|
2012
|
|
|
Hitza ilusio bat da, irudiak eta keinuak bezala, eta ilusio kolektibo bat, izan ere, hitz egitea beti izaten da mintzakideek elkarrekin egin behar duten jarduna. Keinuka hasi, zeinuka segi eta
|
hitz
egiten hazten da sinbolismoa.
|
|
2017
|
|
|
• zenbait hiztunek irlanderarako gaitasun aktiboa dute etxean irlanderaz hitz egin dietelako (zenbaitetan ingelesarekin batera), baina haien inguruko komunitatea ez zen irlanderaz mintzatzen. hau da, bada jendea irlanderaz hazi dena Gaeltacht eremutik kanpo, sarritan irlanderaz
|
hitz
egiten hazi ez ziren gurasoek irlanderaz eginda. Fenomeno hori irlandako hizkuntza politikaren ibilbide luzearen ondorio da (1922 urtetik). luzea da, espainian laburragoa baita katalana, euskara eta galegoa sustatzeko hizkuntza politikaren ibilbidea, trantsiziotikoa, hain zuzen. irlandan ia mende batez hizkuntza biziberritzeko ahaleginean egon ondoren, familia gutxi batzuk izan dira, Gaeltacht eremutik kanpo, irlandera etxeko hizkuntzatzat hartu eta hurrengo belaunaldiari transmititu diotenak. edonola ere, nahiz eta jatorri hori duten batzuek beren burua" hiztun zahartzat" duten, askok ez dute horrelakotzat, eta uste dute ez direla Gaeltacht eremuko
|
|
|
4.1 Hizkuntza jatorria hiztunetako batzuek irlanderaren aldeko familia jatorria deskribatu dute, edo adierazi dute familiako batek irlanderaz (zertxobait) zekiela. zenbait kasutan, hiztunaren gurasoetako bat jatorriz Gaeltacht eremukoa zen, nahiz eta baliteke ingelesez
|
hitz
egiten hazi izana. beste batzuek azaltzen dute ingelesez hitz egiten hazi zirela, baina badakitela irlandar tradizionalen ondorengo direla. gehienak hainbat belaunalditan soilik ingelesez hitz den familietako kideak dira.
|
|
|
4.1 Hizkuntza jatorria hiztunetako batzuek irlanderaren aldeko familia jatorria deskribatu dute, edo adierazi dute familiako batek irlanderaz (zertxobait) zekiela. zenbait kasutan, hiztunaren gurasoetako bat jatorriz Gaeltacht eremukoa zen, nahiz eta baliteke ingelesez hitz egiten hazi izana. beste batzuek azaltzen dute ingelesez
|
hitz
egiten hazi zirela, baina badakitela irlandar tradizionalen ondorengo direla. gehienak hainbat belaunalditan soilik ingelesez hitz den familietako kideak dira.
|
|
|
...rtuta zegoela nazionalismoan halako moduz non irlandar dantzetara joan ohi zen eta bizitza sozial oso bizia izan ohi zuen beraz pentsa irlanderaz egiten zuen baina ez zen/ nola esan/ nire familiakoak Dublingoak izan dira urtetan eta urtetan/ urtetan em beraz baina irlandera egon da familian ez dakit zergatik/ ez diot sekula galdetu nire buruari hein batean (J4, 46). g11 (24, gizonezkoa) gehien bat
|
ingelesez
hitz egiten hazi da, eta haren aita Gaeltacht eremutik gertukoa bazen ere, ez zuen irlanderaz hitz egiteko ohiturarik. hala ere, g11k esaten du etxean pixka bat hitz egiten zutela irlanderaz, eta, herriko lehen hezkuntzako ikastetxean irlanderan jarritako enfasiari esker, haurrek ondo ikasi zutela irlanderaz txiki txikitatik:
|
|
|
...Cert [selektibitatea] prestatzeko ikasmailetan ere ikasiko ez lituzketenak eta [Gaeltacht] eremuko irakasleak genituen ere beraz/ etxean irlanderaz hitz egiten genuen zenbaitetan hori ziur eta lehen esan dudan bezala beti ulertu dut/ bagenekien existitzen zela baina ingelesa zen gehien hitz egiten zen hizkuntza nire amak ez zekielako irlanderaz (G11, 42). b8 (45 urte, gizonezkoa) soilik ingelesez
|
hitz
egiten hazi zen, eta irlandera eskolan eta, gerora, unibertsitatean ikasi zuen. nabarmentzen du, bereziki, berarentzat oso garrantzitsua dela ulertzea bere familiakoak irlanderadunak izan zirela duela belaunaldi gutxi batzuk:
|
|
|
...n[...] baina em baziren irlanderadunak/ bazegoen irakasle bat bikaina zena eta laugarren eta seigarrenekoei irakasten ziena eta ondo irakasten zuen irlandera beraz eta uste dut eta gero beste irakasle bat izan nuen Bigarren Hezkuntzako lehen urtean egon nintzenean eta irakasleak izan ziren gehien bat nire baitan gogoa piztu zutenak (G16, 97). laginean badira, baita ere, Gaeltacht eremuan ingelesez
|
hitz
egiten hazi ziren zenbait lagun. k1 (32 urte, gizonezkoa) ingelesez hitz egiten hazi zen Gaeltacht eremu batean eta herriko lehen hezkuntzako eskolaren bitartez lortu zuen irlanderaz moldatzeko gaitasuna. pertsona horrek ere aipatzen du irakasle oso jantzi eta konprometituak izan zituela:
|
|
|
...a eta laugarren eta seigarrenekoei irakasten ziena eta ondo irakasten zuen irlandera beraz eta uste dut eta gero beste irakasle bat izan nuen Bigarren Hezkuntzako lehen urtean egon nintzenean eta irakasleak izan ziren gehien bat nire baitan gogoa piztu zutenak (G16, 97). laginean badira, baita ere, Gaeltacht eremuan ingelesez hitz egiten hazi ziren zenbait lagun. k1 (32 urte, gizonezkoa) ingelesez
|
hitz
egiten hazi zen Gaeltacht eremu batean eta herriko lehen hezkuntzako eskolaren bitartez lortu zuen irlanderaz moldatzeko gaitasuna. pertsona horrek ere aipatzen du irakasle oso jantzi eta konprometituak izan zituela:
|
|
|
5.4 Hiztun berriaren Gaeltacht erroak zenbait parte hartzailek Gaeltacht eremuan erroak dituztela aipatu dute hizkuntza muda motibatu zuten faktore gisa. k1 (32 urte, gizonezkoa) ingelesez
|
hitz
egiten hazi zen Gaeltacht eremuan. harentzat erabakigarria izan zen bere irlandera hobetu behar zuela jabetzea. bere irlandera gaitasuna areagotzeko asmoz, irlanderako eskola partikularretara joan zen, leaving Certificate (selektibitatea) egin aurretik. eskola horietan, irakasleak galdetu zion ea nola zitekeen bertan egotea Gaeltacht eremukoa
|
|
|
Gaeltacht eremuari eta legitimitateari buruzko auziekin lotuta, irlanderaren jabetzari buruzko zenbait kontu izan ziren. parte hartzaileei galdetu zitzaien ea irlandera beraien hizkuntzatzat zuten edo haren jabetza aldarrikatzen zuten. g20 (29 urte, emakumezkoa) irlanderaz
|
hitz
egiten hazi zen Gaeltacht eremutik kanpo. irlandera bere lehen hizkuntza dela adierazten baldin badu ere, Gaeltacht eremuko hiztunen aldean legitimitatea falta zaiola uste du, haiek komunitate geografiko bat osatzen baitute eta, hortaz, irlandera" jabetzan" baitute berak duena baino gehiago:
|
|
2022
|
|
|
Ni, behintzat, ez naiz haiekin euskaraz hitz egiten hasi eta euskaraz
|
hitz
egiten hazi, bai ordea Euskal Telebistarekin; urteak igaro ahala gaztelaniazko edukiak gertuarazi eta euskarazko edukiak gutxitzen dituen heinean gaztelaniazkoak areagotzen dizkidan Euskal Telebista horrekin.
|