|
2002
|
|
|
unibertsitatean euskaraz ari diren ikasleen ezta erdiek ere ez dute EGA mailarik. Ikasle horiek unibe rtsitate mailako buru lanak eskatzen duen zorroztasunez eta fineziaz
|
hitz
egin eta idazteko gaitasuna izatea, ez da batereprobable irakur daiteke urtez urteko emaitzen txostenetan. Oso zalantzazkoa da, beraz, ikasle gehienen gaitasun linguistikoa, unibertsitateko jardunak eskatzen duen abstrakzio mailan erosotasunez aritzeko.
|
|
|
Historiari erreparatzen badiogu, Euskal Herriko Unibertsitate zein Euskal Unibertsitateari buruz luze eta zabal
|
hitz
egin eta idatzi izan da, beti ere, hori bai, asmo, gogoeta, behar edota eskubide mailan, gehienetan teoria mailan, askotxotan intentzio eta hasperenean soilik geratuz. LAB sindikatuak ere gai honen inguruan hainbat hausnarketa zein eztabaida egin izan du.
|
|
2003
|
|
|
Ez dute inoiz kontzientziazio kanpaina gainditu eta beren esku dauden beste aukera batzuk ez dituzte erabili. Diru laguntzak beti izan dira eskasak, gaur egun ere horrelakoak dira, sektorea ikuspegi enpresarial hutsez aztertzen dute, emaitzez asko
|
hitz
eginez eta gutxi bitartekoez. Maiz ahazten zaie administrazioei zerbitzu publikoa dela HEAk eskaintzen duena, eta esan genezakesektore gogaikarria dela administrazioentzat.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, honakoagatik betetzen du euskarak telebista lokalen programazioetan hain tarte murritza: iragarle gehienek ez dute euskaraz
|
hitz
egiten eta nahiago dutebe ren publizitatea gaztelaniazko edukiei atxikita joatea; eta Arabaren kasuan, gainera, ehuneko txiki bat ezik, ikus entzule gehienak gaztelaniadunak dira, eta beraz gaztelaniazko edukiak eskatzen dituzte. Canal Gasteizen saiatzen gara euskaldunen eskariari erantzuten, baina, egia esan, programazioaren %80 gaztelaniaz emititzen da merkatuak hala eskatzen duelako.
|
|
2005
|
|
|
Prozedura juridikoak dialektikan oinarritzen dira, eta ez dago onartzerik herritarrak bere etorkizunaz epaia emango duen pertsonarekin zuzenean ezin
|
hitz
egitea eta interpretea baliatu behar izatea, atzerritarra bailitzan.
|
|
2006
|
|
|
•
|
Hitz
egiteko eta erlazionatzeko modu jakin batzuen esanahi kulturala errespetatzea, familian eta ikastetxean bizitzen duenaren artean deseroso edo gatazka egoeran sentiarazi gabe.
|
|
2007
|
|
|
Beste behin ere deitoratzekoa da informazio hedabide handiek —edo handiustea duten horiek— muzin egin izana horrelako ekitaldiei.
|
Hitz
egite eta iritzi trukatze interesgarriak egoteaz gain —ez naiz nire kasuaz mintzo, ordea— Mendebalde elkartearen jardunaldiak bezalako antolaketek euskaldunon arteko elkar ezagutzeari laguntzen diote. Han ibili ginen zuberotarrek gure lurraldeaz zer edo zer jakitera eman bagenien —hala izan dela espero dugu behintzat— jardunaldietako entzun ikusleei, guk geuk ere Zuberoaren kontura inoiz ikasi ez genituenak jakiteko aukerarik izan genuen.
|
|
2008
|
|
|
Ez da posible, jakina, irakasleek umeen hizkuntzak ikastea, baina bai neurri batzuk hartzea, adituek gomendatzen dituztenak: umeen hizkuntzak esplizituki estimatzea, haien izenak zuzen ahoskatzea, ikasleen hizkuntzen oinarrizko ezaugarriak jakitea, familiei komunikatzea garrantzitsua dela haien hizkuntza
|
hitz
egiten eta ahal duten heinean lantzen jarraitzea...
|
|
|
Update saio batean jakin genuen, Garaia Berrikuntza Gunean, Arrasaten, Playstation edo bestelako bideo jokoak erabili dituzten gazteak hasi direla iristen enpresara. 22 bat urte dituzte, 5.000 ordu inguru ibili dira bideo jokoetan, 250.000 e posta, sms eta bat bateko mezu elkar trukatu dituzte, 10.000 ordu baino gehiago igaro dituzte sakelako telefonoz
|
hitz
egiten eta 3.500 ordu sarean. Neska mutil horiek jaio ziren lehen ordenagailu pertsonala sortu eta handik 10 urtera, eta unibertsitatean ari zirela ezagutu zituzten Wikipedia, Skype, YouTube eta podcastak.
|
|
2010
|
|
|
1970 nire egitekoa batez ere frantziskotar idazle talde berria biltzea izan zen, bertako kide izan zitezkeenekin
|
hitz
egin eta nagusiekin ere kontatuz. Paulo Agirrebaltzategi Erroman zegoen, Joxe Azurmendi Alemanian, Joan Mari Torrealdai Okzitaniako Tolosan edo Parisen, Manolo Pagola Erroman, eta ni bakarrik nengoen, Tolosan.
|
|
2011
|
|
|
Horregatik, euskara indarberritzea baldin badugu xede, eskolak, hizkuntza politikak eta hizkuntzazko ziurtagirien kudeaketak diferente izan beharra daukate han eta hemen. Etxetik portugesez dakien eta familian, kalean, lagunartean, lantokian eta hortik aurrerako jardun guneetan portugesez diharduen gazteak aukera handiak ditu Porton, eskola amaitzean, portugesez lasai
|
hitz
egiten eta hainbatean idazten jakiteko. Han ere izango da zer hobetua, dudarik gabe, ikasle gazteen mintzamolde jasoa eta idazkera landua indartzeari dagokionez bereziki.
|
|
|
Ondoren, euskararen unibertsalizazioaz, espazio edo guneen euskalduntzeaz eta gizarte zirkuitu euskaldunak eratzeaz
|
hitz
egin eta gero, euskararen gutxitze eta Normalizazio Prozesuaren diagrama aurkezten da haren zazpi puntuko azalpenarekin.
|
|
2012
|
|
|
Bere seme alabei informazioak eta emozioak transmititzeko gai izan behar du guraso batek; gaitasun nahikorik ez badu euskaraz, hizkuntza bat baino gehiago erabili du. Oso gutxi dira benetako elebidun orekatuak, bi hizkuntzetan gai guztiez
|
hitz
egin eta emozio guztiak transmititzeko gai direnak.
|
|
2013
|
|
|
nagusia, baina ez bakarra, hezkuntza sistema. Horrela, euskaraz
|
hitz
egiteko eta ulertzeko gai direnen kopuruak nabarmen hazi dira azken hamarkadetan. Batzuk zein besteak euskarazko telebista ulertzeko gai direla aintzat hartuz gero, irauli egin dira ehunekoak:
|
|
|
|
Hitz
egin eta irakurri
|
|
|
Thomas Franken arabera —Ipar Amerikako kultur kritikaria eta aktibista da, Le Monde Diplomatiquen irakurri dugu bere purrustada—, Ocuppy Wall Streeten arazoa elitismoa da, azken hamarkadetan unibertsitatetan garatu den metahizkuntzaz hitz egitea,
|
hitz
egitea eta besterik ez egitea, alegia. Sekulako ahalmena eztabaidatzeko, argudiatzeko, boterearen diskurtsoa deseraikitzeko... baina besterik ez.
|
|
|
Jakina, horrek ez du esan nahi pentsalari horiek hobeto onartzen dutenik kristautasun premodernoa. Hartara, postmodernitateko pentsalarien artean, ez daude ondo ikusita gaurko kristautasunak egin dituen ahaleginak mendebaldeko gizarte modernoarekin
|
hitz
egiteko eta hurbiltasuna bilatzeko. Elkarrizketa saio horren azpian, modernitatearen arrazoi absolutuaren arriskua ikusten dute pentsalariok.
|
|
2015
|
|
|
Gatazka armatua bizi izan duten beste herrietako mugimendu feministek bezala Kolonbiako ‘Ruta Padfica’ ko emakumeak (Sanchez, 2013) edo Guatemalakoak (CALDH, 2014), ekintza kolektibo feminista gatazkan jasandako minen eta biolentzien sendatze prozesu bihurtzen da. Euren hizkuntza erabiliz, eztabaidatu,
|
hitz
egin eta pentsatzeko prozesuak ahalduntzen ditu. Kolektiboki jarduteak ematen duen plazeraren bidez (panpina matxirulo bat erretzea, adibidez), gatazkaren ondorioz jasaten den indarkeria patriarkalaren identifikazioa eta ezaugarritzea era eraginkorrago eta kolektiboagoan burutzen da.
|
|
|
Iparraldean, guraso euskaldun bakarreko familien %56k transmititzen zituzten euskara eta frantsesa.63 Jakina denez, euskararen ezagutza minoritarioa da, oraindik, Euskal Herrian. Izan ere, Inkesta ren arabera, Euskal Herrian 16 urtetik gorako biztanleen %27k baizik ez zuten euren burua" elebiduntzat" jotzen, eta %14, 7k" elebidun hartzailetzat" (alegia, euskaraz ulertu bai, baina
|
hitz
egiten eta idazten ez duen hiztuntzat). 64 Lurraldeka, Gipuzkoan bakarrik ziren nagusi" elebidunak" (49,9) eta" elebidun hartzaileak" (16,4); gainerako herrialdeetan honakoak ziren zifrak: 25,4 eta 17,8 Bizkaian; 16,8 eta 16,8 Araban; 65 11,7 eta 7,5 Nafarroan; 66 eta 21,4 eta 9,1 Iparraldean.67 Hala ere, euskararen belaunaldien arteko transmisioaren etena gertatu balitz, euskara" lehen hizkuntza" gisa jaso dutela esan zutenen kopurua aipatu zifrak baino altuagoa izango zen.
|
|
2020
|
|
|
Gazte zein helduak multzoka antzokietara hurbiltzera eta proposatutako gaiaren inguruan
|
hitz
egitera eta hausnartzera eraman ditu lan honek. Jarraipena lukeen lan ildo bat jarri dute mahai gainean Dejabu, Artedrama eta Axut konpainiek proiektu honen bidez, nire ustez.
|
|
|
Duela gutxi, Guridi maisuaren El caserio ko baserritarrek erdaraz
|
hitz
egiten eta kantatzen entzuteak orain mina ematen didala sumatu dut. Nire garaikook barnebarneko zauri batzuk daramatzagu; eta zauriek ahalmen zuzena dute era arraroetan aditzera ailegatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Orduko agintariek ezinbestekotzat zuten(" Lemoiz geldiaraztea gizarte hondamena izango litzateke", deklaratu zuen 1979an Gipuzkoako Foru Aldundiak, eta" Lemoiz ezinbestekoa da Euskal Herriko ekonomia aurrera atera ahal izateko" Pedro Areitiok, orduko Iberdueroren lehendakariak), baina, 1984rako, zentrala martxan jartzeko prest zegoenean, bertan behera gelditu zen. Asko
|
hitz
egin eta idatzi da hamarkada luze horretan gertatutakoaren inguruan. Nire ustez, Lemoizen inguruan gertatutakoan gordetzen dira aro hartako gako nagusiak, eta ez da kasualitatea Laboak urte haietan plazaratzea aipaturiko lehen aroko lau Lekeitioak.
|
|
|
" Bik ez dute hitz egiten batek ez badu nahi", esan dio dantza taldeko irakasleak entseguko ariketak egiten zituzten bitartean hizketan ari zen gazteetako bati. Irakasleak isiltzeko eskatu die, nerabe batek erantzun dio berak ez duela
|
hitz
egin eta orduan bota dio esaera zaharberritua: " Bik ez dute hitz egiten batek ez badu nahi", zenbait hizkuntzatan ezaguna den" Batek gura ez badu, bi haserretzen ez" esamoldearen aldaera.
|
|
2022
|
|
|
Bestalde, bizitza aktibo horren hirugarren esfera ekintza litzateke; ekoizpenak sortutako espazio artifizialean egiten den jarduera baino ez da, bere izaera gizakiek egin nahi dutenari buruz
|
hitz
egin eta erabakitzean datza. Hau da, hitz egitea eta jardutea ekintzaren berariazkoa litzateke.
|
|
|
Bestalde, bizitza aktibo horren hirugarren esfera ekintza litzateke; ekoizpenak sortutako espazio artifizialean egiten den jarduera baino ez da, bere izaera gizakiek egin nahi dutenari buruz hitz egin eta erabakitzean datza. Hau da,
|
hitz
egitea eta jardutea ekintzaren berariazkoa litzateke.
|
|
2023
|
|
|
Egia esan, aldaketa sozialaren inguruan lanean ari garenean maila lokal, nazional zein globalean, interes, premia eta balio ugari dago jokoan, ezinbestean. Zoritxarrez, ezin ditugu arazo konplexuak konpondu modu sistematiko batean aliatuekin soilik
|
hitz
eginez eta lan eginez eta alde ditugunak kontuan hartuz. Lankidetzarako saiakera askok huts egiten dute balio, interes eta logika desberdinak agertzen direlako, edo elkarrekin ados dauden parte hartzaileengan ezartzen delako fokua, modu estu batean, eta horrek eragina mugatzen duelako.
|