|
2000
|
|
|
Ez naiz euskara batuaren kontrakoa, baina gaurko euskara batu askoren kontrakoa bai. Gaurko euskara batua erdaraz jantzita ikusten dut askotan eta euskarak nahiko aberastasun badu berekin, hitz bera esan liteke lau edo bost modutara eta askotan gure herriko
|
hitzak
baztertu eta erdarazkoak sartzen dituzte. Nik herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala.
|
|
2001
|
|
|
Garbitasuna behar genuen, garbitasuna baino balio garaiagorik ez balego bezala. Menderen mende ahotan erabiliak gozoz eta zaporez bete zituen
|
hitzak
baztertu eta arbuiatu genituen, horien lekuan, zerbait ipintzen genuenean, ez kolorerik ez usainik ez zuten berrikeriak ipintzen genituela.
|
|
2003
|
|
|
Adierazteko gauza izatea da kontua, egoera ezberdinetan. Hizkuntzaren" kalitateaz" ari da jendea hizketan baina nik nahiago dut" kalitate"
|
hitza
baztertu eta esan erregistroen eta euskalkien barietatea aberasgarri direla gaur egun.
|
|
2004
|
|
|
ohikoena, alemana eta ingelesaren kasuan bezala. Euskaraz ere erdal kutsua duten esaldiak eta
|
hitzak
baztertu eta, euskal harrobitik sortutakoak erabiltzea izanen litzateke irizpide zuzena. Maileguen gainetik garbitasuna lehenesten da:
|
|
2005
|
|
|
Ez jendeak. Hogei mende eman dugu Jesusen ondotik" kondenatua"
|
hitzaren
baztertzen.
|
|
|
Hizkera tekniko zientifikoaren barruan bereizi ditugun hiru hiztegi multzoren artean, lehenengo biak Hiztegi Batuaren eremuan daude zalantzarik gabe baina zientzia eta teknikaren esparru desberdinetako terminología berezituaren arloan ere erabilera komunean bezala jokatzea eskatzen al digu Hiztegi Batuak? Euskaltzaindiak Hiztegi Batuan kare-harri idatzi behar dela esan digunean edota:: bolkan
|
hitza
baztertu duenean hitz horien erabilera komunaz aritu da. Behinik behin kontuan hartzekoa da kare-harri hitza hizkuntza komunean baino askoz ere maizago erabiliko dela Geologian eta hiru osagaiko termino ugari ere ematen dituela.
|
|
|
Hortaz, esparru honetan erosoago izan daiteke kareharri bezalako idazkera. Sumendi hobetsi eta'' bol kan
|
hitza
baztertu duenean Euskaltzaindia noizbehinka laba jaurtikitzen duen mendi itxurako izakiari buruz aritu da; Geologian egon daitezkeen espezialitate erabileretarako ere balio al du erabaki horrek. Erabaki horrek eskatzen al digu bolkaniko eta bolkanismo bezalako eratorriak ere baztertzea?
|
|
2006
|
|
|
Ez nuen horrelakorik esateko asmorik, ez nion zakartasunik erakutsi nahi amari, baina hor etorri zitzaidan gorrotoa berriro goraka. Gurasoak edo errukia bezalako
|
hitzak
baztertuak zituen batere barne muinik gabeko herra arrotz bat ari zitzaidan barrua jaten, eta ezin nuen horren kontra ezer egin. Uste dut jabetzen nintzela atzera bueltarik gabeko bide batean sartzeko arriskuaz, uste dut konturatzen nintzela gurasoen premia izango nuela aurrera egiteko, uste dut nire sumintasuna sorgortuta egon zela aitak eta amak emandako argibideek iraun zuten bitartean, baina herra esnatu egin zen berriro, eta gaina hartu zidan:
|
|
2007
|
|
|
Adibidetxo bat, Bilboko Udalak erabaki du Bilbao hitza erabiltzea, Bilbo berba, antza, herri apalaren hitza izaki zatarra da. Udal agintariei bost axola zaie Euskaltzaindiak berak honetaz ebatzi duena, etaBilbao euskal jatorriko hitza dela argudiatuz, bertoko euskaldunek, hots, euskarari eutsi diotenek ahoratu duten
|
hitza
baztertu egin dute45 Herrikulturarekiko erdeinu hori euskal kulturarekiko erdeinua da: ez da inongokasualitatea erdarazko forma lehenestea.
|
|
|
Ezpatak beste, mundua bera aldatzen lagundu izan du argudioak. Hala ere, bizi dugun abagunean, badirudi
|
hitza
baztertua izan dela eta nahiago dela altzairua konfliktoak garbitzeko. Ezberdintasunaren kudeaketan motz eta labur agertzen ari da mundu hiper modernoa.
|
|
2008
|
|
|
Andreak
|
hitzak
baztertu, Barbosari eskutik heldu eta ia behartu egin zuen atzetik jarraitzen. Ateri zegoen berriz.
|
|
|
Hainbat hitzen formaren ondoan Bizk., > r.> eta Naf., > > ikurrak ematen ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako
|
hitzak
baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Hiztegi Batuan sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu egin nahi dituela idazleak hitz horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina, horrela euskaldun guztien ondare bihurtuz joan daitezen15.
|
|
|
–Hainbat hitzen formaren ondoan, Bizk., > Ipar.> eta Naf., > Gip.... > ikurrak eman ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako
|
hitzak
baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Euskara Batuan sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu egin nahi dituela idazleak horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina horrela euskaldun guztien ondare komuna bihurtuz joan daitezen?.
|
|
|
Hitz kontuetan, Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko leize handi samarrarekin hasi zen joan den mendea. Hemen, mendetako tradizioa izan arren, erdal jatorriko
|
hitzak
baztertu eta horien ordez euskal ordain, jatorrak, ezartzeko ahalegin bizian genbiltzan bitartean, Iparraldeak betiko bideari eutsi zion (ez nuke aipatu gabe utzi nahi, hala ere, idazle onenek asmatu zutela gehiegikerietatik ihes egiten).
|
|
|
" Hainbat hitzen formaren ondoan Bizk., > Ipar.> eta Naf., > > ikurrak eman ditugu. Euskalki markaren bat azaltzen duten hitz horiei buruz esan behar da ez dela inondik ere Euskaltzaindiaren asmoa, marka horiek eranstean, horrelako
|
hitzak
baztertzea; aitzitik, euskalki hitzok Hiztegi> Batuan> sartzeak adierazten du Euskaltzaindiak bultzatu egin nahi dituela idazleak hitz horiek erabiltzera, jakinaren gainean eta nori bere senak agintzen dion eran, jakina, horrela euskaldun guztien ondare komuna bihurtuz joan daitezen".
|
|
|
Arana Goiriren nazio eredua, teorian, arrazan oinarritzen zen, hizkuntza bigarren mailakoa izanik. Horregatik euskaldun
|
hitza
baztertuz euzkotar sortu zuen (euskal arrazakoa adierazteko) eta Euskal Herriaren ordez Euzkadi (euzkotarrek osaturiko nazioa). Praktikan, ordea, Arana Goirik eta bere jarraitzaileek mugimendu politiko bat sortu zuten (EAJ) eta haren inguruan eraikiz joan ziren komunitate nazionala:
|
|
2009
|
|
|
Askotan minimalista hitza erabili izan dute Philip Glassen musika sailkatzeko (Baltimore, Ameriketako Estatu Batuak, 1937), baina berak
|
hitza
baztertzen du, eta nahiago du, egitura errepikakorra duen musika, gisa deskribatzea.
|
|
2010
|
|
|
15 Biktimario hitza euskaratzeko «biktima sortzaile» erabili daiteke, biktimarioa biktimak eragiten edo gauzatzen dituena baita. Zigor justizia eredu berri honek, delitugile
|
hitza
baztertu egiten du, «urratzaile» hitza gailenduz, zama sozial handiagoa duelakoan. Urratzailea da, elkarbizitzako arau bat apurtu ondoren, gizarte erantzukizunari aurre egin behar diona.
|
|
|
Hizkuntza arautzeko orduan, bizkaiera garbiaren bila, sormenak gainezka egin zion. Ortografia berritzean, erdal etorkiko
|
hitzak
baztertuz, okerrak iruditzen zitzaizkionak zuzenduz, neologismoak asmatuz, euzkera literario, etimologiko, idealizatu eta erabilgaitza apailatu zuen.
|
|
|
Hire ‘Zergatik’ galderari ez zioat sekula ihardetsiko! BERAZ ‘ZERGATIK’
|
HITZA
BAZTER EZAN!
|
|
2011
|
|
|
Katalunian egindako ikerketa batean oinarritu da, hainbat puntu planteatzeko: berreskuratu hitza beharrean, irabazi erabili; Sakrifizio barik, ahalegina aipatu; Integrazio
|
hitza
baztertu, agian, eta adopTatu erabili... Hausnartu egin behar da.
|
|
2012
|
|
|
" Historialariek nabarmentzen dute konkistaren biharamunean Fernando Katolikoak kontu handia izan zuela usadioak, ohiturak eta baita Nafarroako Forua bera ere errespetatzen, hala nola bere erakunde nagusiak (Errege Kontseilua, Gorte Nagusia, Gorteak…), anexio
|
hitza
baztertuz. Baina politika hori posible izan zen Nafarroak babes militarrik ez zuelako, bere gazteluak desegin ondoren.
|
|
|
nekez geldituko zela «eskaeren katea» preso politikoen karrikaratze «partziala» agindu bakoitzean44 Mobilizazioek berriro ere goiti eginen zutelakoan, 10/ 1976 Errege Lege Dekretua zabaltzen zuen bertze lege dekretu bat onartu zuen Ministroen Kontseiluak, martxoaren 11n. 1976ko uztailaren lege dekretuaren 1 artikuluari emaniko testu berrian pertsonen «bizitza nahiz segurtasuna» kaltetu zituzten presoak askatzea hitzez
|
hitz
bazterturik, amnistiaren aldeko mobilizazioak bultzatu zituztenek arbuiatu zuten zeharo graziazko neurrietarako martxoaren 14ko 19/ 1977 Errege Lege Dekretua. Horrez gain, indultuaren bidez karrikaratzen ahal ziren presoak (ehun inguru aterako ziren) motel askatu zituzten, eta horrek amorrarazi zuen euskal gizartearen sektore handi bat.
|
|
|
Egunsentiarekin, baina, ez zuela hainbesteko oinazerik zioen. Lehenengo
|
hitzetik
baztertu zion Galori erizaindegira joateko ahaleginik egitea; ez zuen ezta medikuak ikusia izateko izena ematerik ere nahi.
|
|
2014
|
|
|
Narrazio sorta honetako ipuin bakoitzari hizkera, testu mota eta ahots narratibo zehatzak eman zaizkio. Garaian garaiko lexikoa eta kontatzeko era berezia bilatu du egileak, aukera linguistiko eta estilistiko desberdinak eginez, adibidez, hikaren erabilera, latinaren eraginez euskarara heldutako
|
hitzen
baztertzea, gutun formatua, edo bigarren pertsonaren erabilera.
|
|
2015
|
|
|
" Nire lanaren helburuetako bat da generoen teoria biologizista suntsitzea, hortaz, kontraesana litzateke geure prostatari beste izen bat ipintzea". Era berean, eiakulazio
|
hitza
baztertzeko espermatozoideen presentzia jarri ohi da aitzakia, alegia, emakumeen isuri likidoan ez dagoela horrelakorik. Torresek horren aurka ere argudiatzen du:
|
|
|
–Ezagunak dira oso ikus entzunezko komunikazioak hizkuntza publikoaren baitan eragin dituen metastasiak edota frantses hizkuntzak mundu video esferikoan dituen betebeharrak: zortzi hitz baino gutxiagoko esaldiak, silaba asko dituzten
|
hitzak
baztertzea beti silaba bakarrekoak hobetsiz, termino afektiboen lehentasuna (adiskidea, maitatu, sentitu eta abar) eta dinamismoa (eraiki, aurrera egin eta abar). Tele evanjelistak bostehun hitz erabiltzen ditu gehienera jota; lider modernoak, beste hainbeste?.
|
|
|
Ohiko hutsela usteletik at daira gure zarpaila hala dio berak, zabaldurik baitauka ahalke saila Bainan nola aitor?
|
Hitza
bazterturik, hor du e.maila betiko galdu duelako bere elkar hizketarako maila.
|
|
|
Milaka urte duen
|
hitza
baztertua
|
|
2016
|
|
|
Gizakiak gira, gizon ala emazte izan aitzin. Emeki emeki" sexu"
|
hitza
baztertzen du," genero" hitza ordain ezarriz, norberak nahi duen bezala hautatzen ahal duena (3).
|
|
2017
|
|
|
Arbizun eta Dorraun labana, Tolosan, Donostian eta Nafarroako beste leku askotan bezala. Batasunaren izenean betiko
|
hitzak
baztertu dira eta orain, euskaldun askok ez dakigu ezta euskaraz ere ote dakigun. Batzuek galdetzen dute:
|
|
|
Oroitaraz dezagun bi hitzez nola, ideologia horren arabera, gizakiaren sexual izaera ez dela bere sexu biologikoaz dependitzen, baina norbera zertara isuria sentitzen denaz baizik," generoa" deitua, bakoitzak hauta lezakeena. " Sexu"
|
hitza
baztertzen du," genero" hitzaz ordaintzen, sexu biologikoari ez begien edo ileen kolorea baino inportantzia handiagorik emanez. Sexua ukatuz," genero teoriak" ukatzen du gizakiaren bokazio bai humanoa, bai dibinoa.
|
|
2020
|
|
|
Orain dela 30 urte erabiltzen zirenak oroitzea besterik ez dago; eskerrak horiek bukatu ziren». Baina ez dute desgaitasuna
|
hitza
baztertzen: aldarri izan nahi baitute.
|
|
|
—Denborak gozoz eta zaporez bete dituen
|
hitzak
baztertu eta arbuiatzen dituzte, horien lekuan ez kolorerik ez usainik ez duten berrikeriak ipintzen dituztela. Baina lurreko lohiez gatzatuak eta mamituak daude lurreko gauzak oro.
|
|
|
" plaia" eta" hondartza" (hondarrez osatua den tokia). Entzuten bada ere, Euskaltzaindiak" haundi"
|
hitza
baztertzen du," handi" idatzi behar da.
|
|
2021
|
|
|
Hitzek erotizatzen, beldurtzen edo lasaitzen gaituzte. Eta zer da
|
hitza
baztertzen duen sexualitate farmakologiko eta produktiboa. Mandamentu hutsa.
|
|
|
Izenburuko ardum horretara itzuliz, ordea, gogoeta txiki bat. Erromako inperioak (eta haren ondoren etorritako beste zenbat inperio edo erresumak) mendeetan ez galarazi ez baztertu egin ez zituen
|
hitzak
baztertuko ote ditu gaur egungo ezaxolakeriak?
|
|
2022
|
|
|
Jasangarria, jasan aditzaren gainean eraikitako adjektiboa dugu. Jasan, Iparral de eta ekialdeko hizkeretako hitza dugu batik bat, aldi modernoetan eus kara osora hedatu dena, batez ere sufritu, aguantatu edo beste mailegu
|
hitzak
baztertzeko. Hala jasan dezake pertsona batek pisu bat, karga edo zama bat; edo mina, penak, kezkak... jasan ditzake.
|
|
|
Eta diozuet eskola ona dela, gogoeta sakonenak molde argian eta sintetikoan idazten ikasteko! Gaur oraino bizi den saila dugu," Jainkoa, Bizia, Jendea" titulupean," gizona"
|
hitza
bazterturik," jendea" hitzaren faboretan, zuzen den bezala. Oroit naiz bilkura batean proposatu nuela titulua ere osoki aldatzea, beldurrez gaur egun" Jainkoa" hitz horrek irakurle potentzial andana bazterrean utz zezakeela.
|
|
|
ISNAren baitan sekulako krisia eragin zuen eta 2008an desegin zen. Izendapen patologizatzailea eta" intersexualitate"
|
hitzaren
baztertzea ez ziren begi onez hartu.
|
|
|
(...) Sorginkeria arloan idazkiak erdiesten duen maila sinbolikoak badu eragina ahalmenaren irudikapenean. Idazkiak ikusgarri bilakarazten du ahalmena eta, aldi berean, haren sekretua zigilatzen du, hotsa eta
|
hitza
baztertzen baititu, hau da, komunikaera arruntenak eta erabilienak (Camus 1988: 53).
|
|
2023
|
|
|
Lorena Fernandezek zortea eta perfekzioa bezalako
|
hitzak
baztertu egin ditu bere hiztegitik. Eguneroko bizitzan bere lorpenak aitortzen saiatzen da.
|
|
|
«Testuak interpretatzen dakien algoritmo batek irakurtzen ditu, eta hark egiten du lehen galbahe handia. Hark badaki zein
|
hitz
baztertu behar dituen, norbaitek hala agindu diolako». Langileen hautaketan nola diharduten ulertzea erraza da, baina nabarmendu du erabaki gehiago hartzeko ere erabiltzen direla egun:
|
|
|
|
Hitza
baztertzea dugu, beraz, XXI. mende hasierako ezaugarri nagusia. Gakoa irudien behaketan eta zenbakien estatistiketan dago.
|
|
|
Eta hitzen aurkariak ditugu arrazoi digitala eta bere garaipena ere, Big Datismoaren nagusitasuna. Bi estrategia nagusitzen dira
|
hitza
baztertzeko: iragarkietako hitz hutsalak errepikatzea eta hitzak datu informatiko gisa erabiltzea.
|
|
|
Hasieratik, 1978an, EKren idazketa garaian, BOcANEGRA SIERRAk berak adierazten zuen moduan, zaintza
|
hitza
baztertzen joan behar dugu eta horren ordez kontrol hitza antolamendu juridikoan normalizatu eta arauetan sartu behar da. Asmo horrekin egin zen Toki Araubideari buruzko Lege zaharrean 1975eko erreforma.
|