|
2000
|
|
|
Eta erran zidan: ‘Horrela bada, hobe, zeren pentsatu, bertzenaz, zer gertatu izan zaion hainbat amoranteri, eta nola egin duten haietarik anitzek fin gaitza, elkarri eman
|
hitza
bietarik batek bete izan ez duelako, edo bertze zerbaitegatik; zeren, honegatik ez denean, hargatik da, eta gaurko hitza biharko zurubia da, nondik eror baitzaitezke eta hauts baitezakezu burua, edo oroitu bertzela zer gertatu zitzaien Calisto eta Melibeari... ’"
|
|
2003
|
|
|
–Izugarri motza omen da tratuan. Ez omen da gauza auzoko eta ezagunekin
|
hitz
bi jarraian egiteko, eta igogailuan norbaitekin tokatzen denean txistua jotzen hasten omen da isilka, benetako piezak, pianorako idatzitako lan zailak esate baterako, eta baita lan sinfonikoak ere. Auzokoek kontatzen dutenez, hirugarren solairuan bizi delarik, pieza maiz bere ederrenean utzita ateratzen omen da, ezer esan gabe.
|
|
|
Arratsetan askotan, ilunabarrean, etxetik atera eta malekoitik itzulia egiten omen zuten, emakumea aurretik eta senarra atzetik, jeneralean elkarri hitzik egin gabe baina bakean, seme alabarik gabeko bikoteak ibiltzen diren tankeran. Eta inoiz elkarrekin
|
hitz
bi trukatu ondoren, nekaturik edo, esertzen zirenean, itsasoari begira geratzen omen ziren pasealekuan dauden harrizko eserlekuetan jesarrita, eta han egoten omen ziren nor bere aldetik olatuen kontaduria egiten, hitzik egin gabe baina bakean, itsasoaren ikusmirak eskaintzen dituen egiteko lasaigarrietan murgildurik.
|
|
2004
|
|
|
Zuk uxatu dituzu nire inguruko mamu guztiak, zurekin aurkitu dut behar nuen oreka eta segurtasuna.
|
Hitz
bitan, seduziturik naukazu. Jode, Aitor, dena esaten ari natzaizu, eta zuk ez didazu deus ere esaten.
|
|
2005
|
|
|
Eta atea egiten jarraitu zuen aitite Julianek, eta inskripzioak jarri zizkion ertzetan, latinez gehienak. Eta atearen erdi erdian
|
hitz
bi grabatu zituen, edonondik ikusteko modukoak, letra handiz. Eta hitzak ziren:
|
|
2006
|
|
|
Ondoren esan duena terminologia zientifikoarekin jantzi eta, hitz teknikoak boxeorako eskularrutzat hartuta, bi emakumeon sabeletan ukabilkadak ematen hasi da.
|
Hitz
bitan, medikuak esan die kalean galdu aurretik ziurrenez Luisari jada zerbait gertatzen zitzaiola buruan, eta horrela, bat batean egin diola eztanda. Aurretik zerbait antzeman izan baliote, beste kontu bat izango zela.
|
|
|
–Badakit zoratuta gaudela esango duzula, –esan dio kafetegian mahai batean eseri ostean– Oso kontu luzea da dena azaltzeko, baina,
|
hitz
bitan esateko, ama itsasoa ikustera eraman nahi dugu. Ospitaletik atera eta itsaso aurrera eraman.
|
|
2009
|
|
|
|
Hitz
bi garaiaz eta giroaz
|
|
|
Baina gu han geunden bitartean jende asko lekualdatu zuten. Gero jakin genuen hori,
|
hitz
bitan, itsasora botatzea zela, edo fusilatzea. Guk uste genuen torturaren ondotik toki zehatz batzuetara eramaten zituztela presoak.
|
|
2010
|
|
|
eta non, geure bilakaeraren azken mailan, oina ezarriko dugun, han gizarte solidario bat aurkitzeko, armarik gabekoa, landarejalea, animaliak anai arrebatzat hartuko dituena, frantziskotarra naiz, azken batean, ez ahaztu!?, aberetasunaren inertziak gaindituta: kristaua eta komunista,
|
hitz
bitan?
|
|
|
Gertaeren sekuentzia probidentzialari. Erlijioan maiz bilatzen diren kontsolagarriei,
|
hitz
bitan?; edo: –Jainkoa baieztatu eta Jainkoari eutsi, Troiaren eta Kartagoren hondamendian.
|
|
|
Hizketa gaietan ere, futbola eta neska kontua izaten zen nagusi, nik purrustada bat botatzen nien arte, eta orduan politikaren bidetik joaten zen solasa, dela koiunturaren analisia egiteko tematuta zegoelako baten bat, dela besteren batek jaso berri zituen kontsignak inguruan zabaldu nahi zituelako.
|
Hitz
bitan esanda: gutarrek beti zeukaten tokia lagunarte hartan, eta Felixinek gutarra izan nahi zuen nonbait.
|
|
|
Gertaeren sekuentzia probidentzialari. Erlijioan maiz bilatzen diren kontsolagarriei,
|
hitz
bitan"; edo: " Jainkoa baieztatu eta Jainkoari eutsi, Troiaren eta Kartagoren hondamendian.
|
|
|
esango dizut aurrerago zer eta nola... —, baina, zuk ez bezala, sinetsia nago utopia ere lur bat dela, nora mailaz maila hurbildu —kibbutzetako esperientzia mugarri bat da, utopiaren haragitzerako bidean— eta non, geure bilakaeraren azken mailan, oina ezarriko dugun, han gizarte solidario bat aurkitzeko, armarik gabekoa, landarejalea, animaliak anai arrebatzat hartuko dituena —frantziskotarra naiz, azken batean, ez ahaztu! —, aberetasunaren inertziak gaindituta: kristaua eta komunista,
|
hitz
bitan...
|
|
2011
|
|
|
deitzen zaio zientzia politikoetan efektu honi).
|
Hitz
bitan: zenbat eta demokrazia gutxiago, orduan eta independentzia zaletasun handiagoa (Albert Hirschman ek, voice exit?
|
|
|
Gosaldu ondoren, zortziak laurden gutxitako autobusa eta hogeita bost edo hogeita hamabost minutuan lantokian. Hamar hogei minutu bazituen lantegi aurrean egoteko, lankideekin
|
hitz
bi egin eta bulego sarrerako beiran bere irudiari begiratzeko. Beti zuzen izan ohi zuen gorbatari alferrikako azken ukitua eman, bulegoan sartu, eta bere aulkian eseri.
|
|
2012
|
|
|
–Bai, saldu egin nuen aspaldi, baina gauza hauek ezin dira
|
hitz
bitan azaldu, lagunari sorbaldetan eskuak jarriz, begirada solemnez esan zion?: Fran, zu orain ez zoaz inora, nire etxera ez bada.
|
|
|
–Sei hilabeterako kartzelaldia, hasieran bigarren graduan eta laster hirugarrenean.
|
Hitz
bitan: kartzela ez zuen zapaldu ere egin.
|
|
|
Beste ikuspegi batetik, baina aldakortasun horrekin zeharo loturik, esan liteke kontzientziaren zalantza dela Hamleten drama. Eta kontzientzia
|
hitza
bietara hartu behar da hor: oharmena, batetik (objektiboaren eta subjektiboaren arteko lotura), eta zentzu morala, bestetik (norberaren jokabidearen barne epailea).
|
|
2013
|
|
|
Ehunka eta milioika, edo askotxo behintzat.
|
Hitzak
bi alde dauzka beti, iruntzia ere bai, eta jaiotzen dira ezpainetatik amilduz, zerbait aitortu nahian bezala, zerbait aipatu nahian ahapetik, beste norbaiten bihotzaren handitasuna, kantua, gose gizalditakoa. –Hitzak behar dira txoriak egon daitezen?, dio Versusek, eta eskuak uzten ditu hegan, negarrez, aingeru fierrak balira legez.
|
|
|
Irakurri dudan guztia kontuan harturik, erabat sinetsita nago oso oso zabalduta dagoela benetan, giza izaerak horretarako joera berezia duela, eta oso gutxi direla halako edo holako nolakotasuna dela kausa (benetakoa zein irudimenezkoa izan) buru atsegintasunezko sentimendu bat gordetzen ez dutenak. Hantustea eta harrotasuna ez dira gauza bera,
|
hitz
biok askotan sinonimotzat erabiltzen diren arren. Pertsona bat harroa izan daiteke handinahia izan gabe.
|
|
2014
|
|
|
Gerra aurrean Alemaniaren alderako intelektual frantsesen miresmena eta hurbiltasun esajeratua zena (Micheletentzat Alemania, cette grande soeur de la France? zen; Victor Hugoren
|
hitzetan
bi herriak anaiak ziren; E. Quineti halaber bi herrien arteko gerra bat, gerra zibila, litzatekeela eta pentsaezina iruditzen zitzaion hogeita hamar urte lehenago), gerrarekin bi herrien zeharoko oposizioa bihurtu da.
|
|
|
Adierazpen eta aztarna bilduma ederra zuten, baina ilunpean jarraitzen zuten.
|
Hitz
bitan: ez zuten Ainhoa aurkitu.
|
|
2015
|
|
|
Modu nahasi samarrean, atal bakoitzean bestelako hitzak ere eransten ari delako, baina gutxi gorabeherako ordena batekin antolatuta. Hala, kapitain zaharrak jakin du atea ri haustür esaten diotela islandiarrek, eta pareta
|
hitza
bi modutara bereizten dutela, horizontala edo bertikala bada: balken eta sparren.
|
|
|
Hortaz, hasten zara asuntoari bueltak ematen eta egun batean aspertu egiten zara hainbeste teatrokeriarekin.
|
Hitz
bitan, eszeptiko bihurtzen zara, eta paso egiten diozu sexuari, erabakitzen duzu fikzioan murgiltzekotan interesgarriagoa dela Dashiell Hammetten edozein nobela. Ez dut inor eskandalizatu nahi, baina, gezurra badirudi ere, gure planeta hau larrutero birtualez eta Xerezade anorgasmikoz beteta dago.
|
|
|
|
Hitz
bi gustora egin ditzagun
|
|
|
Baina, oro har, eta integrazio helburu partzial horretan ere, zenbait zailtasun antzematen dizkiot nazionalismo mota honi.
|
Hitz
bitan laburtzeko, sentimendua falta duela esango nuke, eta hori beharrezkoa da nazionalismoan, horregatik esan dugu, teorian ukatu arren, praktikan sentimendua bilatzen duten lotura etnikokulturalak erabiltzen direla. A. D. Smithek dioenez, etnohistoriarik ez duen herriak, sortu egin behar du, iraungo badu; bestela, nazio lokarriak sendotzeko baliabide barik geratuko da eta (1997 b:
|
|
|
Ezagun zituen, hain zuzen, Iparraldean orduko egindako proposamenak (beherago erakutsiko dira), eta bereganatu egin zituen haietako asko.
|
Hitz
bitan esateko, c eta qu baztertu eta z eta k hobetsi zituen; g eta gu bereizi beharrean, beti g erabiltzea erabaki zuen, eta berak, bere kabuz, hots bustietan tileta erabiltzea proposatu zuen: ñ bezala, l eta t, eta baita s ere gaurko x adierazteko.
|
|
|
bazuen ezagutza zabala, euskararen eta Euskal Herriaren bilakaera ikertuak zituen, euskarak beste hizkuntza batzuekin izan ditzakeen ahaidetasunak aztertuak zituen, euskal literatura gertutik ezagutzen zuen, mundu zabaleko hizkuntzalaritzan egindako aurrerapenen berri bazuen, eta berak ere bere ekarriak eginak zituen...
|
Hitz
bitan esateko, premia ordu hartan behar zen laguna suertatu zen Euskal Herrian. Halaxe ikusi zuen Euskaltzaindiak, eta haren gain utzi zuen erantzukizuna.
|
|
|
n > r egin da Landucciren hiztegian ondorengo
|
hitz
biotan: lucariquea, lukainka?
|
|
|
|
Hitz
bitan esan bagenu Haur besoetakoa zer iruditu zaigun, honela esanen
|
|
|
horien esanahia gogoratzen lagunduko dizu. Sei
|
hitzeko
bi multzo daude, bakoitza kutxa batean:
|
|
|
Poli (asko) eta nomós (zati) dira
|
hitzaren
bi osagaiak. Horiez gain, monomio, binomio eta
|
|
2016
|
|
|
Bukatzeko,
|
hitz
bi esan behar ditut.
|
|
|
Erraza litzateke hala suertatzea, gizaseme itxurazkoak baino ugariago dira halakoak, eta Alsinaren trantzea ulergarria litzaiguke guztiz; baina eman dezagun ezetz: berritsua, bada gizona, hori ikusia dugu eta nahita ere luke ukatu; baina horrez gain izan liteke gizon eder, segail, dotore, garai, aurpegi ondo ebaki eta ile sarri perfekzioz moztutakoaren jabea;
|
hitz
bitan esanda, erabateko galaia; horrek ez du esan nahi Alsinaren begiko gertatu behar duenik, arrazoi franko izan ditzake edozeinek beste norbait begitan hartzeko: haren itxura, hizkera, jarrera, usaina...
|
|
2017
|
|
|
Ez dira izan halako gordinkeri zerak ere, eta esatekoak baino isiltzeko hobe direnak behin baino gehiagotan bota ditudan honek ez nuke lotsarik izan behar horiek errepikatzen; dena den, ez da beharrezkoa ere:
|
hitz
bitan esateko, gizonezkoek neska gazteei oparitzen dizkieten hitzezko lore laztanak. Gauza batek aztoratzen ninduen batez ere haiek denak aditzean, gauza batek sumintzen eta neure onetik ateratzen:
|
|
|
|
Hitz
bi
|
|
|
|
HITZ
BI
|
|
|
Lazarraga eta Gamiz horren adibide. Gaur egun ere izenaren eskuinean agertzen da gutxienez ere honako
|
hitz
bi hauetan mendebaletik kanpora: erdibitu eta ordubiak.
|
|
|
5 Lexikoa.
|
Hitz
bi nabarmenduko ditut: antxintxika, lasterka?
|
|
|
Bizkaiko sartaldean beste euskal
|
hitz
bitan ere gertatzen da: akar, aker?
|
|
|
–Tira... bai, ados, milesker, esan nien biei aldi berean, nire begirada batetik bestera hainbat aldiz igaroz,
|
hitzak
bien artean banatuz.
|
|
2018
|
|
|
Biak bizarra eginda daude, kemenez eta emozioz gainezka;
|
hitz
bitan, lurrotan esango luketen modura esanda,, ezkongaiak ezkontza egunean bezala?. Guk adina denboran hemen egon badira ere.
|
|
2019
|
|
|
Euskararen biziraupenaren gakoa familian, lagunartean, herrian eta lurralde euskaldunetako eguneroko bizimoduan zuen indarrean eta euskaldunek, ohartuta nahiz oharkabean, erakusten zioten atxikimenduan egon da; euskararen belaunaldiz belaunaldiko jarraipenean lehentasunezko zeregina izan dute lehen mailako sozializazio agenteek. Transmisio naturala,
|
hitz
bitan.
|
|
|
Sabine egundoko obsesioak jota zagok karlista gaztea dela eta. Bere
|
hitzetan
bien patuak loturik omen zeudek, eta harenganako erakusten duen jarrera oso xelebrea duk, benetan.
|
|
|
politikarekin batera bere osagarri sendoenetako bat.
|
Hitz
bitan esateko, Pentaedroa antzerki talde arrunt bat baino askoz ere gehiago izan da beti Joxerentzat: behin ere huts egin ez dion lagunartea, hormarik gabeko etxerik goxoena.
|
|
|
–Zenbat eta harreman gutxiago harekin izan, hobe?.
|
Hitz
bitan adierazteko: bere odoltsu sona ziur aski mereziagoa duen heroi ospeari arrunt gailendu zaio.
|
|
2020
|
|
|
|
Hitz
bi esanda desenkusatu zen gizona, eta bi emakumeok bakarrik utzi gintuen.
|
|
2021
|
|
|
Baliteke zure erantzuna ez gustatzea publiko aurrean kantatzeko. Baina proiektatuko dituzun
|
hitzek
bi eragin ezberdin sor ditzakete publikoarengan: edo konexio positiboa edo konexio negatiboa.
|
|
|
Jarduera horiek guztiak jesuitek ordaintzen zituzten.
|
Hitz
bitan, apaiz totala zen, denetarik egiten zuen, Feli Carretero Vegazok esan bezala:
|
|
|
Eztei bidaiaren laburpena
|
hitz
bitan egin zion Sabino Arana Goiri maisuak bere begikoenen artean zeukan Aranzadi dizipuluari. 1900eko urteko zazpigarren egun hartan Txatxarramenditik idatzi zioneko lege berean, hau da, ahoan –luman– bilorik gabe.
|
|
|
Horrez gain, pandemia garaian idatzi zenez, unean uneko eguneroko bat egiten du egileak, oraingo gorabeherak eta duela ehun urteko gripearenak erkatuz eta beste mila gogoeta kitzikagarri plazaratuz.
|
Hitz
bitan esanda, andre baztertu baten laudorioa, gure historiako pasarte ezezagun batzuen berreskuratzea eta literaturazko ariketa miresgarri bat.
|
|
|
norbera berez den alea hobetzen eta osasuntsuago bilakarazten ahalegintzea. Aipatu dut urak hartzearena, Europan barna hedatzen ari zena, halako moduan hedatu ere, non Engelsen eta Marxen manifestuko aipamen ospetsu hura egokitu ahal zaion, hartako
|
hitz
bi ordezkatuz egokitu ere: komunismoaren ordez higienismoa, aurkaren ordez alde:
|
|
2022
|
|
|
Badakigu Espainiako Erregeek –aita semeek– Saudiar Erresumarekin dituzten negozio zikinen berri –milioika eta bilioika euro poltsikora, armak eta armak salgai! –, baina hara: arma negozio horiek salatzen badira, eta baieztatzen bada Espainiako Monarkiaren negozio horiek –arma horiek, bestela esanda, edo arma horiek eragindako ekintza terroristak– hagitzez ere terroristagoak direla etakideek eragin zituztenak baino, nola baitirudi eta nola baita, zer kalifikatiborekin deskalifikatuko genuke horrelako jendailaren jarrera morala,
|
hitz
bitan...?
|