|
2012
|
|
|
Gurean gehien aipatu den posibilitatea, halere, adibide historiko partzial batzuen gainean finkatu da (Zipre, Algeria, Eire...) non garaipen militarrik gabe lortu zen garaipen politikoa; baldintzak (nazioarteko abagunea,
|
herriaren
sostengu guztiz maioritarioa, administrazio paraleloen garrantzia...) ez dira batere berdinak, eta" agian bai" eta" zergatik ez?" eztabaidatu ezin daitezkeen argudioak dira.
|
|
|
Kontrainsurgentziaren helburu nagusi bat da herria eta militante armatuak bat bestearen aurka ezartzea: erraztasun sobera ez zaie eman behar, iraultzaileentzat
|
herriaren
sostengua etsaiaren izua baino askoz inportanteagoa dela kontutan harturik ere.
|
|
|
Puntu bateraino, ETA HBk berak legitimatu ohi du jarrera hori, batez ere Konstituzio Espainola Euskadik onartu ez duela lehen mailako argudio gisa behin eta berriz erabiliz, eta ETAk duen
|
herri
sostengua HBk lortutako boz kopuruekin uztartuz. Egoeraren normalizazioak, egiten bada, indar gehiago emango dio oinarrizko balore honi:
|
|
|
taldearen iraunkortasuna eta indarra, taldearen sostengu ekonomikorako neurriak, militanteen mendekatzeko ekintza soilak, ez dira irizpide hoberenak. Irizpideak bilatu behar dira eragin orokorreko alorretan, bereziki
|
herri
sostenguan eta denentzako balio diren helburuen lortzean. Eman dezagun, euskal kostaldeko plan nuklearraren gelditzea garaipen orokorra zen; gauza bera erran genezake herri ekimenetan ezker abertzaleak luzez ukan duen eraginaz, gehiago dena, hauteskundeetan ongi babestua zelarik:
|
|
|
Iruditzen zait aukera hori urruntzen ari dela. Erakundeak berak ez badu presio militarrik egiteko gaitasun teknikorik,
|
herri
sostengua eskasten bada eta nazioartean militanteak arrunt terrorista jotzen badituzte, egun batean amnistia negoziatzeko parada ere joango da. Eta hori joaten bada, zer irtenbide duin aurkituko dugu?
|
|
|
Denbora pasa zen. Borroka armatuak galdu zuen
|
herriaren
sostengua, errepresioak gogor kolpatu zuen, eta" bakea" heldu zen militanteak garaituak izan zirelako. Lotta Continuak 1976an bere burua desegin zuen.
|
|
|
128 Itoitzeko Elkartasun taldea 1995ean sortu zen eta borroka esangarri eta eredugarria eraman zuen,
|
herri
sostengua, oposizio legala, ekintza baketsuak eta errekurtso guztiak erreta sabotajea erabiltzeko azken errekurtso bezala. Haren aurrean Nafarroako Gobernuak zeukan demokraziaren ideia, motz eta beldurgarria zen; gogoratzekoak dira Gobernuko bozeramailearen adierazpenak, irratian entzunak:
|
|
|
Klandestinoek sinesten dute zuzen ari direla, badute gaitasuna aparatua eta ekintzak mantentzeko, badute
|
herri
sostengua, herri osoarena ez bada ere. Seguru asko, gaitasun eta gogo horien arrazoiak bilatu behar dira sineste ideologiko eta portaeretan, eta ez koiunturako analisi politikoetan.
|
|
|
Euskadin bakea lortu nahi bada, Estatuak ETArekin negoziatu behar du. Noski, poliziaren" efikaziaz" edota
|
herriaren
sostenguak porrot egingo balu, ETAren desagertzea inongo negoziaketa gaberik etor litekeela suposa daiteke. Guretzat, eta erresistentziak jarrai dezala, ez dira txantxetako holako suposaketak.
|
|
|
Eta oraingo egoerako balio du ere: baldin eta indar militarra ez bada nahikoa balantzaren alde batean bakarrik emateko, gelditzen zaizun indarra
|
herriaren
sostengua da. Eta herriaren sostengua ez da bakarrik Ezker abertzale ilegalizatuaren indar propioa, baizik eta inguruko guztien indarra; erran nahi baita, ezker abertzaleko beste alderdien indarra, EAJren eta EAren sostengua eta baita Espainiako ezkertiarren indarra ere.
|
|
|
baldin eta indar militarra ez bada nahikoa balantzaren alde batean bakarrik emateko, gelditzen zaizun indarra herriaren sostengua da. Eta
|
herriaren
sostengua ez da bakarrik Ezker abertzale ilegalizatuaren indar propioa, baizik eta inguruko guztien indarra; erran nahi baita, ezker abertzaleko beste alderdien indarra, EAJren eta EAren sostengua eta baita Espainiako ezkertiarren indarra ere. Denen artean planteatzen bada, historia ikusita eta etorkizunari begira, irtenbide duina eskaini behar zaiola borroka armatuaren garaiari, nahikoa indarra bada Espainiako estatua bortxatzeko eta irtenbide erdiesteko.
|
|
|
Galdera.Gaur, beraz, ez da ez indar militarrik ez
|
herri
sostengurik?
|
|
|
hiru probintzietan, Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian, abertzaleek izan behar dute lekuan lekuko erakundeetan nagusitza. Gero,
|
herri
sostengu oso garbia izan behar dugu: %51ko sostengua oso ondo dago autodeterminatzeko eskubidea dugula esateko, baina oraingo testuinguruan irabazteko ez dut aski denik uste; sobera erabaki garrantzitsua da eta herriaren gehiengo guztiz garbiak bakarrik emanen digu orain dena aldatzeko posibilitatea.
|
|
|
ETAren modeloa ageri zen duela berrogei urte, ondu 1970 inguruan, eta sakonki aldatu 1980 pasa eta. Lehen denboretan, nazionalismo iraultzailearen ildotik, herri errebolta eta
|
herriaren
sostengu orokorrarekin lotu zen. Gero, trantsizioa bermatu eta, talde organizatu batek estatua kaltetzeko duen gaitasunarekin.
|
|
2021
|
|
|
ETAren biolentziak erakusten zituen bi ezaugarri horiek, alegia etika iraultzailearen barnean gelditzeko borondatea eta
|
herriaren
sostenguari atxikitzea, askok ikusi zituzten denbora luzez. Dudarik gabe, biolentzia iraultzailearen ildoan mantentzeko gogoa bazen:
|
|
|
Bazen
|
herri
sostengua ekintzaileen azpiegituran?
|
|
|
Analisi interesgarria oso, zeren eta lehen aldiz formulatzen baita gero Bereziei eta haiek zuzendu ETA Erakundeari eginen zaion kritika: Erakunde armatuaren rola eta gaitasuna ezartzea estrategiaren erpin eta ardatza, errealitate politikoen eta
|
herri
sostenguaren gainetik.
|
|
|
Borroka armatuaren lehen garaietan, abertzaleen emaitza boluntarioak eta lehen banku edo enpresa handiko lapurretak (Aerrekisak@) ziren finantzazio bideak. Alta, errekisak gero eta zailagoak bilakatu zirenean, erakundeak gero eta handiagoak, berdin arma beharrak ordaintzeko fakturak,
|
herriaren
sostenguz sare finantzatzailea hedatzeko errepresioak oztopatua zelarik ere, aitzina jotzeko zerga iraultzailea bazterrezina zirudien.
|
|
|
Botere guztietatik urrun, errepresioarekin nahastu ez ziren nagusi txikien edo profesionalen exekuzioek ez zuten justifikaziorik: gehiago dena, kalte handia ekarri zioten
|
herri
sostenguari eta, horrekin, proiektu estrategikoari.
|
|
|
Helburu askatzaileekin
|
herriaren
sostengu bila dabilenak ezin dezake edozein bide erabili. Iraultzaileak, herriarekin lotura bideratzeko, herriak behar duenaren barneko justiziazko eskakizunak sostengatu behar ditu.
|
|
|
Bi kasuetan balore desberdinak badira,
|
herri
sostengua ez da berdin sortzen, eta klase edo talde sozial berdinek ez dute onartzen ala arbuiatzen.
|
|
|
Baina, zer egin hedapen zabaleko estrategia batendako dirurik aski biltzen ez denean? Borroka gelditu
|
herriaren
sostengu masiboa eskuratu arte. Indarrean den talde batek ez du hori eginen.
|
|
|
%23 Euskadin eta %18 Nafarroan, Estatu osoan %21 zelarik. Poli-miliek ondorioztatu zuten milien gainetik zirela
|
herriaren
sostenguan.
|
|
|
Bakoitzean, eta modu interpretatiboan, ekintzek zer gaitasun zuten
|
herri
sostenguari atxikitzeko eta etsaia gainditzeko edo makurtzeko, hau da, haien balore estrategikoa, iruzkintzen da.
|
|
|
Eta ez da gai alferra. Euskal borroka armatuari demokraziatik edo ezkerretik egin zaion kritikan, bai eta
|
herri
sostenguaren gorabeheretan ere, ekintzen selektibitatea agertzen da gune guneko arazo bat bezala.
|
|
|
Bestalde, urte bukaeran ere, ETAk Bilbo Athleticeko Pedro Guzman zuzendaria bahitu zuenean,
|
herri
sostengu ‘eztabaidaezina’ dudatan jartzeko parada izan zuen Ezker Abertzaleak: jokalari abertzaleak ere ageri ziren ekintzaren aurka, eta, zaleen artean, ‘Athletic ala ETA’ ez zen oso gustuko aukera.
|
|
|
Bi arrazoi. Hasteko, borrokak ez zuela behar zuen
|
herri
sostengua, hain segur 1982an edo gelditzeko parada galdu genuelako; prozesu labur bat idealizatu genuen, KASen helburuak lortzeko, eta aukera ez zen gauzatu. Eta, bigarrena, iruditu zitzaidan helburu berriak asmatzen ari zirela".
|
|
|
Dudarik gabe, arazo bat zen, nahasia: Erakundearen gaitasun militarra, errepresioaren azkartzea eta haren teknika berriak,
|
herri
sostengua..
|
|
|
) non garaipen militarrik gabe lortu den garaipen politikoa. Baldintzak (nazioarteko abagunea,
|
herriaren
sostengu guztiz maioritarioa, administrazio paraleloen garrantzia...) ez dira batere berdinak, eta" agian bai" eta" zergatik ez?" ez dira argudio egokiak eztabaidarako. Ezker Abertzalean den jende anitzek egiten du analisi ezkor bat, oraingo egoerari lotura.
|
|
|
Kontrainsurgentziaren helburu nagusi bat da herria eta militante armatuak bat bestearen aurka ezartzea: erraztasun sobera ez zaie eman behar, iraultzaileentzat
|
herriaren
sostengua etsaiaren izua baino askoz inportanteagoa dela kontutan hartuz". 127
|
|
|
|
Herri
sostengua apaltzen ari. Maiatzeko Hauteskundeak" Dena ETA da" eta gazteen aurkako errepresioa
|
|
|
Oldartzen denboretako urte ofentsibo hartan, 1966an, ETA, KAS eta HB (Ezker Abertzale osoa) elkarrekin agertu ziren, batasun hori ezkutatu edo baldintzatu gabe. Badirudi leman zen taldeak konfiantza osoa zuela bai bere indarrean, bai
|
herriaren
sostenguan, bai eta bere estrategian ere.
|
|
|
Jende askok gure borroka armatua sostengatzen zuen. Bistan dena, horrelakorik ezin daiteke egin
|
herri
sostengurik gabe.. Gero, gauzak aldatu dira, Europa eta besteak zirela. Dena aldatu da.."
|
|
|
|
Herri
sostengua apaltzen ari. Maiatzeko Hauteskundeak" Dena
|
|
|
Gaurko ikerlearentzat, garbi da komunikatuen arrazoiketek ez zutela batere egiazko egoera kontuan hartzen, ez indar harremanetan, ez
|
herri
sostenguan, are gutxiago nazioarteko giroan. Baina hori zen egia ofiziala, eta kontra zirenak, koldarrak, ergelak edo traidoreak.
|
|
|
Estrategia horretan badira gogoeta zabalak inguruneaz eta kinkaz: besteak beste, herriaren mentalitatea,
|
herriaren
sostengua, indar harremanen haztatzea, bai eta arrazoizko epe batean garaipen esanahitsu baten erdiesteko posibilitateen kalkulua.
|
|
|
Hots, beren burua kausa zuzen baten alde sakrifikatzeko prest zirenen etika pertsonal noblea liteke militanteen ezaugarri nagusia. Eta estrategia egoki baten barnean,
|
herriaren
sostenguaz, ari zirenean, pertsona horien duintasun morala nabarmentzen ahal da.
|
|
|
Nire ustez, klandestinoek sinesten dute zuzen ari direla, badute gaitasuna aparatua eta ekintzak mantentzeko, badute
|
herri
sostengua, herri osoarena ez bada ere. Seguru asko, gaitasun eta gogo horien arrazoiak bilatu behar dira sineste ideologikoetan eta portaeretan, eta ez koiunturako analisi politikoetan.
|