|
2008
|
|
|
Gure kondizioak «Septentrio» baten bilaketarat behartzen gaitu, eta gure eskubidea da
|
hitzekin
eta hondoratzearen arrisku iraunkorrarekin jokatzea haren atzetik etengabe ibiltzeko, eta horrela, zentzu xerka horren bidez, gure existentziari norabide bat ematea. Ezen Literatura itsasargi hura bezalakoa da:
|
|
|
Azkenaldian oso modan jarri den kontzeptua da jasangarritasuna, eta
|
hitzean
eta hortzean darabilte politikariek, akademikoek, zein beste askok eta askok. Baina kaleko hizkeran hitz egiten denean ingurumen jasangarritasunera mugatzen da gehienetan kontzeptu honen esanahia.
|
|
|
kontzeptuaz galdetzean helduak oinestuhitza esan duela eta geroago tximista. Gazteak, aldiz, tximista
|
hitza
eta beste moduren batera esaten ote duen galdetzean oinestu hitza esan du. Termino horrek duen bilakabidea azaltzen du zalantzarik gabe, estandarra sartzen ari dela, ondare zaharreko hitza alboratuz.
|
|
2009
|
|
|
[23 DAN] testuaren egileak Geometria bakarrik landu bazuen ere, terminoak sortzeko aurrekoak erabili zituen baliabide berak erabili zituen nagusiki; hiztegiko sarrerak% 14,06, hitz elkarketa% 28,65 eta sintagmazioa% 36,46 Testuliburua baino,
|
hitzen
eta definizioen zerrenda dela dirudi; testua irudiekin dago lagunduta. Geometriako hitz asko arruntak badira ere, beste asko ez eta, gainera, askok grezierazko hitzen osaera kalkatzen du; egileak ez bazuen mailegurik erabili nahi, pentsatzekoa da euskarak eskaintzen zituen baliabideetara jo behar zuela.
|
|
|
Hots, egunerokoetan guztira 167 langile ari ziren eta 100 Berria egunkarian. Beraz, zazpi
|
Hitzak
eta Hernaniko Kronika batez beste 8 profesionalez daude osatuta. Berria egunerokoa alde batera utzita, lan-talde txikiak dira, oro har, euskarazko egunerokoetan ari direnak.
|
|
|
1 taula. Pertsona latinoamerikarrari asoziaturik dauden
|
hitzak
eta maiztasunak.
|
|
|
3 taula. Magrebtar pertsonari asoziaturik dauden
|
hitzak
eta maiztasunak.
|
|
|
5 taula. Ekialdeko Europako pertsonari asoziaturik dauden
|
hitzak
eta maiztasunak.
|
|
|
Garraioa gutxitzen joateko hazkundea murriztuko lukeen eredu sozioekonomikoa landu behar da, aldiz, EAE garraio gune erraldoia bilakatzen ari da. Agintarien
|
hitzak
eta benetako asmoak ez datoz bat. Beren argudioak gezurretan oinarritzen dira».
|
|
2010
|
|
|
Kantuz ari den bertsolariak plazera eta maitasuna, baretasuna zein harridura eragin ditzake, eta entzulea, sormenean bat egiten duenean, bertsolariak «sortu» eta «azaldu» bien aldiberekotasunean jarrera estetikoaren emozioa sorrarazten eta birsortzen ari da, entzule duen komunitatearen elkarreragin harremana behin eta berriz suspertzearekin batera. Alabaina, esanguraren ondorioa den estetika ere bada; izan ere, darabilen esan indarrean, bertsolariak barrua hustu egin ohi du, dena eman nahi luke, dena eman nahi lioke aurrez aurre duen komunitateari, eta ematen saiatuko da biluztu eta arropa ederrenaz janzteko hitzezko ahalegin birsortuan, nortasun bide emailea urratuz, norberaren eta kolektiboaren arteko uztardura behin eta berriz eraginez,
|
hitzak
eta subjektuak bat egiten duten gunean, onespen eta begirunearen lurraldean, orduan, harridurak eta miresmenak bizi zaitzakete. Plazeraren eta gozamenaren eremua da orduan, hots, adierazpen artistikoa.
|
|
|
Natura maite badugu, susmoa dugu aro honetan ez dela erasoa besterik egongo; euskaldun irautea bada gure nahia, kapitalismoak ez digu aukerarik emango.
|
Hitzak
eta hitzak, propaganda, ez gaitezen engainatu. Eta agian indarge sentitzen gara.
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikaziogarapena duten honako alderdi hauetan: zenbatean ulertzen dituzten
|
hitzak
eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten hitzak eta keinu komunikatiboak. Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan:
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikaziogarapena duten honako alderdi hauetan: zenbatean ulertzen dituzten hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten
|
hitzak
eta keinu komunikatiboak. Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan:
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten dituzten hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, haurrek ekoitzitako hiru esaldi luzeenen
|
hitzen
eta morfemen batez bestekoa, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. CDI egokitu da 40 hizkuntzatara baino gehiagotara (CDI Advisory Board, 2003), tartean euskarara (Barreña, et al., 2008).
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ulertzen dituzten
|
hitzak
eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten hitzak eta keinu komunikatiboak. Guztira 510 item ditu.
|
|
|
Lehenengo galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 8 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ulertzen dituzten hitzak eta esaldiak, eta zenbatean ekoizten dituzten
|
hitzak
eta keinu komunikatiboak. Guztira 510 item ditu.
|
|
2011
|
|
|
Lengoaia honek komunitatearen zimentarriak adierazten duen legitimatutako autoritate bat sortzen du, autoritate tradizionala alegia.
|
Hitz
eta jarrera batzuen erabilerak eta formak dira, erritualetan gauzatu eta indibiduoetatik at datorren autoritatea berreraikitzen dutenak. Horregatik, lengoaia eta keinu erritualak errepikakorrak eta iragarriak dira.
|
|
|
formalitatea (ohizkotasuna), estereotipia (zurruntasuna), kondentsazioa (fusioa) eta erredundantzia (errepikapena) (Tambiah, 1985).
|
Hitzek
eta aipamenek duten eragiteko gaitasunari Austinek (1981) «indar ilokuzionarioa» deitu dio.
|
|
|
KGNZ IIaren bertsio laburrerako (ikusi B eranskina) KGNZ Iean jarraitutako irizpide berberak izanik 100 hitz hautatu dira KGNZ II luzetik (Barreña et al. 2008), ondoko 22 eremu semantikoetatik: Gauzen eta abereen hotsak; Animalia izenak; Ibilgailuak; Jostailuak; Jatekoak eta edatekoak; Jantziak; Gorputz atalak; Etxeko tresna txikiak; Altzariak eta gelak; Kanpoko gauzak; Kanpoko tokiak; Pertsonak; Jokoak, jolasak eta egunerokoak; Ekintzak, prozesuak eta egoerak adierazten dituzten aditzak; Deskribatzeko hitzak; Denborari buruzko hitzak; Izenordainak; Galdera hitzak; Toki adierazteko
|
hitzak
eta hitz bukaerak; Zenbakitzaileak eta bestelakoak; Lokailu eta juntagailuak, eta Adizkiak. Horietako% 53 izenak dira,% 16 aditzak,% 18 adjektiboak edo adberbioak, eta% 12 izenordainak edo gramatika hitzak.
|
|
2012
|
|
|
Lider hori gai da aldatzeko beharra antzemateko, statu quo delakoa kolokan jartzeko eta aldaketa prozesuaren aurrealdean kokatzeko. Aldaketaren aldeko
|
hitzak
eta ekintzak defendatzeko «abokatu» sinesgarria izaten da eta badaki aldaketa oztopatzen duten trabak saihesteko edo gainditzeko modua aurkitzen.
|
|
|
Ordurako, ondoko
|
hitzak
eta esamoldeak ondo finkatuta zeuden UBIko testuliburuan: «ariketa ebatziak, diagonal nagusia, matrize goi triangeluarra, matrize karratua, iraulia, minore, adjuntua, minore osagarria, alderantzizko matrizea, elkartutako azpiespazio bektoriala».
|
|
|
Hala, Kontseiluko kide gehienak tokiko boterean ordezkapena duten alderdi politikoetako kideak dira. Horiek
|
hitza
eta botoa dute. Gero, herritarren elkarteetako ordezkarien gutxiengoa dago; azken horiek hitz egiteko eskubidea dute baina ez bozkatzekoa.
|
|
2013
|
|
|
Agerian jarri nahi dugu enuntziatu parentetikoak Koldo Mitxelenaren diskurtsoan ahots eta ikuspegi ugari txertatzeko bitarteko eraginkorrak direla, eta horrek, itxuraz bakarrizketa den diskurtsoari, dinamikotasun handia eransten diola. Bakarrizketa izan baitaiteke elkarrizketatua, besteren
|
hitz
eta hotsak barne hatzen dituena eta, gainera, norentzakoarekin zuzeneko harremana (eta elkarrizketa) testutik bertatik «imitatzen» eta bideratzen duena.
|
|
|
301). Hau da, besteren
|
hitz
eta diskurtsoak norbere diskurtsoan gurutzatzen dira; besteren berbaldiak geuretu (asimilatu), landu, jorratu, hausnartu, baztertu, osatu, zehaztu... egiten ditugu; gure diskurtsoa, izan ere, besterenaren erantzuna da, batek ezin du ekidin aurreko diskurtsoekiko lotura.
|
|
|
Edonoren diskurtsoa gainontzekoenarekin harremanean dago: gure
|
hitz
eta enuntziatuak bestek esandakoekin hornitzen dira, baita norentzakoak eman liezazkiokeen balizko erantzunekin ere.
|
|
|
Bataren eta bestearen artean dagoen alderik funtsezkoena, apika, honako hau da: esataria enuntziatuaren arduradun zuzena da (ekoizlea), enuntziatuaren osagai diren
|
hitzak
eta egiturak hautatzen dituena; enuntziatzaileak, berriz, enuntziatu horrek iragartzen dituen ikuspuntuekin egiten du bat12.
|
|
|
Horrenbestez, esataria ez da ikuspuntu bat, ikuspunturen bat har dezakeena baizik. Esataria, bada, bakarra da, bakarra baita enuntziatua sortzen duena (enuntziatuko
|
hitz
eta egiturak hautatzen dituena); enuntziatzailea, berriz ugaria izan daiteke, esatari horrek enuntziatua bere ikuspegitik, nahiz besteren ikuspegitik13 igor baitezake.
|
|
|
|
Hitz
eta ahots hauek, ordea, helburu jakin batekin islatzen ditu: bere arrazoibidean aurrera egiteko baliagarri gertatuko zaizkio.
|
|
|
Bikoizlearen lanaren muina dramatizazioa da; jatorrizko pertsonaiaren larruan sartu behar du, gidoian idatzita dituen
|
hitzekin
eta ikusten ari den irudiekin, bere «antzezpena» jatorrizkoaren ahalik eta antzekoena izatera irits dadin. Horrela, bikoizleak ikuslea «engainatu» egiten du, eta pertsonaiak euskaraz diharduen ilusioa sorrarazten dio.
|
|
|
Ondoren, narratzailearen ahotsak Michael Winterbottom, Emir Kusturica, David Fincher, José Luis Cuerda, Roman Polanski eta Abbas Kiarostami zinemagile entzutetsuei ematen die
|
hitza
eta ahateen interpretazio dohainak laudatzen dituzte guzti guztiek. Film laburrak, gainera, Tomas Sarasola. Anade ahate protagonistaren managerra?
|
|
|
Funtzio sinbolikoa zera da: objektuak zein bizipenak irudikatzeko eta irudiak,
|
hitzak
eta antzeko sinboloak erabiltzeko gaitasuna. Piageteren arabera (1946 in Reizabal eta beste, 2007), funtzio sinbolikoa garatu dela adierazten duten bost jokabide daude:
|
|
|
Azkenik, Niaren existentzia ukatzeari eta norberaren ikuspegia objektibotzat eta absolututzat hartzeari dagokio errealismoa. Horren ondorioz, haurrak ez ditu bereizten barnekoa eta kanpokoa,
|
hitzak
eta objektuak, ez eta fisikoa eta psikikoa ere. Errealismoaren adibidea izango litzateke haurrak pentsatzea ametsak burukoaren azpitik ateratzen direla bera lo dagoenean.
|
|
2014
|
|
|
Sortzen ari denean, isiltasunaren bizipen esperientzia gertatzen da kolektiboan, sormen ekintza komunitarioa da. Isiltasunetik sortzen da
|
hitza
eta isiltasun sortzailearen denbora komunitarioa kontzientziaren denbora da: «egon» eta «izan», biak elkarrekin jartzetik elikatzen da kontzientziaren denbora.
|
|
|
Bana litekeen errealitaterik ez dagoela aldika erakusten digu giza gogoak, bertatik ulertzen da bizitzari lotzen zaiola bertsolariaren hitza. Isiltasunak sortzen du
|
hitza
eta isiltasunaren trantze sortzailean pizten da giza gogoa. Bertsolariaren irrika sortzaileak ez du errealitatetik aparte dagoen jolasik sortzen.
|
|
|
Odriozola Gipuzkoako alfabetatze eta euskalduntze mugimenduan ibili zen buru belarri 1974 eta 1980 urte bitartean. Mugimenduaren instituzionalizazio prozesua negoziatzeko asmoz, Eusko Jaurlaritzako hainbat ordezkarirekin bilerak egin zituztela azaltzen digu azpiko
|
hitzotan
eta nola ez zuten inolako adostasunik erdietsi:
|
|
2015
|
|
|
Emakumezkoa bestea da, pasibotasunaren, ilargiaren, naturaren, gauaren, amaren, sentimenduaren, patuaren eta materiaren aldera lerratutakoa; haatik, gizonezkoa akzioaren, eguzkiaren, kulturaren, egunaren, aitaren, buruaren, adimenaren,
|
hitzaren
eta formaren aldean ageri da kokatuta.
|
|
|
Gure kasuan, hautatutako finaleko saioak izango lirateke laginketa unitateak, saioa, gai bati abesturiko bertso sorta bezala ulertuta betiere. Erregistro unitateak berriz,
|
hitzak
eta esaldiak dira, eta testuinguru unitatea bertsoa. Sailkapen hau, ordea, orokortasunez ulertu behar da.
|
|
|
Bertsoetako testuari dagokionez, genero ikuspuntutik arreta deitzen duten hamaika gauza daude, tartean, Sarriegiren lehenengo bertsoa. Lehenengo hiru puntuetan botatako «urte mordoa jarraika», «hala nahita» eta «zu bezalako neska polita/ nik nola ez maita»
|
hitz
eta esaldiek sistema patriarkalean errotutako ideia batzuk azaleratzen dituzte, hala nola bikote harreman posesiboa eta fisikoaren garrantzia. Era berean, haurra berea al den galdetzen dio, eta horrek berarekin bakarrik ez ote den ibili iradokitzen du.
|
|
2017
|
|
|
«Titiritero titirimundi» deritzon atalean (101 or.), hain zuzen, erreferentzia kultural ugari aurki daitezke.
|
Hitzekin
eta irudiekin jolasteko erabiltzen dira erreferentzia horiek, umorearen osagaia beti agerian dagoelarik, baina ezin dugu esan estereotipoak uxatzeko edo errespetuzko begirada bultzatzeko tresna argia direnik jolas horiek. Adibide bat jarriko dugu:
|
|
|
Bibliaren irakurleari ezin diogu eskatu exegeta edo teologoa izatea. Itzultzaileok arduratu behar dugu
|
hitzen
eta jatorrizko irudi literarioen ordezko zuzen eta egokiak ahalik zehatzen ematen. Biblisten eta itzultzaileen baterako lankidetzak erraztu eta aberastu egiten du azken itzulpena.
|
|
|
Eta kontuan izan esplizitazioa ere egiten duela EABk, «Bataiatzailea» dela esanez hemengo Joan. EABk, bada, koherentzia osoa jagoten du
|
hitzetan
eta baliokidetasun dinamiko funtzionalaren aukera garbia egiten du.
|
|
|
BJk ohar ugari dauka. Hori dela-eta, Bibliarik erabiliena da ikasketetan, jatorrizko testuarekin duen hurkotasunagatik, eta
|
hitzen
eta formula literarioen itzulpenean agertzen duen koherentziagatik. Baliokidetasun formalaren sailean kokatzen da ausardiaz BJ.
|
|
|
Elizak benerazio handia izan dio beti Eskritura Santuari, Jaunaren Gorputzari izan dion bezalaxe, liturgia santuan batez ere etengabe hartu eta banatu baitu fededunen artean bai Jainkoaren
|
hitzaren
eta baita Kristoren Gorputzaren mahaiak eskaintzen duen biziaren ogia (DV: 21) 7.
|
|
2019
|
|
|
1 irudia. Asoziazio askeko cluster analisi beherakorreko dendograma, maiztasun handieneko
|
hitzekin
eta asoziazio indize handiena duten hitzekin X2 (1), p < 0,001 Iturria: Lanketa propioa.
|
|
2020
|
|
|
Castillo eta Gamboaren (2013) hitzetan, gaur egungo hezkuntzak desberdintasuna normalizatu egin du eta, bien bitartean, berdintasunaren diskurtsoa lortutako helburu bezala hedatu da, jendartea tranpa horretan jausiz eta beste hainbat premiazko erregu UZTARO 112, 41 44 Bilbo, 2020ko urtarrila martxoa isilaraziz (Garci' a, 2017). Horrenbestez, beharrezkoa eta premiazkoa da lan kritiko bat egitea, eta
|
hitzetatik
eta isiluneetatik diskurtsoak deseraikitzea. Aldaketa hori Haur Hezkuntzako lehen zikloetan egiten hasi behar da, bestela berandu izan daiteke (Trujillo, 2015).
|
|
|
2 Hitzez,
|
hitzik gabe
eta modu digitalean komunikatzeko konpetentzia; Ikasten eta pentsatzen ikasteko konpetentzia; Elkarbizitzarako konpetentzia; Ekimenerako eta ekiteko espiriturako konpetentzia; Izaten ikasteko konpetentzia.
|
|
2022
|
|
|
2 Diskurtso adierazgarria,
|
hitzen bidez
eta argudiatua.
|
|
|
Kasu guztietan> zeinuen artean orrialde zenbakia eman dut. Oin oharren bidez, ohar paleografikoak egin44, ilunak izan daitezkeen
|
hitz
eta pasarteak azaldu, eta zenbait iruzkin linguistiko eman ditut.
|
|
|
233), eta orain badakigu, gainera, Larramendik eta Belak elkar ezagutu zuela. MHB eta HB erkatuta, eta are HBn dauden euskarazko
|
hitz
eta pasarteak eta hemen aztergai dudana konparatuta, Belak ohitura ortografikoak aldatu zituela ikus daiteke, eta sistematizazioranzko joera bat antzeman dakioke. Ez da hau, baina, horretan gehiago sakontzeko lekua.
|
|
|
Liburu honen bigarren zatia hiztegia da, euskarazko
|
hitz
eta esapide kolokialen bilduma da. Euskal Irrati Telebistaren HIKEA datu baseko fitxak ditu oinarri.
|
|
|
Azken aurreko kapitulua da"
|
Hitz
eta lokuzio kolokialen aurkibidea", atal honek hiztegiaren alderantziko bertsioa eskaintzen du. Atal honetan, esapide kolokialen bat ezagutzen ez duenari aurkibide honetan adierazten zaio zer sarreratara jo behar duen hiztegian> ikurraren bidez. Horrela, hizketa batean ‘zapo’ hitza ulertzen ez duenak aurkibide honetan kontsulta dezake eta honela ageri dela ikusiko du:
|
|
|
Baina ikuspegi dibulgatzailea izateak baztertu ditu erreferentzia bibliografikoak jartzea testuan bertan, nolanahi ere, horrek ikuspegi serioagoa emango ziokeen, nondik hartuak diren esaerak jakiteko unean. Izan ere,
|
hitz
eta esapide gehienak euskalkietan sortu direlakoan gaude.
|
|
|
KOPIAKETA: ABIADURA HANDITZEA HELBURU(
|
hitzen
eta esaldien kopia azkarra)
|
|
|
Kasu honetan, funtzio eta banaketaren aldetik egitura horiek berdinak izanda, ematen du proposa daitekeela badirela. Ezaugarri horrek pareko bilakatzen ditu hemen aztertu ditugun
|
hitzak
eta 3.8 sailekoak.
|