|
2009
|
|
|
Juliak so egiten dit eta ingelesez mintzo da, amari begira eta katalanez hitz egiten du, eta ezagutzen ez duen ume batekin topo egiten duenean jolastokian lehen hitzak gaztelaniaz esaten ditu, badaezpada ere. Ritak hirurak ulertzen ditu, baina
|
hitzak
eta hotsak nahasten ditu mintzatzean. Juliaren bidetik datorrenez, luze gabe hirurak bereiziko ditu.
|
|
|
Eta hona lan politenetako bat:
|
hitz
eta baliabide erretoriko haiek guztiak testuinguru berri batean txertatu behar nituen: ahal nuen naturalen, egoera bortxatu gabe.
|
|
|
Perpaus baten kadentziak bi silabako hitz bat eska dezake, eta ez hirukoa; perpaus baten kadentzia hots gogorren baten premian egon liteke, eta ez leun batenean.
|
Hitzen
eta esaldien musikaltasunari eta erritmoari begiratzea ez da poeten egitekoa bakarrik.
|
|
|
Gogoan dut, behin, nola joan nintzen amerikar antropologoen kongresura. Han ari ginen,
|
hitz
eta pitz, gure artean antropologo europar zale batzuk zirela. Halako batean, Italiara joateko asmoa nuela esan nuen, kanpo lana egitera.
|
|
2010
|
|
|
|
hitzen
eta gertakarien soiltasunak eta ahozko narrazioetatik hurbil dagoen naturaltasun
|
|
|
ikusten dira baina ezin dira ukitu. Hantxe daude itzulpenak eta bestelakoak, genero guztietakoak, nobela, poesia eta filosofia, pentsamenduzkoak, gertuko kontuak eta urrutikoak, aspaldikoak, corpusak, corpus handiagoak, hiztegiak, arauak,
|
hitz
eta esapide debekatuen eta onartu/ agindutako hitz eta esapideen zerrendak, denak txukun txukun jarriak eta sailkatuak, Interneten ere kontsultatzeko moduan, baina beiraren beste aldean, botilaren barruan edo museoko bitrinaren barruan bezala.
|
|
|
ikusten dira baina ezin dira ukitu. Hantxe daude itzulpenak eta bestelakoak, genero guztietakoak, nobela, poesia eta filosofia, pentsamenduzkoak, gertuko kontuak eta urrutikoak, aspaldikoak, corpusak, corpus handiagoak, hiztegiak, arauak, hitz eta esapide debekatuen eta onartu/ agindutako
|
hitz
eta esapideen zerrendak, denak txukun txukun jarriak eta sailkatuak, Interneten ere kontsultatzeko moduan, baina beiraren beste aldean, botilaren barruan edo museoko bitrinaren barruan bezala.
|
|
|
Eta ez dakit nola, joaiten nintzen etxerat eta biharamün goizean kantu denak ene buruan banütüen. Eta izkiribatzen nütüen, ahairea eta
|
hitzak
eta denak, denak, denak jiten zeizkidan. Izkiribatzen nütüen eta ikasten gogoz.
|
|
2011
|
|
|
Alde batetik, niretzat egileak ondo lortu du hizkera lokal, pertsonal, familiar batetik abiatuta, hizkera literario (edo unibertsal) batera egindako jauzia. Beste alde batetik, hizkuntza espresiboa erabiltzen du, hein handi batean
|
hitzei
eta lokuzioei lotuta, haietariko asko hiztegietan agertzen ez direnak, baina nobelaren jarioa apurtzen ez dutenak, eta nobelari aparteko berezitasuna ematen diotenak.
|
|
|
Aski jakina da nola, arte plastikoek eta soinuzkoek esperimentazio bideak areagotuz eredu berriak asmatzen jarraitu duten bitartean, poesiak esperimentazioari galga jarri dion abangoardiez geroztik, poesia gizatiarrago batera itzuli nahirik. Eta bitxia izan da, orobat, nola soinu esperimentazioak jarraitu duen
|
hitzekin
eta fonemekin esperimentatzen, betiere poesiarekiko lotura zeharkako bati eutsiz.
|
|
|
Musikariekin lan asko egin izan dute poetek gure artean, batik bat kantautoreekin, Javier Muguruzaren estilo errezitatibo poetikora iristeraino. Musika klasiko garaikidearekin, ordea, uztartu ezin bat edo gertatzen zaigu; hala ere, Beñat Achiary egiten ari den lanak bide bat erakusten du, oso landua, eta aurrerantzeko ereduetan kontuan izatekoa; kantu inprobisazioaren,
|
hitzaren
eta esperientzia estetiko zuzenaren (performance mistiko bat edo) eredu harrigarriak lantzen baititu; beste bide bat Jean Louis Hargous, Miren Aranburu, Chris Martineauk eta beste zenbait musikarik jorratua, musika, plastika eta hitza uztartuz, non jazz a, musika garaikidea eta musika herrikoia uztartzen diren performance edo esperimentazio giro harrigarrian.
|
|
|
«Elea eta gogoeta bata bestean bilduak dira, zentzua elean hartua da, eta elea zentzuaren kanpoko existentzia da. Gisa bat edo bestez,
|
hitzak
eta eleak ez dute gehiago objektua eta gogoeta esleitzeko molde bat izan behar, mundu sentikorrean gogoeta horren presentzia bilaka dadin, eta ez haren jantzi gisa, baizik enblema eta gorputz. Espresio operazioak, lortua delarik, ez dio irakurleari eta idazleari berari oroimen laguntza bat soilik uzten, erranahia izanarazten du, testuaren barruan gauza baten pare, hitzen organismoan biziarazten du, idazleengan eta irakurleengan zentzuen organo berri batean bezala jartzen du.
|
|
2015
|
|
|
EskualtzaleenBiltzarreko idazkari gisa hasi zen 1921 urtean.Hainbat obra itzuli zuen erdaratik euskarara. Errefrau bilduma bat ere osatu zuen Atsotitz, Zuhur
|
hitz
eta Erran zaharizenburupean, eta milaesaeratik gora jaso zituen bertan (1936). GaxuxaMikolas,, Bi Gogorraketa OltzaberrianGure Herriaantzerki laburrak idatzi zituen.
|
|
|
Jakintza ziurrenak bere baitan duda dauka. Aldiz poeta bere imajinazioaren graziaz, nobelagilea fikzioan,
|
hitzen
eta irudien libertatean loriaturik jostetan jarriak daude. Betidanik Ilargiak jendea fazinatu du.
|
|
2016
|
|
|
Ordurako, inprentako nagusiak, Felipe Alkorta zenak, konposatua zuen testua, orduan egiten zen moduan: artisau eran, hitzez
|
hitz
eta lerroz lerro, pazientzia osoz. Beraz, konposatua ez ezik, irakurria ere bazuen eleberria, xehe xehe.
|
|
|
Antzerkia nire bizitzatik kanpo zegoen, baina garai hartan, progrea nintzenez, Cómicos de la Legua ren Nafarroa 1.500 ikusi nuen Plaza Berrian, eta harritu nintzen; eta Artzeren
|
Hitzez
eta hotsez?, eta hunkitu nintzen. Eta Manel Barceló aktorea ikusi nuen Dario Foren La tigresa y otras historias egiten?, eta flipatu nuen.
|
|
|
Bilbora bueltatu eta Euskararen alde hasi lanean. «Euskal Herrian Euskaraz, nahi dugu
|
hitz
eta jolas?», eta euskararen bitartez oholtza batera igo nintzen lehenengo aldiz: Gau Eskola batean hasi nintzen euskara klaseak ematen.
|
|
2018
|
|
|
Badirudi soil soilik lau idazlan eta bi itzulpen labur direla Arturo Campionek euskaraz idatzitakoak. Beste idazlan guztiak erdaraz idatzi zituen, nahiz gehienak euskal gaiei eta euskarari berari dagozkionak diren eta, maiz, euskal
|
hitzez
eta esaeraz hornituta agertzen zaizkigun. Euskaraz idatzitako lau idazlan labur horiek lau elezahar edo kondaira motz dira, laurak gaztaroan eginak.
|