|
2010
|
|
|
Hizkuntzaren bilakaera hurbiletik jarraitu beharra dago,
|
hitz
eta adierazmolde berriak ezagutzeko, arauak zenbateraino betetzen edo urratzen diren jakiteko, eta arauak hori guztia ezagututa finkatzeko, eta baita hizkuntzaren erabilera sakonago ezagutzeko, gramatika edo estilistika aldetik, erregistro desberdinen ezaugarriak aztertzeko edo ikuspegi soziolinguistikotik ikertzeko nahiz edukien ideologia, historia, etab. aztertzeko.
|
|
|
hotsa,
|
hitzak
eta hizkuntzak
|
|
2013
|
|
|
etzi, maiatzaren 9an, Pello Esnalek eta Nikolas Zendoiak Basarri.
|
Hitza
eta itzala hitzaldia emango dute. Arratsaldeko 19:00etan izango da, Sanz Enea Kultur Etxean.
|
|
|
Larunbatean, berriz, arratsaldeko 17:30ean, Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuorde den Patxi Baztarrika jaunaren mintzaldia izan zen herriko eskoletan, euskararen gaur egungo egoerari buruz Hegoaldean, Nafarroan eta Iparraldean.
|
Hitzez
eta irudiz antolaturiko mintzaldi bikain, sakon, argi eta ederra izan zen, ezbairik gabe. Eskolako aretoan bildu ziren entzuleek gozatu zuten.
|
|
2015
|
|
|
Haatik, ahoskera da hiztun batek hizkuntza gaitasunaz ematen duen lehen itxura. Ulrike Rindal hizkuntzalari norvegiarraren
|
hitzak
eta kezkak gogora ekarri ditu Oñederrak. Izan ere, Rindalek kritikatzen du ahoskera ez dela hizkuntz irakasleen ebaluazio protokoloetan edo prestakuntza curriculumetan agertzen.
|
|
2016
|
|
|
Batetik, Euskaltzaindiaren bermea, hiztegian ageri diren formen eraketaren inguruan. Eta gero beste kontu bat, beharbada garrantzitsuena, gure ganbera legegileetan erabiltzen diren
|
hitzak
eta esamoldeak modu bateratuan erabiltzeak segurtasuna ekarriko die euskaraz diharduten hedabideei. Eta hedabideok darabiltzaten hitz eta esamolde horiek gizarteari arian arian ezagutaraztea gizarte osoari.
|
|
|
Eta gero beste kontu bat, beharbada garrantzitsuena, gure ganbera legegileetan erabiltzen diren hitzak eta esamoldeak modu bateratuan erabiltzeak segurtasuna ekarriko die euskaraz diharduten hedabideei. Eta hedabideok darabiltzaten
|
hitz
eta esamolde horiek gizarteari arian arian ezagutaraztea gizarte osoari.
|
|
|
Ondoren, Xabier Paya Donostia 2016ko kultur programaren zuzendariak hartu du
|
hitza
eta ikerlana Udalaren aurtengo perspektiba berezian kokatu du, hots, Donostia 2016 proiektuaren barne. Pozik agertu da Paya lortutako emaitzarekin:
|
|
2017
|
|
|
Hiztegiak 1.754
|
hitz
eta esamolderen lan corpusa landu du, eta hortik Hiztegiak 1.438 sarrera jaso ditu euskaratik gaztelaniara, eta 1.409 gaztelaniatik euskarara.
|
|
|
Hortik aurrera, 4.343 sarrera elebidun atera ziren, zeinak abiapuntu gisa erabili ziren Oinarrizko hiztegi juridiko parlamentarioa sortzeko beharrezko adostasunak iristeko.Lan metodologiaren oinarria adostasuna izan da, erakunde bakoitzaren hitz esklusiboak errespetatuz eta erakunde legegileek partekatzen dituzten sarrerentzako erabilera normalizatua iritsiz. Era horretan, 1.754
|
hitz
eta esamolderen lan corpusa erabili da, eta hortik Hiztegiak 1.438 sarrera jaso ditu euskaratik gaztelaniara, eta 1.409 gaztelaniatik euskarara.Dokumentua Euskaltzaindiaren Osoko bilkurak onetsi du, zeinaren helburuen artean euskararen normalizazioa dagoen.Gaur aurkeztu den argitalpenak erakunde legegileetako lehendakarien konpromiso eta asmoen adierazpena ere badakar. Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko lehendakariak, Ainhoa Aznárez Nafarroako Parlamentuko lehendakariak, Pedro Elósegui Arabako batzar nagusietako lehendakariak, Ana Otadui Bizkaiko batzar nagusietako lehendakariak eta Eider Mendoza Gipuzkoako batzar nagusietako lehendakariak egindako bateratze lanaren balioa nabarmentzeaz gain, adierazi dute hiztegi hau dela, oinarri on bat etorkizunean euskaraz sortuko diren termino juridiko parlamentario berriak finkatzeko?, eta nahiko lukete, erabilgarria izatea, ez soilik gure ganberetako zerbitzu eta kideentzat, baita profesionalentzat eta, azken batean, herritar guztientzat ere?. Halaber, adierazpen honetan eskerrak eman dizkiote Euskaltzaindiari, aitortza txiki bat ere egin diotela, esan dutenez,. Euskaltzaindiaren laguntza eta babesa ezinbestekoak baitira horrelako lanetarako?. Dokumentua sinatu da ekitaldian zehar eta Andres Urrutia euskaltzainburuari eman zaio, bost erakunde legegileen euskararekiko hitzarmenaren adierazgarri gisa.Eusko Legebiltzarreko lehendakariak, Bakartxo Tejeriak, bere hitzetan aitortu du Oinarrizko hiztegi juridiko parlamentarioarekin, beste aurrerapauso bat?
|
|
|
1.754
|
hitz
eta esamolderen lan corpusa landu du lantaldeak, eta hortik Hiztegiak 1.438 sarrera jaso ditu euskaratik gaztelaniara, eta 1.409 gaztelaniatik euskarara.
|
|
|
Ainhoa Aznarezek eman dio hasiera ekitaldiari. Sarrera hitzaldian goraipatu egin du Euskaltzaindiak bere ibilbidean egindako, zaintza lana, baita ikerketa eta lege gramatikalen garapenean eginiko esfortzua, eta eskerrak eman dizkio Akademiari?
|
hitz
eta enuntziatuak biltzeko lan zehatza dagoelako gaur plazaratzen dugun hiztegi parlamentarioaren azpian?. Ildo beretik,, hizkuntzaren bitartez gure kultura sendotzen lagunduko duten, elkarlan gehiago sustatzera animatu ditu aurkezpenera hurbildu direnak; lehendakariak agerian jarri du Nafarroako Parlamentuak konpromisoa daukala, hizkuntza aniztasunaren errespetuaren alde, halaxe eskatzen baitu Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutunak, bereizkeriarik ezaren printzipioan oinarrituta?. Hain zuzen,, hizkuntza gutxituetako hiztunen eskubideak babestera?
|
|
|
Lan metodologiaren oinarria adostasuna izan da, erakunde bakoitzaren hitz esklusiboak errespetatuz eta erakunde legegileek partekatzen dituzten sarrerentzako erabilera normalizatua iritsiz. Era horretan, 1.754
|
hitz
eta esamolderen lan corpusa erabili da, eta hortik Hiztegiak 1.438 sarrera jaso ditu euskaratik gaztelaniara, eta 1.409 gaztelaniatik euskarara", zehaztu du batzorde teknikoaren koordinatzaileak.
|
|
|
250 mapaz osaturiko liburuki berrian lexikoa da landutako arloa eta zenbait esparrutako
|
hitzak
eta esamoldeak jasotzen dira. Baserriko lanabes batzuen izenak bildu dira (sega potoak, eskuareak, segak...), eta arlo bat baino gehiagotako prozesu eta langintzei buruzko informazioa ere ageri da (ardogintza, ogia eta bizkotxoa, lixiba, artilea eta lihoa...).
|
|
|
Ez gara errepresentanteak, baina sustapenean laguntzen diogu sortzaileari eta eskaintzaren beri ematen diogu dinamizatzaileari.Azken lau urteotan, beste Elkarte batzuekin dituzuen hartu emanak sendotu dituzue. Erakunde eta elkarteekin harremana izatea funtsezkoa da. Gaur egun, Donostia Kulturarekin, esaterako, Poesia orduak, Literaktum, Beste
|
hitzak
eta Irakurle talde digitala bezalako ekimenak ditugu elkarlanean. Horrez gain, Idazleak ikastetxeetan programa Nafarroara ere zabaldu da.
|
|
2018
|
|
|
Bilbon aurkeztu da, gaur, Euskararen Herri Hizkeren Atlasaren (EHHA) bederatzigarren liburukia, eta horrekin batera argitaratu den CDa. Aurrekoak bezala, Laboral Kutxaren babesarekin argitaratu du Euskaltzaindiak lan mardul, zabal eta aberats hau.262 mapaz osaturiko liburuki berrian, besteak beste, giza gorputzarekin, janzkerarekin, norberaren apainketarekin, sexualitatearekin eta haurtzaroarekin zerikusia duen lexikoa landu da eta zernahi esparrutako
|
hitzak
eta esamoldeak jaso dira. Batetik, giza gorputzarekin lotutako izenak bildu dira (betazala, ezpainak, altzoa, giltzurrunak, muina...).
|
|
|
Laborantzako lanabes asko ere landu dira liburu honetan. Liburukiaren bigarren partean gramatika kategoria oinarrizko batzuk eta aditzaren inguruko zenbait alderdi, bereziki sintaxiari dagozkionak, landu dira. Zortzigarren liburukian (2017) 250 mapa argitaratzen dira, eta lexikoaren arloa lantzen da, batez ere, esparru desberdinetako
|
hitzak
eta esamoldeak jasotzen direla. Alde batetik, baserriko zenbait lanabesen izenak bildu dira liburuki honetan (sega potoak, eskubareak, segak...); bestalde, arlo desberdinetako prozesu eta langintzei buruzko informazio baliagarria ere ageri da (ardogintza, ogia eta bizkotxoa, lixiba, artilea eta lihoa...), eta nola ez, prozesu hauekin guztiekin loturiko lexikoa ere jasotzen da zortzigarren ale honetan.OHARRA:
|
|
|
262 mapaz osaturiko liburuki berri honetan, besteak beste, giza gorputzarekin, janzkerarekin, norberaren buruaren apainketarekin, sexualitatearekin eta haurtzaroarekinzerikusia duten zernahi
|
hitz
eta esamolde jaso dira.
|
|
|
Ñabarduren errespetuaren denbora etorri da. Zenbait aldiz aipatu ote dit Xarles Videgain Baionako euskaltzainak
|
hitz
eta erran molde ezberdinen aukera, gauza bera edo egoera bera adierazteko. Hau, izatekotz Zuberoan erraiten da...
|
|
|
Inguruko beste hizkuntza batzuen estandarizazio prozesuei erreparatu zitzaien bazkalostean, zehatzago esanda, galegoak, katalanak eta frisierak egin duten bideari, eta haien osteko hitzaldi motzek bizitu zuten arratsaldea. Asier Larrinagak, EiTBren izenean, ikus entzunezko lan bat aurkeztu zuen jendaurrean, telebistako eta irratiko aurkezleen
|
hitzez
eta iritziez osatua. Praktikatik heldu zioten denek gaiari, albistegi nahiz kirol transmisioetatik hasi, kaleko lekukotzak bildu eta arlo guztietan sortzen diren ertzak erakutsi nahiz.
|
|
2019
|
|
|
Ahoskera irakasteko baliabideek ez dute izan behar ziurrenik gramatika edo hiztegia irakasteko erabiltzen diren berak. Pentsa dezagun nola bereganatzen dituzten haurrek zein erraz,
|
hitzak
eta are hotsak ere baino lehenago, hizkuntzaren prosodia, doinuak, erritmoak... Negarrez, imitatuz, jolasean...?
|
|
|
Azpimarragarriak izan dira, halaber, Euskara eta itzulpen literarioak eremu garaikideanatalean, Mari Jose Olaziregi euskaltzain urgazle eta EHUko irakaslearen
|
hitzak
eta adibideak. Olaziregik giltzarritzat jo du eleaniztasuna, sorkuntzan, banaketan eta harreran.
|
|
|
Laboral Kutxak babesten duen Euskararen Herri Hizkeren Atlasaren (#EHHA) materialekin egin da erakusketa, euskaldun eta erdaldunei zuzendua dagoena. Zentzumenak baliatuz, euskararen
|
hitz
eta hotsekin jolastu, ikasi eta entretenitu ahal izango du bisitariak: lau joko, puzzle bat, 54 mapa interaktibo, herritarren ahotsak?
|
|
|
Euskara Ibiltaria 2015 urtean EHHAtik sortu zen erakusketa da, baina Arrantzaleen Museoan aurkeztu denak zerikusi txikia du orduko hartan egin zen proiektuarekin; erakusketa eraberritu eta interaktiboa da Bermeon erakusten dena, material berriz osatutakoa eta bisitariaren parte hartze zuzena sustatzen duena. Zentzumenak baliatuz, euskararen
|
hitz
eta hotsekin jolastu, ikasi eta entretenitu ahal izango du bisitariak. Erakusketa honetan, euskara entzun egin daiteke, irakur daiteke, uki daiteke eta usaindu egin daiteke?, esan du Xarles Videgain Herri Hizkeren Atlasaren arduradunak.
|
|
2020
|
|
|
Koronabirusaren oinarrizko lexikoa ere plazaratu berri dute bi erakundeok, egunotan hizpide nagusia bihurtu den gaitzaren inguruko
|
hitz
eta termino oinarrizkoenak biltzen dituena. Lexikoa Euskaltzaindiaren eta UZEIren webguneetan dago eskuragarri.
|
|
2021
|
|
|
XXI. mendeko beharrei erantzuteko, baina, Lexikoaren Behatokia abian jarri zuen Euskaltzaindiak 2008an, hizkuntzaren bilakaera hurbiletik jarraitu beharra baitago,
|
hitz
eta adierazmolde berriak ezagutzeko, arauak zenbateraino betetzen edo urratzen diren jakiteko eta, hori guztia ezagututa, arauak finkatzeko, bai eta hizkuntzaren erabilera sakonago ezagutzeko, gramatika edo estilistika aldetik, erregistroen ezaugarriak aztertzeko edo ikuspegi soziolinguistikotik ikertzeko nahiz edukien ideologia, historia eta abar aztertzeko.
|