|
2008
|
|
|
Espainiako Konstituzioa «erreala eta fidagarria» dela
|
hiru
hamarkadatan frogatu dela esan du eta, beraz, «batzuk abiatu nahi duten abenturak» ez duela lekurik. Ekimenak ez duela aurrera egingo ziurtatu du, beste behin.
|
|
|
Jakina da Bilboko Aste Nagusiaren bihotza konpartsak eta txosnak direla. Aurten, Bizkaiko hiriburuko jaiek
|
hiru
hamarkada bete dituzte, eta hori jai eredu parte hartzaileak duen osasun onaren seinale da. Jaiak sortzerakoan, konpartsek festak irekiak izatea nahi zuten; egitarau jakin bat baino gehiago, jaiak antolatzeko eredu parte hartzailea zuten helburu.
|
|
|
Israelgo estatuaren sorreraren haritik, Ekialde Hurbilean zabaldutako zaurietako bat ixtea lortu zuten 1978ko irailaren 17 hartan; bai behintzat itxuraz. Izan ere,
|
hiru
hamarkadaren ondotik, herritar askok ez dute sostengatzen Camp Davideko akordioa.
|
|
|
New Delhirekin lankidetza hitzartzeko
|
hiru
hamarkadako debekuari amaiera eman dio AEBetako goi ganberaren gehiengoak
|
|
|
Indiarekin lankidetza nuklear zibila hastea berretsi du AEB Ameriketako Estatu Batuetako Senatuak.
|
Hiru
hamarkadetan itun orori ezarritako debekua altxatzea ebatzi dute era horretara. Senatuak gehiengo zabalaz babestu zuen atzo New Delhiko gobernuarekin lankidetza nuklearra hastea boto alde eta hamahiru kontra, eta, horrenbestez, George Bushen legealdi amaierako apetari azkeneko bultzada eman zion AEBetako goi ganberak.
|
|
|
Katalunian, berriz, Konstituzioaren aldekoek aise irabazi zutela azaldu zuen Jaume Renyerrek. Haren esanetan, Konstituzioaren
|
hiru
hamarkaden balantzea ezkorra da nazio aldarrikapenei dagokienez, hogeita hamar urteren ostean Katalunian oraindik ez delako sortu autodeterminazio prozesua garatzeko esparru politikorik.
|
|
|
Hilei dagokienez, Gazan
|
hiru
hamarkadetan Israelek egindako erasoaldirik handiena da
|
|
2009
|
|
|
Artxandako txakurtegia
|
hiru
hamarkadaz kudeatu duen Capegabi elkartea egoitza berri baten bila dabil. Lur saila Bilboko Udalarena da, eta bere txakurtegia jarri nahi du han.
|
|
|
1980ko dokumentuetan dagoeneko txakurtegia bazela jartzen du, dio Martinezek. Ia
|
hiru
hamarkadako historia du, gutxienez, leku honek.
|
|
|
2008ko sagarraren uzta azken
|
hiru
hamarkadetako handiena izan da. Guztira, hamar milioi kilo bildu dira, eta horiekin, hamahiru milioi litro ekoitzi dira.
|
|
|
Ni, izatez, baikor samarra naiz, eta nahiago dut etorkizuna ona izango dela sinestea. Esparru politikoan ez dut ikusten aterabide garbirik, baina susmoa dut galdera egitean sexualitatea zeneukala buruan;
|
hiru
hamarkadatan izugarrizko aurrerapausoak eman ditugu, baina...
|
|
|
(...) Ukaezina da orain dela
|
hiru
hamarkadako egoeraren eta egungoaren arteko paralelismoa, nola arlo sozioekonomikoan hala politikoan. 1976ko martxoan, diktadore espainiarra hil berri, langileriak krisialdi latz bati aurre egin behar zion, sistemak berak eragindako krisia langileak kolpatu baitzituen batez ere.
|
|
|
Gaur egun oraindik eskubide sozialak eta Euskal Herriaren eskubide demokratikoak murriztuta daudela azpimarratu zuen Aitor Bezares ezker abertzaleko batzarkideak. Eta, duela
|
hiru
hamarkada luze langileriak Gasteizko kaleetan aldarrikatu zuenari eutsiz, orain ere aldaketa soziala eta politikoa ezinbestekoa dela azpimarratu zuen. LABeko idazkari nagusiak, berriz, greba orokorra aldarrikatu zuen aldaketa hori gauzatu dadin.
|
|
|
Gasteizko gertakarietatik
|
hiru
hamarkada igaro diren arren, borrokatzeko arrazoiek bere horretan dirautela adierazi zuen Bezaresek. Euskal Herriak jokaleku demokratikoa lortu bitartean borrokatzeko arrazoiak badirela esan zuen.
|
|
|
Acehen hamazazpi lagun hil eta beste 47 zauritu dira azken lau hilabeteotan, kanpaina iraun duen tartean, alegia.
|
Hiru
hamarkadaz luzatu zen gatazkari amaiera jarri zion bake akordioaren ostean, estatu mailako aurreneko bozak izango dira gaurkoak Acehen. Helsinkin (Finlandia) 2005an adostutako testuak, baina, ez du gatazka luze honen zirrikitu guztiak itxi eta, ildo horretan, nazioarteko begiraleak egongo dira bihar bertan.
|
|
|
Hori frogatzeko, aski da egia dela esatea, mundu zabalean, baita Euskal Herrian ere, kapitalismoak duela
|
hiru
hamarkada arte etengabeko hazkunde garaia izan zuela. Baina, jakina denez nahiz ukatua izan, sistema honek, behin eta berriro irakasten digun bezala, krisiaren hazia bere baitan darama, eta goiz edo berandu, krisia sortzen da.
|
|
|
1979an Amerikarren eliteko %0, 1ek gainerako %90ek irabazten zuena 20 aldiz irabazten zuen, eta 2006an 77 aldiz. Horrela, aberatsek langileriari dagokion tartaren zatitik mokadu dastagarria kendu dion irudipena zabaldu da azken
|
hiru
hamarkadetan langileriaren artean. Hori esanda, eredu anglo amerikar liberala historian izan den sistema eraginkorrena dela aitortu beharra dago.
|
|
|
Ia
|
hiru
hamarkada
|
|
|
Duela ia
|
hiru
hamarkada hasi zen Xorroxin irratiaren ibilbidea. Ordutik hona oztopo anitz izan dituzte bidean, baina baita mugarri garrantzitsuak ere.
|
|
|
Gaur egun kapitalismoaren mundu krisi betean, banketxeetako jaunei, enpresariei, politikariei entzunez, ematen du ez dutela ezelako erantzukizunik krisi honetan eta krisiaren ondorioetan. Horietan ez dugu ikusten zuzenketa proposamenik, ezta haien politika neoliberalen autokritikarik ere; izan ere, azken
|
hiru
hamarkadetan, besteak beste, errenta banatu da alderantziz; hau da, jende pobreenetik aberatsenera pasatu da, eskaria murriztu egin da eta gainprodukzio krisi sakonagoa dugu. Horren erakusgarria da haien kezka handia dela banka salbatzea, alboan utzita, berriro ere, pertsonak eta haien oinarrizko premiak jatekoak, etxebizitza, osasuna, hezkuntza bigarren plano batean.
|
|
|
per capita errenta ia laukoiztu egin da, baita askoren bizi maila hobetu ere. Alabaina, gizartea orain
|
hiru
hamarkada baino zaharragoa da. Eta, horregatik, seme alaba bakarraren belaunaldia ekonomia hazkundeari eusteko gai izango den zalantzan jarri dute adituek.
|
|
|
Gernikako Estatutua indarrean sartu zenetik 30 urte beteko dira urriaren 25ean.
|
Hiru
hamarkada igaro ostean, 30 eskuduntzatik gora eskualdatu gabe daude, Espainiako Gobernuaren esku. Eusko Jaurlaritzara iristearekin bat sozialistak sinetsita daude eskuduntza horiek, gehienak, eskualdatuko dituztela legegintzaldi honetan.
|
|
|
Adin guztietako jendea dibertitzeko gai dira Mikel Laskurain, Xabi San Sebastian eta Ion Elola. Laster
|
hiru
hamarkada izanen dira taldea sortu zenetik, eta leku askotako kaleetan ibili izan dira ikusleei barre eragiten. Azken urteetan kale antzerkian gainbehera izan bada ere, El pisito, La aver, a eta Visa vis antzezlanekin ezagun egin dira, eta eskaerarik ez zaie falta.
|
|
|
1882
|
Hiru
hamarkada iraun eta gero, Araucaniaren Baketzea izeneko kanpaina militarra amaitu zen. Maputxeek independentzia galdu zuten, eta haien lurrak kolono txiletar eta europarrei saldu zizkieten.
|
|
|
Alderdi barruari begira, Guztiok bat lelo berezia da momentu berezi batean gure alderdiarentzat. Ez gaude jada Eusko Jaurlaritzan, lehen aldiz azkeneko
|
hiru
hamarkadetan. Horrek behartzen gaitu alderdi modura berriz kokatzera.
|
|
|
Bai, bai, Roman Polanski. Duela
|
hiru
hamarkadako kontuekin oraindik saltsa egin nahi duenik bada, teorian egin zuen delituaren biktimak barkatu diola esan arren. Zein arrazoi dago mendeku horren atzetik?
|
|
|
Neguak negu, udaberri iraunkor batean bizi da euskal gazteria azken
|
hiru
hamarkada hauetan. Izugarrizko loraldia ezagutu dugu, eta ezagutzen ari gara:
|
|
|
|
Hiru
hamarkada adiskidetu ezinda
|
|
|
XX. mendeko lehen
|
hiru
hamarkadetan idatziak izan ziren Mendizabalek euskaratu dituen hamazazpi ipuinak. Literatura Unibertsala saileko aukeratzaileek hautatu dituzte narrazioak; beste antologietan aukeratuak izatea, leku batean kokaturik egotea eta kritikoek meritutzat jotzea kontuan izan dute hautaketa egitean, irizpide subjektiboekin batera, Alberdaniako Inazio Mujika Iraolak azaldu zuenez.
|
|
2010
|
|
|
Komunikatuan argi utzi nahi izan dute euskal errefuxiatu eta deportatuak Venezuelan bizi direla 80ko hamarkadan Espainiako eta Venezuelako gobernuek hala hitzartu zutelako, eta ez beraiek Euskal Herritik ihes egin zutelako. Venezuelan
|
hiru
hamarkada daramatzatela, hango gizartean erabat errotuta daudela eta herrialdea maite dutela nabarmendu dute, halaber.
|
|
|
Klasizismo garaiko interpretazioak erreferentzia aipagarri izan dira orkestra honen
|
hiru
hamarkadetako ibilbidean, eta agertutako Schuberten Sinfonia tragikoa eguneroko jaki bilakatu da musika talde horrentzat. Claudio Abbadorekin Schuberten sinfonia zikloa aztertu eta gero, zuzendari bakoitzak bere xehetasunen aztarna islatu nahi izan du orkestra gazte horretan, bai esaldikatze adierazpenetan, bai osotasunaren egitura trinkoan.
|
|
|
Yosi eta Charly Dominguez anaiek 70eko hamarkadaren amaieran sortu zuten Los Suaves taldea; egun, beste hiru kide dituzte lagun taula gainean.
|
Hiru
hamarkada daramatzate talde modura, eta, hori ospatzeko, 29 años, 9 meses y 1 dia abesti bilduma aurkezteko biran dabiltza kontzertutik kontzertura.
|
|
2011
|
|
|
«Kezka bat bainoago, egunero ikusten dudana da, gero eta txikituago dagoela dena, trenak, errepideak...». Salaketa hori ironiaz edo umorez nahastuta ere ageri da zenbait lanetan. Horixe da
|
hiru
hamarkadatan aldatu ez den beste ezaugarrietako bat. Zezenketari txiki bat ageri da, oharkabean bezala, paisaiaren erdian.
|
|
|
«Benetan, bihotzez, eskerrik asko, Jon» esanez, Nerea Mujika Gerediagako presidenteak lantaldearen izenean omenaldia egin nahi izan zion Irazabali. Azken
|
hiru
hamarkadatako irudiez osatutako muntaketa eskaini ondoren, liburu irakurgailu bat oparitu zioten. Irazabalek, hunkiturik, azokaren historian izan duten garrantziagatik, sei lagun izan zituen gogoan.
|
|
2012
|
|
|
Pentagonoak, berriz, AEBetako ontziek Ormuztik igarotzen segituko dutela erran du.
|
Hiru
hamarkadatako tentsioa Iranen eta AEBen arteko harremanak gatazkatsuak izan dira Asiako herrialdean iraultza islamikoa gertatu zenetik (1979). Eraso zuzenak ere egin dituzte zenbaitetan, larrienak Iraken eta Iranen arteko gerran().
|
|
|
«Artium museoa ez zen politikari batzuen apetaren ondorioz sortu, baizik eta urtetan lortutako bilduma erakusteko eskariari erantzuna emateko». Daniel Castillejo Artiumeko zuzendariak gogorarazi du bilduma duela
|
hiru
hamarkada inguru hasi zela lantzen, eta etengabeko lanaren ondorioz 3.000 lan baino gehiagoko funtsa lortu dela; horietako 2.000 inguru azken hamar urtetan eskuratu dituzte. Urriaren 5etik aurrera, udako oporretatik bueltan, bilduma ardatz izango duten hiru erakusketa inauguratuko dituzte Haritik tiratu izenpean.
|
|
|
Gaur egun, behin Gipuzkoa ia errepide handi bat bihurturik, eta baliabide ekonomikoak urriak direnean, badirudi azkenean indar politiko gehienak iritzi berekoak direla: «Azken
|
hiru
hamarkadetan zehar, foru inbertsioaren funtsezko zati bat Gipuzkoan gaitasun handiko bide sare bat eraikitzeko esleitu da eta, helburu hori jada bete denez, zikloa amaitutzat eman behar da» (Gipuzkoako Bulego Estrategikoa, 2011). Bizitzen ari garen krisia gure ekoizpen eta mugikortasun eredua adimenez berriz hausnartzeko aukera ona izan daiteke, ekologikoagoa, osasungarriagoa eta erregai fosilen hain mendekoa ez den lurralde baterantz aurrera egiten laguntzen diguten mugikortasun estrategia iraunkor baten eta petrolio osteko ekonomia baten alde jarriz.
|
|
|
Lekukorik fidagarriena da, fidagarritasuna eskasa den garai hauetan. Eta fidagarritasun horregatik, hain zuzen, gatazka militarren nondik norakoak aztertzeko eta ulertzeko ezinbesteko tresna bilakatu da azken
|
hiru
hamarkadetan. Egun, arkitektura ez da zerbait eraikitzen (bizia ematen) trebe direnen esparrua bakarrik; eraikin horien hezurrak aztertzen (heriotza ulertzen) dakiten forentseen lanabes ere bada orain.
|
|
|
Solna aurten kaleraturiko diskoa besapean dakartela izango dira Andoainen. MC5, The Stogges, Sonics, The Cramps, New York Dolls eta tankerakoen eraginetik abiatuta soinu propioa landu dute
|
hiru
hamarkada pasatxoan, dozenatik gora disko kaleratu dituzte, eta rock eskandinaviar deitu izan den horretan (The Hives, Hellacopters, Gluecifer...) eragin nabarmen izan dute. Kaliforniako motorzaleen taberna batean hasi ziren musika egiten Phil Alvin eta John Bazz The Blastersen sortzaileak, 1970eko hamarkadan.
|
|
|
benetan polita da».
|
Hiru
hamarkadako ibilbidean bitxikeria ugari ikusi ditu Ciudad San Sebastián ontziaren patroiak, baina batik bat «bi txapeldunen urtea» dauka buruan: «Bi traineruren arraunlariak igo ziren ontzira orain dozena erdi bat urte edo, batzuk beheko bizkarrean eta beste batzuk goialdean.
|
|
2013
|
|
|
«Euskal gizarteak beti jakin du ezagutzaren sorkuntzan inbertsio egokiak egiten». Ezagutza, inbertsioa Iñigo Urkullu lehendakariak duela
|
hiru
hamarkada baino gehiago hasitako bidean beste pauso bat eman dela azaldu zuen atzoko ekitaldian. Hezkuntzaren garrantzia goratu zuen.
|
|
|
baliogabetzat jo ditu patronalak uztailaren 7az geroztik, erreformak finkatzen duen urtebeteko ultraaktibitatearen araua tarteko. Langileek azken
|
hiru
hamarkadetan lortutako lan baldintzak galduko zituztela esan zutenak asmatzen ari dira hein batean; patronalak emandako ildoari jarraituz ehunka enpresak egin baitute PPren erreforma aplikatzeko hautua. Dagoeneko milaka langilek irakurri behar izan dituzte iraungitako hitzarmenek jasotakoa galdu dutela jakinarazteko gutunak.
|
|
|
Eta, hala ere, Etxe Zuriaren diru laguntza jasotzen du, 1979az geroztik. Egiptoko militarrek zintzo demonio bete dute tratua, eta azken
|
hiru
hamarkada luzeotan, Israelen aliatu izan dira. Horrek tentsioa piztu zuen Mursi presidentearen eta Abdel Fata el Sisi armadako buruzagiaren artean.
|
|
|
Larunbatean izan zuten aukera, beraiek ere dinosauro bihurtuta. Ia
|
hiru
hamarkadetako ibilbidean sortutako kanturik ezagunenen bilduma bat eskaini zuten, azkenik, Dinosaur Jr. mitikoek. Marshall anplifikadore handi batzuk bizkarra zaintzen zituela, distortsio handiko gitarra punteatze luzeetan murgildu zen J Mascis taldeko liderra.
|
|
|
Herenegun, 1998ko Ostiral Santuko Akordioen aurreko hilketak ez ikertzea proposatu zuen Larkinek, eta kritika ugari egin dizkiote proposamen horri Londres nahiz Dublingo gobernuek eta giza eskubideen aldeko erakundeek. «Ipar Irlandan indarkeria politikoak iraun duen
|
hiru
hamarkadetan alde guztiek egindako giza eskubideen urratzeei amnistia ematea eraginen luke. Zaplazteko bat da», azaldu du John Dalhuisen ek, Amnesty International erakundeko Europarako eta Asia erdialderako zuzendariak.
|
|
|
Bestetik, Jose Mari Sagardui Gatza preso ohiaren inguruko 31 urte dokumentala emango dute. Gatzak espetxean emandako
|
hiru
hamarkadak laburbiltzen ditu lanak.
|
|
2014
|
|
|
The Kinksekin Belodromoan izan eta ia
|
hiru
hamarkada igaro direnean itzuli da Ray Davies Donostiara. Oso bestelako egoeran, 30 urte gehiagorekin, baina agortzen ez den kantutegi baten egilea dela jakinda.
|
|
2015
|
|
|
klima aldaketa. Lehenik eta behin, uraren tenperatura igo da, esaterako, orain dela
|
hiru
hamarkadako abuztuan, uraren tenperatura 22 gradukoa zen; azken urteetan aldiz, 23 gradukoa da?. Bigarrenik, eguzki erradiazioa areagotu da.
|
|
|
Hala ere, azken urteotan epai desberdinak egon dira, auzipetuen aldekoak zein kontrakoak. ...ke; epaile guztiek bete lukete irizpidea.Ohar batean, EH Bilduk adierazi du Gorenak bere erabakiarekin «inplizituki» onartu duela tortura egon badagoela eta zigorrak ezartzeko erabili dela.«Bidegabekerien» islaEuskal gatazkarekin loturiko auzietan jardun duten abokatuek hainbatean gogorarazi dutenez, polizia deklarazioetan soilik oinarritutako zigor epaiak «ehunka edo milaka» izan dira azken
|
hiru
hamarkadetan. Poliziaren aurrean ez deklaratzeko eskubidea zuten arren hori egitera «behartuak» izan direla azpimarratu dute, bereziki, inkomunikazio erregimena ezartzen zitzaienean; alegia, eta besteak beste, deklarazioa konfiantzazko abokatuarekin egiteko eskubidea ukatzen zitzaienean.«Espainiako justiziaren bidegabekeria agerian uzten du erabaki honek», esan dio abokatu horietako batek BERRIAri.
|
|
|
Emakumeek ardura postuetara heltzeko dituzten oztopoak ikertzea du ildo nagusietako bat, eta horren haritik zenbait artikulu plazaratu ditu. Haren ustez, gizartearen inertziak eta erabakiak hartzen diren guneetan egon ohi diren zehartasunak daude oinarrian, eta, arazoa gizartean sustraitua dagoenez, gutxienezko erregulazio bat beharrezkoa da.Nolakoa da ikertu duzun beirazko sabai hori. Wall Street Journal egunkarian azaldu zen kontzeptu hori lehen aldiz, orain dela
|
hiru
hamarkada. Funtsean, emakumeek beren garapen profesionalean topatzen duten oztopo ikusezina da sabai hori, eta ardurako postuetara heltzen diren emakumeen kopurua gutxitzen du.
|
|
2016
|
|
|
26 urteren ondoren, Ellakuriaren eta beste zazpi lagunen hilketaren kasua argitu gabe dago oraindik, eta erantzuleak, kalean. Hona hemen azken
|
hiru
hamarkadetan gertatutakoen kronologia: 1989ko azaroaren 16aSarraskia. El Salvadorko Atlacalt batailoiko kideak EAU Erdialdeko Amerikako Unibertsitatera sartu ziren, eta zortzi lagun hil zituzten tiroz:
|
|
2017
|
|
|
Hiru eskutitz mota dira, eduki berarekin: gutun bat Iñigo Urkullurentzat da, beste bat Uxue Barkosentzat eta beste bat EAJren zuzendaritza nagusiarentzat.Presoek oroitarazi diete Espainiako Gobernuaren sakabanaketa eta urruntze politikak ia
|
hiru
hamarkada daramatzala? 1987 urtean egin zituzten lehen pausoak, eta 1989 urtean hasi ziren modu orokorrean ezartzen?. «PSOEren orduko gobernuak abiarazi zuen, EAJ alderdiaren erabateko babes eta aholkularitza zehatzarekin».
|
|
|
...ko Jaurlaritzako lehendakariari, Uxue Barkos Nafarroako Gobernuko lehendakariari eta EAJren EBBri: «Gutun honen bidez jakitera eman nahi dizut asteburu honetan X euskal preso politikoak bere hurkoen ikustaldia izan duela Euskal Herritik X kmtara deportatuta daukaten X ko kartzelan.Ikustaldi hori burura eramateko lagun batek X ordutako bidaia egin behar izan du eta gutxienez X euro xahutu.Duela ia
|
hiru
hamarkada irauten duen deserriratze eta sakabanaketa politika hori PSOEren orduko gobernuak abiarazi zuen PNV alderdiaren erabateko babes eta aholkularitza zehatzarekin.Gaur egun, oraindik ere PPren gobernuak uko egiten dio euskal presoak Euskal Herriratzeari, ez dio amaiera eman nahi senide eta lagunak zigortzen dituen politika hiltzaile horri (laurehundik gora istripu, 16 senide eta lagun hilda...
|
|
|
Alde handiak daude, ordea, museo batetik bestera: Artiumek, esaterako, banakako erakusketen herena eskaini zien emakumezko artistei urte hartan; Bilboko Arte Ederren museoak, berriz, bakarra eskaini dio emakume bati
|
hiru
hamarkadatan.
|
|
2018
|
|
|
«Kuriosoa da, esaterako, Kuban, errepublika ateo eta sozialista batean, Marti da apostolua, hildakoak dira martiriak, infernu kapitalistaz hitz egiten da...». Idazle eta ilustratzaileSortzaile «jori eta prolifikoa» da Urrutia Capeau, Jose Angel Irigarai editorearen hitzetan. Duela ia
|
hiru
hamarkada argitaratu zuen bere lehen lana, Kadrila alegera festan da (1988), eta orain arteko azkena 2015ean, Jururu, Pamielarekin biak ere. Liburu berria «pitxi bat» da, Irigarairen iritzian.
|
|
|
Baina ez genion geure buruari aitortu nahi ilusionaturik geundela, xanpaina freskatzen jartzeraino, gure bizitza osoa (baita gurasoena ere) generamalako desilusiorik desilusio: born to lose.Betiko gogoan gorde behar genuen istant hura ia ahantzirik dugu, ordutik
|
hiru
hamarkada... Barka, hiru urte joan zaizkigularik.
|
|
|
Sei atal horietan
|
hiru
hamarkadatako artelanak biltzen dira, eta Gu Dixen 2009 urteko lan bat da aurkezten den azkena (azken hamarkada kanpoan geratu da). Orokorrean, Txinaren hazkunde ekonomikoak eragin duen kultura aldaketa azpimarratzen da, baina ez soilik barnealderi begira; erakusketako atalek eta lanek artearen testuinguru orokor baten inguruko galderak azaleratzen dituzte, globalizazioaren barruan Ekialdeko herrialde horren zabalkundeak izan zuen eragina ere azpimarratuz.
|
|
2019
|
|
|
Erreferendum horrek egoera berezian utzi zuen Suitza, EBn sartu gabe EFTAn gelditu ziren bertze hiru kideak. Norvegia, Islandia eta Liechtenstein? ekonomia esparru komunean sartu baitziren.1992ko erreferendumetik igaro diren ia
|
hiru
hamarkadotan, gai zehatzen inguruko hitzarmenek ezarri dute EBren eta Suitzaren arteko harremana. Gaur egun, 120 baino gehiago dira egindako hitzarmenak.
|
|
2020
|
|
|
Europako bi finaletan sartu zen 2016an eta 2018an, eta beste koska bat igo zuen iaz, Txapeldunen Liga eta Kluben Arteko Munduko Kopa irabazita. Orain, esku eskura dauka Ingalaterrako liga, azken
|
hiru
hamarkadetan ihes egin dion titulua.
|
|
|
Metatu, lotu, tolestu, margotu, bihurritu, moldekatu, kendu, eskegi, iltzatu, itsatsi, moldatu, eutsi, zeharkatu, marraztu, eraldatu, luzatu, txertatu, zerratu, orekatu, bildu, ezabatu, bermatu... Gutxi izango dira
|
hiru
hamarkadako ibilbidean Pello Irazu artistak (Andoain, Gipuzkoa, 1963) esploratu gabe utzi dituen eskulturaren adarrak, eta, hain zuzen ere, eskulturaren auziei aurre egiteko modu ireki hori nabarmentzen du orain Bilboko Carreras Mugica galerian ireki berri duen Dardara izeneko erakusketako azalpen testuak. 2019an sortutako 30 eskultura, erliebe, marrazki eta margolan inguruk osatzen dute bilduma, eta pieza horiek guztiek elkar nola kutsatzen duten da artistari deigarrien egin zaiona.
|
|
|
Geroztik, unibertsitateko irakasle aritu da, harik eta 2017an berriro gitarra hartu eta kantu berriak sortzeari ekin zion arte. Horren emaitza da A New Life Awaits You (2019),
|
hiru
hamarkadaren ondoren musikaria bizi bizi eta bere aletxoa emateko prest dagoela erakusten duen lan aipagarria.
|
|
|
Azken hamar minutuetan gora egin du etxeko taldeak, baina Realak ondo eutsi dio, eta finalera egin du jauzi
|
hiru
hamarkadaren ostean. Denbora askoan hozten edukitako txanpaina zabaldu dute zaleek.
|
|
|
Iazko maiatzaren 4an, herri beltzaren buruzagien talde bat prozesu metodologiko bat egiten ari ginen gobernuarekin izango genuen bikura baterako. Prozesu hori duela
|
hiru
hamarkadatik bete gabe dauden 300 akordiori baino gehiagori buruzkoa zen. Egun horretan, arratsaldeko bostak aldera, eraso bat jasan genuen, eta, horren harira, presidenteak Nariñoko Etxera gonbidatu gintuen [estatuburuaren egoitzara].
|
|
|
1980ko hamarraldian giza eskubideen aldeko jardunean hasi, eta
|
hiru
hamarkada baino gehiago daramatza Andy Carlek (Los Angeles, Ameriketako Estatu Batuak, 1959) gatazken konponbidean lanean. 1994an sortu zuen Conciliation Resources, 2011ko urriaren 17an Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia antolatu zuten erakundeetako bat.
|
|
2021
|
|
|
Presoen sakabanaketa aldatzen ari da.
|
Hiru
hamarkada baino gehiago behar izan ditugu. Egoera berria pertsona askoren esfortzuei esker lortu da:
|
|
|
Abstrakzioa gailendu zenean, figurazioari eutsi zion; artearen erdigune izandakoetatik aparte eman zuen bizitza ia osoa; batzuetan, baita pobrezia betean ere, eta amatasuna, emakumeen sexualitatea eta biluziak lantzeko zuen erak ere ez zuten erraztu haren zabalpena. Ia
|
hiru
hamarkadako lanaren ostean, 1960ko hamarkadan bakarrik egin zuen gora haren ospeak, mugimendu feministaren agerpenari esker, baina Europan, esaterako, oso erakusketa gutxi eskaini zaizkio orain arte. Horregatik, erreskate ariketa baten pare irudikatu du komisarioak Bilbon eskaini zaion ia 100 obra inguruko atzera begirakoa.
|
|
|
Urruntzearen mapa bukatzen hasi da, baita lehen graduko erregimena ere, baina Etxerat euskal presoen senideen elkarteak uste du ez dela aski euskal presoen egoera duindu dadin, eta ez dago zain egoteko prest: «Ezin dugu itxaron beste
|
hiru
hamarkada, gizarteratzeko oztopoak eta galarazpenak egunero gaindituz; ezin dugu jarraitu sufrikarioaren luzapenaren biktima izaten, eta ezin da kondenatu euskal gizartea bizikidetzaren eraikuntza mugarik gabe atzeratzera». Euskal presoei legez eman litzaizkiekeen erredentzioei, irteera baimenei eta hirugarren graduei buruz egin zituen adierazpenok atzo Etxerat ek.
|
|
|
Azucena Vieitesek azken
|
hiru
hamarkadetako lanen hautaketa bat bildu du Bilboko Carreras Mugica galerian. Marrazkiek garai baten lekukotza biltzen dutela dio artistak
|
|
|
Feminismoa da Vieitesen
|
hiru
hamarkadako lanaren beste ardatz nagusietako bat, eta igar daiteke haren eragina erakusketan. 1994an sortu zuen Erreakzioa kolektiboa Estibaliz Sadaba artistarekin batera, esaterako, eta mugarri garrantzitsua da haren ibilbidean.
|
|
|
Taldea sortu zutenetik ia
|
hiru
hamarkada igaro dira, eta Parkerrek eta Sparhawkek jarraitzen dute soinu berriak urratzen, molde berrien bila. Parkerrek azaldu du zein den gakoa:
|
|
|
|
Hiru
hamarkada izango dira bihar SESB desegin zela, eta harekin Gerra Hotza. Baina berriz ere gora doa Moskuren eta Washingtonen arteko tentsio militarra, Ukrainan.
|
|
|
|
Hiru
hamarkadetan gizartea aldatu egin da, eta legeak aldaketa horiei erantzun lieke. Bereziki interesgarria iruditzen zait hezkuntzaren gaia mahai gainean egotea, ez bakarrik hezkuntzako eragileen artean, baizik eta modu zabalagoan, eta begirada horiek elkarrizketan egotea modu emankorrean eta foro ezberdinetan.
|
|
|
Remigio Mendibururen
|
hiru
hamarkadako lana bildu du Bilboko Arte Ederren Museoak' Mendiburu. Materia eta memoria' erakusketan.
|
|
|
Unean uneko istorioan sartu, pertsonaia norbere egin, eta, atsedenerako asti askorik gabe, beste norbait bilakatu berriz.
|
Hiru
hamarkada pasa daramatza langintza horretan.
|
|
|
Badira
|
hiru
hamarkada —lautik hurbilago jada— J Mascisek (gitarra eta ahotsa), Lou Barlowk (baxua eta ahotsa) eta Murphek (bateria) Dinosaur Jr. martxan jarri zutenetik. 1984an izan zen zehazki, AEBetako Massachusetts estatuko Amherst herrian.
|
|
|
Liskar armatu batean jasandako zaurien ondorioz hil zen atzo Idriss Deby Txadeko presidentea, azken
|
hiru
hamarkadetan herrialdeko estatuburua izan dena eta bere seigarren legealdia hasi berri zuena. «Idriss Debyk azken hatsa eman berri du, lurraldearen defentsan.
|
|
|
Indurainentzat, «oporrak» dira abuztuko bi aste hauek: «Ia
|
hiru
hamarkada daramatzat Gorabiden, eta oso ondo pasatzen dut. Lanean baimena eskatu dut irailera arte ez bueltatzeko, eta, hala, aprobetxa dezaket irteerak egin eta astebeteko egonaldira joateko».
|
|
|
Eta beste zenbaki bat eman du: azkeneko
|
hiru
hamarkadetan 200 pertsona baino gehiago hil dira errepide horretan gertatutako istripuetan. Hori ikusita, Nafarroako Gobernuak proposaturiko konponbidea izan da 2+ 1 moldeko errepidea egitea; hau da errepideak bi lerro izango ditu alde batera, eta bat bestera, zati guzietan.
|
|
|
1991ko bake akordioen ondoren sortu zuen NBEk Minurso misioa, erreferenduma antolatzeko helburuarekin; baina,
|
hiru
hamarkadaren ondoren, gatazkak bere horretan jarraitzen du. Marokok Mendebalko Sahararen gaineko subiranotasuna aldarrikatu du, behin eta berriz, eta salatu du eskualdekoa «gatzka artifizial bat» dela, Aljeriako Gobernuak eta Fronte Polisarioak sustatutakoa.
|
|
|
Augusto Pinochet buru zuen diktadura militarra bukatu zenetik(), zentro ezkerreko edo eskuineko koalizioak egon dira gobernuan. Baina ematen du amaitzear dela
|
hiru
hamarkada iraun duen ziklo hori. Txileko presidentetzarako hauteskundeak egingo dituzte bihar, eta Apruebo Dignidad koalizioko Gabriel Boric eta Alderdi Errepublikanoko Jose Antonio Kast dira irabazteko faboritoak; hurrenez hurren, herrialdearen ezker aurrerakoiaren ikur gaztea, eta eskuin muturraren hautagaia, politikagintzako beterano bat.
|
|
|
Duela
|
hiru
hamarkada pasatxo eratu zuten Hizkuntza Normalizaziorako Partzuergoa, eta Franquesak azpimarratu du 1986tik 2018ra katalanaren ezagutzari dagokionez emandako garapenean «areagotze bat» gertatu dela «trebetasun linguistiko guztietan». Hori «argiago» ikus daiteke, haren ustez, Kataluniako Estatistika Institutuak 2013an eta 2018an egindako Herritarren Hizkuntza Erabileraren Inkestaren emaitzetan.
|
|
|
EH Baiko kide eta Lexantzüko (Zuberoa) hautetsi da Urrutikoetxea; EAJren Ipar Buru Batzarreko lehendakari, Kanboko hautetsi eta Errobiko lurralde eremuko erreferente, Etxeleku.
|
Hiru
hamarkadaren ondotik, gogoetak trukatzen segitzen dute.
|
|
|
Euskal Herria 2050
|
Hiru
hamarkada ditugu aurretik. Ezer gutxi planetaren garapenean.
|
|
|
Confebasken arabera, 2000 urtean populazioaren %70 lanerako adinean zegoen; egun, berriz, %62 da, orduan baino 92.000 pertsona gutxiago. Horri aurre egiteko,
|
hiru
hamarkadetan 400.000 pertsona batu litzaizkioke adin multzo horri.
|
|
|
|
Hiru
hamarkada egon dira Karabakh Garaian azerbaijandarrik gabe, baina bukatua da garai hori, egoera berriaren ondorioz. Azerbaijanek «segurtasun eremua» izenekoa ere berreskuratu du, armeniarrek Azerbaijanen lurraldean ezarri zutena, eta lekualdatutako ehunka mila azerbaijandar itzuli dira horri esker.
|
|
2022
|
|
|
Alzheimerrak existitzen ez zuen garaiaz ari naiz.
|
Hiru
hamarkada baino gehiago pasatu dira ordutik. Eskolako lagunek esaten zidaten amama eroa neukala, eta nik orduak galdu nituen ezetz azaldu nahian.
|
|
|
Aliantza Atlantikoari aurre egiteko sortu zen Varsoviako Ituna duela
|
hiru
hamarkada iraungi zen; NATOk, aldiz, bizirik eta indar guztiz segitzen du mundua zaintzen. Eta NATO bera AEBek zaintzen dute:
|
|
|
Horrek bereizten ditu zuzeneko lanak eta estudioko lanak; estudioan beti sentitu izan naiz musikariago abeslari baino, eta zuzenean, alderantziz, beti sentitu izan naiz gehiago abeslari musikari baino». Hertzainak desegin ostean, 1995ean hasi zuen bakarkako bidea Garik, eta ia
|
hiru
hamarkadako ibilbide hori berregingo du orain, lehenik oholtzan, eta gero diskoan. Lazkaoko Areria antzokian (Gipuzkoa) izango da ekainaren 3an, Bilboko Arriaga antzokian 7an, Getxoko Muxikeberri antzokian (Bizkaia) 10ean, eta Bergarako Seminarixoan (Gipuzkoa) 17an.
|
|
|
Haien semea ez den apenas gogoratzen bi hilabeteko abenturaz, oso txikia baitzen artean, baina besteok maiz gogoratzen diogu itzulitakoan «Suguslandia» oso polita baina menditsua (sic) iruditu zitzaiola eta hori besterik ez zuela esaten galdetzen genionean. Txantxa partikularra
|
hiru
hamarkadaz luzatzea lortu dugu lagunok: goxokien izenarekin bataiatu genuen ordura arte gutxik ezagutzen genuen eta handik oso gutxira denon ahotan egongo zen Europako bazter hura.
|
|
|
1.170 kilometroko aldea dago Sarajevotik Kievera, Bilbotik Bruselarako distantzia ia berbera.
|
Hiru
hamarkada igaro dira, baina gaur goizean ikusitako irudiek hango berberak dirudite.
|
|
|
|
Hiru
hamarkada geroago, irakaspenik atera al daiteke orduan gertatutakotik. Aierdiren ustez, hark erakutsi zuen gizartearen parte hartzeak «proiektuak hobetu eta gatazkak murriztu» egiten dituela, eta indarkeriak, berriz, «gasolinak suari bezala» eragiten diola gatazkari:
|
|
|
Innocence Project AEBetako Exonerazioen Erregistro Nazionaleko datuen arabera, 1989az geroztik 258 emakume salbuetsi dituzte heriotza zigorretik. Gainera, azken
|
hiru
hamarkadetan exekutatuak izatetik salbuetsi dituzten emakumeen %71 gertatu gabeko delituengatik kondenatu dituzte.
|
|
|
Ondarroan (Bizkaia) jaio zen Piztiak taldea 1991n, baina aspaldi kostaldeko herri horretatik kanpo bizi dira Josu Aranbarri (baxua eta ahotsa) eta Txomin Uribe (gitarra eta ahotsa) taldeko bi kide historikoak, banda sortu eta azken
|
hiru
hamarkadetan hura gidatu dutenak; Aranbarri Bilbon eta Uribe Azpeitian (Gipuzkoa). «Pello [Larrañaga, taldeko bateria jotzailea] eta Jesus [Galan, gitarrista] ere Urola eskualdean bizi dira, eta azkenean ni baino ez naiz gelditu Bizkaian.
|
|
|
«Doctor Deseo, Su Ta Gar... asko ez gara». Eta Uribek eman ditu
|
hiru
hamarkada iraun ahal izateko gako batzuk: «Askatasun handiarekin egiten dugu lan.
|
|
|
Ni ez naiz prolifikoa, ni langilea naiz, eta ez dira gauza bera».
|
Hiru
hamarkadako ibilbidean, genero ia guztietan atera du lanen bat, eta liburuzain lanbideak utzi dizkion denbora tarte ia guztiak idazteko baliatu izan ditu urte luzez. Nekatu dela aitortu du orain; idazten segitzen badu ere, idazletza lasaiago bizi nahi du aurrerantzean, bere estiloari uko egin gabe, betiere.
|
|
|
2018ko bozetan %54, 2koa izan zen, eta bigarren itzulian apenas aldatu zen: %54 Azken
|
hiru
hamarkadetako presidentetzarako bozak aztertuz gero, ikus daiteke lehen itzuliko emaitzak estuak baldin badira parte hartzea dezente handitzen dela bigarren itzulira begira. Hori gertatu zen 1990ean (%33, 7 eta %43, 4), 1994an (%54, 6 eta %62) eta 2014an (%40 eta %47, 9).
|
|
|
Gogoratu du, bide batez, «hezkuntzan hizkuntza berdintasuna» egotea azken ia
|
hiru
hamarkadetan inoiz ez duela exijitu ez konstituzioak, ez estatutuak, «ez estatuko legedi oinarrizkoak».
|
|
|
Gipuzkoar asko oraindik jabetu ez badira ere, Gasteiz hiriak aspaldi utzi zion Bitorixa izateari. Arabako hiriburua, izan ere, Euskal Herriko bigarren gunerik populatuena izateaz gain, azken
|
hiru
hamarkadetan eraldaketa sakonak —soziologikoak, kulturalak, demografikoak, politikoak eta ekonomikoak— izan dituen hiri anitz eta zabala da.
|
|
|
Bueltan da, halaber, Delirium Tremens ere.
|
Hiru
hamarkadako etenaren ostean itzuli da taldea. Barakaldoko (Bizkaia) BEC-en eman zuten itzulerako kontzertu handia, eta Azkenan eman dute bigarrena, tartean zuzeneko txiki batzuk egin badituzte ere.
|
|
|
«Gaur lau urte bete dira Sanchez presidenteak publikoki esan zuenetik Espainiako Gobernuak
|
hiru
hamarkada luzez aplikatutako salbuespeneko espetxe politika kentzeko eta espetxe politika arrunta ezartzeko prozesu bati ekingo ziola», azaldu du gaur arratsaldean Nafarroako Sareko ordezkari Mikel Mundiñano Larrazak erakundeak Iruñean egin zuen mobilizazioaren amaieran. Eta balantzea egiteko unea dela argudiatuta, datu bat eman du prozesua nahi luketena baino motelago doala esateko:
|