|
2003
|
|
|
Eta aipatu ditugun obra guztiak erdara desberdinetan idatzi ziren. Izan ere, Euskal Herrian Erdi Aro osoan zehar, euskarazko
|
hitz
eta esaldi bakan batzuen salbuespenaz, gainerako guztia erdaraz idatzi zen (latinez, nafar erromantzez, gaztelaniaz, okzitanieraz, hebraieraz, etab); eta historia lanen kasua ez da salbuespena.
|
|
2004
|
|
|
bertan garaiko euskal ekonomia, elikadura, elkartrukeak, talde sozialak, erlijiotasuna, euskara, ohiturak eta abar ikus litezke (testu hori euskaratuta aurki daiteke oso ororik in Bilbao, 1994, eta ia osorik in www.kondaira.com> Historia materialak > Testu Historikoak > Erdi Aroa >. Euskal Herria XII. mendean, Donejakue bideko erromes liburu baten arabera (1135)?). Ohar egitekoa da hizkuntzaren auzia egitarau ofizialak ahaztu egin duela erdi aroari dagokion 5 atal honetan (aurreko ataletan ez bezala), eta beraz jendartearen inguruko puntu hau egokia litzateke euskararen Errioxako lekukotzak aipatzeko (Donemiliaga kukulakoak), idatzi erromantzez eta latinez egiten zela aipatzeko (baina aldika euskal
|
hitzak
eta esaldiak agertzen zirela nafar agirietan), arabieratik euskarara pasatutako hitzak gogora ekartzeko, eta jakina, Erdi Aroko Euskal Herrian bizi ziren gutxiengo linguistiko eta erlijioso desberdinen berri emateko: arabieraz mintzo ziren Erribera aldeko musulmanak, judu komunitateak, gaskoiak, gaztelaniaren sorrera Burgos Errioxa Mendebal Araba aldean, nafar erromantzea...
|
|
|
Beraz erantzun zabalagoak behar dira. Posible da euskal subjektua ideologia batetik edo bestetik abiatuz definitzea (euskal nazio proiektuari lotuta ala espainiar/ frantses nazioen baitako eskualde gisa ulertuz); defini daiteke ere egungo errealitate instituzional batetik abiatuz (adibidez EAErekin erlazioan ala Ipar Euskal Herriari atxikita); errepara dakioke halaber gaztelaniaz vasco
|
hitzak
eta frantsesez basque eleak duten esangurari; edota nazioarte mailan euskal subjektuaren inguruan egon daitekeen kontsentsuari.
|
|
|
Idazkerari dagokionez, bi
|
hitzetan
eta biak letra larriz. [...] 1
|
|
2005
|
|
|
Platon, Plutarko, Tazito, Lamartine, de Maistre, Mirabeau edo Napoleonen
|
hitzen
eta santuen, moralisten, Aita Santuen, politikoen, idazleen, filosofoen... hitzen aipamenak ere oso ohikoak izan ziren frankistek nahi zuten emakumearen eredua bultzatzeko, hau da: –Mujer tópico en la que conviven fuerza y fragilidad, capacidades educativas y necesidad de tutela, sensibilidad, astucia y pureza?
|
|
|
46 Adibidez, zeltiberiar teseretako kortika (Zamanillo rentzat gortika dena) ez da euskal
|
hitza
eta ezin da euskararen bitartez ulertu, eta gainera ituna adierazteko erabiliko zen.
|
|
|
Bestalde Hebraieraren erabilera eta eraginaren ondorioz, ikerketa metodoa, Pozagandik aurrera batez ere, hitzen etimologian oinarrituko da, bereziki toponimoen etimologiara joaz. Hau da, kratilismoan oinarritutako azterbidea, zein
|
hitzen
eta gauzen arteko lotura eternalean oinarritzen baitzen. Honela hitz batek egiazkoa eta aldagaitza den errealitate bat jasotzen du.
|
|
|
Harrigariro euskaldun batzuk oraindik ere jo ta ke ari dira euskararen jatorriaren inguruan biraka, biraka eta biraka, ekarpen nabarmenik egin gabe. Horretarako Euskararen Jatorriaren I. Biltzarra antolatu dute Mikoleta Elkartea, Euzko Izaera, Bizi
|
Hitza
eta Ena Elkarteek 2005eko azaroaren 19an. Bertan 10 ikerlek hartuko dute parte eta aurten, bereziki, Bittor Kapanagaren Erro eta Gara liburuan azaldutako teorian sakonduko da.
|
|
2006
|
|
|
Herri basatia da hau, beste herri guztietatik ezberdina ohituretan eta eran, zeinnahi gaiztokeriaz betea, kolorez beltza, itxuraz maltzurra, gaiztoa, okerra, soilorra,
|
hitzik gabekoa
eta ustela, lizuna, mozkortia, bortizkeria orotan iaioa, izugarri eta landugabea, makur eta zitala, fedegabe eta errukigabea, anker eta kalapitaria, batere dohainik gabea, bizio eta maltzurkeria guztietan ikasia, getarren eta mairuen parekoa gaiztotasunean, gure herri frantsesaren etsaia arlo guztietan. Txanpon bakar bategatik hiltzen du frantsesa, ahal badu, nafarrak edo baskoiak.
|
|
2018
|
|
|
XIX. mendeko autoreek eztabaida batzuk izan zituzten herri honen euskalduntasunaren inguruan, baina nahiko ezaguna den testigantza bati buruz ere idatzi dute beste batzuek azken hamarkadetan (Iturrate, 1987; Barrenengoa, 1988; Ibisate, 2009). Astobitzako elizako liburuetan 1836ko abuztuaren 18ko heriotza agiri bat dago, zeinean Altubeko baserri batean hilzorian zegoen gizon batek euskaraz esan zituen azken
|
hitzak
eta, apaizak ulertzen ez zionez, itzultzaile jardun zen herriko gizon bat.
|
|
2022
|
|
|
Hori are agerikoagoa da dibulgazioaz ari garelarik; izan ere, irakurlea ez da aditu teknikoa eta erraztu egin nahi zaio errealitate haiek ulertzea. Apustu bihurria da garaian garaiko irudi argigarri bat irakurleari helaraztea eta, horretarako, errealitate horri zintzo lotzen zaizkion
|
hitzak
eta izenak baliatzea.
|