|
2002
|
|
|
Xabierrek erabilera sendotzeko hiru faktore aipatu ditu: harreman sarea,
|
hitz
egiteko erraztasuna, eta arau soziala. Nik laugarren bat aipatu nahi dut:
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten duten faktore nagusiak bi dira: hizkuntza
|
hitz
egiteko erraztasuna eta hizkuntza horretako hiztunen harreman sarea. Hau da, hizkuntza erabiliko dugu menperatzen badugu eta norekin hitz egin baldin badaukagu.
|
|
|
Hemen prozesu deliberatiboen inguruko hausnarketak egin behar dira: interesen osaera; erabakitzeko gehiengoak, adostasunera ailegatu beharrak, aniztasun eta pluraltasuna; botere, jakinduria eta
|
hitz
egiteko erraztasuna espazio desberdinetan. Hau ez da erraz konpontzen den debatea, edozein kasutan, klabea berau publikoa egitean datza, metodoa sekula ez da perfektua izango, baina bere onurak eta kalteak publikoak egin behar dira.
|
|
2010
|
|
|
aurrean egiteak, hizkuntza ezin delako hitz egin gabe bizi.
|
Hitz
egiteko erraztasuna galtzeak berehala ekartzen du alde batera uztea. Azken aldian guk egindako aurrerakuntzak ere oso txikiak dira ingurukoak egiten ari direnekin konparatuz.
|
|
|
Nor nori nork…, beti pauso berdinekin bueltaka ibili izan gara, baina ez da erraza. Haurrak izanda, haiekin euskaraz hitz egiteko ohitura handixeagoa dugu, baina kalean
|
hitz
egiteko erraztasun gehiago izatera iritsi nahi genuke”, dio Amaiak. “Mintzalaguna ekimenaren inguruan biltzen garenean errazagoa egiten zaigu euskaraz hitz egitea.
|
|
|
“Isabel eta biok bost urte daramatzagu euskaltegian eta Ferminek hiru. Euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna falta zaigu; ez da erraza buruan duzuna esatea”. “Euskaraz hitz egiten hasi eta gaztelaniazko esaldiak sartzen ditugu askotan.
|
|
|
Talde bat osatu genuen eta elkarrekin euskaraz hitz egiten hasi ginen. Udako oporretan, Loiolan jardunaldi batzuk antolatu genituen, euskara ikasi eta euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna lortzeko asmoz. Gure taldeari" Euskal etxea" jarri genion izena eta, noski, gure maisua Patxi Altuna zen.
|
|
2011
|
|
|
Erdaraz egiteko ohituraren ondorioz euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna galtzen den moduan, hemen ere antzera pasatzen da. Ohitu egin dira musika hizkuntza batean entzutera.
|
|
|
Era guztietako salmenta teknikak erabiltzen dira, baita oldarkorrenak ere, eta eroslearen erabakian hainbat arazok eragiten dute: ingurune inguratzailea, saltzaileen
|
hitz
egiteko erraztasuna, presak (behin eta berriz esaten denean eskaintza une horretan sinatzen dutenentzat baino ez dela baliozkoa) eta imitazioa, maiz ikusten baitira jabetza anitzeko beste pertsona batzuk, nahiz eta etorritakoen zati handi bat apeu eta bezero ez izan. Prebenitzea eta zuzentzea Jabetza anitzeko eskaintza guztiek ez dute iruzurrik edo iruzurrik ezkutatzen.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, bidelarien gogoan datza harremanak euskaraz egitearena.Esperientzia politaSolaskideek ere eskerrak eman nahi izan zituzten eurek jasotako laguntzagatik Elena Aburuzak azaldu moduan. Berak urtarrilean urte bete egingo du bidelari bezala eta denbora honetan euskaraz hitz egiteko esparru berriak eratu dituela azaldu nahi izan zuen.Lagun batek animatu zuen bere euskara hobetzeko solaskide programan hastea eta" ez nuen uste urte betean halakorik lortuko nuenik, euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasun gehiago daukat eta jende batekin nire egunerokoan euskaraz egiten dut dagoeneko, hobekuntza izugarria izan da niretzat". Esperientzia oso polita da berarentzat bizitzen ari dena eta herritarrak honetan parte hartzera animatu nahi izan ditu" ederki pasatzen dugu eta guztiz gomendagarria da euskaraz trebatu eta akatsak egitearen beldurra gainditzeko.
|
|
|
Gainontzeko eremuetan ez bezala, nahikoa da etxeko kide batek euskaraz ez jakitea, etxeko hizkuntza erdara izan dadin. Hala ere, guraso askok, baita euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasun handirik ez dutenak ere, euskara erabiltzen dute seme alabekin, batez ere umeak diren bitartean.
|
|
|
–Nahiago dut tximino bat izan arbaso, zu bezalako gizon jantzia izanik bere kultura eta
|
hitz
egiteko erraztasuna gezurraren eta aurreiritzien mendean jartzea baino.
|
|
|
– Entzutea eta
|
hitz
egiteko erraztasuna ematea, eta adeitasunez, leuntasunez eta enpatiaz jardutea. –
|
|
2013
|
|
|
Aita gehiago bizi zen kanpora begira barrura baino, semea alderantziz; hark ekaitzaren indarra zuen, honek harriaren egonarria; hura ez zen bere aldarteak, barrealdiak nahiz haserrealdiak? erakusteko lotsa ez herabe, hau malenkoniatsua zen bitartean; biek zuten
|
hitz
egiteko erraztasuna, baina aitak maiz nabarmentzen zuen bere dohaina, eta semeak ez.
|
|
|
|
Hitz
egiteko erraztasuna zuen arren, Abdel Haqq ez zen hitzontzia, bai ordea jakin min handikoa, halako moldez, non, aukera izanez gero, batzuekin eta bertzeekin mintzatzen saiatzen baitzen, katolikoak, protestanteak, ortodoxoak, hinduak, sintoistak, baita ateoren bat edo bertze ere??, neurriz beti, eta manera onak zainduz.
|
|
|
Aita gehiago bizi zen kanpora begira barrura baino, semea alderantziz; hark ekaitzaren indarra zuen, honek harriaren egonarria; hura ez zen bere aldarteak –barrealdiak nahiz haserrealdiak– erakusteko lotsa ez herabe, hau malenkoniatsua zen bitartean; biek zuten
|
hitz
egiteko erraztasuna, baina aitak maiz nabarmentzen zuen bere dohaina, eta semeak ez.
|
|
|
|
Hitz
egiteko erraztasuna zuen arren, Abdel Haqq ez zen hitzontzia, bai ordea jakin min handikoa, halako moldez, non, aukera izanez gero, batzuekin eta bertzeekin mintzatzen saiatzen baitzen –katolikoak, protestanteak, ortodoxoak, hinduak, sintoistak, baita ateoren bat edo bertze ere... –, neurriz beti, eta manera onak zainduz.
|
|
|
3
|
Hitz
egiteko erraztasun erlatiboa
|
|
|
Beste aulki batean zegoen, adi adi, Madinabeitiari entzuten bera ere. Bera intelektuala zen, oso gizon jakintsua, baina ez zeukan
|
hitz
egiteko erraztasunik, eta miretsi egiten zuen sermolari hura."
|
|
2014
|
|
|
Oso maila desberdinak izaten dira. Batzuk justu justu moldatzen dira, eta besteek berriz ingelesez
|
hitz
egiteko erraztasuna izaten dute. Guztiak izango dira ongietorriak ingeleseko mintza praktika saioetara.
|
|
2015
|
|
|
Bai, nik hori lotuko nuke
|
hitz
egiteko erraztasunarekin. Garai batean gehiago jolasten zen hizkuntzarekin egun baino, jendeari orain gehiago kostatzen zaiolako.
|
|
2016
|
|
|
" Gaur euskaraz ondo ulertu baina
|
hitz
egiteko erraztasunik ez duen familiako kide batekin pasa dut egun erdia eta azkenerako egoera ezeroso samarra suertatu zait. Normalean gaztelaniaz hitz egiten dugu, eta gaur biok euskaraz egin dugu hein handi batean, baina berak zailtasunak zituen"
|
|
|
3. " Segun nola begiratzen zaien" diogu, 2 puntuan" gaitasuna" aipatzen baitu autoreak, ez guk hemen aipatzen dugun" gaitasun erlatiboa" edo"
|
hitz
egiteko erraztasun erlatiboa". Bi gauza diferente dira, berez, bata eta bestea.
|
|
|
51) badirudi gaitasun erlatiboak eragin zuzena duela erabileran: zenbat eta errazago euskaraz egiteko gai izan, orduan eta maizago egiten da euskaraz4
|
Hitz
egiteko erraztasun honen kontuarekin lotura zuzena du amahizkuntzak edo lehen hizkuntzak: euskara lehen hizkuntza dutenek errazago hitz egiten dute euskaraz.
|
|
2017
|
|
|
Hiztun honen kasuan, bere burua ‘hiztun berritzat’ jotzen du pentsamendu eta barne gramatikaren ondorioz, nahiz eta euskaraz hitz egitean automatikoki irteten zaiola aitortzen duen. Bestela esanda, hiztun honentzat,
|
hitz
egiteko erraztasunak baino pisu handiagoa dauka pentsamenduen antolaketarako hizkuntzak.
|
|
|
Hitz egitea kostatzen zitzaiola esaten zuen, baina hitz egin nahi zuela gurekin. Berehala idatzi nion, eman nizkion nire sakelakoaren zenbakia eta nirekin
|
hitz
egiteko erraztasun guztiak, eta esan zidan oso mingarria egiten zitzaiola gertatu zitzaiona gogoratzea, eta deituko zidala prest zegoenean. Esan nion berak nahi zuenean hor izango ninduela.
|
|
|
Kanporakoitasunaren ezaugarri nagusia soziabilitatea da,
|
hitz
egiteko erraztasuna, lagunartean egoteko joera, jendarteko egoeretan ausartzea, egitasmo eta portaera bultzakorra izatea, oldarkortasuna, arduragabetasuna, baikortasuna edo emozio eta sentsazio berriak bilatzea.
|
|
2018
|
|
|
EUSKARAZ
|
HITZ
EGITEKO ERRAZTASUNA
|
|
|
Hizkuntza bietan erraztasun bera duten euskaldunen ehunekoak aldaketa txikia izan du azken 25 urteotan (%27, 7 vs %29, 5). Beraz, erdaraz
|
hitz
egiteko erraztasun handiagoa duten ehunekoak gora egin du (%37, 8 vs %44, 5).
|
|
|
Beraz, argi dago euskara biziberritzeko ardura duten erakunde publikoek eta gizarte eragileek harreman sareak trinkotzeko neurriak sustatzen jarraitu dutela, euskaldunok gure eguneroko bizimoduan euskara normaltasunez erabiltzeko gero eta aukera gehiago izan ditzagun eta, horrela, euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna hobetu dezagun. Asmo horrekin, indartu beharreko oinarri oinarrizko bideetako bat euskararen familia bidezko transmisioarena da.
|
|
|
Euskaraz erabiltzeko aukerak areagotuz gora egiten du euskararen erabilerak, eta euskara erabiltzeak handitu egiten du euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasunak. bilera eta erabileran eragiten duten faktore nagusiak – Jon Aizpurua Espin
|
|
|
Beraz, ezinbesteko da harreman sareak trinkotzeko neurriak sustatzen jarraitzea. Euskaraz erabiltzeko aukerak areagotuz gora egiten du euskararen erabilerak, eta euskara erabiltzeak handitu egiten du euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasunak.
|
|
|
Artikulu honek euskararen erabilerak epealdian jorratu duen bilakaera ulertzeko gakoak aurkeztu eta azaltzen ditu. Bertan, harreman sareak eta
|
hitz
egiteko erraztasunak hizkuntzaren erabileran duten eragina azpimarratzen da. Horrekin batera, egileak defendatzen du familia bidezko transmisioa dela euskara biziberritzeko funtsezko tresna.
|
|
|
Ezagutzan badatoz pausoak, nahiz beste jite batera ari den zabaltzen euskara —bigarren hizkuntza gisa,
|
hitz
egiteko erraztasun mugatuarekin... — Hori erabilerara eramatea da datozen urteetarako gako nagusia. Baina euskaraz ikasi duten milaka herritar (gazte) horiek zergatik egingo dute euskaraz?
|
|
|
Euskarak azken hogeita bost urteotan irabazi dituen 200 mila hiztun berrien gaia aztertu dute Deustuko Unibertsitatean egindako ikerketa batean. Hiztun horietako askok euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasunik izan ez arren (gaitasunmailako mugak), edo jatorrizko euskaldunekin (etxean ikasi dutenak) hitz egiteko aukera handirik izan ez arren, euskaraz egin, hitz egiten dute.
|
|
|
Informazio orokorra biltzeaz gain, euskararen hiztun berri horien bizipenak, hizkuntzarekiko dituzten jarrerak eta euskaraz aritzeko sortzen zaizkien aukerak eta zailtasunak aztertu dituzte. Jakin da, esate baterako, hiztun horietako askok euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasunik izan ez arren (gaitasun mailako mugak), edo jatorrizko euskaldunekin (etxean ikasi dutenak) hitz egiteko aukera handirik izan ez arren, euskaraz egin, hitz egiten dutela. Beraz, irakurketa positiboa egitea komenigarria dela iritzi dio.
|
|
2020
|
|
|
Denok dakigu asimilazioak gurean beste mila aurpegi dituela: ohituraren eta eskaintza zabalagoaren ondorioz, erdaraz errazago irakurtzearen errealitatea, filmak eta fikziozko telesailak erdaraz ikusten ohituago egotearena, ezinbestezkoa gure egoeran, eta erdaraz
|
hitz
egiteko erraztasun gehiago eta adierazkortasun gehiago eta abar.
|
|
2021
|
|
|
Belaunaldi bakoitzak bere borrokak ditu. Nik ere ikusten dut bai kontsultetara etortzeko, bai kontsultetan emozioez
|
hitz
egiteko erraztasun handiagoa dutela gazteek, eta hori ona da. Lehenengo kontsultan heldua maiz beldur askorekin etortzen da, zer pentsatuko duten besteek, erotuta ote dagoen... eta gazteek naturaltasun osoz hartzen dute psikologoarenera joatea.
|
|
|
Gehien zer gustatu zaien galdetu zutenean, Anek eskua jaso zuen. Oraindik ez zeukan ingelesez
|
hitz
egiteko erraztasunik, baina lotsa ere gutxi. Zutitu eta esan zuen:
|
|
2022
|
|
|
Bestalde, euskararen erabilera oztopatzen duten faktoreen artean, gaztelaniaz hitz egiteko ohitura eta inguruan ez hitz egitea nabarmentzen dira gehien Amorrortu eta besteren ikerketan (2017), bestela esanda, ohitura falta eta testuingurua. Bestalde, eta arestian esandakoaren haritik,
|
hitz
egiteko erraztasun falta egunerokoan euskara gutxi darabiltenen erdiak agertu du faktore oztopatzaile moduan. Horretaz gain, gaztelaniaren presioa handia dela aipatu dute partaide askok, testuinguru oztopatzailean bizi direnek ez ezik mesedegarrian bizi direnek ere.
|
|
|
Bere egiteko nagusia euskara praktikatzeko espazio txiki eta erosoak sortzea da. Hau da, ikasten ari delako, hitz egiteko ohitura galdu edo dena delako arrazoiren batengatik euskara
|
hitz
egiteko erraztasuna ez duten hiruzpalau pertsona elkartzen ditu. Haiekin hizkuntza dakien beste pertsona bat izaten da.
|
|
2023
|
|
|
Euskaraz eta erdaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna
|
|
|
Beste aldagai batzuek ere eragiten dute euskararen erabileran (jarrerak eta interesak, esaterako). Baina harreman sarea bermatzen denean eta euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna nahikoa denean, euskararen erabilerak gora egiten du. (Eusko Jaurlaritza, 2023:
|
|
|
Euskaraz
|
hitz
egiteko erraztasuna edo gaitasun erlatiboak duen lotura ere aztertu nahi izan da ikerketa honetan24, hori bai baita azken ikerketa nagusietan agerian jartzen ari den aldagai garrantzizkoenetakoa.
|
|
|
Vincent, alde batetik, gehiegi konprometitu zen eta, bestetik,
|
hitz
egiteko erraztasunik ez zuen; predikari moduan etorkizunik ez zuela esan ziotenean, porrot handia sentitu zuen, txiroen alde hainbeste saiatu eta gero; eliza ofizialaren ideien kontra jarri zen. Borinage n hartu zuen Van Gogh ek artearen bidez bere misioa betetzeko asmoa eta han meatzarien marrazki eta akuarela batzuk egin zituen (Uhde, 1991).
|
|
|
entitate bakoitzak askatasuna du nahi duen pertsona izendatzeko. Dena den, guk aholkatzen dugu pertsona gertukoa izatea, enpatikoa, jendearekin
|
hitz
egiteko erraztasuna duena, eta garrantzitsuena: haurrek ezagutzen duten norbait.
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten duten faktore nagusien artean azpimarratu dituzte hizkuntza erraztasuna eta harreman sarea. Hizkuntza erraztasunaren harira, euskaldunak irabazi diren neurrian, gora egin du erdaraz
|
hitz
egiteko erraztasun handiagoa duen euskaldunen kopuruak. Hala, gaur egun, euskaldunen% 44,3k erraztasun handiagoa du erdaraz hitz egiteko(% 37,8 zen 1991n), eta euskaldunen% 27,4k erraztasun handiagoa, euskaraz aritzeko(% 34,6 zen 1991n).
|
|
|
“Euskaldunak irabazi diren neurrian, gora egin du erdaraz
|
hitz
egiteko erraztasun handiagoa duen euskaldunen kopuruak”
|