|
2000
|
|
|
ezagun da horretan zaildua dela, haren parabolarekin nekatzerik ez baitago. Tele predikaria dirudi, imintzioengatik, doinuarengatik, umorearengatik(
|
hiru
silabako barre merkea sortzen duen estatubatuar haren gisakoa inoiz!). Hiru ordu laurdenez ezpalartez mintzatutakoan, itsas zakurrez eta itsas igarabez gertatu duen" talk show" era gonbidatu gaitu.
|
|
|
Lehendik geneukan corpusa (Elordieta, 1999): bi eta
|
hiru
silabako sintagma multzo bat da (gure azentu unitateak), bi, hiru eta lau sintagmako esaldiak egiteko. Esaldi guztiak Bermeoko barietatearenemakume baten ahotsari dagozkio.
|
|
|
–
|
Hiru
silaba baino gehiagoko azentu unitateetarako ereduaren aplikazioa (unitateok azentu bigarrenkaria eduki dezakete). Modelatuaren azterketakazentu unitate luzeetan pultsu bat baino gehiago kokatu behar dugula adieraziko balu, modulu azentuatzaileak kontuan hartu luke eta azentubigarrenkaria txertatu.
|
|
|
Honen zioa oso sinplea da: hitzak laburrak izan behar dira, zeren silaba bateko edo bikoak askoz ulergarriagoak baitira
|
hiru
silaba dituztenak baino; eta xeheak ere izan behar dira, edonork ulertzeko modukoak, irratiak ez baitu audientzia diskriminatzen (etxekoandreak, unibertsitarioak, nekazariak..). Esaterako,, behiala?
|
|
2003
|
|
|
Minutu batzuen buruan bere izena entzungo zuen. Klasekideen algara artean airea ebakiko zuten
|
hiru
silaba, sei hots, etorkizuna erabakita zegoela adierazteko. Behintzat, Iparraldeko ebakera balu, silaba baten, hots baten luzatuko zen haren patua, h aspiratuaren laguntzaz.
|
|
2004
|
|
|
maitia (ahosk. [maitja]), negua bisilabikoa ere bai(= [negwa]); erran zia(= erancja]),
|
hiru
silabatan. Eta abar.
|
|
|
ia, ie, io, ua eta ue silababikoak dira eskuarki. Mendia hitzak,
|
hiru
silaba ditu beraz; eta artaburua hitzak, bide beretik, bost silaba.
|
|
|
Honek, halere, ondorio beldurgarriak izan ditzake deituren irakurreran: Azkue(
|
hiru
silabatan, eta ez bitan; eta honetan Euskaltzaindiaren aitaren nahia betetzen dugularik); Ortueta (4 silaba), Ariztegieta (6 silaba), eta abar. Zenbait mailebutan, bide beretik, diptongo goranzkoak ez onartzea zailegi gertatuko bide litzateke:
|
|
2005
|
|
|
Ataltxo honetan bi eta
|
hiru
silabako partizipio bakartuen azentuera azter
|
|
|
3.2.3
|
Hiru
silabako partizipioak:
|
|
|
3.3.2
|
Hiru
silabakoak:
|
|
|
3.4.1.4
|
Hiru
silabakoak:
|
|
|
Ez dut uste, m z n(* mezana) izan bai taiteke tarteko seguruenik metatesi honetan.Menaza > >: ·mezana > >: ·zemana > zemai proposamena epaitzeko gogora bedi zemai ren lurraldean eta orobat gertatzen da beaza eta mehatxa mehatxu renetan ez dela menaza ren (beste) aldaerarik 1haren sinonimo eta eratorri modernoago den amenaza renak baizik; izan ere, nola horrelakorik espero huraxe baita menaza ri dagokion bilakabidea delako lurralde horretan. Abagadaune ren (nahiz atzizki ezaguna edeki ondoko abagada ren) for mak bere mailegu izaera salatzen badu, Mitxelenak esan bezala, bide da erabakitzea zertan den haren jatortasun eza. Etorki zehatza anekdota hutsa bada ere, honela jokatzea emankorragoa gertatuko da etorkizunean mailegu haboro eta horien bilakabideaz gehiago ezagutu baitugu euskal morfe men egitura baldintzak eta baldintza horien aldaketaz irizpideak landuaz.ltxura batean
|
hiru
silabako hitza luze begitandu zitzaion Mitxelenari eta morfema tamainari buruzko uste horren arabera (cf. Mitxelena 1963:
|
|
2009
|
|
|
5 Koplatua zen neskatoaren izena. Ahal zela,
|
hiru
silabakoa behar zuen.
|
|
|
Eutimiok Martiña esan zuen, nire izena zapata distiratsuekin jantzitako neska aberatsen batena balitz bezala, eta atea danbateko batekin itxita alde egin izan ez balu, errepikatzeko erregutuko niokeen. Errepikatzeko nire izena behin eta berriz, noizbait izango nintzen emakume langilea, ama zorrotza eta amona isila ez zitezen arrotz sentitu
|
hiru
silaba haien barruan.
|
|
|
Ordu arte egundo elkar ikusi ez duten hitzak elkarrekin jartzeak ekar lezakeen efektua aztertzen dut. Denbora asko pasa dezaket esaldi baten barnean
|
hiru
silabako hitz bat baztertu eta bi silabako baten bila. Bestalde, aurrez erabakitako musika jakin bat eta pintura mota edo pelikula bateko argi konkretu bat bidelagun ditudala ekiten diot lanari:
|
|
2011
|
|
|
–Gernika?.
|
Hiru
silaba horiek mendeetako historia eta izaite osoa barnebilduko balute bezala, hitza entzun eta hotzikara bat sentitu nuen goitik behera larunbatean. Gernika esan zuen Eñaut kantariak, eta umeldu egin zitzaizkidan begiak, tripetako txoko sakonenetik ateratako indar irrazional batez.
|
|
|
esaten zuenean. Bestalde, seguru nago ez naizela euskaldun bakarra
|
hiru
silabak entzun eta zentzugabeki gorputza astintzen. Izan ere, osaba, ezin zuen arrazoi gehiago izan Alejandra Pizarnik poeta argentinarrak zera zioenean:
|
|
2012
|
|
|
Kolore berde berdekoa da, eta hosto baten itxura handia du, hegoetan baititu hainbat zain hostoen egitura imitatuz. Ameriketako Estatu Batuetako Iparraldekoek bi edo
|
hiru
silabako zaratak sortzen dituzte beren kantuetan, baina hegoaldera hedatzen diren neurrian kantu horiek lau silabakoak bilakatzen dira eta zenbaitetan baita zazpikoak ere. Aspaldiko kondaira da intsektu horiek katydid, katydidn, t esaten dutela (Katik egin, Katik ez), eta munduko zomorro hiztun bakarrak direla.
|
|
2013
|
|
|
Martinek Salami kumea lehenengoz ikusi zuenean, Barneyk esan zion hura izango zuela aurrerantzean egunean 24 orduko bizkartzaina, ez zutela berriro jipoituko. Zakurra Kakalarri deitzea proposatu zion orduan Martinek, eta Barneyk seriotasun osoz azaldu zion zakurrek ezin zutela
|
hiru
silaba baino gehiagoko izenik ezagutu.
|
|
|
Bizi izandako (beti, ez soilik bidaian) guztiaren destilazio artistiko filosofiko erlijioso bat (arimaren argiztatzeko hiru bide klasikoak). Eta
|
hiru
silabako berba horren atzean dagoen mundu ikuskera bat, eskegitako hari gorri guztiak, desagertutako zibilizazioak, munduko ama guztien tripako min guztiak.
|
|
|
Ez da ez lili, eta ez lore ere, horretazziur nago. Bi edo
|
hiru
silabako hitza zelakoan nago, tinedo lin bukaeraduna. Ele miragarria izango litzateke jasotzeko.Aurizberrin, Eugin edo Zilbetin bilatu litzateke.
|
|
2015
|
|
|
Jakina!
|
Hiru
silaba zeuzkak, baina laura luzatzeko modukoak. Berehala probatu nian baina ez zian balio.
|
|
|
gero eta barregarriago bat jaso. Laugarrenean, ama gaixoak ezin izan zuen izen irrigarri haren lehenbiziko
|
hiru
silabak baizik ebaki, biok irri algaraka hasi baikinen, inguruko ikusleen bekozko beltzei soraio. Lanak izan genituen barre bihurriei eusten, zeren batak mutur serioa berreskuratu orduko, han hasten baitzen bestea iji eta aja.
|
|
|
|
Hiru
silaba dituzten hitzetan, hasierakoan e > i egiteko joera egon da Euskal Herri osoan, ondoren i edo u bokalak zeudenean (Mitxelena 1977: 64).
|
|
2016
|
|
|
Indurain
|
hiru
silaba: [in dú rain].
|
|
2017
|
|
|
Herrietako jaiak, hiriburuetakoak, pueblora bisitak, eta giriak, Zarautzen. Baina batez ere, bereziki eta gehienbat, ideia nagusia, egia absolutua eta mundua birarazten duen trending topic a
|
hiru
silabatan labur daiteke: #ZeBero!
|
|
|
Ingelesezko poesian silabak oin izeneko multzoetan elkartzen dira. Multzo hauek hainbat silabez osatuta daude, baina ohikoenak bi edo
|
hiru
silabako multzoakdira. Oin hauetako bakoitzak gutxienez gailentzen den silaba bat izango du, azentuatua kontsideratukoduguna.
|
|
|
" Euskarazko hitzak (gorosti forman) ez ditu hizkuntzaren arau fonologikoak inondik ere bortxatzen, baina onartu behar da hitz luzea dela, agian luzeegia, bere zahartasuna kontuan hartzen bada (batik bat Mediterraneoko substratuaren aztarna baldin bada), aitzin euskararen jatorrizko hitz forma izateko. Gaur egungo ikuspegitik eta, are zehatzago, Mitxelenak euskararen erro kanonikoari buruz zuen iritzi eta teoriatik abiatuz,
|
hiru
silabatako oinarririk ezin da onartu aitzin euskararen egitura morfologikorako, behintzat berreraiki daitekeen garairik zaharrenerako. Gorosti hitza konposaketaren ondorio balitz(* golots ti, eman dezagun), artean ere bi silaba izango genituzke hitzaren oinarri lexikoan.
|
|
|
Ardara, Bonnanaro, Ittiri, Orgosolo...
|
Hiru
silaba edo gehiagokoen artean% 15 inguru dira esdrujuloak, eta Nuoro eta Sassariko probintzietan% 25era igotzen da kopuru hori. Baina Iparraldeko Olbia Tempion eta hegoaldeko Carbonia Iglesiasen bi edo hiru aurkitu ditugu bakarrik.
|
|
2020
|
|
|
Urteak dira lurralde historikoaren izen ofiziala Bizkaia dela euskaraz zein erdaraz. Eta ohar honen hasieran azaldutakotik ondorioztatzen da egiazko bizkaitarrak, bertakoak izan ala ez, bizkainas eta bizkainos garela,
|
hiru
silabakoak, gure tradizioak eta lurralde honekin zerikusia duen oro bezalaxe.
|
|
2021
|
|
|
|
Hiru
silabako izenak dira itsaso, iturri eta arnasa, bokalez amaitzen direnak; bokal hori galdu egin da iturburu, iturgin, itsasgizon, itsaski eta arnas aparatu izen elkartu zein eratorrietan.
|
|
|
Oinarriaren silaba kopuruak eragina izan dezake bata edo bestea aukeratzean: bi silabako oinarriek lari hartzeko joera erakusten dute, eta
|
hiru
silabakoek ari (agintari, bertsolari, bulegari, eskelari, goldelari, laborari, misiolari, sukaldari);
|
|
|
Neurria tema izan badut, errima are temago.
|
Hiru
silabako oinak, sekula aurrez errimatu gabekoak, puzzle batean sartzea izan da maiz egin dudan ariketa [7].
|
|
2022
|
|
|
|
Hiru
silabak etorri zaizkio berriro eztarrira. Mozalaren bestaldetik ahoskatu nahi izan ditu, baina larridura zezelkatzea baino ez du lortu.
|
|
|
Ala bakar bat?
|
Hiru
silabatara laburtzen da dena: zergatik?
|
|
|
Lily aurretik joan zitzaion jaki tokiraino soingainekoa kentzen laguntzera. Irribarre egin zuen Gabrielek, Lilyk deitura
|
hiru
silabaz ahoskatu zionean, eta begirada bat luzatu zion. Oraindik hazten ari zen neska mehe bat zen Lily, larruazal zurbilekoa eta lasto koloreko ilea zuena.
|
|
|
Baina, non geratzen da irakurketa, liburuen tokia, garbiketa egiten bada? Liburutegiak berrantolatu eta kontzeptuaren lehen
|
hiru
silabez gabetzen badira. Telefonoan agian, edo ordenagailuan, sarean.
|
|
2023
|
|
|
Beharbada, orduan bai, seguru sentituko naiz eta, jendetzaren artean, nire herriaren izena esango dut. Zazpi letra,
|
hiru
silaba, eta une horretan lilura apurtuko da. Ez da inor konturatuko.
|
|
|
"
|
Hiru
silaba horiek entzuten dituen gizonak ezin ditu haiek ulertu. Haatik badaki hitza ez dela soilik harrabots sinplea.
|