|
2008
|
|
|
Ideiak, antza, ez. Eusko Jaurlaritzak
|
hiru
foru aldundien oniritziarekin hamar industria egitasmori 31 milioi euro ematea onartu zuen atzo. Dirua proiektu estrategikoei laguntzeko programatik aterako da.
|
|
2009
|
|
|
Azkenean aldaketak egiten baditu Eneko Goia Aldundiko bozeramaile jeltzaleak esan du zerga erreformarik ez dela egingo, baliteke Gipuzkoak Nafarroaren adibidea jarraitzea. Izan ere, Nafarroako Gobernuak,
|
hiru
foru aldundiek ez bezala, ez zion itsu itsuan jarraitu Espainiako Gobernuari, eta kenkaria progre siboki aplikatu zuen 2008an. Hau da, kenkari handiagoa euro artekoa gutxiago irabazten dutenei eta txikiagoa gehiago dutenei.
|
|
|
Neurriak ez zuen zertan eragina izan Euskal Herrian, baina
|
hiru
foru aldundiek eta Nafarroako Gobernuak ezarri egin zuten. Iru, eko gobernuak, ordea, kenkaria poliki poliki aplikatzea erabaki zuen.
|
|
|
Hain zuzen ere, Bizkaiko Foru Aldundiak hainbat zalantza eta eskaera plazaratu zituen. Lehenengo eta behin, iazko ekainean Juan Jose Ibarretxe buru zuen Eusko Jaurlaritzak
|
hiru
foru aldundiekin krisiari aurre egiteko hitzartutako planak bere horretan jarraitzen duen edo Lopezen gobernuak, bertan behera, utziko duen argitzeko eskatu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Zergak Koordinatzeko Organoan, krisiari aurre egiteko zerga neurriez ariko dira Jaurlaritza eta
|
hiru
foru aldundiak
|
|
|
Horiek horrela, Eusko Jaurlaritzak hiru diputazioen arteko bitartekari gisa aritu du asteazkenean, Gasteizen egingo duten bileran.
|
Hiru
foru aldundiek hartu nahi dituzten neurriak norabide berean joango direla ziurtatu du.
|
|
2011
|
|
|
Era guztietako auzien bueltan Madrilgo epaitegietara begira amaitzen du euskal gizarteak. Bilduren egoera zela-eta begi guztiak Espainiako Auzitegi Konstituzionalera begira zeuden egun berean kolpe gogorra jaso zuten Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Ogasunek Auzitegi Gorenaren eskutik.Laburbilduz, 435 milioi euro itzuli dizkiote Eusko Jaurlaritzak eta
|
hiru
foru aldundiek Espainiako Gobernuari. Xehetasun juridikoetan sakondu gabe, Rover auzia dela-eta diru hori Arabako ogasunarentzat izan behar zuela finkatu zuen zerga sistema auziei buruz erabaki behar duen bitarako batzordeak.
|
|
2013
|
|
|
Akordio horiek, besteak beste, datu base informatikoen berehalako konexioa ahalbidetuko luke.
|
Hiru
foru aldundien arteko itunak 2014 urteko lehen hiruhilekoa amaitu baino lehen negoziatzeko eta sinatzeko helburua ezarri dute. –
|
|
2014
|
|
|
Argi dago, beraz, krisiarekin lotuta, estutu egin direla laguntzak euskalgintzarentzat., Txostenak aintzakotzat hartzen ditu Araba, Bizkai eta Gipuzkoako instituzio publiko nagusiak: 5.000 biztanletik gorako udalak, hiriburuetakoak,
|
hiru
foru aldundiak eta Eusko Jaurlaritza. Baita erakunde horren pean dauden hainbat erakunde publiko ere.
|
|
2015
|
|
|
Are gehiago, 2013ko abendutik 2014ko abendura 29 milioi euro txikitu da.Hori bai, Espainiako Bankuak ez du zenbatzen diputazioen menpeko enpresa guztien zorra. Horrela, 2013an
|
hiru
foru gobernuek beraiek 2.000 milioi euroren zorra zutela dio Ekonomia Ministerioak, baina neurri horretakoa da haien errepideak kudeatzen dituzten enpresa publikoen zorra ere: Interbiak (925 milioi), Bidegi (900 milioi) eta Viasa (130 milioi). Nafarroako Gobernuak batez ere finantza merkatuetara jo du bere gastua finantzatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Oso denbora gutxian, hirugarren kolpea. Egun gutxiren buruan, Nafarroako
|
hiru
foru legeren adar nagusiak moztu ditu Espainiako Auzitegi Konstituzionalak. Lehenik, sendagaiak berrordaintzeko 2012ko foru legearen artikulu nagusiak baliogabetu zituen; bigarrenik, kalamu elkarteen legearekin gauza bera egin zuen.
|
|
2021
|
|
|
|
Hiru
foru aldundiek eta Eusko Jaurlaritzak abiatutako proiektu bat da Ticket Bai, iruzur fiskala eragozteko egindakoa. Jokin Perona Gipuzkoako Ogasun eta Finantzetako foru diputatuak esan du proiektuak enpresa txiki eta handien jarduera ekonomikoak gertatzen diren momentutik kontrolatuko dituela.
|
|
2022
|
|
|
2019an sinatutako akordioaren arabera, erakunde bakoitzak hedabide jakin batzuk laguntzeko ardura hartzen du: Eusko Jaurlaritzak nazio mailako hedabideak –tartean BERRIA–, aldizkari espezializatuak, tokiko telebistak, irratiak eta hedabide digitalak sustatzen ditu, eta
|
hiru
foru aldundiek, berriz, bakoitzaren lurraldean euskara hutsean argitaratzen diren herri eta eskualde mailako paperezko hedabideak.
|
|
|
Gainera, Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak benetan duten zor publikoa are handiagoa da,
|
hiru
foru aldundiena batuz gero. Espainiako Bankuak 3.365 milioi euroko zorra adjudikatu die, 2020 amaieran baino 353 milioi gehiago, eta pandemiaren aurretik baino 655 milioi gehiago.
|
|
|
Gainera, Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak benetan duten zor publikoa are handiagoa da,
|
hiru
foru aldundiena batuz gero. Espainiako Bankuak 3.365 milioi euroko zorra adjudikatu die, 2020 amaieran baino 353 milioi gehiago.
|
|
|
Gipuzkoako foru gobernua N eta A errepide osoetan ibiltzeagatik kobratzen hasiko da, urte amaieran edo 2023 hasiera aldera. Aldundiak
|
hiru
foru arau onartuak ditu bidesariak arautzeko; azkena, iazko abenduan. 2018an ezarri zuen bidesaria bi errepide horietan, baina garraiolariek hainbat helegite jarri zituzten, kobrantza sistema «diskriminatzailea» zelako.
|
|
|
Gipuzkoako foru gobernua N eta A errepideetan ibiltzeagatik kobratzen hasiko da, urte amaieran edo 2023aren hasiera aldera. Aldundiak
|
hiru
foru arau onartuak ditu bidesariak arautzeko. Izan ere, epaitegiek birritan indargabetu dute kobrantza sistema, diskriminatzailea izateagatik.
|
|
|
Deflatazioari dagokionez, aurten ere hartu dute neurri hori
|
hiru
foru ogasunek, %5, 5eko deflatazioa ezarriz pertsona fisikoen errentaren gaineko zergan. Urte hasieran, %1, 5 deflatatzea erabaki zuten, eta irailetik aurrera, %4 Eusko Jaurlaritzak 2023an indarrean mantendu nahi du neurria, hurrengo urteko PFEZaren likidazioan aplikatzeko.
|
|
|
Gipuzkoako Diputazioaren webgunean horrela deskribatzen dute:
|
hiru
foru aldundiek eta Jaurlaritzak batera abiatutako proiektua da, eta bere helburua lege eta teknika arloko betebehar batzuk ezartzea da. Ticket Bai indarrean jartzen denetik, jarduera ekonomiko bat egiten duten pertsona fisiko eta juridiko guztiek erabili dute argitaratzen diren beharkizun teknikoak betetzen dituen fakturazio software bat.
|
|
|
Bai. Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarekin, Emakunderekin, Uema rekin,
|
hiru
foru aldundiekin eta hiru hiriburuetako udalekin elkarlanean, EUDELek parte hartzen du HAKOBA Herri Aginteen Koordinazio Batzordean, euskal udalerrien izenean. Helburu nagusia da herri administrazioen arteko euskarazko harremanak areagotzeko proiektuak abian jartzea eta herri erakundeen artean lankidetza indartzea.
|
|
|
Azkenean, honela egitea erabaki dute: hiru zergetako bi Espainiak jasotzea eta zati proportzionala Araba, Bizkai eta Gipuzkoako erakundeei ematea, eta zerga bat
|
hiru
foru ogasunek biltzea.
|
|
2023
|
|
|
|
Hiru
foru erakundeetan eta udal askotan gobernuak elkarrekin osatzeko akordioa da. Beste era batera esanda, jeltzaleen eta sozialisten artean zerrenda bozkatuena denari elkarri emango diote botoa.
|
|
|
Zerga hori arautzen duten foru arauen proiektuaren aurrekoak gaur onartu dituzte
|
hiru
foru gobernuek, eta asmoa da urtea bukatu aurretik onartua izatea.
|
|
|
Gaur, Eusko Jaurlaritzak uko egin dio sindikatuekin biltzeari datorren astelehenean LHK Lan Harremanen Kontseiluan, eta, beraz, ezezkoarekin erantzun die ELA, LAB, CCOO, Steilas, Satse eta ESK sindikatuen eskariari. Jaurlaritzaz gain, sindikatuek langile publikoen ardura duten erakunde guztiak dituzte deituta bilera horretara, hala nola Eudel,
|
hiru
foru aldundiak eta Estatuko EAEko ordezkariak.
|