|
2008
|
|
|
" Informazioaren gizartea" kontzeptua entzun genuen, lehenengo aldiz, orain urte batzuk eta, horrekin batera," Teknologia Berriei" buruz
|
hitz
egiten hasi ginen. Internetek, hau da sareen Sareak, bizitza aldatu digu:
|
|
|
" Informazioaren gizartea" kontzeptua entzun genuen, lehenengo aldiz, orain urte batzuk eta, horrekin batera," Teknologia Berriei" buruz
|
hitz
egiten hasi ginen. Internetek, hau da sareen Sareak, bizitza aldatu digu...
|
|
|
Mota honetako gaitasunen lanketa hizkuntza irakasleen esku uzten badugu, ezer gutxi lortuko dugu. Hori gerta ez dadin, haurrak idazten edo
|
hitz
egiten hasten diren momentutik irakasle edota guraso guztiok, ahal dugun neurrian, hizkuntza irakasle bihurtu genuke; azken batean, hizkuntza da alor guztietan ezinbestekoa den bitarteko tresna.
|
|
2011
|
|
|
Txepetxek berak ere ziaboga aldia markatu zuenez gutako hainbatentzat, berandutxo izango da atzera martxatan hasteko. kontzeptua darabilgunean, hori bai!, esan dezagun zein adieratan ari garen. diglosiaz bezala, hizkuntza ekologiaz ere mintza gaitezke. Continuum askoz ere luzeagoa jar diezaiokegu Fishmanen adierari baldin eta di/ tri/ multi (poli) glosia z
|
hitz
egiten hasten bagara. A zelako kasuistika zabala mundu osoan," gizarte giroa aldatzeaz bat, segun giro aldaketa horren eragile demografiko, politiko operatibo, soziokultural eta ekonoteknikoek zer joera markatzen duten".
|
|
|
Noski, Zalbideren iritzia da kasu guztietan agertzen dena, hala ere zaila egiten da Zalbideri kontrakoa eramatea, normalean berea iritzi kontrastatua izaten baita. lausoa den azpimarratzen du. Agian interesgarria litzateke gehiago sakontzea ere kontzeptu honetan. gatazkaz hasten denean hitz egiten" normalkuntzaz"
|
hitz
egiten hasten denean bezala (ikus Lafont 1997 eta Calvet: 1974, 1987, 1993) balore moraletan sartzen gara:
|
|
|
" ...esaten badugu hizkuntzaren eragina adibidez neurtu egin behar dela, horren neurketaz
|
hitz
egiten hasiko bagina, ziur asko ez litzateke gauza bera izango. Horrenbeste txalet egiteko proiektua izango bagenu, eta horren hizkuntza eragina zein den jakin nahi izango bagenu....
|
|
2012
|
|
|
Aztertutako lau herri horietan, enpresa bakar bat bakarrik aurkeztu zen Lanhitz deialdira 2010ean eta 2011n. Lanhitzeko datuen arabera, enBetidanik beraien artean euskaraz aritu izan diren bizilagunak, euskara/ gaztelania tartekatzen edota gaztelaniaz
|
hitz
egiten hasi dira.
|
|
2014
|
|
|
Garapen hau ez da garapen ekonomiko hutsa, garapen soziala ere bada, eta osagarri sozial honetan gizarte batentzat indar kohesionatzailea duten elementuak aintzat hartu behar dira, euskararen normalizazioa besteak beste. izan den gidaritza publikoa euskara planen arloan ere gauzatzea beharrezkoa da, eta elkargune hauen osaera, antolatzeko modu, helburu, azpiegitura eta abarri buruz
|
hitz
egiten hasteko behar gorria dago.
|
|
|
Hizkuntza politikak ezer behar izatekotan ikuspegi holistikoa du beharrezko. Bada garaia politikaz ikuspegi osoarekin
|
hitz
egiten hastekoa. Politikak, herritarren elkarbizitza antolatzeko, guztion ongia bilatzeko jardun gisa ulertuta, hizkuntza erdigunean du ezinbestean.
|
|
2015
|
|
|
Lehen hitza ez dute euskaraz egiten eta pena ematen die(" euskaldun asko dago, e?"), baina jende askok egiten die eurei euskaraz, praktikatzeko aukeren bila. Gasteizen eta Benidormen euskaldunen bat barrundatuz gero,
|
hitz
egiten hasteko ohitura eta ilusioa hartu dute, nahiz eta bizkaitarrekin eta euskara batuarekin ulermen arazoak dituzten.
|
|
|
— Euskararen egoeran eragiten duten hainbat faktoreri buruz
|
hitz
egiten hastea.
|
|
2016
|
|
|
Garai bertsuan, 70eko hamarkadan, hainbat emakume feminista zapalkuntza hirukoitzaz
|
hitz
egiten hasi ziren, eta klaseari eta nazioari beste bat erantsi zioten: emakume izateagatiko zapalkuntza, edo gaur egungo hizkerara ekarrita sexu genero sistemaren araberakoa.
|
|
|
Jokalariek kartetan ateratakoarekin solas egin, eztabaidatu eta kartekin multzoak egin behar dituzte. Solasaldia irekitzeko modu bat baino gehiago dago, ‘eztabaida askea’ izan daiteke edota ‘txandaka’
|
hitz
egiten hasiz. Eztabaidan zehar guztiek saiatu behar dute arauak errespetatzen (bestela, txartel horiak erabil daitezke).
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: ...omeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino gehiago hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizkuntzan
|
hitz
egiten hasteko modu bat denean. beraz, interes apartekoa duen gaia da, baita, ikuspegi sozioionguistikotik begiratuta ere. kasu honetan, fenomenoaren azterketarako baliabide teknologikoaz aritzen da artikulua. izan ere, jakinik fenomenoaren ezaugarri nagusia bat batekotasuna dela, eta ahozko hizkuntzan ez ezik hizkuntza idatzian ere agertzen dela, sare sozialetako kode alternantzia aztertzeko mod...
|
|
|
" Muda linguistiko" deitzen diogu, funtsean, azken aldaketa mota horri: pertsona bat gizartean ordura arte erabiltzen ez zuen hizkuntza
|
hitz
egiten hasteari, edo jende ezagunarekin edo testuinguru jakinetan hizkuntza aldatzeari, edo ordura arte egoera jakinetan hizkuntza erabiltzeko aukeran eragiten zuten arauak aldatzeari. oan Pujolar, Isaac González eta Roger Mart� nez – Gazte katalanen muda linguistikoak ia katalan guztien biografietan aurki daitezke muda linguistikoko uneak, eta kasurik gehienetan, zerrenda labur samar ... a) haurtzaindegian edo lehen hezkuntzan hastean, b) bigarren hezkuntzako institutu batean hastean, c) unibertsitatean hastean, hasiko balitz, d) lanean hastean, eta beste alde batetik, e) bikote harreman bat hastean eta f) lehen haurra jaiotzen denean. abiapuntu gisa hartzen dugu aurrez aipatu dugun" jatorrizko hizkuntza" deiturikoa, hori baita elebitasuna ohiz kanpokoena (%11, 4 soilik) den eremua. zehaztu egin behar da, baita ere, bai aipaturiko inkestek zein elkarrizketatutako lekukoek datu gutxi ematen dizkigutela immigrazioaren bizipen berrienei buruz. gogoan izan behar da, dena den, gazte gehienentzat oso ezohiko fenomeno bat izan dela euren artean familian ez katalanik ez gaztelaniarik hitz egiten ez zuen jendea egotea, eta, hortaz, soilik hemendik aurrera has gaitezke aztertzen eta neurtzen ibilbide biografikoaren dimentsioan duen inpaktuagatik.
|
|
|
...diagoa edo askoz handiagoa duen leku batekin, euren jatorrizko auzo edo ikastetxeetan ohituta zeudenaren aldean. edo batere (eJC02). testuinguru horretan, orokorra da katalana erabilera sozialeko hizkuntza gisa hartzeko muda, eta horrek ekar dezake katalanaren erabilera biziagoa gehiago edo gutxiagobaldintzen arabera (izan ere, muda hori, funtsean, katalana katalan hiztun gisa identifikatutakoekin
|
hitz
egiten hastean datza).
|
|
|
Galdetu zidanean ea zergatik nengoen hor Gaeltacht eremukoa izanda eta ez zidan modu iraingarrian edo txarrera esan ez ezer baina berak nahi zuen besterik gabe suposatzen dut ni
|
hitz
egiten has nendila ere baina bihurtu nintzen pixka bat eh[...]/ ez nuen gogoa galdu baina eh zur eta lur geratu nintzen hor nengoelako eta suposatzen dut ate hori ireki zitzaidala buruan eta eh ni[...] tira lotsatu egin nintzen[...] Beraz gau hartan etxera joan nintzen eta ispiluaren aurrean egon nintzen eh eta nire buruari irlanderaz hasi nintzaion eta hautsa eta herdoila kentzen saiatu nintzen ...
|
|
2019
|
|
|
Badirudi mutilek ez dutela beharrezkoa etxeko transmisio bertikala toka jakin eta normaltasunez hitz egiteko; etxean ez bada kalean modu horizontalean ikasi eta
|
hitz
egiten hasten baitira. Nesken kasuan, ordea, batetik, batzuek etxean ikasi dute hitanoa baina gehienek ez dute egunerokotasunean hitz egiten.
|
|
2021
|
|
|
Erdaraz egiten nuen norbaitekin euskaraz
|
hitz
egiten hastea adostea% 13,3
|
|
|
Erdaraz egiten nuen norbaitekin euskaraz
|
hitz
egiten hastea adostea% 14,8
|
|
2022
|
|
|
Euskaraz hitz egiteari dagokionez, esan daiteke norbait euskaraz
|
hitz
egiten hastean, dendariak euskaraz dakitela jakitean, Euskaraldian –batzuek, batzuekin–, eta jende berria ezagutzean euskaraz egiten dutela.
|
|
|
Honela, euskara erabiltzen duten tokiak zehaztuta, ikusi dugu momentu edo egoera batzuetan euskaraz, beste batzuetan gaztelaniaz, eta beste batzuetan bietan hitz egiten dutela. Euskaraz hitz egiteari dagokionez, esan daiteke norbait euskaraz
|
hitz
egiten hastean (6), dendariak euskaraz dakitela jakitean (7), Euskaraldian —batzuek, batzuekin— (8), eta jende berria ezagutzean (9) euskaraz egiten dutela:
|
|
2023
|
|
|
Hona hemen DBHko 3 mailako ikasle baten hausnarketa elkarrizketan hizkuntzari buruz
|
hitz
egiten hasi ginenean:
|
|
|
Halarik ere, emaitzei erreparatzen bazaie, erdaraz
|
hitz
egiten hasi ziren haurren% 7,9tik% 7 bere horretan mantendu dela ikusten da. Hau da, erabileraren bilakaera positiboa, batik bat, euskararen presentzia –txikiagoa ala handiagoa– duten multzokatzeetan kokatzen ziren haur horiengan gertatu da.
|