|
2006
|
|
|
Ezta axola ere. Behin, aitak erran zion aitonak aspaldi alde egin zuela etxetik, Anek
|
hiru
bat urte zituelarik. Aneri deigarria gertatu zitzaion aitak" alde egin" hitzak erabiltzea, baina ez zen argibiderik eskatzera ausartu.
|
|
|
Irailaren hogeita bian Rufin Piotrowski Parisen zen berriro.
|
Hiru
bat urte egin zituen hiritik kanpo: hamar bat hilabete irakasle, urtebete pasatxo preso, eta zortzi hilabete eta erdi ihes betean.
|
|
2008
|
|
|
esan nahi baita amets haiek buruhauste iturri gertatzen zitzaizkiola Ernestinari, urte gutxi batzuk lehenago patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak buruhauste gertatu zitzaizkion bezala, zergatik? eta egun batean ama patata azal baten gainean irrist egin eta erortzen ikusi zuelako!, halako eran, non, handik aurrera, buruan sartu baitzitzaion lurrean ikusten zituèn patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak kendu behar zituela lurretik, inor irrista ez zedin eta burua hautsi; orduan, baina, aita Martzelorekin konfesatu eta hark ezin hobeto bideratu zuen Ernestinaren arazoa; handik
|
hiru
bat urtera, ordea, aita Martzelo hil zen, zoritxarrez, eta zoritxarrez, halaber, aita Ireneorekin hasi zen konfesatzen, zeina zorrotza bezain neurotikoa baitzen konfesioari zegozkiòn xehetasunetan, bere aholkuekin Ernestina berriro nahasten zuela.
|
|
|
Baina orduan korapilo batean sartu zen Ernestina, barre egiteko gogoa ito nahian are barre handiagoak egiten baitzituen maiz –bururatzen zitzaizkiòn eszena batzuk ezin barregarriagoak ziren, zinez–, azkenean errudun sentiarazten zutenak: ...k... eta egun batean ama patata azal baten gainean irrist egin eta erortzen ikusi zuelako!, halako eran, non, handik aurrera, buruan sartu baitzitzaion lurrean ikusten zituèn patata azal, sagar azal eta fruitu azal guztiak kendu behar zituela lurretik, inor irrista ez zedin eta burua hautsi; orduan, baina, aita Martzelorekin konfesatu eta hark ezin hobeto bideratu zuen Ernestinaren arazoa; handik
|
hiru
bat urtera, ordea, aita Martzelo hil zen, zoritxarrez... eta zoritxarrez, halaber, aita Ireneorekin hasi zen konfesatzen, zeina zorrotza bezain neurotikoa baitzen konfesioari zegozkiòn xehetasunetan, bere aholkuekin Ernestina berriro nahasten zuela.
|
|
2009
|
|
|
bata hondartza puska bat zen, kartzelarekin muga egiten zuena, eta bestea hiri inguruan kokatua?, buruan zuèn lehenengo aireplano hura bereziki: kontua da 1911ko ekainean. Domingok
|
hiru
bat urte zituela, beraz, airetiko raid bat antolatu zutela, Paristik Madrilerainokoa, hainbat etapatan, eta etapa haietako batek, Angoulemetik irteten zenak, hiria zuela helmuga; ikuskizunak hiritar zein turisten baitan eragin zuèn ikusmina izugarria izan zen, hondartza ingurura bildu zèn jendetza haren erakusgarri.
|
|
|
bidali ere, horregatik bidali nindian aitak Galiziatik hona estudiatzera, hemen nuèn eta geltoki burua zèn osabaren etxera, liluratuta nindukàn osaba Pakuninengandik urruntzeko edo, alferrik. Handik
|
hiru
bat urtera, berriz, badakik: hemengo osaba hil, eta berriro itzuli ninduan Galiziara.
|
|
|
Ildefonso Esparza, Chaplin beste izenez, Domingo Orberen ondoan zegoen?
|
hiru
bat urte lehenago cenetisten bilera batean elkar ezagutu eta berehala egin ziren lagunak?, hiriburuko ibaiaren alde batean biak ere, beste aldean zeudèn hiriko kuartelei begira, nora erretitatu baitziren errepublikanoen aurka altxatutako tropak, beren atzeranzko bidean.
|
|
|
Baina zaude lasai, loteriak eman zidana justiziaren alde jarriko dut-eta"; osaba Pakuninek ikusarazi baitzidan badirela loteria baino lehenagoko kontuak... bidali ere, horregatik bidali nindian aitak Galiziatik hona estudiatzera, hemen nuèn eta geltoki burua zèn osabaren etxera, liluratuta nindukàn osaba Pakuninengandik urruntzeko edo, alferrik. Handik
|
hiru
bat urtera, berriz, badakik: hemengo osaba hil, eta berriro itzuli ninduan Galiziara.
|
|
|
bata hondartza puska bat zen, kartzelarekin muga egiten zuena, eta bestea hiri inguruan kokatua–, buruan zuèn lehenengo aireplano hura bereziki: kontua da 1911ko ekainean –Domingok
|
hiru
bat urte zituela, beraz– airetiko raid bat antolatu zutela, Paristik Madrilerainokoa, hainbat etapatan, eta etapa haietako batek, Angoulemetik irteten zenak, hiria zuela helmuga; ikuskizunak hiritar zein turisten baitan eragin zuèn ikusmina izugarria izan zen, hondartza ingurura bildu zèn jendetza haren erakusgarri. Orbetarrak, berriz, Regina eneko goiko terrazan zeuden... hantxe Regina ere, Adaz erditu berria, lepotik prismatiko batzuk zintzilik zeramatzàn senarraren ondoan, etxeko jaunak, lanean gutxitan huts egiten zuenak, baimentxo hura eman baitzion bere buruari egun hartan, pilotu trebeen hegaldi lurreraldien ikuskizuna ikusteko; Nazario Orbek, izan ere, ezin ahaztuzko oroitzapentzat behar zuen hamalau hamabost hilabete lehenago ikusia, 1910eko martxoaren 27an doi, noiz eta Hubert le Blon pilotuak exhibizioa egin baitzuen bere aireplano Bleriot XIrekin, hiriko hondartza inguruko ikusle ezin zurtuagoen begiradapean; pilotuak –heroiak– hiru egunetan jardun zuen, 27an bertan –igandea–, 28an eta 29an; hain liluratuta geratu zen Nazario igandeko erakustaldiarekin, non haren iruzkinak –lehen hegazkin haiek zurezkoak ziren funtsean– ongi baino hobeto laburbil baitezake une haietan bizi izandako esperientzia hunkigarria:
|
|
2010
|
|
|
diozu zeurean: horra zientzia zure epelkeriaren zerbitzuan?), eta nik ez!; nola sinetsiko dut, bada, Estatu Batuetako demokrazia ustez santuan, sarraski izugarri baten gainean eraikia badago?; ildo horretatik, seguru zeundela Vietnameko gerraren alde, komunismoaren aurka zernahi?; bada, jakizu, azkenean, estatubatuarrek Vietnametik alde egin behar izan zutela, zu hil eta
|
hiru
bat urtera, buztana hanka artean: nik hartu nuen poza?!; eta nik bezala, borondate oneko beste jende askok eta askok!
|
|
|
zuk boteretsuak zuritzen dituzu noiznahi(" modu batean edo bestean beti agertzen da Darwin, gure mundu xixtrin honen historian" diozu zeurean: horra zientzia zure epelkeriaren zerbitzuan...), eta nik ez!; nola sinetsiko dut, bada, Estatu Batuetako demokrazia ustez santuan, sarraski izugarri baten gainean eraikia badago?; ildo horretatik, seguru zeundela Vietnameko gerraren alde, komunismoaren aurka zernahi...; bada, jakizu, azkenean, estatubatuarrek Vietnametik alde egin behar izan zutela, zu hil eta
|
hiru
bat urtera, buztana hanka artean: nik hartu nuen poza...!; eta nik bezala, borondate oneko beste jende askok eta askok!
|
|
2012
|
|
|
Ez zion Nereari aspalditik halako esaldirik entzun.
|
Hiru
bat urte izango ziren Xabierrek ez zuela halakorik entzun. Hiru urte, edo hogeita hamasei hilabete, edo mila egun pasa.
|
|
|
Haurtxo aspergarri bat baino ez zen. Handik
|
hiru
bat urtera, aldiz, dena aldatu zen: nortasuna hartu zuen, eta handia; zentzuduna, ziurra eta azkarra zen neska.
|
|
|
Handik denbora batera larbak jaioko dira, eta
|
hiru
bat urtez hazten ahalegindu egurraren zelulosa janez. Gehiago hazterik ez dutenean (hamar milimetrokoak egiten dira harrak urte horietan), bere baitan biltzen dira eta pupa bihurtzen; gero, estalki barruan gorde, eta azken aldaketa baten bidez intsektu heldu bilakatzen.
|
|
|
–Aspaldi gabe, esan zuen azkenean?, nire seme gazteenak bezain ongi gidatuko zintudan bide honetatik; baina, orain
|
hiru
bat urte, gauza bat gertatu zitzaidan kristau bati sekula gertatu ez zaiona, edo, gertatu bazaio, ez da kontatzeko bizirik atera; eta orduan pairatu nituen izu laborrizko sei orduek txiki txiki eginda utzi zizkidaten gorputz arimak. Oso gizon zaharra naizela pentsatuko duzu, baina ez da hala.
|
|
|
Ni haien artera iritsi baino
|
hiruren
bat urte lehenago 69, Erregea bere aginterriaren gain zebilela bidaia ofizialean, ezohiko istripu bat gertatu zen, eta ia egin zuen monarkia harenak, behintzat gaur egun eratua dagoen bezala. Lindalino, erresumako bigarren hiria izan zen Erregeak lehendabizi bisitatu zuena bere bidaialdian.
|
|
|
Bidaia hauen autorea, Lemuel Gulliver jauna, aspaldiko lagun mina dut; gainera, ahaide gara amaren aldetik. Duela
|
hiru
bat urte, Gulliver jaunak, Redriffeko etxera ikusminez joaten zitzaion jendetzaz gogaituta, lur-zati txiki bat erosi zuen etxe egokiarekin Newark inguruan, bera jaio zeneko Nottingham konderrian; eta hantxe bizi da orain erretiratuta, auzokoen estimuarekin.
|
|
2013
|
|
|
Horrela ibili zen Pedro Europan zehar
|
hiru
bat urtez, ilusio handiarekin hasieran. Europako hirietako saltoki gune handietarantz abiatu ez ezik, aurrerapen teknologikoen jarraipena ere egiten zuen, hainbat herrialdetako bankuetako inportazio esportazioetarako balizko kredituak eta diru mugimenduak ahaztu barik?, ilusioa, apurka apurka, hirugarren urtean nagusiki?, amatatuz joan zitzaion arte.
|
|
|
Horrela ibili zen Pedro Europan zehar
|
hiru
bat urtez, ilusio handiarekin hasieran –Europako hirietako saltoki gune handietarantz abiatu ez ezik, aurrerapen teknologikoen jarraipena ere egiten zuen, hainbat herrialdetako bankuetako inportazio esportazioetarako balizko kredituak eta diru mugimenduak ahaztu barik–, ilusioa, apurka apurka –hirugarren urtean nagusiki–, amatatuz joan zitzaion arte....
|
|
2015
|
|
|
Baina XVI. mendeko hasierako hamarkada horretan Machiavelli ez zen Italiako gorte eta botereguneetatik zehar gogoa pentsamendu politikoaz hausnartzen enplegatuta zebilen bakarra. Holandako semea zen Erasmok ere
|
hiru
bat urte eman zituen bertan, bitartean. Tarte horretan Bolonian, Venezian, Paduan eta Erroman bizitzeko aukera izan zuen eta, jakina, garaiko humanista eta jaun boteretsu asko ezagutzeko eta tratatzeko aukera, besteak beste Eliza Katolikoaren goi agintari batzuk, alegia, kardinalak.
|
|
|
–Behin Zarautza ere heldu zituan. Orain dela
|
hiru
bat urte edo.
|
|
|
–Bai zera. Badakik ni nolakoa naizen, ez zieat idatzi ezta eskutitz alu bat ere, eta
|
hiru
bat urtetan ez diat haien berri izan.
|
|
|
Purra egin beharrik ere ez du izan, sumatu duten orduko hankapean pilatu baitzaizkio denak. Oiloen astrapalak bataio ondorengo boloa ekarri dio gogora, eta bere burua ikusi du duela pare bat
|
hiru
bat urte elizpean, batek botatako txanponak harrapatu nahirik, beste neska mutikoekin lehia bizian, atzamar puntak urratuta.
|
|
|
Johanesi deabruaren beraren irudia zela otu zitzaion bat batean. Emakumeak argitu zionez,
|
hiru
bat urte zeramatzan bizimodu txar hartan, legen beltzak jota ezertarako gauza ez zela. Jaungoikoari erregutzen zion bizi txar zital hura labur ziezaiola, alde egindako beste gizonari gertatu zitzaion antzera.
|
|
2016
|
|
|
|
Hiru
bat urte alokatuta, Kanbon etxea erosi Eta ondotik gela berriak Eraikitzen ginen hasi. Lana dohainik, dirua berdin, Gogo haundiz da ikusi?
|
|
|
Joseba Jakaren ordez, 1976an Joxemari Sors elkarkidearuzaingo lanaren segitzeko. 1978an, Pantxoa Carrère ere mu hartu genuen Zabal liburu dendako eta Elkar argitaletxeko disika saileko laguntzaile gisa hartu genuen eta gurekin egon zen
|
hiru
bat urtez. Eta 1986an sartu zen Antton Pochelu, liburu saileko arduradun gisa, Hazparnen hamar bat urtez bere liburu denda atxiki ondoren.
|
|
|
Radio Côte Basque frantses irrati publikoan aldiz, hamar bat urtez(), asteazkenero lauzpabost minutuko kronika bat. Eta ahanztera nindoan, Euskaldunon Egunkaria n
|
hiru
bat urtez() hamabosteroko kronika. Ikus lantxo honen bukaeran, 90 argitaratu zidaten lehen artikulua.
|
|
2017
|
|
|
Arroketara heldu zenean, senarraren ninietan
|
hiru
bat urte beranduago ikusiko zituen arrokak?, norabidea aldatzea bururatu zitzaion, itsasertzetik joanez gero berriro ere topo egingo zukeelako bi gizonekin, eta parean pasatzean ez zukeen jakingo zer egin. Harea lehorrera joatekotan jiratu zen.
|
|
2019
|
|
|
–Ezaguna dut Arriaga antzokia, esan nion?, baina gaur egun itxita dago, suak hartu baitzuen duela
|
hiru
bat urte, gerraren hasieran, oker ez banago.
|
|
|
Hor egon da, eta ez diogu heldu, joan egin zaigu. Gainera, pertsonalki gogoratzen dudana da
|
hiru
bat urte generamatzala zuekin lanean, harremana estua zela, jada ez zinetela talde bat joaten ginena eta txarla bat edo ematen genizuena, baizik eta gure lagunak zinetela (lagun txikiak, baina lagunak), eta maitasun pilo bat zegoela hor; orduan, kezka genuen zuengatik, nola bizitzen ari zineten, kezka pertsonala ere bai, zeren esaten duzu: –hau beraientzat katakrak bat izango da?, nik gogoratzen dut katarsi egoera moduko bat, denbora gelditu egin zen?
|
|
|
Telmok eta Genok hamabi urte egin zituzten beattle txuri gorriarekin, atseginez bezain pozik: iraun zien artean ez zutela, alegia, automobilez aldatu, beharrik ere ez, Txefek eta Klarak ez bezala, zeinek
|
hiru
bat urtetan behin aldatzen baitzuten, hobera, jakina, batean dyane bat erosiz, hurrengoan R, opel kadetta, audia?
|
|
2021
|
|
|
" Nire harridurarako, Santanderreko Menendez Pelayo Unibertsitateko mintegi mamitsuan ere, hara non entzuten dudan, serio serio, katedradunaren ahotik, Sabino Aranaren alarguna karabinero edo guardia zibilarekin ezkondu omen zela. Ez denbora asko dela,
|
hiru
bat urte besterik ez, Ernest Lluch historialariaren omenez egindako mintegian izan zen hori. J. Ajuriagerra EAJko buruzagia ere uste horretakoa zen 1970eko hamarkadan".
|
|
2022
|
|
|
Emakumea posta zerbitzuko goi kargudun batekin ezkonduta egona zen, eta harekin pastel nahiz likoreetara ohituta zegoen; bada, bigarren senarrarekin asetzeko adina ogi beltz ere nekez ikusten zuen. Bizimodu haren ondorioz ihartzen hasi eta,
|
hiru
bat urteren ondoren, jaungoikoak bere altzora eraman zuen. Eta jakina, nire anaiak une batez ere ez zuen pentsatu haren heriotzaren erruduna zenik.
|
|
|
Senarra ere, nahi duana esango duk, baina ordurako ez zuan noblea, kolonoa baizik; luzimendua ez duk berdina.
|
Hiru
bat urte geroago, gogoan diat, justu jasokundearen egunaren bezperan, gauean ibaiertz hartatik deika hasi zirela. Transbordadorearekin hara joan eta anderea ikusi nian, tapakien azpian erabat estalirik; harekin gizon gazte bat zihoaan, funtzionarioa.
|
|
2023
|
|
|
Neba jaio berritan, Maritxu etorri zen etxera herri txiki batetik, amari laguntzeko. Adelak baino
|
hiru
bat urte gehiago izango zituen. Aurpegiaren ederrak liluratu zuen, eta ibilerak, ahotsak, begiek, denak.
|
|
|
Kalean bildutako jendetza honetan, ordea, ez dira denak Joxeren etxekoak bezain otzanak, goitik datozen aginduei men egin eta amen esatekoak. Jendetzaren arteko batek (Bixente Perurena izan zela esan didate, handik
|
hiru
bat urtera GALek Hendaian tiroz hilko zuen berbera), beste norbaitek mailua eta zintzela emanda, tresna horiek hartu eta dinbi danba apurtu du hilkutxaren tapa ixten duen prezinto alu hori.
|