|
2003
|
|
|
Hasteko Euskal
|
Herri
osoko datuak eman ditut, gero erkidego bakoitzaren egoera soziolinguistikoa aztertzeko. EAEn, hobera egin dugu azken hogeitaka urteotan; euskara berreskuratzeko prozesua eraman da aurrera, hizkuntza politika neurri nahiko egokiak hartuz zenbait gauza beste era batera egitea zegoen, jakina, baina tira!, eta horren guztiaren ondorioz aurrerakada nabarmendu da.
|
|
2004
|
|
|
Lehenengo haurra izateko adinak atzera egin du, egonkortasun ekonomikoa ziurtatuta eduki arte, hain zuzen. Gaur egun, lehenengo umea izateko batez besteko adina 29,5 urte da, Euskal
|
Herri
osoko datuen arabera. Bikotea eta seme alabak «geroaren proiekzioaren isla» direla azaldu digu Urteagak.
|
|
2007
|
|
|
Datuak jasotzean martxan jartzen den makineriari ere ez zaio zailtasunik falta: neurtzaile asko eta prestakuntza saio ugari Euskal
|
Herri
osoko datuak epe laburrean jasota gera daitezen. Euskararen normalizazio prozesuaren diagnostikoa egiteko horren garrantzitsua den azterketa honek ez dauzka eskura lituzkeen baliabide ekonomikoak, eta, horregatik, berezko zailtasunari gehitzen zaio pertsona askoren lan desinteresatuarekin kontatu behar izatea.
|
|
2008
|
|
|
Euskal
|
Herri
osoko datu ofizialik ez daukagu, ezta Hego Euskal Herrikorik ere. Horregatik, 2008ko urtarrilaren 1a arte bildutako EAEko datu ofizialak eskainiko ditugu, baita Nafarroakoak ere.
|
|
2011
|
|
|
2 Datu hau Euskadiko Autonomia Erkidegoari dagokio, ez baita ezaguna Euskal
|
Herri
osoko datu zehatza.
|
|
2012
|
|
|
Euskal
|
Herri
osoko datuak kontuan hartuz gero, 16 urte edo gehiagoko biztanleen %24, 2k euskara erabiltzen du neurri batean edo bestean:
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, gogorarazi nahi dugu Euskal
|
Herri
osoko datuekin ari garela orain, eta joera orokorra hori izanda ere, fenomeno hau ez dela toki guztietan gertatzen (Ipar Euskal Herrikoa dugu salbuespen esanguratsuena). Guztiarekin, eta Euskal Herria bere osoan hartuta, azken hamarkadotan gertatzen ari den bigarren iraultza soziolinguistikoaren aurrean gaude:
|
|
2014
|
|
|
Ez jakin. Inoiz horretan ahalegindu denak ederto daki zein zaila den edozein arlotako Euskal
|
Herri
osoko datu bateratuak ematea. Kobazuloak ez dira salbuespena.
|
|
2015
|
|
|
Ikerketa berak eramanak izan dira jada EAE eta Nafarroan, hauen emaitzak agertzen dira I.Manterolaren tesian besteak beste (Manterola, 2010). Hauen eredua segituz eraman dugu lanIpar Euskal Herrian, eta helburutzat jo dugu ere Euskal
|
Herri
osoko datuak ukaitea horrela, konparagarriak izateko gisa (eta suposatuz antzeko emaitzak izanen zirela).
|
|
2016
|
|
|
Interneten erabilerari dagokionez, ez dago Euskal
|
Herri
osoko daturik eta horrek ideia zehatz bat egitea zailtzen digu. Baina bi ikerketek emandako izpi batzuez baliatuko gara, Euskal Herriko sareko komunitatea nola dagoen irudikatzeko.
|
|
|
Ondorengo atal honetan Euskal
|
Herri
osoko datuak zeintzuk diren deskribatuko dira,. EUS en datuak kokatzen lagunduko digutenak.
|
|
|
Ezin bakoitzerako irabazteko estrategia eraginkorrak asmatu ahal izan horrela. Ezpada, soilik, edo nagusiki, Euskal
|
Herri
osoko datuen gainean negarrez jardutera inoren errukia erakarri nahian, edota mutur bateko zein bestekoen hainbat jarrera zuritzeko.
|
|
|
Bilakaerak aztertuz, azken hamar urtean aldaketarik handiena haurrek osatutako solaskide taldeen euskararen erabileran gertatu dela ikus dezakegu: 3,6 puntuko jaitsiera izan du Euskal
|
Herri
osoko datuak kontuan hartuz. Nagusien arteko (haurrik gabe) zein haurrez eta nagusiz osatutako elkarrizketetako euskararen erabilerek, berriz, ez dute gorabehera esanguratsurik izan.
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herri kontinentala ez zen ageri. Kazetariak ez bide zeuzkan eskura Euskal
|
Herri
osoko datuak. Bizkitartean, erraza zen:
|
|
|
Horrek eskatzen du kazetaritza aktiboa (agentzien agirietatik eta erakunde publikoen prentsa bulegoetatik aske; erredakzioan egoteko ordez, karrikan igarotzea denboraren zati handi bat) eta kazetari sare zabal, sendo eta konektatu bat. Bilatu dira Euskal
|
Herri
osoko datuak (eta halako daturik ez bada lortzen, ez eman datu partzialik), marraztu da Euskal Herri osoko argazkia, edozein gairen inguruan.
|
|
|
Horretan funtsezko garrantzia daukate estatistikek. Euskal Herria herriago eta batuago litzateke, zati bateko datuak bakarrik eman beharrean (eta Nafarroa Garaia maiz eta Euskal Herri kontinentala sistematikoki ahantzi beharrean), Euskal
|
Herri
osoko datuak emango balira. Euskal Herria jarriko litzateke, datuen arloan bederen, beste estatuekin konparatzeko moduan.
|
|
|
Euskal Herriaren kontzientzia herritarren artean errotzearen bidean, ekarpen ikaragarria litzateke Euskal Herria aintzat hartzen duten komunikabideek politika berri bat martxan jartzea, hala nola, batetik, Euskal
|
Herri
osoko datuak ez direnak sekula ez ematea (ez langabeziarenak, ez KPIarenak, ez lan istripuenak, ez auto istripuenak, eta abar) eta, bestetik, Euskal Herri osoko datuak bilatzeko modu iraunkor eta eraginkor bat aurkitzea eta horri eustea.
|
|
|
Euskal Herriaren kontzientzia herritarren artean errotzearen bidean, ekarpen ikaragarria litzateke Euskal Herria aintzat hartzen duten komunikabideek politika berri bat martxan jartzea, hala nola, batetik, Euskal Herri osoko datuak ez direnak sekula ez ematea (ez langabeziarenak, ez KPIarenak, ez lan istripuenak, ez auto istripuenak, eta abar) eta, bestetik, Euskal
|
Herri
osoko datuak bilatzeko modu iraunkor eta eraginkor bat aurkitzea eta horri eustea.
|
|
2019
|
|
|
Igoera horrek eragozpenak eragin ditu zenbait sektoretan, eta agerian utzi du erakundeek zer zailtasun dituzten egoera kudeatzeko. Hain justu, bilera egin zuten atzo Espainiako Gobernuak, Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak; basurdeen arazoa aztertzeko lantalde bat sortzea erabaki dute.Ez dago Euskal
|
Herri
osoko daturik basurdearen populazioari buruz. Foru erakundeak arduratzen dira basurdearen kudeaketaz, eta dituzten datuak, oro har, ale ehizatuenak dira.
|
|
|
Datu horiek, berriz,, impasse? egoera ez baizik beheranzko joera marraztu dute 2011 urtetik hona Euskal
|
Herri
osoko datuen grafikoak erakusten digun bezala.
|
|
|
Facebook, Twitter eta Instagram sare sozialak aukeratu dira azterketarako horiek direlako EuskalHerrian gehien erabiltzen direnak: Hego Euskal Herriko hiriburuetan, batez beste, populazioaren% 60aurki genezake Facebooken,% 37 Instagramen eta% 7 Twitterren (The Social Media Family, 2019). Euskal
|
Herri
osoko datu zehatzik ez dagoen arren4, nazioartean bezala hemen ere, Facebook da saresozial erabiliena, Instagram asko eta indartsu ari da hazten eta Twitterrek lanak ditu bere komunitateamantentzen.
|
|
2020
|
|
|
Datu bila. Osasun krisia abiatu zenetik Euskal
|
Herri
osoko datuak eskaintzea izan da BERRIAren helburua, baina oztopo handi batekin egin du topo: Frantziako erakundeek ez dute eman nahi departamendutik beherako daturik.
|
|
2021
|
|
|
Jakinekoak dira Euskal
|
Herri
osoko datu estatistikoak lortzeko zenbaitetan dauden gabeziak, eta, horri aurre egiteko, Ikaselkarrek Gaindegiaren datu biltegia erabiltzen du. DBH2ko 3 unitateko liburuko 210 orrian, 2012 urteko Europako datu demografikoen taula erakusten die ikasleei argitaletxeak, eta, horien konparazioan, baita Euskal Herrikoak ere.
|
|
2022
|
|
|
Haurrek eta gazteek beraien adin beretsukoekin daudenean helduagoekin daudenean baino euskara gehiago erabiltzen dutela ere erakutsi dute kale neurketaren datuek, eta helduek haurrak tartean daudenean euskaraz gehiago egiten dutela ere bai; azken hori da joera orokorra Euskal
|
Herri
osoko datuetan ere. Helduen arteko elkarrizketetan, ostera, nabarmen egiten du behera euskararen erabilerak.
|
|
|
26 biztanle berri besterik ez zituen gehitzen planak eta, beraz, aldaketa handirik ez zekarren
|
herri
osoko datuak aintzat hartuta. Euskararen proiekzio indizea da, hauskortasun indizea 5,33koa (2 balio duena) eta bilakaera indizea positiboa da, beraz:
|
|
|
Aurreko neurketarekin alderatuta, euskararen erabilerak adin tarte guztietan gora egin du Azpeitian, baina haurrak (2 eta 14 urte artekoak) eta gazteak (15) dira euskaraz gehien hitz egiten zutenak; entzundako haurren %90, 6 ari ziren euskaraz, eta gazteen %92 Heldu gazteen (25) artean %84, 5ekoa da euskararen kaleko erabileraren datua, %80, 8koa heldu nagusiena (45), eta %84, 5ekoa adinekoena (64 urtetik gorakoak). Haurrek eta gazteek beraien adin beretsukoekin daudenean helduagoekin daudenean baino euskara gehiago erabiltzen dutela ere erakutsi dute kale neurketaren datuek, eta helduek haurrak tartean daudenean euskaraz gehiago egiten dutela ere bai; azken hori da joera orokorra Euskal
|
Herri
osoko datuetan ere.
|
|
|
Jose Mari Agirrek 1960 ondoko urteetan izandako hazkunde industrialaren gabeziak eta horren ondorioak aipatzen ditu. Egile horiek eta dosierra osatzen duten gainerakoek iraganaren ajeak azpimarratzen dituzte, bai eta horretan eragiteko Euskal
|
Herri
osoko datu homologatuak ez izatearen problema. Baina hori beste gai bat da.
|
|
2023
|
|
|
Eta, horrenbestez, eskola partikularren merkatuak milaka euro mugitzen ditu. Euskal
|
Herri
osoko daturik ez dago, baina ideia bat egiteko: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Haur Hezkuntzako bigarren ziklotik Batxilergora arteko ikasleen %56 joaten dira eskola partikularretara, eta familiek umeko 274 euro gastatzen dituzte urtean, batez beste.
|
|
|
2022ko adierazle galeria nagusia osatu du behategiak, 2021eko udan kanpora begirako lanak bertan behera utzi ostean argitaratutako lehen lana. Euskal
|
Herri
osoko datu sozioekonomikoen berri ematen duen behategi bakarrak lau ardatz jorratu ditu: demografia, ekonomia, gizartea eta ingurua.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herri
osoko datuak batuz gero, 208.000 herritarrek egin zuten bat uneren batean ETB1eko emanaldiarekin.
|
|
|
Datuetan oinarrituta jardun du Enara Eizagirrek. Naziometroak Euskal
|
Herri
osoko datuak jasotzen ditu; Soziometroak, Euskal Autonomia Erkidegokoak; eta Europa mailako datuak ere izan ditu hizpide. Hiru iturritatik edanda jardun du, nazio sentimenduaren inguruan egun Euskal Herrian dagoen erretratu ahalik eta doiena erakusteko asmoz.
|