|
2001
|
|
|
Indian,
|
herri
ttipietan batez ere, ez dituzte hondakinak biltzen. Eta hiri handietan ere ez da garbitasun handirik.
|
|
|
Eta gehienek,
|
herri
ttipietan bizi direnez gero, ez dute sendabiderik. Bizitza osoan horrela iraungo dute, jendearen ikuspegitik urrun, etxeko zokoan sarturik.
|
|
|
Indiako jendea, batez ere
|
herri
ttipietan, ikusi ez baina edonon sumatzen den marra batek banandu eta bereizten du. Alde batean kastako jendea; bestean kasta gabekoak, ukiezinak edo harijanak(" Jaungoikoaren haurrak").
|
|
2002
|
|
|
Gipuzkoako
|
herri
ttipietan, jaiak direla eta, sokamuturrerako eta itxitura barruan toreatzeko Lasturko betizuak erabiltzen dira. Elgoibar gure jaioterrian halaxe izaten zen, urtero urtero.
|
|
|
Gure idazle hoberenak oharturik daude ongi honetaz (Bost idazle, Hasier Etxeberriarekin berbetan, Alberdania 2002). Eta hauen ustez, ez dugu atzentzen ahal gure
|
herria
ttipia dela, txikia, jende gutxikoa, inguruko hizkuntzekin konparatuta. Espainian norbait gai baldin bada liburu baten 10.000 ale saltzeko Espainian bakarrik, diot, eta milaka horiek ez dira gutxi batere, euskaraz arrakastatzat hartu litzateke 125 ale saltzea, hori baitator araberean.
|
|
|
Gazte asko etortzen dira Deustura,
|
herri
ttipietatik batez ere, euskaraz egiten. Hemen giroa erabat erdalduna delako, espainolez hitz egiten ohitzen dira eta beren herrietara itzultzen direnean, erdaraz egiten dute.
|
|
2004
|
|
|
Halaber, Akitaniako frantziskota rrek argitaratzen zuten Missions Franciscaines d’Aquitaine izeneko bihilabetekariaren irakurle zen. Frantziskota rrek munduan zehar zituzten misioen ingurukobe rriez informatzen zuen aldizkaria zen bere hastapenetan, baina 1959an Freres du Monde izena hartuz, gizarteeta nazioarteko gaiak jorratu zituen batik bat eta deskolonizazioaren eta
|
herri
ttipien inguruko artikuluak eta gogoetak biltzen zituen agerkari ospetsua izatera iritsi zen. Bazegoen, beraz, frantziskotarren artean Hirugarren Munduarekiko ardura eta kezka.
|
|
2005
|
|
|
Elozo
|
herri
ttipian gertatu zitzaidanaz oroit naiz oraino. Uste dut lehen aldia zela harat nindoala.
|
|
|
Eta hemen apezek jendeak ehunka nahi! 2004ko Bazkoak diozesako
|
herri
ttipienean pasatuak ditu Niameyko katedrala utzirik! Ebanjelio beretik ari ote gara?
|
|
|
Eta
|
herri
ttipiak beti petzero. Ttipiei baitzaie eskatua herri handira biltzea.
|
|
|
Baionan, 25 bat meza ematen dituzte aste buru oroz 17 apezek, horietarik hamar goizeko hamarrak eta hamekak artean, Santandreko elizatik bi kilometro ez delarik eliza urrunenera! Bizkitartean 1992ko sinodoak gomendatua zuen hirietako apezak
|
herri
ttipietara joan ziten meza ematera.139
|
|
|
Nork ezagutzen du Paulo VI.ak Frantzia erdialdeko apezpikuei egin gomendioa 1977an?
|
Herri
ttipietan apez eskasia gatik apezik gabeko elizkizunak egitea aipatu zioten eta Burulehenak azpimarratzen zuen gure mendeari laket zaizkiola gizonaren heineko elgarretaratzeak.143
|
|
|
|
Herri
ttipiek handira joatetik beste atera biderik ez badute, laster egina izanen da herri horietako giristino familiaz. Ez badira elizan elgarretaratzen, ez badute elgarrekin zerbait egiten, non haziko dute beren familia bizia?
|
|
|
2003an Gapeko apezpiku izendatua izan da Marseillako hirian sorturik, apeztuz geroz, Parisen ari izan den di Falco. Hiri handitik, dena
|
herri
ttipi den mendiko diozesa horretara. Zenbat urte du egoera berriari jartzeko, lanean plantan hasi aitzin.241 Ez badiote diozesa handiago batetara aitzinamendua ematen artean.
|
|
|
Urtean 1.184 Hamarkada berean, sortze baino 4.303 heriotze gehiago izan da. Urtean 430 Urte oroz
|
herri
ttipi bat desagertzen da. Euskaldun gutiago eta lanpostu gehiago horiek gehituz, ikusten da hamar urtez, 16.000 langile etorri direla beste nonbaitik272 Baiona Biarritz Angelun bi urtez petikako haurren aita ametan %56 kanpotik etorriak dira273.
|
|
|
Nahiz Intxauzpe xiberotarra gustatzen zaidan, bikario nagusigotik Xiberoko
|
herri
ttipi batetara igorri baitzuen egunetik biharrera, hemen sartu orduko, Jauffret apezpikuak, garbitzale ohidura bera badu, sexua hunkitzen delarik. Axularren Gero arrapublikatu zuen 1864an," edizione berria, garbitua" berak idazten duen bezala.
|
|
2006
|
|
|
Bide erdian zatozelarik, denbora txarra etortzen bada igoal egon behar duzu aste bat edo bi aste bertan geldi, elurpean, laguntza etorri arte. Orduan Nevadan ginen, Alberdeen deitzen zaion
|
herri
ttipian sartu baino lehenago. Eta hori gertatu zitzaigun:
|
|
|
Mendiak nagusitzearekin batera, Historiaurreko harrizko dorre misteriotsuak (nurage) ageri dira paisaian sakabanaturik. Harrizkoak dira ere Barbaggiako
|
herri
ttipiak, granitozkoak hain juxtu, irlako erdigune geografikoan. Eskualde honetako populazioa oso urria da, nahiz eta ehun urte paseak dituzten aiton amona ugari dauden mendiko herri hauetan.
|
|
|
Eta piramide horren izenean ez du apez batek abertzale sobera sutsu izan behar. Dogma horretan ez da sartzen baitezpada orain
|
herri
ttipi batek askatasuna lortzea. Baina sekula egun batez Euskal Herria independente baldin bada jakin ezazu segidan Erromak enuntzio bat ekarriko duela Baionara.
|
|
|
Baina lehen aldiz Kingsley bat herrixkako biztanle batez maitemindua zen, eta argiki erraiten ez bazuen ere, S*** eko gaztelura usuago etortzen zen. Badakizue nola den,
|
herri
ttipi batean edozein istorio denek dakite eta hemen ez zen gauza askorik gertatzen. Orduan, norbaitek Victor Kingsley luzaz Anari so egiten ikusi zuenean, sekulako zurrumurruak hedatu ziren eta neska gazteek deia asmatzen zuten zein arropa ezarriko zuten bien ezkontza egunean.
|
|
|
Dena antolatua zela segurtatu zidan amak: aireportutik landa taxi bat zain nuela, gero handik eremaiteko nire amatxiren herrixkara, leku galdu batean zena, itsasoaren ondoan, Cudlow deitutako
|
herri
ttipitik 50 kilometrotara zena. Onartu nahi ez banuen ere, bidaia ttipi horrek pozten eta jakin minez betetzen ninduen.
|
|
|
Ateak maite ditu,
|
herri
ttipi
|
|
2007
|
|
|
Azken asteetan guraso oso katolikoak dituen mutiko batekin egin dut aholkularitza lana, informatuz, badagoela kristauen homosexual elkartea adibidez. Aunitzetan galduta dabiltza, gauzak nahastu xamarrak dauzkate, edo ez dira barnean dutena askatzera ausartzen beldurra edo erranen dutenarengatik (azken hau gehiago
|
herri
ttipietan).
|
|
|
Urrunean, Émileren
|
herri
ttipiko eliz dorre luxe eta liraina ikus zezaketen. Ura blu indigotua zen.
|
|
|
Bat batean, guregana jiteko orde, ohartu ginen ontzia eskuinera zihoala,
|
herri
ttipi honek  duen bertze portura.
|
|
|
Egia erran, nola Tea Cove eta Lourdesen alturan gelditzen den bigarren mihi murritz hau, Winterhousetik at diren lekuak gero eta urrunago gelditzen dira. Winterhousetik landa goiti doan
|
herri
ttipi andana mihi murritzaren bertze aldetik, Fox Island Riverren aldera ematen duen aldetik, ikus daiteke ere.
|
|
|
Ikusgarriaren kalitateaz gain, plazer egiten du ikustea 540 biztanle diren
|
herri
ttipi batean, gai direla urte batez 50 aktorez goiti, ttipi eta handi, elkarretaratzea egitasmo komun batean parte hartzeko. Eiki, zuberotarrek horrelakoen ohidura badute pastoralekin bereziki, baina ere bestelako ikusgarrietan, belaunaldien arteko harremanak bizi bizirik atxiki nahi dituzte, euskararen eta euskal kulturaren ohakoan.
|
|
|
Zer ba! Gure
|
herri
ttipi hunen harrotzeko aski zen ba holako hezur kausitze bat gero mundu guzian ezagutua izaiteko, eta ez zuen gehiagoko axolarik hortaz! Zer mila debru behar zuten ba, gehienek, mundu huni interesatzeko?
|
|
|
Santesteban apeza, apez gaztea zen, semenarioko ikaskuntzak berrikitan bukaturik, bere lehen postua aurkitu zuen
|
herri
ttipi batetan, nun ere eliztarrak doi bat mardo eta ezazolak ziren. O, ez fede gabekoak ez, bainan ez zitzaien iduritzen apezaren predikuek eragin handirik izaiten ahal zuela beren sineste mendrearen hobetzeko.
|
|
|
Egia erran, Josefina urrun zegoen, aranaren beste maldako
|
herri
ttipi baten alboan eta udaberriko ilunabar eder batean, Ximunek ikusi zuen, ardi zaintzan zagon batez.
|
|
2008
|
|
|
Esan duzunez, aitak amerikarra hartu zuen emaztea, gure ama. Alaba bakarra, erdi mailako familia batekoa zen, Susanville n berean,
|
herri
ttipia baita. Amaren aldeko aitatxia, suhiltzaile burua zen; kargu hautetsia, AEBetan.
|
|
|
Museotik hurbil Getisburg herria bisitatzen ahal da.
|
Herri
ttipi eta gozoa da.
|
|
|
Alishan Herria Taiwaneko mendietan dago, Chiayi barrutian, 2.200 metroko altueran. Mendiko
|
herri
ttipi honetara, jendea etortzen da batez ere eguzkiaren sortzea ikusteko. Nire bidaia hasteko, merkatutik nabil.
|
|
|
Bidea polita da:
|
herri
ttipiak, oihanak, eta te zelaiak. Wasabia da hemengo beste kultura bat.
|
|
|
Beha gure mendigoren bortuetan, adibidez, nola ikusten ditugun, Baiguratik Okaberaino mairu harri eta harrespilak batetik eta lehengoen pilota plaza eta soroak bestetik, horietan orotan hasi zirela gure arbasoen herriak. Horrek zituzken eman, jendea herritartzearekin, gure
|
herri
ttipiak lehenik, haundiagoak gero, beren plaza eta elizekin, hantxetan sortzen eta garatzen zela elgarren eta herriaren bizia.
|
|
2009
|
|
|
Beharbada nihaur ere holakoa izan nintzen. Konparazione, Hazparneko eskolan,
|
herri
ttipietatik aterata ginenok nardatzen gintuzten hirikoek eta bakarren batzuk zokoratu edo bereiziago ibiltzen ginen.
|
|
|
`ni ere —zioen Lewis-ek 1962an, 71 urteetan— elebitasunean gaeleraren heriotza baketsu eta ohoretsu, eta malko eta lanturik gabeko ehorzketa ikusten duen gutxiengo burugabe horretakoa nauzue’ Eirwyn Morgan irakasleak esaten digu, berriz, ‘bi hizkuntzen elkar bizitzak, gehiengoaren garaipenean amaitzen du beti’ Ideia berdin berdinak Williams irakaslearen lumatik ateratakoak: ‘Ez da munduan
|
herri
ttipi bateko bizilagunek, gobernatzen dituen nazio boteretsuaren hizkuntza mintzatzen jakin eta bereari eutsi diotenaren etsenplu bat bakarrik ere aurkitzen’" 13.
|
|
|
Hiri barneko
|
herri
ttipia
|
|
2010
|
|
|
Añamari: Mmmrr... Agertuko dituztan datuak Paueko artxiboetan bilduak ditut gehienak, han denak baitira, gure herrietako artxibo guziak, baina ere notarioenak, anitz preziosak, leheneko denboretan, uste ez badugu ere, biziki akta egiten baitziren notarioz, eta funtsean kasik herri bakoitzean notario bat bazen... harritzekoa, hiriburuan bezala den
|
herri
ttipienean ere: Garruzen, Amenduzen, Ilarren, Behaskanen...
|
|
|
Alemanek Hungaria indarrez hartu ondotik, segidan naziek erasoak juduen aurka hasten dituzte. Lehenik,
|
herri
ttipietarik hiri handietara eramaten dituzte eta han biltzen. Handik, lehen treinek konzentrazio zelaietara igortzen dituzte.
|
|
|
Lehen solairuko gelak karrika ilun eta azanzkor baten aldera dira, Keleti geltokitik hurbil; horretik, trenak ekialdera abiatzen dira. Gure
|
herri
ttipia eta lasaia utzirik, Budapest agertzen zaigu zaratatsua eta zorigaiztokoa." Neurtzen duena" mintzatzen hasten da.
|
|
2012
|
|
|
–Hemengo herritar batzuk, gazteak, eta ez hain gazteak larunbat arratsaldeetan Ibaietara joan ohi dira, zeren Ezpelondo
|
herri
ttipia baita, eta ez du libertimendu handirik haientzat. Ba, Ibaietako taberna zulorik deitoragarrienetan, ospe txarreko etxeetan ibiltzen omen da, eta ez nolanahi gainera.
|
|
|
Adin ederra zuela erraiten dute, alabainan larogeitahamarrak gaindituak zituen.
|
Herri
ttipi baten hilerrietan ehortzi dute. Beltxez zen kasik beti, laneko daantala sekulan ahantzi gabe.
|
|
|
Martoonia hilerrien eta pilota plazaren artean kokatzen zuxun. Haur ninduxularik, beste hainbeste
|
herri
ttipietan bezala, hilerrietan jostatzen gintuxun frangotan, kukulauka eta hola lasterka eliza guretzat erraldoia zuxunaren itzulian. Noiztenka ere sartzen gintuxun Martooneko funtsetan, etxe gibeletik, hilerrietako murrua jauzi egin eta.
|
|
|
Saint Gregoire d’Ardennes, Saintongeeko lur aldean, 300 biztanle dituen
|
herri
ttipi bat da. Horren erditsutan kausitzen da Martin, familiaren baserri ttipia.
|
|
|
Goiz argia zabaldu zenean Kolonbia Britaniako lurretan zoan, Prince George, herri gotor horri buruz. Garai hartan, iparraldeko lur alde hauetan, han hemenka zaitezkeen kausi
|
herri
ttipi eta berdin gotorragoak ere bainan haien artean, hamarnazka kilometroak eta kilometroen hutsuneak ziren. Bazter orotara behaka, bainan ez nioken ikus izakiaren edergailua baizik.
|
|
2013
|
|
|
Haurrak beren herrian bertan atxikitzeko grina horretan asko jota «aberri txikiaren» aldeko joera ikusi behar zen, baina ez Euskal Herriaren eta Frantziaren arteko bereizketaren azpimarratzea. Hiriart Urrutiren ustez, kontua zen
|
herri
ttipi batean bizi ziren haurrak ez zirela beste herri batera igorri behar, nahiz eta Euskal Herrian izan. Baina bereziki azpimarratu behar dena da haur horien hezkuntza giristinoa bermatzeko kezka zeukala.
|
|
|
Hiriko egunkari handiek kanpainara edo baserri mundura zabaltzeko trabak zituzten, hainbat arrazoirengatik: alfabetatze berankorragoa, egunkariak
|
herri
ttipietara heltzeko zailtasunak eta «Frantziako nazio arazo handietarako irekitasun eskasa». Ondorioz, baserri munduan egunkari nagusiak ez zituzten irakurtzen.
|
|
|
Euskal Herriko datu zehatzik ez dugu, eta Pirinio Atlantikoetako Artxiboan ez dago halako inkesta soziolinguistikorik. da, hala ere, kopuru anitzez handiagoa zela,
|
herri
ttipi eta euskaldun anitz zituenaz geroz. Frantses nazioaren eraikuntza prozesuan, derrigorrez konpondu beharreko zerbait zen hizkuntzaren arazoa.
|
|
|
Horrez gain, lehenbiziko kronikan aipatu zuen, Marseillako itsasontzian bera eta beste bi euskaldun baizik ez zirela:
|
herri
ttipi bateko erretore bat eta Afrikan edo Madagaskarren ibili zen misionest bat. Izenik ez zuen eman.
|
|
|
Prentsan eman zuten haren egoeraren berri. Orduan ikasi zuten nire gisako ezjakin guziek non zegoen Txulapain, non zegoen Usi
|
herri
ttipia, halako mutil handia eman zuena. Guardia zibil ustela ere erietxean zegoen," En cuanto al autor de los disparos, el guardia civil José R.
|
|
|
Joan den urtean, pastoraletik landa, enkanteak izan ziren jakiteko nork ukanen luke dretxoa aurtengo pastorala antolatzeko. Lau
|
herri
ttipiek irabazi zuten eskubide hori, erran nahi baita: Ainharbe, EzpeizeUndureine, Sarrikotapea, Urrustoi Larrabile, lauak eskuz esku.
|
|
2014
|
|
|
Xantza dugu bezero fidelak ukaitea; aholkularitza eta harreman lan handia da.
|
Herri
ttipietan, horri esker salbatzen gara. Prezioen aldetik, erosten ongi jakinez gero prezio onak kausi daitezke; barne eta kanporako tinduak eta ezkoa, adibidez, etxe frankotan baita oraino zurezko taularik.
|
|
|
Eta pentsatzen dugu: nola da posible horiek horrelako
|
herri
ttipietan dekonstrukzioa bere baitan duen antzerkia izatea. Ez da hori, nire ustez, asko ikasteko duen antzerkia, asko irakasteko duena baizik».
|
|
|
Alta, guri dagokigunez uste dugu horren iraupena bilatu behar dela besta antolatzaileen motibazioetan. Toberak jendearen biltzeko ahala bazuen (aski da Herelle irakurtzea eta gogoan hartzea zer den 3000 jende biltzea
|
herri
ttipi batean autorik ez zenean, publizitatearen egiteko irratirik ez zelarik).
|
|
|
Alderdi hobe baten iganarazteko, beste jendeak eskatzen baititu, kalifa izan nahi baitute kalifaren orde, gauza beraren egiteko. Posizionamendu hori edo hats desberdin horren kontzientziak giltza emanen digu sarri antzerki garaikideari hurbiltzeko eta erakusteko hola aurkeztua zaigu ardura,
|
herri
ttipia garela eta istorio, ez dela pertsona arazoa, baina hitz potoloen arriskutan, egitasmo kulturalen auzia gordetzen dela antzerki hautuen gibelean.
|
|
|
Aktoreen gaztetasunak birtualitate bat fabrikatu baitu, komiki giro edo fikzio transposizio. Maite Dunatek Larzabal oroitzean deskribatzen duen
|
herri
ttipi hori, mundu gerizatu hori, bere mutxurdin eta auzapezekin, pottoki mundu bat... Larzabalen mundua honen obra teatrala baita hondarrean.
|
|
|
Bigarren lana Nola jin hala joan izan zen.
|
Herri
ttipi bat, apez, sorgin edo azti hots metafora daiteke baina ezin errurralagoa. Gazteluko mutxurdinak halaber, baserriko gaiak ia denak.
|
|
|
Bernar labur metraiaren emozioa sortzen da ihizi agerraldian irrien artetik. Drama bada gibelean, zozoaren patua
|
herri
ttipi batean (gure jendartean?). Krudelkeriaz tratatua da.
|
|
|
Ez naiz biktimaren eskarniatzen ariko baina gauzak haxean izan behar dira artetan.
|
Herri
ttipi batean bizi izanak, xeheteria hau aparte, beste gauza biziki interesgarriagoa erakusten du gai horiei buruz eta hauen tratamenduez. Biziki lotua dela halabeharrak sortzen dituen gazte belaunaldiei.
|
|
|
Kartutxo trenpatuak baztertu, zizpak ahal bezainbat kargatu, eta abiatu dira. Aitzinatu dituzte urrats batzuk,
|
herri
ttipi batetarat sartzeraino. Baina alemanak lotu dira kanoiekin bazter guziak porroskatuz, orroka, eta mitrallusekin bazter guziak zulatuz, karraskan.
|
|
|
Fort jaunak, ordea, neke handirik gabe ihardetsiko dio baiezkoarekin Suprefeturaren galdeari, baitaki beste kazetetan argitaratu berriak emanen dituela Eskualduna k komunzki eta, beraz, aurrez zentsura pasatutakoak izanen direla artikulu gutiz gehienak. Eta, bertzenaz,
|
herri
ttipietako berri horietan deus ez da arranguratzekorik. Badakienez, gainera, kazeta horren jabeek ez dutela burugabekeriarik eginen, behar ez diren berriak emanez.
|
|
|
Estutuz gero egun bakarrean oinez joateko gisan. Oinez beti,
|
herri
ttipi batetarat heldu dira, baina ez Suitzarako bidean, Rammersmatt eta Roderen alderat baizik, han kantonatzekoak baitira. Herrira ttipi horretarat sartu, zizpak airean eta, karrika erdian, jaberik gabeko zakurrak, hezurrak agerian dituztela saihetsetan.
|
|
|
Oinez beti, herri ttipi batetarat heldu dira, baina ez Suitzarako bidean, Rammersmatt eta Roderen alderat baizik, han kantonatzekoak baitira.
|
Herrira
ttipi horretarat sartu, zizpak airean eta, karrika erdian, jaberik gabeko zakurrak, hezurrak agerian dituztela saihetsetan. Gidariek ez dute adosten ahal zein herri den hau eta nondik norat aitzinatu behar duten.
|
|
|
Gidariak ezin adosturik ari direnez, aitzinerat eginen dituzte urrats batzuk, bidearen ikertzeko, eta anartean segurtatu behar dute herrian ez dela arriskurik.
|
Herri
ttipia denez, patruilak fite miatu ditu bazterrak. Ez da ikusteko handirik, bertzalde:
|
|
|
Behauzue hortik! Paperrak badira, esklaboak aipatzen baitituzte, ez bakarrik itsas bazterreko portuetan edo herri ttarroetan, baina barnekaldeko
|
herri
ttipietan: Urruña edo Pausu Iparraldeari doakionaz.
|
|
|
Zer egin du?
|
Herri
ttipitako apeza, apez ttipia beraz, zer egin zezakeen. Bainan Jainkoaren nahia da, zenbait aldiz, hain maite dituen herri ttipiek ere izan ditzaten apez handiak, zeren eta Bascans apez handia izan baita.
|
|
|
Herri ttipitako apeza, apez ttipia beraz, zer egin zezakeen? Bainan Jainkoaren nahia da, zenbait aldiz, hain maite dituen
|
herri
ttipiek ere izan ditzaten apez handiak, zeren eta Bascans apez handia izan baita.
|
|
|
Zenbaitek nahi lituzkete
|
herri
ttipi guziak handietara bildu mezarako. Lehenik gehienak ez dira joaiten, hori hola da.
|
|
|
Horrek ekartzen du apezpikua bere diosesakoa dela, bere apezak ezagutzen dituela bai eta bere diosesa. La Croix egunkariak azpimarratzen zuen berriki Gap-eko diosesara izendatu Mgr Di Falco Martzellan sortua, apez bizi guzia Parisen eramana, eta mendian barreiatu
|
herri
ttipiz egina den laborari diosesa batetara joanki dela. Lehenago" Estatugrazia" deitzen genuen hark izanen du lan gure apezpikua argitzen!
|
|
|
Gero bakotxak bere itzulpena egin zuen Gipuzkoan eta Bizkaian, Benezuelako Euskaldunena bestalde. " Onyoak bezala sortu zaizkigu itzulpenak, aldaketak eta meza doñuak." 25 Lau itzulpen beraz gure
|
herri
ttipi honentzat. " Mingarri da ez baitute liturgiako lan berrietan denek bat egoiteko indar bera egin." zioen Iratzederrek.
|
|
|
Lau kapera eraiki arazi zituen gutienez. Bat Elozo
|
herri
ttipian, eta ezagutu dut xahar bat, Gure Aita baitzakien gogoz tutik ulertzen ez zuen Fanti mintzairan. Guk bezperak latinez kantatzen genituelarik bezala.
|
|
|
" Xiberoa beti den bezala egonen da, berde,
|
herri
ttipiekin eta azpiegitura ttipiekin; hotel ttipiak, ostatu ttipiak eta holako; ene ustez hola egon behar da balore handi bat baita, ttipi gira baina hortaz baliatzen ahal gira. " Bakuna show" da enetako mezu bat Xiberoak igorri nahi duena beste lurraldeei."
|
|
|
Horrengatik preseski, ez daiteke nihundik ere zeinu haren soinua" va t enguerre" bezala kausi. Ezkila horren joiteak erakutsiko zion jendeari, denek jakin behar ginuken bezala, gure egungo bizia Ixtorio baten segida dela, gure
|
herri
ttipietan berdin. On da oroitaraztea Frantzia, Europa eta munduko politikak ez direla ondorio gabeak, batean heriotze eta zauri sortzaile, ondoko bi gizaldientzako zama, bertzean garaipen uros baten muntatzaile.
|
|
|
Gu, Garazi Baigorriko Gazte Pastoralgintzako 13 urtetako gazteak, Nafar Gazte elkartearekin, Périgord aldeko
|
herri
ttipi baterat joan gira. Uztailaren 21etik 30erat egon gira Echourgnac herrian lau animatzailerekin.
|
|
|
Hazpandar zonbeitek arbolak pikatzen zituzten eta etxerat eremaiten; bainan usuenik, Hazparneko mugetan ziren
|
herri
ttipietarik heldu ziren, gauaz, arbolen pikatzera, beren etxetarat joaiteko. Aipatu zaintzale horiek bazuten nun zer egin, bai egunaz eta bai gauaz ere.
|
|
|
Gobernuak kondutan hartuko ditu ezkertiar horien aldarrikapenak. Hauxe bereziki, departamendu batzu desagertzen badira ere bihar ez bada etzi,
|
herri
ttipi ainitz dutenek, baserritsuenak direnek nolazpait, aitzina segituko dute gisa hartako eskubideak atxikiz Gobernuburuak argi eta
|
|
|
Bai, gure Euskal Herriak mendi, oihan eta ibar xoragarriak ditu. Gure
|
herri
ttipiek ahozkatzen duten euskara ez dea pollita. Milesker etorri zirezten guzieri eta helduden urte arte. P.U
|
|
|
Etxebarre da, bizizalez, Ipar Eüskal Herriko
|
herri
ttipiena, 70 herritarren altexea bizi beita han berean. Bai bena, Etxebarren badate orai margolari ederlantegi bat... bere senarrarekila batean, pe horietarik jin den Monique Deleau emazteak Jaurigoitia laborari etxe ohiaren belar sabai zaharrean ideki düana.
|
|
2015
|
|
|
2010az geroztik, Barne Produktu Gordina %25az erori da, langabezia eta pobrezia ikaragarri emendatu dira. Alta, direla zenbait urte,
|
herri
ttipi batek Islandiak zorraren beste kudeaketa moldea posible dela erakutsi dik. Islandian erreferendumak antolatuak izan dira zorraren inguruan 2010eko martxoan, eta 2011ko apirilean.
|
|
|
Aldiz, Donibane Garazi, Baigorri edo Donapaleun bai. Inportante baita barnealdeko
|
herri
ttipietan ere merkataritza azkar izan dadin. Oroit naiz, 2003an, Donapaleun lagundu genuela zapeta saltegi bat.
|
|
|
Antton Etxeberri bertako kideak azaldu digunez (komunikazio pertsonala, 2002) 1999ko otsailean plazaratu zuten lehen zenbakia; harrezkero, hiru hilero eusten diote apustuari. 27
|
herri
ttipitan zabaltzen dute, 7.000 biztanle dauzkan eskualdean. Hasiera batean 15 urte bitarteko eskualdeko gazte guztiei helarazten zieten kazeta (4.000 ale inguru botatzen zuten zenbakiko), baina gerora, diru arazoak tarteko, zabalkundea murriztu zuten; gaur egun zenbakiko 1.000 ale inguru bota ohi dute.
|
|
|
Ezin esan abisatu ez zuenik, Ni ere izan nintzen behin zarataren parte izeneko ipuina profetikoa zatekeen nolabait, Thoreauren Walden zoragarriari egindako omenaldia, txabolaren gaia hartuta idatzitako narrazio labur eta ezezagun samarra. Entzuna nuen Tom Waits bera, Kaliforniako landa eremuko
|
herri
ttipi eta ezkutu batean bizi zela; asfaltoko parrandak, kabareteko keak eta klubetako liskarrak aski dastatu ondoren hori ote, bada, gizakiaren patu saihetsezina. Erretiro bat aukeratu eta baztertzea, natura besarkatu eta elefanteen hilerrira borondatez isolatzea?
|
|
|
Bainan miseria lazgarriak baziren, haatik Euskal Herri barnetik Angelurat serora jin nexkek bazakiten laborari munduko berri, bai eta ikaragarriko minen berri ere; emazteen bizia ia ifernukoa bezalakoxea zela, haur gaixoen gaitz, eskola gabea, lurreko lanaz bestelako ofizio jakintza falta emigratu beharrak ziren hanbeste gazteren egoera. Serora horiek hedatuko dira
|
herri
ttipietarat: nexker josten, kozinatzen, haur zoiñutan, hisiena eta beste erakusten, Donapaleun Arthes enean ainitz erakaskuntza:
|
|
|
Herri elkargoak ez bailuke izan behar kusku bat untsa pollita beharbada bainan barne hutsa... Batzuen beldurra bestalde, herri elkargo bakar horrekin
|
herri
ttipiak ez direnetz itoko, Kostaldeko hiriek ez dituztenetz" janen". Gisa hartako neurri batzu hartzearekin, ez bide litake holako zerbaiten irrisku handirik...
|
|
|
Aurten ere" Larrazkeneko loreak" antzerki taldea (Banka, Aldude eta Urepeleko 19 jokolari) heldu zauku Izpurarat eta presentatuko dauku KALIXTRO, Pantxo Hirigarayren antzerkia. Euskal Herriko
|
herri
ttipi batean aunitz gauza faltatzen dira eta herritarrak denak jendarmeriarat doatzi pleinta baten pausatzerat. Denek, frogarik gabe, herritar bat akusatzen dute, hori da KALIXTRO.
|
|
|
Aita Sainduak erran dio segitzeko pobreendako eta migranteendako egiten duen lana. Frantziara jinen zenez galdetu eta, Aita Sainduak erran dio nahiago dituela ikusi" difikultateak dituzten
|
herri
ttipiak".
|
|
|
Badira lehenago ere gisa bereko kopuruekin abiatu diren ikastolak, gaur ehunez goiti ikasle badauzkatenak. Nun nahi, eta bereziki
|
herri
ttipietan, eskolak hesten ari diren huntan, behar da zinez tema proiektu horien plazaratzeko. Egiazko desafioa!
|
|
|
Sortze Denbora labur barne, hiru sortze ukan ditugu herrian: zer plazerra burasoentzat eta
|
herri
ttipi hunentzat! Lehena Xapaterainean:
|
|
|
Ipar Euskal Herriko
|
herri
ttipiena da Lekuine (Lapurdi) eta funtsean Departamendukoa ere. Herri ttipia, bai, bainan historia luze eta handikoa, Peio Etcheverry Lekuindarrak frogatu duen bezala idatzi berria duen Bonloc Lekuine, un village frontière liburuarekin.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko herri ttipiena da Lekuine (Lapurdi) eta funtsean Departamendukoa ere.
|
Herri
ttipia, bai, bainan historia luze eta handikoa, Peio Etcheverry Lekuindarrak frogatu duen bezala idatzi berria duen Bonloc Lekuine, un village frontière liburuarekin. Historia erakasle da Peio Etcheverry, gaur Baionako ikastetxe batean, eta Euskal Herriko historian arras aditua.
|
|
|
Hamabortz urtez eraman duen ildoa, azken hiruzpalau urteetan bereziki azkarki jokaturik, artxibo ainitz zilatuz, hots milaka orenen lana, eta hara 385 orrialdeko liburu gotorra atera daukula (Elkar argitaletxea). Mixel Etcheverry Lekuineko auzapezak, sarhitzan, atseginez ikusten du hain
|
herri
ttipiak zer historia aberatsa daukan. Eta Lekuindar guziak ere loriaturik daitezke horrelako altxor bat eskutan eta begipean ukanik.
|
|
|
Bertzeak beldurraren haizea zabaltzen ari dira: kosta eta barnealdearen arteko desoreka,
|
herri
ttipienak hiri handienek janen, batzu ta bertzeen arteko urruntasuna erabakiak hartzerakoan, eta bertze griñarik ere. Zuzen da kezka horien agertzea, bainan ez ote da ere aitzina deliberatuki jotzeko tenorea?
|
|
|
Gero eta lasterrago ibili behar dela, gero eta handiago etxeak egin behar direla, eritegi, lantegi eta gainerateko enpresa eta beste, eta hoik guziak hiri gotorretan. Jakinez
|
herri
ttipietako jendetza langilea dela, hoik behar dituzte bildu beren saretarat, prezio ttipian ordainduak izan diten, hamabi oren eginez, oren erdi bat jateko, bien orde bat eta holako. Bai, urruneko eltzea urrez, harat heldu eta lurrez!
|
|
|
Laborantzako lurrak biziki fundituak izan ziren ere. Herria n izkiriatu genuen bezala, kanpañar elkartasuna beti bada gure
|
herri
ttipietan. Xarnegu eskualdeko hiru koruek (Bardozeko BIZI KANTUZ, Gixuneko GUICHADOUR eta Akamarreko LOS CANTAIRES) elkartasun kontzertua emanen dute kaltetuak izan zirenendako.
|
|
2016
|
|
|
" Jendarmeriak berak aitortzen zigun indarrik gabe zirela arazo horren aitzinean, eta behatokiaren goitan ziren.
|
Herri
ttipi ttipi bateko auzapez baten lekukotasuna ere izan genuen: goiz batez, herriko etxea irekitzerakoan, emazte bat atzeman zuela han, gauaz hor gorde zena.
|
|
|
" Iduritzen zaigu artean aski gutitan baserriko mundua aipatua dela, eta nahi genuen baserriko giroa eta eguneroko bizia eta biztanleen apustuak ere artearen bidez agerian ezartzea. Gure helburua da arte proiektuak proposatu eta eskaintzea baserri gune eta
|
herri
ttipietan, herrien gaiez inspiratu proiektuak garatzeko". Halaber, urtero herri anitzetan ikusgarriak proposatzen dituzte, eta biztanleak proiektuan sartzera gomitatuak dira," protagonistak bilakatuz manera batez, zeren parte hartzen duten artister galdegiten diegu beren sorkuntza eta proiektuan biztanleak sar ditzaten".
|
|
|
Ez da hala.
|
Herri
ttipia da: 170 arima doi doia.
|
|
|
Paperra uzten tzien nun izain tzen.
|
Herri
ttipia baitzen, galdegiten nien etxe hori nun zen eta erraiten zautaten. Han sartzen nintzan eta alabaikin itultzen biak etxeat. ama alaba.
|
|
|
Harzkitzii zuen phuskak hemen, ahal dituzien guziak. Ohe estalgiak ez utz, gero ere behar baitituzii horiik." Hartu gintiin ahal zen guziak eta juan ginen
|
herri
ttipi batetara. Liñak trebeskaturik.
|