|
2000
|
|
|
Literatura funtzionalaz mintzatzerik badago, horixe da antonomasiaz Iruñeko festa nagusiez informazioa,
|
hitzez
eta irudiz, eskaintzen duen Sanferminak liburua, Fermin Erbitik prestatua. Festen hordikeria hitz lerrokadak zuzen idatzi ahal izateko oztopo gaindigaitz delako ziurrenik, Sanferminen inguruko martxandising aren arloan bazen hutsune bat, nabarmena, gaiaz libururik ez izatea, tuN ristendako orri gutxiko argitalpentxoetatik haratago.
|
|
|
Mujika, L.M.: " Herria eta bidea
|
Hitzak
eta kezkak". 7 zk. (1978), 123 Koldo Izagirre: " Guardasola ahantzia". 8 zk. (1978), 133
|
|
|
Mujika, L.M.: " Herria eta bidea
|
Hitzak
eta kezkak". 7 zk. (1978), 123 Koldo Izagirre: " Guardasola ahantzia". 8 zk. (1978), 133
|
|
2001
|
|
|
Vianako Printzearen kultur saria eraman du Miguel Sanchez Ostizek, bi liburu argitara eman eta hitzaurrea egin dio Pablo Antoñanaren bati. Antoñanak, Toño Muroren doktoretza tesiaren aztergai izan ondoren, donostiarren gorazarrea hartu eta bere idazkiren bat euskaraturik argitaratua ikusteaz gainera, ematen eta argitaratzen jarraitzen du, motzean, kondentsaturik gizakien ibileraz kupidaturik,
|
hitz
eta esapideak banan banan neurturik esanahian eta erritmoan. Guztiz bestela jokatzen du Sanchez Ostizek, isilik egotera behartu balute bezala, eta bat batean enbarazua kendurikgo rdea izan duen guztia oldarka, aho beteko jarioan eman nahi balu bezala. Arras desberdin.
|
|
|
Joseba musikariak miretsi ditu hango musika taldeak, tadjikak, tatarrak, kazakhak, gutienez 30 kidez osatuak. Baina hiru euskaldunak taulen gainean agertzen zirelarik erlijiozko isiltasuna zen nagusi, nonbaiteko
|
hitzak
eta soinuak ulertzeko asmoz, eta bururatzean kartsutasun handiz txalotzen zituzten. Ibragimov taldearen gidariak antzekotasunak ikusten ditu bere herria ren eta Euskal Herria ren artean:
|
|
|
Euskal kantuaren eraberritzaile gutxi direla iruditzen zait, ordea, eta 2000 urtean, disko bat plazaratu zuen Jean Bordaxar adibide bakartzat joko nuke. Arrokiagako semeak Zuberoan oso bakan den lan handia burutu du, kantuen
|
hitzak
eta aireak berak onduta. Ez dakit sobera nola azaldu baina uste dut Jean Bordaxar batek egindako lana ez dugula merezi zukeen bezala balioetsi, ez diogula behar adina garrantzi eman.
|
|
|
Zenbait politikariren iritziak ez dabiltza aparte.
|
Hitzetan
eta ekintzetan erakutsi dute beren norabidea. UPNko bozeramaileak, Catalan jaunak, Alliri gogoratu zion eremu euskaldunean bakarrik dela ofiziala euskara (1998.10.22), eta EAEko hizkuntz politika Nafarroan gauzatzea errealit atea ren aurka jotzea dela eta nafarren ohitura, usadio, tradizio eta historiaren aurka joatea.
|
|
|
Hemen azaldutakoaren haritik, testu batzuk emango ditugu. Diskurtso ongi landurikoa baino adierazgarriagoa da askotan testuak bere gordinean ezagutzea, jatorrizko
|
hitz
eta tonu propioan. Zer esaten den garrantzizkoa da, baina nola esaten den ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, halakoxea izan genuen Poupard kardinalaren hitzaldia. Luze bezain labur, gartsu bezain lasai; ahantzezinak ziren haren esamolde eta tankera, erritua,
|
hitzaren
eta hitzarekiko solasa, zin zinezko erretorika eta, oro rengainetik, mezua, Elizaren lana kultura bakoitzean zein den azpimarratzeko. Nago sinesgaberik sutsuenak ere begirunez entzungo zuela harako berbaldi orekatu eta betea, arlotik arlora eraman gintuena, irradan doan haize zurrunbiloaren moduan.
|
|
2003
|
|
|
Areago, besteak noraino etor daitezkeen pentsatu ezinaren beldurrak izutzen gaitu. Erreformazale eta kontra errefo rmazale, biek, pentsamenduz,
|
hitzez
eta obraz egin zitekeen bekatua gainetik kendu ezinak sor zezakeen beldur huraxe dugu gaur ere kiribilkatua.
|
|
|
Bai horixe: guzti guztiek ez noski(
|
hitzez
eta idatzizzoraga rri dakien irakasle askotxo baitago tartean, zorionez), baina hainbatek bai. Hori ez da iritzi pertsonal hutsa, hezkuntza munduan luze zabal onartutako gertaera jakina baizik.
|
|
|
Euskarazko irakaskuntzak aurrera egingo badu, profesional onak behar ditu. Eta" ontasun" horrek, gainerakoosagarriez gainera,
|
hitzez
eta idatziz euskaraz jardutekogaitasun sendoa eskatzen du. Hitz etorri erraza, hizkuntzaren barneondareaz (ohiko gramatika egiturez eta ebakeraz, doinueraz eta hitz altxorraz, esapide jatorrez eta itzulika aberatsez) jabeturik izatea, abstrakzio alorreko kontzeptu lanketarako terminologia teknikoaz ongi horniturik egotea, aldian aldiko beharrizanetarako mintzaira molde egokiez (bertako euskalkiaz zein harreman informaletarakoaldaerez) baliatzen jakitea, literatur tradizioaren ezaguera duina izatea eta bertako kultur edukiak itxura batean ezagutu eta argi transmititzen jakitea.
|
|
|
|
Hitzak
eta giltzak. ARANBARRI, Iñigo.
|
|
|
Irakurketako bitak.
|
Hitz
eta hitz multzoen txartelak. IBAIZABAL TALDEA; GARCIA, Marina.
|
|
2004
|
|
|
Wo rdsand Worlds.
|
Hitzak
eta Biz (H) itzakizenbu rupean apailatutako monografikoa, literatur itzulpenean diharduten bost fakultate ren artean sortutako aldizkaria da (Massachussetseko Unibertsitatea, Smith College, Amherst College, Hampshire College eta Mt. Holyoke College). Me tamo rphoses aldizkariak ale bikoitza atera du, besteak beste, euskal kultura ren nortasuna ezagutarazteko.
|
|
|
Eremu honetan, deskolonizazioaren bidetik jorratutakoak gehiago jo du erabilera politiko ideologikohutsaren aldetik tokian tokiko berezko kulturen adierazpideak eguneratzera baino18 Izan ere, herri bakoitzak bere garapen kulturalari ekin behar badio ere, kanpotik hartutako moderniaren ekarpenak aipatutako berezko garapen horren arabera eskuratu lituzke era askean, kultura gutxituei hitza ebatsi dieten bezala, irudia ere lapurtu baitiote. Menperatze prozedurak, gailendutako herrien mintzoa eta irudikapena birmoldatu ostean, faltseaturiko
|
hitza
eta irudia kontsumiarazten du beste alternatibarik eman gabe. Menperatuak gutxitan hitz egingo du menperatzaileak bere ordez hitz egingo baitu1 9 Horregatik dira horren erabiliak nazio txikietako dokumentalak nahiz irakurketa sasi antropologiazkoak, funtsean" bitxikeria" maitagarriaren azpian gutxiagotzearen bidea errazteko eta tokian tokiko berezko alternatibarik eragozteko.
|
|
|
Baina denak ez gara berdinak, zorionez. Eta ondo dago gure artean zenbait termino,
|
hitz
eta kontzeptu definitzea. Eskaera bakarra egingo nuke, egiterik baneuka:
|
|
|
kortesia tratamendua (andrazkoen kasuan askotan tituluak gizon batenganakoha rremanari egiten dio errefe rentzia, ren emaztea, renalaba, adibidez, eta gizonenak lanbideari edo ikasketei), bikote okerrak (simetria falta: neska eta gizona, Aurrekoetxea jauna eta Mirentxu), itxurazko bikoteak (aurrekoat alean aipatu ditugu adibide batzuk), hutsune lexikoak (mutxu rdin7, gizatiar, emaro8) eta
|
hitz
eta esaera androzentrikoak, (lagun bat bere ikusi nuen). Eta sintaktikoaren barruan:
|
|
2005
|
|
|
Hitzak sorpresa kutxak izaten dira errepublikan. Aske daude, ez dakizu zein norabidetan joango diren eta esanahia dute —bozkak duen zentzu bera? — Baina
|
hitzek
eta horien esanahiak ze balio duten ikusi litzateke.
|
|
2006
|
|
|
Oro har erabiltzen diren eta beharrezkoak diren diskurtsoko termino, esaldi eta elementu asko arrotz eta ezegoki bihurtzen dira beren hizkuntza testuingururako eta integratu behar duten testuingururako.
|
Hitz
eta esaldi berriek hartzen dute zaharren tokia, baina hizketa ekintzak ez dira lehen ziren modukoak. Aurretik zirenen hurbilpen soilak dira; esanahi zehatza eta adostutako ulermena ez daude finkatuta eta ez dira konpartituak.
|
|
|
euskal kulturaren bideak lantzen" (Euskera VIII IX,, 336 or.). Jakin aldizkariko lehen 15 zenbakietan erabilitako" kultur hitzak" bilduak zituen. Euskara kultur hizkuntzaren mailara jasotzeko aldizkariak izan duen helburu nagusia agerturik, eta kultur
|
hitzen
eta kultur hiztegiaren arazoaren inguruan izandako eztabaida luze eta batzuetan garratzaren berri eman ondoren, aldizkarian ordurako nagusitua zen joera agerian jartzen du, bertan erabilitako kultur hiztegiaren lagin zabala erakutsiz, eta bertan nabari diren arazoak nabarmenduz, Euskaltzaindiaren argibideen eta arauen zain.
|
|
|
Euskarazko irrati kazetarien
|
hitza
eta hotsa garai zailetan: AGIRREAZKUENAGA ONAINDIA, Irati.
|
|
|
Alexis Zorbaren
|
hitzak
eta egintzak. (i).
|
|
|
Alexis Zorbaren
|
hitzak
eta egintzak [Interneteko artxiboa. ePub]. (i).
|
|
2007
|
|
|
Aurreko narrazioaren amaierak ematen dit
|
hitza
eta kuraia honetan ere abantean segitzeko: " hik dena kontrolatu nahi duk...".
|
|
|
Gure Kutxen lehendakari hauek merkatura jo nahi dute, jo dute.
|
Hitzez
eta egitez. Horrenbesteko ahalmenak (aurrezki multzoak) eduki, eta nola ba ez atera merkatura, agirian dauden aukerak eskuratzera?
|
|
|
sarritan, eta gure komunitate honetan froga lazgarriak ditugu begi bistan, zuk batere interesik ez eta bat batean irentsi egiten zaitu politikak, ustekabeko atzaparkada batez. Nolabaiteko interesa eta kezka hor dago beraz (edo arbuioa eta nazka, askoren artean); galdurik dagoena, beraz, ilusioa da, pilpira, gauzak aldatuko diren esperantza, eztabaidaren bitartez inor konbentzitzeko itxaropena,
|
hitzak
eta solasak ezertarako balio ote duten ustea bera.
|
|
|
etxe guztietan, euskarak opari hori jasotzea, txikia nahiz handia, xumea nahiz nabarmena. Dena dela, oparirik kutunena, nork bere ahalen araberakoa, baina funtsean gauza bera adierazten duena, hau da, euskara bera
|
hitzez
eta egitez aintzat hartzea.
|
|
2008
|
|
|
Saussure hil ondoren argitaratutako Cours de linguistique generale liburuan, hizkuntza gizarte fenomenoa dela onartzen duela irakur dezakegu; beraz,
|
hitza
eta hizkuntza batera datozela onartzen du: " hizkuntza erakunde soziala da" (F.
|
|
|
Ondo aukeratutako txokoetan beti, giro bilduan eta aho txikiarekin saltzen dute, eta ez dakit aspaldi ezerk sortu didan halako emoziorik. Badirudi etxeko salara gonbidatu zaituztela, eta te bero baten ketan eskaintzen dizutela
|
hitzaren
eta soinuaren artea, eta amaieran besarkatu egiten zaituztela eta esaten dizutela" eskerrik asko". Dena argia, dena zarata eta dena abiadura den garaiotan pirotekniarik batere gabe osatutako lana, emeki eta ahots sendoz.
|
|
|
Esate baterako: " Ez diagu idatzi behar mundua mimetizatzeko, itsasoa hondar gaztelu batera errendiarazten saiatzea bezainbateko erokeria izango zukek hori" (81 or.); edo" hau liburu bat besterik ez baita, nahiz eta eskertuko nukeen inork argituko balit non dagoen juxtuki
|
hitzaren
eta biz hitzaren arteko muga" (243 or.). b) Literatura partikular eta literatura unibertsalaren arteko harremana: idazleak literatura egiterakoan nondik hitz egin behar duen ere galdetzen diote elkarri Hitzaz Mendi elkarteko kideek, partikularrari buruz hitz egin lukeen literaturak, edota unibertsalari buruz hitz egin lukeen, eta izatekotan, zein ote bien arteko harremana.
|
|
|
Hitz beraren barruan eremu eta dimentsio horietako zenbaitek egiten dute talka, tentsioan bizi dira, eta tentsioan bizi ditugu hiztunok ere.
|
Hitzen
eta diskurtsoen askotariko dimentsio hori onartuz gero, iragana kontatzea, oraina kontatzea eta esperientziak hitzez trukatzea zaila da; baina, hala ere, kontatzeko ahaleginari eutsi egin behar diogula, komunikatzeko ahaleginari eutsi behar zaiola aldarrikatzen da, bideari lotzeko, enkailaturik ez geratzeko, nora ezean. " Memoria ariketak, behin eta berriro.
|
|
|
1 Gogoan izan behar da, gainera, Terra Sigillata liburua 2008ko otsailaren 20an argitaratu zela, Euskaldunon Egunkaria ren itxieraren 5 urtemugan, argitalpenaren berri ematean ohartarazi bezala.
|
Hitza
eta adierazpen askatasuna ukatua izan zeneko egun hura gogoan.
|
|
2009
|
|
|
Testuinguru honetan gehiago jakin nahian hasi nintzen duela hilabete batzuk, hitz arrandiatsu, iragarpen katastrofiko horien azpian zer dagoen begiratzen.
|
Hitz
eta burrunba mediatikoaren atzetik zer dagoen, paperezko liburuarentzat arriskua zenbaterainokoa den jakin nahita.
|
|
|
Guztiok jakitun gara praktika hori desereduzkoa dela, lehengai bat alferrik xahutzen ari garela eta gainera zabor kantitate itzela sortzen ari garela.
|
Hitz
eta pitz ibili gara horri buruz, baina neurririk ez. Udazken honetatik aurrera Hego Euskal Herrian gauzak aldatzen hasiko direla ematen du.
|
|
|
erlijio sinesmenek ez dute zer ikusirik ohiko sinesmenekin edo usteekin. Horregatik, erlijio sinesmenen jokoan bestelako
|
hitzak
eta kontzeptuak agertzen dira: besteak beste, agerkunde, fede eta dogma.
|
|
2010
|
|
|
Antzoki oihalak zarratuta jarraitzen du.
|
Hitz
eta pitz inguruan. " Hau ez da literatura", diost ezagun batek.
|
|
|
Bitartean, euskararen historia sozialarekin zerikusia duten hainbat lanetan ere jardun zuen: Euskaltzaindiaren Euskararen Liburu Zurian parte hartu zuen, Eusko Jaurlaritzaren Euskal
|
Hitz
eta Nafarroako Gobernuaren Euskara Denona erakusketen arduradun izan zen, eta Bidegileak bildumaren aurreneko zuzendaria ere bai, besteak beste. 1994 urtetik, Kulturaren Aldeko Euskal Fundazioko idazkari da.
|
|
2011
|
|
|
Dokumentuaren hizkera hanpatua da, sarritan zehaztugabea, eta bost ogerlekoko
|
hitzez
eta kontzeptuz josiegia; batzuek destainaz ‘aholkulariedo politikari hizkera’ esaten duten horren ezpalekoa: ‘talentu polo aurreratu’ edo ‘lurralde inteligente’, etsenplurako.
|
|
|
Hizkuntza gaitasuna ziurtatzeko modua askoz errazagoa, naturalagoa da han: administrazioan eta enpresa pribatuetan sartzeko, hautapen prozesuan, hainbat ariketa egiten da
|
hitzez
eta idatziz; elkarrizketarik ere bai. Ariketa horietan guztietan frantses hizkuntza erabili behar izaten du hautagaiak.
|
|
|
Hizkuntza kontura itzuliz, hainbat lekutan beharrezkoa ez den jokabidea ezinbestekoa da hemen, zenbait eginkizunetan: tartean,
|
hitzez
eta idatziz euskaraz moldatzen garen ala ez frogatzea.
|
|
2012
|
|
|
Hitzak
|
hitz
eta interpretazioak interpretazio, zegoeneko errealitatea zen Jakin euskarazko prentsaren alorrean, eta ez amets hutsa. Horregatik edo, Txillardegik berehalakoan hartu zuen ardura biziz euskal kulturako aldizkari eta talde berriaren ibilbidea, eta 1957tik bertatik hasita hurbildik jarraitu zion ondorengo hogei urteetan:
|
|
|
Nahasmen horiek gehienetan oker arruntak badirudite ere, askotan ez dira hain xinpleak, ondorioak eta helburuak izan ditzakete:
|
hitzaren bitartez
eta lokailu horien erabilera okerraren bitartez errealitate fisikoan logikoak ez diren gauzak eta loturak logikoak bihurtzen dira errealitate kognitiboan.
|
|
|
Azkenean,
|
hitzen
eta horiek gordetzen dituzten sentimenduen bat bateko irteera mihiaren askatze bortitzarekin lotuta dator. Komunikazioa gorputzaren bitartez gauzatzen da azkenean.
|
|
2013
|
|
|
Bestetik, harreman politiko, ekonomiko, kultural eta sozialetarako erakusten zaigun lurraldea aztertzen ari garen honetan, interesgarria da neurtzea nola erabiltzen diren
|
hitzak
eta irudiak bertakotasuna adierazteko.
|
|
|
Atzen aldian gurean
|
hitz
eta pitz aritzeko aukera aparta eman duen gairik baldin bada, hori Euskal Yarena izan da. Aldekoak, kontrakoak, erdibidekoak eta kolore guztietako iritziak.
|
|
|
Edo zarratzeagatik. Bilatzaile batean sartu ditut" liburu denda hildako"
|
hitzak
eta hamaika emaitza eman dit, baina liburu dendaren ixteak eragindako hildakoez deus ere ez. Liburuak ez dira desagertuko, badirelako beste bide batzuk.
|
|
|
Informatika eta matematika ere asko erabiltzen ari dira azken urteetan: adibidez,
|
hitzez
eta esaldiz osatutako corpusetan azterketa kuantitatiboak egiteko, maiztasunak kalkulatzeko... Eredu matematikoak asko erabili izan dira ere korrelazioak kalkulatzeko, aldagaien arteko lotura zein den kalkulatzeko...
|
|
|
" Alabaren eta haren senarraren arteko oihuak dira txarrak, horiei ezin diet bestelako soinurik jarri" (72 or.). Eulaliren bizitzan, entzumenaren ordez, bere memoria eta irudimenetik ateratako soinu, zarata,
|
hitz
eta elkarrizketa asmatuek hartzen dute lekua. Halere, azkenean errealitatea gailentzen zaio atsoak sortutako fikziozko mundu horri.
|
|
|
Usurbildarrak, urte askotako isiltasunaren ondoren, liburu parea atera du kalera: Heriotzaren ataria dugu bizitza eta Bizitzaren atea dukegu heriotza, biak ere mardulak,
|
hitzaren
eta esaldiaren musikaltasunaz onduak, eta egileak aspaldian landu duen pentsamendu anti modernoa (nolabait izendatzearren) erakusten dutenak. Pasaitarrak, berriz, Parisen bizi naiz eman du argitara, gai, ahots eta teknika anitz biltzen duen hiri paisaiaren erradiografia moduko bat, azken finean gure jendartearen eta garaiaren kritika ere badena.
|
|
2014
|
|
|
Euskalgintzaren eta euskal kulturgintzaren autonomia tinko landu eta zaintzekoa da indar eta botere ideologiko, politiko eta ekonomikoen limurketa eta eraginpetik; baita erakunde publikoen gehiegizko kontrolpetik ere. Aitzitik, jada 1996an esana dugun bezala, azpimarratzekoa da euskal kulturgintzak bere
|
hitza
eta bere itzala behar dituela handitu mundu politikoaren aurrean eta bere erakarmena zabaldu mundu ekonomikoaren barruan. Euskal kulturak guztiz beregaina behar du, ez da azpisail edo kategoria huts, ez eta menpeko edo kolonia.
|
|
|
Horien kontrako muturrean, Azkue kokatzen du eragile nagusi gisa Villasantek, Arana eta kideen berrikerien aurka, herriko hizkera bultzatzera jo baitzuen, herriz herriko
|
hitz
eta moldeak bilduz eta aztertuz.
|
|
|
Guk, halere dio Txillardegik,
|
hitzez
eta luzamenduz asperturik, areago itxaron gabe, geure kasa jokatuz hastea erabaki genuen; proposamen mailan bederen Euskara Batuaren projektu bat Baionan, eta Euskal Idazkaritzaren bitartez, abiaraztekotan deliberatuta (Txillardegi 1994, 168).
|
|
|
Gure mugetatik kanpo ere badaude adibideak. Ikus, bestela, Laurent Cantet zuzendari frantses eskarmentatuak egin duen Regreso a Itaca bikaina (bost lagun Habanako terraza batean
|
hitz
eta pitz, atertu gabe, denbora errealean) edo webcam soil batekin eta plano finko bakarrean grabatutako Smrt coveka na Balkanu (Gizon baten heriotza Balkanetan), Miroslav Momcilovic serbiarrarena. Euskal Herria.
|
|
2015
|
|
|
Esan bezala, derrigorrezko elkarlana behar du izan komikiak,
|
hitzen
eta irudien artekoa. Baina, sarritan, esku beretik etor daitezke, eta esan daiteke euskal komikiaren sorreretan esku bakarretik etorri zirela irudiak eta hitzak.
|
|
|
Txillardegiz oroitu nintzen, bere garaiaz, bere garaikideez. Eta behinola, duela zenbait hamarkada euskaltzaleen ahotan zebiltzan
|
hitz
eta ideia haiek gaur Bilboko oholtza gainean entzuteak, oraindik ere euskaldunon ahotan zentzua hartzen dutela ikusteak... indarra har lezaketela agian pentsatzeak, sentipen nahasi bat sortu zidan. Aldi berean, horren urruti eta horren gertu, denboran zein egoeran.
|
|
|
Zuloa. Zuloa gatazkak nazioartera esportaturiko
|
hitz
eta konstrukto ezagun eta eraginkorrena izango da, ziurrenik, komunikabideek literarioki zein grafikoki bortxaturiko objektua.
|
|
|
Artxibo polizial eta periodistikoak, komunikabideak, mugimendu sozialak, alderdi politikoak, mugimendu kulturalak... ditugu, nor bere iruditegia eta iruditeria elikatzen da norbanakoarengan, zalantza izpirik gabe onartzen da, amen eginez. ‘Buru’ hori komunikabideez, kontsumo produktuez eta pertsona mediatikoen
|
hitz
eta pentsamenduez elikatzen da, eta, arketipo modura, maitasuna, denbora, gazteria, heriotza eta gisako gai unibertsalak esanahiz janzten ditu.
|
|
|
Mikel Laboak Joxan Artzeren Txoria txori kantatu zuen eta Ruper Ordorikak Bernardo Atxagaren Etiopia poesia liburua disko bihurtu Hautsi da anphora izenpean. Aurten, nabarmentzekoa da Petti eta Harkaitz Canoren arteko elkarlanetik loratutako Erramurik gabeko gauak kantaren
|
hitz
eta melodia. Kanpotik barrura kantatzen duen Bob Dylani Pullitzer saria eman arren, ez dirudi beste edozein idazlek bezala Literatura Nobela jasotzeko aukera duenik.
|
|
2016
|
|
|
3.000.000 pertsonez osatutako herri honek bere etorkizuna modu librean erabaki nahi du, eta horretarako herritarrok ahaldundu behar dugu eta ozen adierazi gurea dela
|
hitza
eta erabakia, bertan bizi eta lan egiten dugun herritarrona, alegia, inor bazterrean utzi gabe eta eskua guztiei zabalduz.
|
|
|
Gizakiaren handitasuna da Arendten hitzetan, hilkorra bada ere, hilezkorrak izatea merezi duten hitzak esan eta gauzak egiteko gai dela[...]. Gizakiek soilik duten hilezkortasun hori, eta lurtarra dena bakarrik, ‘ospe’ gisa ezagutzen dugu, eta bere helburua ez da soilik
|
hitzak
eta ekintzak desagerpenetik gordetzea[...], baizik eta, gainera, iraunkortasun hilezkor bat eskaintzea.
|
|
2017
|
|
|
Muga baitzen! Eta aitak ez zekien euskara, gaskoiz bai, baina euskara doi bat ikasi zuen, zeren eta memento batez bere igorri baitzuten Arrangoitzeko eskolara, eta han ikasi zituen zenbait
|
hitz
eta esaldi. Debekatua izanik ere!
|
|
|
Melodia zinez zoragarria. Eta nik horren gainean eman nituen
|
hitzak
eta koruan kantatu genuen.
|
|
|
Politika da
|
hitza
eta ekintza banatu ezin diren leku hori, hitzak hutsik ez dauden leku hori, eta ekintzak basatiak ez diren leku hori; hitzak ezkutuko intentzioen mozorro ez diren leku hori, baizik eta hitza errealitatea aurkitzeko tresna den leku hori, eta ekintzak bortxatzeko eta txikitzeko erabiltzen ez diren leku hori, baizik eta harremanak eraiki eta errealitate berriak sortzeko erabiltzen den leku hori da p...
|
|
2018
|
|
|
Perez, A. (2017): ‘Hamaika
|
hitz
eta bat gehiago’, Berria,, 28 or.
|
|
|
Inurritegia eta inurrien
|
hitz
eta ahotsak biziberrituko duen sormena ari du. Indarra ari du.
|
|
|
Baten batek" erkin eta jarrai" idatziz beste ertz bat gehitu du eta Maialen Lujanbiok arratsaldeko agurra hala borobildu du. Txakur Gorrikoek irudi bihurtu dute,
|
hitza
eta irudia lotuz, eta bertso saioa amaitu baino lehen whatsappez iritsi zaigu bertakoen mugikorretara. Koadernoa eta hiztegia zaharkitua geratu zaizkigula esan du lagunak; itxura berria dutela pentsatu dut nik.
|
|
|
Orduan, zer kabitzen da batuan? Bada, euskarazko den dena, guztia eta oro, bai
|
hitz
eta bai joskera: zernahi eta zergura, irizpide ortografiko eta morfologiko batzuen barrenean, eta aditz paradigma jakin batez.
|
|
|
Hobe izango zen frankenstein idiomatiko bat osatu balitz, handik eta hemendik hartuta? Hobe ere, libre utzi balira euskalki guztietan ohikoak genituen erdarazko
|
hitz
eta esapide ugari?
|
|
|
Beharrezko jotzen zen garbizaletasunean oinarritzean, euskarazko hiztegietara igo gabe euskaldun gehienek erabat barneraturik zituzten erdarazko
|
hitz
eta esamoldeak (prebisore, iluso), eta haien ordez proposatuta, ordea, euskaldun askorentzat ezezagunak ziren opzioak, hiztun pilo bat erretraitu egin baitzen euskararekiko.
|
|
|
Boterean daudenek gustuko ez dituzten hitzak debekatu nahi dituzte, ezagutzen ez dutenek ere: berea ez den hizkuntza bakar horretan mintzo ez direnen
|
hitzak
eta beren elebakartasun hori zalantzan jartzen duena kontrolatu nahia.
|
|
|
Valtonycen epaiaren ondoren, Pablo Hasel rap kantariak bi urte eta egun bateko espetxe zigorra jaso du.
|
Hitzak
eta hizkuntzak isilarazi nahia berrindartu dela dirudi. Maite ez dituzten hitzak zigortzeaz gain, hizkuntza hegemonikoan aritzen ez direnen mintzoa ‘traba hutsa delako progresoarentzat’ Euskaraz aritzea ‘baldarra, insolidarioa, txokoan bizitzeko gogoa eta autokonplazentzia’ zela aspaldi ikasi genuen.
|
|
|
Gaur egungo soziologiaren zati handi bat ez da hitzezkoa. [...] Ahal duten guztietan,
|
hitza
eta gramatika ordezkatu egiten dituzte estatistika koadroarekin edo kurba batekin.
|
|
|
Ez genuke sekula ahaztu behar,
|
hitzetatik
eta ideietatik (galderetatik eta erantzunetatik) zifretara eta grafikoetara gauza asko galtzen direla bidean. Gehiago esango dut:
|
|
|
Eta horretan, pentsatzen eta sortzen, eman genituen bi egin uztailean Jakin Jardunaldian, Usurbilen, UEU eta bertako Udalarekin batera antolatutako saioetan (ikusgai dituzu Jakin.eus atarian). Jardunaldiaren emaitza da zenbaki hau, baina ez hura bakarrik, osotua baizik, aditu gehiagoren
|
hitzak
eta irudiak ere badira-eta.
|
|
2019
|
|
|
lehen argazkian, Etxebarria fisika euskaraz irakasten ikusten dugu Lan Kide Aurrezki Kutxaren egutegi historikoan, Adolfo Suarezek, Franco osteko lehen presidenteak, euskararen kontra supremazismo argiz esandakoak gezurtatuz; bigarren argazki batean," Nuklearra? Ez, eskerrik asko" txapa bularraldean jarrita ageri zaigu; hirugarrenean, Espainiako Juan Carlos I.a erregea Gernikako juntetxera etorri zenekoan, Eusko gudariak kantatzen; laugarrenean, UEUko ikastaroren batean
|
hitz
eta pitz ikusten dugu; bosgarrenean, EHUko Leioako sarreran irakasle propioaren aldeko gatazka luzean, pankartari eusten ageri da; seigarrenean, hogei urte iraun zuen gatazka luze horren ondotik, berriro ikasgelan ikus dezakegu. Baditu argazki ezagun gehiago ere Etxebarriak, eta baditu argazki gabeko uneak ere, gordean pasatu direnak baina funtsezko izan direnak, hala nola eskola materiala euskaraz sortzen emandako ordu luze ikusezin horienak.
|
|
|
Ahozko hitzak interakzioa eskatzen du, pertsona behar du, pertsonala da.
|
Hitzaren
eta pertsonaren arteko lotura estu hori funtsezkoa da Zulaikaren interpretazioan, bertsolaritza hitzaren ideologia jakin baten isla dela argudiatuz (Zulaika 1990: 239).
|
|
|
Gizonezkoen
|
hitza
eta emakumezkoen isiltasuna erlazionatuta eta lotuta ikusten baditugu, bertsolaritzaren garapena bi indar horien artean etengabe osatzen, eratzen eta egokitzen ari den gorputz gisa irudika dezakegu. Hitzaren eta isiltasunaren arteko hori izan genuke aztergai.
|
|
|
Gizonezkoen hitza eta emakumezkoen isiltasuna erlazionatuta eta lotuta ikusten baditugu, bertsolaritzaren garapena bi indar horien artean etengabe osatzen, eratzen eta egokitzen ari den gorputz gisa irudika dezakegu.
|
Hitzaren
eta isiltasunaren arteko hori izan genuke aztergai. Maialen Lujanbiok bertsolaritzaren garapena zuhaitzaren azala zartatzen duen bultzada edo indar gisa irudikatu du (2018).
|
|
2020
|
|
|
‘Historia ez da ikusten, asmatu egiten da’, in Kepa Korta eta Jesus Mari Larrazabal (argk.): Gogoz,
|
hitzez
eta egitez. Pello Huiziri eskainitako lanak.
|
|
|
Ez dugu ukatzen[...] biolentzia politiko armatu jakin baten alde gaudenik. [...]
|
Hitzen
eta bake bidezko protesten mintzoari uko egiten dionari indarraren eta bortxaren errekurtsoak baino ez zaizkio gelditzen. (78 or.)
|
|
|
Osotasun zatiezina, gizartearen azken atomoa omen da indibiduoa. Baina norbanakorik ez da zatiketarik gabe, bikoizketarik gabe, ez gara guztiz gure
|
hitzen
eta hizkuntzaren jabe, ez gara guretzako transparenteak, gardenak. Bestea hasieratik dago gure bizitza psikikoan.
|
|
|
Hegelek dioenez, erreala razionala da eta arrazoimena erreala, bat datoz
|
hitzak
eta gauzak, hizkuntza eta mundua. ‘Zaldi’ kontzeptuari ez zaio zaldi enpirikoaren funtsaren ezer falta.
|
|
|
Kooperatibetan, halakoak nahi zituen pertsonak, langile bazkideak: jakinaren gainean hitz egiten duten eta emandako hitzaren jabe diren herrikideak; pertsonen arteko harremanak (hartu eta emanak) arautzen dituzten auziak ezagutu, eztabaidatu, ebatzi, betearazi eta zaintzeko beren
|
hitzaren
eta lanaren jabe direnak; hitza hartu eta betetzen duten pertsona erantzuleak.
|
|
|
Demokrazia (demos, auzoa) ekonomiaren arloan (okovopia, etxearen arautzea) burubideratzeak iradokitzen digu
|
hitza
eta lana, auzoa (hitzaren jabe izatea) eta lantegia (bere lanaren jabe izatea) elkarrekin eskutik datozela. Hitzaren eta lanaren jabe izate horretan, ostera ere burujabetzaren nozio argia ageri da; alegia, askea izatea eta erantzulea izatea eskutik datoz Arizmendiarrietaren pentsamenduan. xx. mendean zehar, Legearen eta Bortxaren artean kulunkatu dira zera bakar batean (subiranoa, nazioa, proletarioa, nagusia) sinetsita aritu direnak, gertakizun baten zain (iraultza, hasiera absolutua, gertakizun fundatzailea), baina Arizmendiarrietak hitzaren eta lanaren jabetzan zekusan herrikidea.
|
|
|
Demokrazia (demos, auzoa) ekonomiaren arloan (okovopia, etxearen arautzea) burubideratzeak iradokitzen digu hitza eta lana, auzoa (hitzaren jabe izatea) eta lantegia (bere lanaren jabe izatea) elkarrekin eskutik datozela.
|
Hitzaren
eta lanaren jabe izate horretan, ostera ere burujabetzaren nozio argia ageri da; alegia, askea izatea eta erantzulea izatea eskutik datoz Arizmendiarrietaren pentsamenduan. xx. mendean zehar, Legearen eta Bortxaren artean kulunkatu dira zera bakar batean (subiranoa, nazioa, proletarioa, nagusia) sinetsita aritu direnak, gertakizun baten zain (iraultza, hasiera absolutua, gertakizun fundatzailea),... Alde horretatik, aise igar daiteke Maritainen eragina.
|
|
|
Demokrazia (demos, auzoa) ekonomiaren arloan (okovopia, etxearen arautzea) burubideratzeak iradokitzen digu hitza eta lana, auzoa (hitzaren jabe izatea) eta lantegia (bere lanaren jabe izatea) elkarrekin eskutik datozela. ...horretan, ostera ere burujabetzaren nozio argia ageri da; alegia, askea izatea eta erantzulea izatea eskutik datoz Arizmendiarrietaren pentsamenduan. xx. mendean zehar, Legearen eta Bortxaren artean kulunkatu dira zera bakar batean (subiranoa, nazioa, proletarioa, nagusia) sinetsita aritu direnak, gertakizun baten zain (iraultza, hasiera absolutua, gertakizun fundatzailea), baina Arizmendiarrietak
|
hitzaren
eta lanaren jabetzan zekusan herrikidea. Alde horretatik, aise igar daiteke Maritainen eragina.
|
|
2021
|
|
|
Erabaki guztiak ez dira kritikoak, baina zein ote da erabakitzeko irizpiderik edo kriteriorik egokiena? Krisi
|
hitza
eta kriterio hitza ere erro beretik datoz; krisia eta pentsamendua sendo lotzen zaizkigu, beraz. Zerk gidatzen nau?
|
|
|
Halakoetan irakurleari" tori nik idatzitako artikulua" edo" tori nire hausnarketa" esaten zaiola iruditu arren, ni haur argentinarren" toma" horrekin askoz identifikatuago sentitzen naiz. Idatzi ditudan pieza guztietan hizkuntza gaietan lanean ari den jende ugariren
|
hitzak
eta jakintzak jaso ditudalako. Aurretik aritu izan direnen (aitzindariak eta ondorengoak) ezagupenak ekarri ditudalako.
|
|
2022
|
|
|
Arendten ustez, arlo soziala sortzeak espazio publikoaren gainbeherara garamatza. Alor sozialaren eraikuntzarekin, botereak gizakia gizartearen baitan desagerrarazten du eta horren inguruko erabakiak hartzen ditu bere askatasuna,
|
hitza
eta ekintza ahaztuz. Politika ez da jada berdinen arteko interakziorako espazioa, non pertsonek aske izateko gaitasuna adieraz dezaketen.
|
|
|
Irailaren 22an izan zen Eusko Legebiltzarrean politika orokorreko osoko bilkura.
|
Hitz
eta pitz aritu baziren ere, hurrengo eguneko titularrak zein kontzeptu azpimarratu ados azaldu ziren: " herri akordioak".
|
|
|
Gehiegi zen alabaina, Euskal Herrian zegoen gauza,
|
hitz
eta gertakari batzuen estaltzeko jaidura amankomun hori: irudi eta ohorea mantentzeko, klandestinitatean jarduten genuen.
|