|
2000
|
|
|
Izendapen hauen bidez, liburuaren hasieran azpimarratzen duen ideiari erreferentzia egiten dio: hasierako aipu batean,
|
hitzak
eta izenak zerbaiti eusteko beharraren ondorioz ezartzen ditugula aipatzen du. Hots, desorekaturikoa orekatzeko asmoarekin sortzen ditugun antolaketak direla.
|
|
|
Desioen hiri hau eraikitzeko Rikartek" estilo erraza eta eraginkorra" hautatu du: " Nere kezketako bat izan da hitzak soberan ez izatea, esaldi,
|
hitz
eta narrazio egokiak erabiltzea". (Elizondo, Edurne: Egunkaria VII) Gure ustetan, baita lortu ere.
|
|
|
Bilbo, parranda, rock & rolla, egunerokotasuna eta konpromisoa. " Liburuaren protagonistaren inguruan, gainera, ez da arrotza maitasuna, droga, polizia edota borroka armatua."(
|
Hitzak
eta ideiak 3) Hauek guztiek eleberriaren hezurdura osatuko lukete. Idazlearen iritziz," gai guztiek eszenografia osatzen dute, non pertsonaiak sartu eta ateratzen diren." (Arregi, Montse:
|
|
|
Bere berezkoak ditu askatasun eta justizia egarria ezagumen gutxikoa bada ere, XVI. mendeak ekarri zuen mundu eraberrituan jakintzak eta sineskeriak, handikien asmoak eta herri xehearen eguneroko epopeiak tupust egiten dute Bizkaiko kostaldean. (
|
Hitzak
eta ideiak 3)
|
|
|
Kapitain Trumoiren estiloko heroiak barregarri geratzen dira. (
|
Hitzak
eta ideiak 3)
|
|
|
.
|
Hitzak
eta ideiak
|
|
|
Honelako aipamen laburrak egunkari gehientsuenetan, eta bereziki argitaletxeek atonduriko aldizkarietan aurkitu ahal dira: Ereinkaria eta
|
Hitzak
eta ideiak. Bestalde, pixkanaka liburuen erreseinen kopurua ugarituz doala azpimarratzekoa da.
|
|
2001
|
|
|
Poesia gizarte honetan kontrajarpen bizarroan geratu da:
|
hitzaren
eta objetuaren arteko borrokan geratu da, bien arteko distantzia lotu nahiz. Eta hori da Sarrionandiak orain egiten duen galdera:
|
|
2002
|
|
|
Eta maisuaren esanak gogoan, desagertutako gorpu bat azaltzen zaigu eleberriaren hasieratik bertatik, eta gertakarien kontakizuna, hastapenetatik liluratzen gaituen irudiz eta argotaz bideratzen da.
|
Hitzak
eta ateraldi zorrotzak han hemenka barreiatuz, elkarrizketak modu bizian aurkeztuz, erritmo narratibo azkarra erdiesten du tradizio errealistenaren teknikak bere egiten dituen eleberri honek. Hortik, ikuspuntu behavioristaren gailentasuna, komunikabide desberdinetatik ateratako pasarteen transkripzio zuzena, edo plano narratiboen konbinaketa azkarra.
|
|
|
Gizonak ximin mailaz bereiz, irrifarra egiten ikasi omen zuen. Damurik, regre izugarria gerta izan da hogeigarren mende erdian, hor eta hemen" Egizu irrifarra, arren" errana k
|
hitzez
eta idatziz erruz zabaldu izan bait dituzte zeltiberlur eta ingurumenetan.
|
|
|
Kontaeren hizkuntzako errekurtsoak ere hortxe dirala; zera, entzuleak ipuina jakingarri joten dauan arren, esaleak kontateko daukana, modu atseginez garandu behar dauala; bada, ipuin entzuleari esatari mondagea ez jako gustoko. Areago, narrazino alkarrizketea, esaldi eginak, hots
|
hitzak
eta indartzaileak, egokitasunok ernagarri ta zirikatzaile izanik, entzulearen edo irakurlearen onuragin diralako.
|
|
2003
|
|
|
Baina, zorionez, bidelagun barri bat hurreratu jake eta eurakaz berbetan hasi. Jesus biztuaren
|
hitzak
eta ostatuko ogi zatitze harrigarriak argitu ta poztu egin deutsez gogo bihotzak; eta lehengo bizi-poza ta itxaropen argia eurakanaturik, ahal danik eta bizkorren bihurtzen dira Jerusalenera, gau ilunaren eta ezeren bildur barik, apostoluen artera, bidean entzun eta ostatuan ikusitakoaren barri emotera.
|
|
|
Ederzale izan zaitugu, eder erakusle berbaz eta musikaz: musikagile bati baino gehiagori eskaini deutsazuz hitzak (horra hor, esaterako, zeure herriko Andra Maria Antigoakoaren ereserkiarenak); behin, gitxienez be, zu zeu izan zinan
|
hitzen
eta doinuaren egile eta, hoba ez!, sari irabazle: 132 kantaren artean 6 aukeratu ziran Euskal Abestien III Jaialdian, eta 6 horreetariko bat, zeuk oso osorik asmautakoa:
|
|
|
Nere ustez, ohitura hau zuen herrietan ere ezaguna izango da; beharbada, kantuaren
|
hitzak
eta doinuak aldaketaren bat baino gehiago izango dituzte. Zeintzuk?
|
|
|
jatorra, hau da: esateko era aberatsa,
|
hitzak
eta esakerak ondo atondu ta horniduz.
|
|
2005
|
|
|
Narratzaile hori, oro har," Paddy" deritzon narratzaile autodiegetikoa da. Hala eta guztiz ere, batzuetan beste pertsonaiek hartuko dute
|
hitza
eta orduan narratzaile metadiegetikoa izango dugu. Bestetan, berriz," Paddyk" berak beste pertsonaia batzuen gorabeherak kontatzen dizkigu, oraingo honetan narratzaile homodiegetikoa dugula.
|
|
|
Nekez topatuko da irudimenezko eraikuntza arbitrariorik; euskararen lur mamintsutik ernea da horko hizkera. Sintaxi ederra du josia,
|
hitzetan
eta esamoldeetan aiutua eta ugaria da. Euskara ereduaren aldetik, oinarritua egonik, eredu landu osoago batera jotzen du.
|
|
|
Proposatzen du giristinoak zentroan biltzea, bainan Elizak baitaki gizonaren berri, beste aterabiderik ere proposatzen du. Meza ezinezkoa delarik Jainkoaren hitzaren elizkizuna dela, egokiena erraten dute, komunionearekin burura baiditake, Jainkoaren
|
hitzaz
eta Kristoren gorputzaz hazten direla denbora berean girixtinoak145 Bainan beste aterabide bat aurkitu arte baizik ez da hori bali izaten ahal. Gauza egokia, normala hauxe da:
|
|
2007
|
|
|
Latinaren eraginak,
|
hitz
eta atzizkietatik urrunago, morfosintaxia ere hartu zuen gutxi asko. Euskal morfologian latinaren egiturak ezagun dira, baina, Mitxelenaren ustez, egiturok beranduagokoak dira, erromaniko berantiarrekoak.
|
|
|
Kanpotik begiratuz gero, harrigarri dirudi euskarak zelan latinaren uholde kultuaren aurrean bizirik iraun duen, hizkuntza horretatik hainbesteko
|
hitz
eta egitura pila hartu ondoren. Agian latinaren eragin oldartsu horrek esplikatzen du bizirik irautea ere.
|
|
|
Antzeko kasu bat aipatzeko, ingelesarena ipini daiteke: germaniar hizkuntza bat izanik, frantsesaren bidez latin erromantze jatorriko zenbat gura
|
hitz
eta egitura erraztasun handiz beregandu baititu.
|
|
|
latinaz janaritu eta indartu egin zuen: bere sistema barruan egosi ziren jasoriko
|
hitz
eta egiturak, hizkuntzari indar berria emanik.
|
|
|
Nafarroako Foruan euskarazko
|
hitz
eta hitz kateak ere badira erromantzezko testuan txertaturik: on bazendu abaria, bazkari eskaintze formula bat, monasterioko abat nagusiari zuzendua; ozterate (oztera edo gudutaldera joate), erret bide (errege bide), girisellu zor eta ilunbe zor (zerga mota bi), etxajaun eta etxandra, gaitzes berme eta ones berme (gaitzaren eta onaren fiatzaile, bermatzaile).
|
|
2008
|
|
|
Egia esan behar badot, oraindino barrua ikutu ez eze astindu be egiten deust eleizkizun eder batzuen akorduak. Garizumako" Damu dot Jauna, bihotz guztitik Zu nahigabetu izana..." zirraragarria zan, adibidez, bai
|
hitzez
eta bai doinuz. Aste Santuko Pasinoko prozesinoa zelan ahaztu?
|
|
2011
|
|
|
Oraingoan ez duzu aurkituko literatura itzultzeko azken urteotan osatu dugun nolabaiteko euskera standar hori kostata osatu duguna eta egundoko merezimendua duena aurkituko. Euskalki bateko eta besteko
|
hitz
eta egiturez zipriztindua, oso lan polita, bitxia bezain interesgarria, egin zuen Andolinek itzulpen honekin.
|
|
2013
|
|
|
Bertsolaritza beste mundu bat zela definitzean, Manuel Lekuonak (1983) 147 gaineratu zuen bertsolariari era dialektikoan arrazoietan aritzea gustatzen zitzaiola. Amurizaren (1981) 148 aburuz, bertsolaritza dibertimendua da, ariketa bat, kirola,
|
hitzekin
eta hizkuntzarekin jolasean aritzen da bertsolaria. Gaur egun hedatuta dago pentsaera transmititzeko eta komunikatzeko bide bat dela.
|
|
2015
|
|
|
Kritiko literarioen aideplano konplexuaz eta beste zenbait arazo xelebrez... (girlatxe sozialistei dedikaturiko 3.000
|
hitz
eta piko). " Superabertzale Jones" ek sinatua zetorren baina Atxagarena dela esan dezakegu, gerora erabiliko zituen hainbat kontzeptu erresonantzia kaxarena, esaterako azaltzen zaizkigulako eta Etiopiari egiten zion erreferentziagatik.
|
|
|
Frantseseraz, esate baterako, zeinean hainbeste lerro izkribatu den, ezinezkoa litzateke, adibidez, adjetibo berri bat plazaratzea, edo testuratzea, hobeto esanda. Euskaraz, aldiz, arraultze prejitua egitea baino errazagoa da hizkera pertsonal bat erabiltzea, sekulan ibili ez diren
|
hitzek
eta formak hartuz, edota asmatuz. Ni neu, esate baterako, hutsune handi batetaz ohartu nintzen:
|
|
2017
|
|
|
Narratzaileak bi egoera psikikoren arteko gainbehera jasan du, bere sen onean egotetik eromen erabatekoan erortzera, alegia. Aurrenean, arrazoia lagun, ezagutza absolutua hots, azken
|
hitza
eta errealitatearen gaineko nagusigoa zeuzkan helburu; atzenean, mitoak kutsatuta, sineskeria onetsita eta fantasia absurdoaren menpean dirau. Baina arestiko argudioari jarraiki, Atxagak ez dizkigu bi egoera horiek aurkeztu beren arteko mugari zurrun euts diezaiogun, mugaren berezko lauso eta iragankorraz ohar gaitezen baizik.
|
|
2018
|
|
|
Gainera... suertez ere gertatu zen, gauza denak izan ziren erdi batera, orduantxe hartu nuela alogerean behargin moduan Edhen libanesa; mahats bilketa eta igarotzeetarako, mahats aihenei zotz hondarrak kentzen aritzeko, mahats azal ongarria mahastietan zabaltzeko, almendrei oskol kentzen egiteko... badakizue!, dauden hainbat eta hainbat esku beharretarako, txikikerietarako; eta ikusiaz batera esateko moduan, berarekin xarmatuta, burua galtzeraino esango nuke enamoratu zela. Orduz geroztik, ahoan
|
hitz
eta hots alai, txilin eta txalin!, txintxirrin bihurturik, gau eta egun ibili da baketan lanik egiten ere uzten izan ez diola; andrearen afanak morroiaren atzetik!. Ondo bete omen zizkion bai begiak mutilak; ez baitu beste inorentzat begirik izan.
|
|
2019
|
|
|
Indarkeria fisikoaz haratago dagoen abusua da haien aztergai nagusia, askoz ere sutilagoa den tratu txar emozionala, alegia. Tratu txar emozionaletan
|
hitzez
eta ekintzaz biktima deskalifikatu, umiliatu eta laidotzen da, eta indarkeria mota horren eragina biktimarengan kalte fisikoak bezain kaltegarri dira. Uste dena baino gehiagotan ematen da abusu emozionala, eta edozein giza harremanetan eman badaiteke ere, abusu emozionalen biktimak botere gutxien dutenak izaten dira, hots, haurrak eta emakumeak (M. T Loring 1994).
|
|
|
Benetan nahi ez duguna nahi izateko setakeria funsgabe hori.
|
Hitzen
eta begiraden, pentsamenduen, aurreikuspenen gerra zentzugabe hori: hau egingo du, hori pentsatuko du, zera usteko du, eta agian, beharbada, akaso...
|
|
2021
|
|
|
[...] Gauza bat da irudia interpretatzen ikastea eta beste bat da adierazpide multimodalak interpretatzen ikastea. Adierazpide multimodal bat irudia,
|
hitza
eta hotsa duen adierazpide bat da. Horretarako jakin behar duzu irudia interpretatzen, jakin behar duzu testu idatzia eta hitza interpretatzen, baina jakin behar duzu osagarritasuna interpretatzen ere.
|
|
|
Ikaslea ikas prozesuen erdigunean jarri eta horiekiko duten arduran ahaldundu behar dela egungo irakaskuntzaren printzipioetako bat da. Horren aurrean, ikasleei
|
hitza
eta erabakitzeko eskubidea murrizten zaiela uste du LIR1 ek. Dioenez, irakasleak zentroko ekimen eta proiektu desberdinak diseinatzen eta antolatzen aritzen dira eta, maiz, ez zaie iritzia galdetzen edota ez dira erabakien partaide egiten.
|
|
|
Gauza bat da irudia interpretatzen ikastea eta beste bat da adierazpide multimodalak interpretatzen ikastea. Adierazpide multimodal bat da irudia,
|
hitza
eta hotsa duen adierazpide bat. Horretarako jakin behar duzu irudia interpretatzen, jakin behar duzu testu idatzia eta hitza interpretatzen eta jakin behar duzu osagarritasuna interpretatzen eta, orduan, hirugarren adar bat sartzen da, osagarritasunarena, ez baita gauza bera irudi bat interpretatzea, testu bat interpretatzea edo biek harremanetan osatzen dutena, ezta?
|
|
|
Eraldaketa ez dugu hutsetik egingo. Testua hor izango duzue, baina gako diren
|
hitzak
eta esaldi zenbait ezabatu dizkiot. Falta diren hitzak gehituz osatu duzue, horrela, ipuinaren zuen bertsioa.
|
|
|
Hainbat mikroipuin irakurriko ditugu, baita sortu ere:
|
hitza
eta testua manipulatuz, sormenean trebatuko gara. Gainera, duten mezuaren arabera, tonu bat eta erritmo bat ematen ikasiko dugu, mezua hobeto transmititzeko.
|