erabili behar denik.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...
Aldaerak
Lehen forma
hitz 331 (2,18)
hitzik 34 (0,22)
Hitz 30 (0,20)
hitzak 16 (0,11)
hitza 13 (0,09)
hitzek 2 (0,01)
hitzetan 2 (0,01)
HITZ 1 (0,01)
Hitza 1 (0,01)
Hitzik 1 (0,01)
hitzaren ordez 1 (0,01)
hitzari 1 (0,01)
hitzen 1 (0,01)
hitzen artean 1 (0,01)
hitzentzat 1 (0,01)
hitzez 1 (0,01)
hitzok 1 (0,01)
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
hitz egoki aurkitu 39 (0,26)
hitz egoki bila 25 (0,16)
hitz egoki aukeratu 24 (0,16)
hitz egoki bilatu 16 (0,11)
hitz egoki erabili 15 (0,10)
hitz egoki topatu 14 (0,09)
hitz egoki bat 9 (0,06)
hitz egoki esan 9 (0,06)
hitz egoki ez 9 (0,06)
hitz egoki hautatu 9 (0,06)
hitz egoki asmatu 6 (0,04)
hitz egoki baliatu 5 (0,03)
hitz egoki ezin 5 (0,03)
hitz egoki adierazi 4 (0,03)
hitz egoki ahoskatu 3 (0,02)
hitz egoki ezagutu 3 (0,02)
hitz egoki idatzi 3 (0,02)
hitz egoki jarri 3 (0,02)
hitz egoki kokatu 3 (0,02)
hitz egoki une 3 (0,02)
hitz egoki aho 2 (0,01)
hitz egoki azken 2 (0,01)
hitz egoki bai 2 (0,01)
hitz egoki baina 2 (0,01)
hitz egoki eduki 2 (0,01)
hitz egoki ekarri 2 (0,01)
hitz egoki eskaini 2 (0,01)
hitz egoki hiztegi 2 (0,01)
hitz egoki iruditu 2 (0,01)
hitz egoki kaka 2 (0,01)
hitz egoki modulatu 2 (0,01)
hitz egoki ote 2 (0,01)
hitz egoki zein 2 (0,01)
hitz egoki ' 1 (0,01)
hitz egoki ahal 1 (0,01)
hitz egoki aipatu 1 (0,01)
hitz egoki aldarrikapen 1 (0,01)
hitz egoki atera 1 (0,01)
hitz egoki azaldu 1 (0,01)
hitz egoki baizik 1 (0,01)
hitz egoki baldin 1 (0,01)
hitz egoki batzuk 1 (0,01)
hitz egoki behar 1 (0,01)
hitz egoki benetako 1 (0,01)
hitz egoki bera 1 (0,01)
hitz egoki bereizi 1 (0,01)
hitz egoki bete 1 (0,01)
hitz egoki bezain 1 (0,01)
hitz egoki bilaketa 1 (0,01)
hitz egoki bildu 1 (0,01)
hitz egoki deskribatu 1 (0,01)
hitz egoki emakume 1 (0,01)
hitz egoki ere 1 (0,01)
hitz egoki erran 1 (0,01)
hitz egoki errepikatu 1 (0,01)
hitz egoki eskatu 1 (0,01)
hitz egoki eszena 1 (0,01)
hitz egoki euri 1 (0,01)
hitz egoki ezpainetaratu 1 (0,01)
hitz egoki falta 1 (0,01)
hitz egoki geratu 1 (0,01)
hitz egoki gogoratu 1 (0,01)
hitz egoki halako 1 (0,01)
hitz egoki hauta 1 (0,01)
hitz egoki hautaketa 1 (0,01)
hitz egoki hodei 1 (0,01)
hitz egoki hura 1 (0,01)
hitz egoki hutsune 1 (0,01)
hitz egoki idoro 1 (0,01)
hitz egoki iduritu 1 (0,01)
hitz egoki ikara 1 (0,01)
hitz egoki irten 1 (0,01)
hitz egoki itxaropen 1 (0,01)
hitz egoki itzal 1 (0,01)
hitz egoki jantzi 1 (0,01)
hitz egoki koadro 1 (0,01)
hitz egoki laburtu 1 (0,01)
hitz egoki laguntza 1 (0,01)
hitz egoki mamitu 1 (0,01)
hitz egoki momentu 1 (0,01)
hitz egoki nahi 1 (0,01)
hitz egoki ni 1 (0,01)
hitz egoki nola 1 (0,01)
hitz egoki ordenamendu 1 (0,01)
hitz egoki paper 1 (0,01)
hitz egoki pare 1 (0,01)
hitz egoki peskiza 1 (0,01)
hitz egoki saldu 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia