|
2000
|
|
|
DOBERA euskara elkarteak bultzatuta, hilabete gutxiren buruan plazaratuko da" Hernaniko Kronika". Beste hainbat euskara elkartetan bezala,
|
herri
komunikabide bati ekiteko asmoa azaldu zen iazko udazkenean Hernanikoan ere, eta hori denborarekin bi orriko egunkariaren formulan mamitu da. Udalak dirulaguntza ematea erabaki du, eta une hauetan Dobera elkartea" Hernaniko kronika" kazetaritza eta publizitate alorretan landuko duen lan taldea kontratatzeko deialdia prestatzen ari da.
|
|
|
Anbotoko magalean dagoen eskualdean euskara hutsean jardungo duen herri telebista sortu gura dugu bertako euskara elkarteok. Eixu!, Gurien bai, Barriketan eta Berbaro euskara elkarteok Durangaldeko
|
Herri
Komunikabideak elkartearekin bat egin, eta komunikazio arloan dagoen hutsunea bete gura dugu ekimen honekin, izan ere, gure eskualdean aldizkarigintza" Eraz" baino ez dugu jorratu orain arte, eta uste dugu badela ordua komunikazio arloa sendotu eta osatzeko.
|
|
|
Diru iturriak lortzeko, udalen laguntza ukan du Goienak, aurrekontua 100 milioi pezetaren bueltan (4 milioi libera inguru) finkatuz. Era berean,
|
herri
komunikabideak indartzeko Eusko Jaurlaritzak duen aurreikuspenak bete betean hartzen du Goiena. Irizarren arabera," Eusko Jaurlaritza eta Foru Aldundiarekin izandako eztabaida luzeen ondoren, bazirudien aurten itun hirukoitz bat sinatuko genuela; azkenean ostera, gorabehera batzuk medio, diru laguntzak eskatzeko ohiko deialdian bideratu da eskaria.
|
|
|
Mikel Irizar (Hitzaro saioa aurkezten du ETBn), eta Joxe Aranzabal, bere garaian Arrasate Press asmatu zuen gizona.
|
Herri
komunikabideen ibilbideak etorkizuna daukala esatera etorri ziren biak. Orain arte, Arrasate inguru horretan asmatu dute, inon baino ondoen, esparru horretan lanean.
|
|
|
Kalifornian, 9 eta 17 urte bitartekoen artean, hirutik bik telebista baino nahiago du Internet. Hori iritsiko da hona, eta horretarako dugun prestakuntza hutsaren hurrengoa da, herri telebisten edo
|
herri
komunikabideen esparruan euskaldunok duguna baino askoz txikiagoa. Enfin, badirudi Goienakoak Internetera begira ere ari direla zerbait prestatzen.
|
|
2001
|
|
|
|
Herri
komunikabideek etorkizunik izango dute?
|
|
|
Halaber,
|
herri
komunikabideek bertako euskalkia jorratzea garrantzizkotzat dute. Informazioa sinesgarria izan dadin, beharrezkoa baita hizkuntza hurbila, afektiboa eta beroa erabiltzea.
|
|
|
Duela hamar bat urte, Deba bailarako euskaltzaleak beren euskalkia indartzeko helburuarekin eta idazketarako ortografia arau komunak, zehazteko bildu ziren. Lehen txostenak Juan Martin Elexpuru idazlearenak dira, eta ondoren etorri dira, batetik, aipatu elkartearentzat giltzarri izan den Koldo Zuazoren" Deba Ibarreko Euskeria" liburua, eta bestetik,
|
herri
komunikabideei buruzko Fernando Muniozgurenen idazlanak. Garai hartan ordea, heldutasun eta gaitasun eza gailendu zen eta ez zen deus mamitzerik izan.
|
|
|
Sortarazten zaizkien arazo eta kezkak,
|
herri
komunikabideekin, beste herri eta eskualdeekin, euskara elkarteekin eztabaidatu eta elkartrukatu nahi dituzte. Horregatik, Badihardugu elkartea Euskal Herri osoak ezagutu dezan, eta ekimena gizarteratzeko, aurten elkartearen aurkezpena Bilbon egingo dute.
|
|
2002
|
|
|
AEDArrasate Euskaldun Dezagun?? elkartearen antolaketaren barruan ziren Arrasate Press aldizkaria eta Arrasate Telebista ere sartu ziren kooperatiba horretan, inguruko beste
|
herri
komunikabideak bezala. Dena dela, bi komunikabide horiek, ARKO. Arrasate Komunikabideak?
|
|
|
Milurteko berriaren etorrerarekin, erronka berriei aurre egiteko asmoz, Deba Goieneko
|
herri
komunikabideak bildu dira Goiena Kooperatibaren barruan. Hain zuzen ere, Arrasate Irratiaz gain, Goiena Telebista. Arrasate Telebista zena?, Goienkaria aldizkaria, Aretxabaletako Aretxagazeta, Arrasate Press, Bergarako Berrigara eta Elgetako Goienkale daude egitasmo zabal horren barruan.
|
|
|
Euskal
|
herri
komunikabide ezberdinak biltzen dituen fundazioaren barruan kokatzen da Oiartzun Irratia. Hain zuzen ere, 1999ko uztailaren 7an emititzen hasi zuen emisora Oarso Komunikabideen Fundazioaren barnean dago, Bailaran Lau Haizetara eta Orraxi aldizkariekin eta Oarso Telebistarekin batera.
|
|
|
Konpara dezagun orain horren kritika, Euskal
|
Herriko
komunikabideetan Korapiloaki buruz argitaratu direnekin. Ez dira gutxi:
|
|
2003
|
|
|
|
HERRI
KOMUNIKABIDEEN MAPA LASTER KALEAN
|
|
|
Zazpi hilabetez lanean aritu ondoren, Euskal Herriko
|
herri
komunikabideen mapa aurkeztuko du aurki Udalbiltzak. Komunikabide bakoitzeko bi fitxa tekniko osatu ditu, aurrerantzean sektorearen azterketa bat egiteko asmoz.
|
|
|
Baina hobetuko dugu». Euskal
|
Herriko
komunikabideen artean sentsibilitate ezberdinei leku gehien egiten ziena «Egunkaria» zela esanez erantzun zuten eta zabaltasunaren eztabaida hura faltsutzat jo zuten. «Egunkaria» herritarrek sortu zutela gogorarazi nahi izan dute eta proiektu berria ere herritik sortuko dela azpimarratu.
|
|
|
Hik badakik... edo zuek badakizue, guztioi ari bainatzaizue, Azpilgo bide nagusia Lauaireko bentan bukatzen dela. Bide hori, baina, luzatu egin behar diagu, nik hala uste, auzoko
|
herriekin
komunikabide berri bat sortzeko, Aretxarekin, konparazio batera; bestetik, Txoritoki eta Sanmark inguruetako baserrientzat ere, urteetan eta urteetan hain utziak izan diren horientzat, mesedegarria izanen lukek...
|
|
2004
|
|
|
Floridako pazienteak (50 urte inguruko gizon bat eta emakume bat) zainketa intentsiboetan daude Palm Beach hirian (ekialdean), eta igande gauetik aurrera arnasgailu artifizialak dituzte. Haiek zaintzen dituen medikuak, Charles Schallop ek,
|
herriko
komunikabideei esan zien Fort Lauderdaleko klinika batean (Palm Beach en hegoaldean) injekzioak jaso zituztela eta beste bikote bat egun berean tratatu zutela.
|
|
|
Eta hori larria da gero! Topagunea osatzen duten
|
herri
komunikabide eta euskara elkarteek ez dute informazio zipitzik jaso Asteon proiektuaren inguruan, eta hori ez da bidezkoa. Euskarazko argitalpenen mundutxoak aurrerapauso sendoak eman ditu azkenaldi honetan, asteroko argitalpen masiboa ere urrats garrantzitsua izan zitekeen zentzu horretan, baina badirudi ez zela bidezkoa.
|
|
2005
|
|
|
«Antzeko edukia doan eskaintzen den bitartean, arraroa da jendea egunkari digitalen harpidetzagatik ordaintzeko prest egotea». Zehazki Euskal
|
Herriko
komunikabide digitalei dagokienez, informazioa erregistropean ipintzeko eragozpena handia dela dio: «Vocentok informazio guztia modu irekian dauka eta Vocentok ez badu egiten, nor ausartuko da erregistroa jartzera?».
|
|
2006
|
|
|
Komunikabideak negozioa dira gaur egun? Euskal
|
Herriko
komunikabideen egoera kontuan hartuta, egia esan, gehienetan ez dira oso negozio onak. Aitzitik, kontrakoa gertatzen da.
|
|
|
20:00etan,
|
herri
komunikabideak nola erabili
|
|
2007
|
|
|
Ez paperaren guruek, ez Interneteko guruek ez dute etorkizuna zehatz asmatuko. Joera batzuk orain mahai gainera bota ditugu, baina hortik Euskal
|
Herriko
komunikabideei Interneten zer egin behar duten agintzea tarte handia dago. Hala ere, medio horietako jendeak ziur gaiari hainbat buelta eman dizkiola.
|
|
|
∞
|
Herri
komunikabideak: hurbilekoaren garrantzia (Gazteinfo)
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, nahikoa esanguratsua iruditzen zaigu kopuru hori, kontuan harturik gainera, hedabide tradizionaletan ez bezala, erakunde publikoen dirulaguntzarik ez dagoela. Beraz, gaur egun Interneten dauden Euskal
|
Herriko
komunikabide guztiak ekimen pribatuari esker —komunikabide publikoak izan ezik, jakina— daude sarean. Horixe da, hain zuzen ere, beste datu interesgarri bat, bi arrazoirengatik:
|
|
|
Arandio mendizerrak, hain zuzen, Haro inguruko zabaldiek baino babesleku hobea eskaini bide die euskal toponimoei, nahiz eta geografikoki hango lurrak hegoalderago egon. Eskualdearen toki malkartsuak,
|
herriak
komunikabide zabaletatik, gehienbat, aparte kausitzeak, geografiaren isola menduak eta demografia urriak lagundu bide diote iraupen horri. Hain zuzen, Pradoluengo aldean ez ezik, Valdelagunan barreiatzen diren herri eta alorretan euskal toponimiak iraupen lehia berezia erakusten digu, eta, aldiz, asko murritzagoa Bureba, Oca eta Arlanzón ibaiaren erdi eta azken ibilbidean, non gure lurrei mendiek jada ez dien beharrezko babesa eskaintzen.
|
|
|
Nolanahi ere, oraino lan gaitza dugu egiteko, batez ere euskara batua eta eus kalkiak zer diren errateko jendeari. Irakaskuntzan,
|
herri
komunikabideetan edo admi nistrazioan lanean ari direnek, oro har, ez dute garbi gai hau. Batzuek euskalkiak eta batua bi multzo isolatu eta aldaezintzat dituzte; bertze batzuk, aldiz, batuaren kontra egon gabe euskalkien alde ere badaude, baina ez dakite nola landu gaia...
|
|
|
Ordura arte egindako ibilbidearekin pozik agertu da «oparoa» izan delako. « Egin ek Euskal
|
Herriko
komunikabideen mundua arnasberritu zuen», haren erranetan. Ordura arte ezkutuan ziren hainbat errealitate agerian utzi zituela uste du, eta zeharka bada ere, gaineratiko komunikabideak horien aipatzea behartu.
|
|
|
Joan den urriaren 1etik goiti komunikazio tresna berri bat sortu da Euskal
|
Herriko
komunikabide arloan ekarpena egiteko nahian. Kazeta.info du izena, eta 14:00etan argitara emango du sarean eguneko kontakizuna.
|
|
|
Patxi Lopezek, PSE EE ko lehendakaritzarako hautagaiak, igaro den astean euskalgintzako eragile anitzen aurrean Euskara askatasunez agiria plazaratu zuenetik, ikuskizun deitoragarria jasan behar izan dugu Euskal
|
Herriko
komunikabideetan. Goizetik gauera euskal politikari profesionalak euskararen defendatzaile sutsuak bilakatu zaizkigu eta alderdi politiko bakoitzak hizkuntza normalkuntzaren alde emandako urratsak erakusteari ekin diote plaza publikoan.
|
|
|
|
Herri
komunikabideek lehendik egindako bidea
|
|
|
|
Herri
komunikabideek lehendik ere iragarki laburren merkatuan egindako bidea nabarmendu du Eneko Azkaratek. Zehazki, Goienkaria k euskarazko iragarki laburrak bilduz eta argitaratuz zortzi urte daramatzala eta urte horietan guztietan irakurleak iragarkiak euskaraz jartzera eta ikustera ohitu direla gogoratu du.
|
|
|
Baldintzarik onenetakoak betetzen ditu Azpeitiak euskararen bandera hartzeko, euskararen herri bihurtzeko, erreferentea: herritarren %87 euskaldunak gara euskaraz dakigunak, euskararen erabilera %83koa da, Udalak lehen aipatutako neurri funtsezkoak hartu ditu azkeneko urteetan, euskarazko
|
herri
komunikabideak sortu eta ugaritu egin dira azkenaldian Uztarria herri aldizkaria, uztarria.com webgunea, Urola Kostako Hitza egunkaria, Erlo Telebista...
|
|
2009
|
|
|
Ezin ahaztu daiteke, halaber,
|
herri
komunikabide bat plaza ezin hobea delakazetari hasi berriarentzat, nahiz eta bertan ari gerenean, kazetariok ez diogunmerezi duen baliorik aitortzen, horixe izango baitu benetako eskola fakultatetikirten berri den ikasleak.
|
|
|
1988tik aurrera Euskal Herrian ezagutu zen
|
herri
komunikabideen hazkundea, Europan eta Estatu Batuetan ere gertatu zen lehenago. Horrez gain, 80kohamarkadan Euskal Herrian jazotakoa, aurreko hamarkadan prentsa lokalak hasiazuen hazkundearen ondorioa izan zen.
|
|
|
|
Herri
komunikabideek berezkoa dute hurbiltasuna, eta horixe da gaur egungogizarte globalizatuan eskaintzen duten «plus» a, hurbilekoak izatea eta herritarrentzat hurbilekoak diren gaiak jorratzea. Informazio orokorra lantzen duten hedabideen ondoan, eguneroko errealitate hurbilari buruzko informazioa bestelako moldez landuta eskaintzen dute tokian tokiko mezu bideek.
|
|
|
Gaietan oreka bilatu, baina batez ere, herritarrek ezagutzen ez duten etahaientzat gertukoa eta berria den gaiaren bila joan behar du kazetariak.Maiz, jendeak bere komunitate berekoak diren partaideen berri
|
herri
komunikabideen bitartez jakiten du. Zentzu horretan garrantzitsua da azpimarratzea herrihedabideek euren zabalpen eremuan betetzen duten komunitatea kohesionatzekofuntzioa, herritarren arteko harremanak bultzatuz.
|
|
|
Halaber, zorion agurren atala (senideak edo lagunak zoriontzeko jartzen denargazkia eta testu laburra) oso preziatua da
|
herri
komunikabideen zerbitzu atalean.Aldizkarietan arrakasta handia izaten du, baita herri telebistetan ere. Horrek informazio orokorreko hedabideetan ez luke tokirik ezta zentzurik ere; bai, ordea, herriinformazioa lantzen duten euskarrietan.
|
|
|
Jarraian aurkituko dituzun adibideak, euskarazko
|
herri
komunikabideak dira.Hedabide gehienek 2000 urtetik aurrera berrikuntzak eta eraldaketak egin dituzte, multimedia proiektuak sortuz. Era berean, aukeratu diren mezu bide gehienak, eskualde edo herri mailan erreferente bilakatu dira urteetan egindako lanari esker.
|
|
|
Durangaldeko
|
Herri
Komunikabideak (DHK), prentsa idatzitikmultimediara (Bizkaia). www.anboto.org.
|
|
|
Muinozguren, F. (1993): . Lekuan lekuko euskara eta standarraren trataeraz?, inZenbaiten Artean,
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, Arko, Arrasate, 231
|
|
|
Debagoieneko Goiena Komunikazio Zerbitzuak, Durangaldeko
|
Herri
Komunikabideak, Sakanako Guaixe astekaria eta Beleixe irratia.
|
|
|
Halere, prentsa oharrak gero eta ohikoagoak dira, batez ere iturri instituzionaleta ofizialetatik
|
herri
komunikabideetara bidaltzen direnak. Gero eta arruntagoabihurtu da, prentsa oharra barik, albistea egina bidaltzea, informazio elementuguztiekin.
|
|
|
Euskarazko
|
herri
komunikabideek hasieratik bere egin zituzten teknologiaberriak: autoediziorako tresneria ezinbestekoa izan zen prentsarako 80ko hamarkadaren bukaeran.
|
|
|
Herritar askok
|
herri
komunikabide eta herri informazioaren bidez daki elkarren berri eta jendeari gustatu egiten zaio herrikoari edo auzokoari zer gertatzenzaion, zer egin duen jakitea. Herritarren jakin min horrek bilakatu ditu herrikomunikabideak komunitatearen kohesiorako tresna garrantzitsua:
|
|
|
Krisia iritsi da euskarazko
|
herri
komunikabideetara ere. Hamar urte eta erdi ttipi ttapa ibili ondoren, Ttipi Ttapa telebistak bertan behera utziko du programazioa urtarrilaren 31n.
|
|
|
Utz diezaiotela EiTB gatazka desitxuratzeko eta independentismoa erasotzeko beste arma batean bilakatzeari.Komunikabide ofizialek eta politikari profesionalek adierazpen askatasunaren aurkako ekintzatzat jo dute Abenduaren 31koa.
|
Herri
komunikabideak itxi, kazetariak kartzelaratu edota independentistak, esandakoengatik espetxera daramatzatenean, mutu geratzen diren berdinek.Euskal Herriak ez du Adierazpen Askatasunik ezagutzen. Herri honen parte batek egunero esaten duenagatik, kartzelaratua ez denean, zentsuratua edo zokoratua da.
|
|
|
–Zortea daukat, lurralde guztietatik ibil naiteke, baita Tel Avivetik ere. Arriskuak ditut, baina ez nire lankide freelance ak edo
|
herri
komunikabideetarako lan egiten dutenak bezainbeste?.
|
|
2010
|
|
|
2 Ipar Euskal
|
Herriko
komunikabideei dagozkien datuak eskuratzea ez da batere erraza. Hemen aipatzen direnak, salbuespenak salbu, joera orkortzat har daitezke.
|
|
|
Propaganda ekimenak burutzen ari dira espetxean eta Euskal Herriko eragileei eta
|
herrietako
komunikabideei beraien aldarrikapenen berri eman diete.
|
|
|
Gerora, Fundazioa askoz ere lan apalagoetara etorri da. Zuk badakizu orain Zelaia Euskal
|
Herriko
komunikabideetan sartuta dagoela.
|
|
2011
|
|
|
Orokorki, eguneroko lanean elkarren berri emanez, dagoen «zatiketa» hauts daiteekela uste du. Euskal Irratiek Hego Euskal Herriko aktualitatea aipatzeko hartu duten hautua aurkeztuz, Hego Euskal
|
Herriko
komunikabideei ere Ipar Euskal Herriari begira «diskriminazio positiboa» eskatu behar zaiela uste du.Hizkuntza bera izan arrenElkarlanaren orduan hizkuntza izaten da «gaitzezko traba», Olhagaraik zehaztu zuenez. Hain zuzen, Gipuzkoa zein Lapurdi, Nafarroa Beherea edota Zuberoako enpresei egin inkestan agertzen da galdeketatuen herenak duela elkarlanerako «trabatzat» jotzen hizkuntza.
|
|
|
Laguntzez gain,
|
herri
komunikabide batek zailtasunak al ditu bizirauteko?
|
|
|
Hedabideek, orokorrean, zailtasun handiak dituzte krisi garai honetan.
|
Herri
komunikabideek are eta gehiago. Diru-laguntzak geroeta murritzagoak dira, baina herri komunikabide batek badu, horrez gain, gainditu beharreko beste oztopo bat.
|
|
|
Herri komunikabideek are eta gehiago. Diru-laguntzak geroeta murritzagoak dira, baina
|
herri
komunikabide batek badu, horrez gain, gainditu beharreko beste oztopo bat. Zaila da norbaitek jarraipena ematea.
|
|
|
Dena dela, musika hedabideei buruzko gaia ur handietan sartzea dela iruditzen zait. Horregatik Arrasaterako irtenbide errealagoa ikusten dut
|
herriko
komunikabideak indartu eta promozionatzea, hauen euskarazko eskaintza musikala zabalduz, gazteen zaletasunak ardatz direla.
|
|
|
553 Horietako asko gaur egun Euskal
|
Herriko
komunikabideetan lan egiten dute: EITB, Berria, Diario Vasco, Gara eta abar.
|
|
2012
|
|
|
Hemen Egunkariak [Euskaldunon Egunkaria] hizkuntza idatziaren estandarizazioan edukitako garrantzia funtsezkoa izan da. Egunkariak, Argiak edo
|
herri
komunikabideek doitu egin dute hizkuntza. Gogoratzen naiz zer garrantzi zuten eta zer lan egin zuten zuzentzaileek eta hizkuntza arduradunek [Euskaldunon Egunkarian].
|
|
|
Ekuadorra joaten bazara eta esaten badiezu komunikabide idatziak bultzatu behar dituztela, esango dizute jende gehienak ez dakiela irakurtzen, ez daukatela dirurik egunero egunkaria erosteko, ezta errotatiba erosteko ere. Beharbada haientzako askoz garrantzitsuagoa da irratia egitea edo
|
herri
komunikabidea.
|
|
|
Hilabete pasatu zuten gure artean, Intxaurrondo auzoko antzoki txiki batean, grabatu behar zuten disko berrirako eta ondorengo birarako kantuak ontzen. Euskal
|
Herriko
komunikabideak jakinaren gainean zeuden eta hainbat elkarrizketa eman behar izan zituzten. Radio San Sebastian irratian izan zen horietako bat.
|
|
|
Bainaazken hamarkadetan beste fenomeno bat ikus daiteke: migrazio jario gero etahandiagoen ondorioz herri batetik bestera doazen migratzaileek gero eta eskuragodituzte beren jatorrizko
|
herrietako
komunikabideak eta, haatik, kultura. Adibide gisasatelite bidezko telebista jarri ahal dugu.
|
|
|
–80ko hamarkadako
|
herri
komunikabideetan oinarritutako egitasmoa. Debagoieneko komunikazio taldea hazi da 80ko hamarkadako herri komunikabideek ongi ereindako lurrean.
|
|
|
–80ko hamarkadako herri komunikabideetan oinarritutako egitasmoa. Debagoieneko komunikazio taldea hazi da 80ko hamarkadako
|
herri
komunikabideek ongi ereindako lurrean. Horra bildu dituzte, besteak beste, hurrengo berritasunak:
|
|
|
–Eutsi diote lehenagoko
|
herri
komunikabideek lortutakoari, eta eskaini dituzte zerbitzu berriak eskualderako. Taldea sortzerakoan izandako bi erronka nagusiak bete dira:
|
|
|
–Euskarazko herri aldizkari bat zure herrian?, in ARKO (ed.), (1993):
|
Herri
komunikabideei buruzko II. jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 5
|
|
|
Arana, G. (1998): . Diseinuan ere kalitatea?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzkoIII. jardunaldiak, ARKO, Arratsate, 15 [hemendik jasoa: http://bit.ly/MvF9wR].
|
|
|
Aranguren, A. (1993): . Ipini ezazu telebista bat zure herrian (Gida praktikoa)?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzko II. jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 37
|
|
|
http://bit.ly/KXEmD4].ARKO (ed.) (1993):
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate.
|
|
|
(1998).
|
Herri
komunikabideei buruzko III. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate [hemendik jasoa: http://bit.ly/U81mTw].
|
|
|
–, (1993): . Publizitatea euskarazko herri aldizkarietan?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 99
|
|
|
–Herri aldizkarien ezarpena eta zabalpena: Arrasate Press, Berrigara eta Ttipi ttapa?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 177
|
|
|
–, (1993): . Arrasate Komunikabideak (ARKO) multimediaren esperientzia?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 131
|
|
|
Rojas, J. (2011): . Euskarazko tokiko hedabideen balio dokumentalaz?, in T. Agirreazaldegi eta I. Camacho, Dokumentazio zerbitzuak Euskal
|
Herriko
komunikabideetan, EHU/ UPV, Bilbo, 261 [hemendik jasoa: http://bit.ly/x93xBJ].
|
|
|
Urzelai, A. (1993): . Arrasate Telebista?, in ARKO (ed.),
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO, Arrasate, 77
|
|
|
Debagoienekoa bilakatu da tokiko hedabideen bigarren belaunaldiaren paradigma: erakunde bat non begi bistakoak diren 80ko hamarkadako
|
herri
komunikabideen nortasun ezaugarriak eta, aldi berean, bereganatu egin dituen egungo talde multimedia berrien adierazleak. Baliatuta gaiari buruzko bibliografiaz, dokumentuen azterketaz, elkarrizketa sakonaz eta eztabaida taldeaz, ikerlanak jorratzen du, batetik, Debagoieneko komunikazio taldearen sendotze ibilbidea, eta, bestetik, aztertzen ditu gutxi ikerturiko talde multimedia horren berezitasunak eta lorpenak.
|
|
|
Komunikazio taldean bildu ziren, alde batetik, Debagoieneko euskarazko tokiko hedabide ia guztiak eta horiek sostengatzen zituzten euskara elkarteak (Idolaz, Antzuolan; Txirritola, Aramaion; AED, Arrasaten; Loramendi, Aretxabaletan; Jardun, Bergaran; Goibeko, Elgetan; Axtroki, Eskoriatzan; Laixan, Oñatin eta Gurel gurasoen elkartea, Leintz Gatzagan), eta, bestetik, ibarreko udalak. Debagoienekoa ikus daiteke
|
herri
komunikabideen bigarren belaunaldiaren paradigma: komunikazio talde bat da, non bista bistakoak diren 80ko hamarkadan sortutako hasierako euskarazko tokiko «hedabide mono medien» (Irizar, 2001: 33) nortasun ezaugarriak, baina, aldi berean, bereganatu egin dituen egungo talde multimedia berrienen adierazleak.
|
|
|
Aipatutako bi alde horiek oso modu desberdinetan ikertu izan dira. Hartara, azken bi hamarkadotan, ikerlan ugarik izan ditu hizpide euskarazko hasierako
|
herri
komunikabideen gorabeherak, batez ere, aldizkariak xede hartuta?, eta, aldiz, oso ikerketa gutxik jarri du arreta Goiena Komunikazio Taldea moduko euskarazko talde multimedia berrietan3.
|
|
|
Modu monografikoan,
|
herri
komunikabideen (aldizkariak, irratiak eta telebistak) hastapena eta garapena jorratu da Arrasaten egindako hiru jardunaldien hitzaldi liburuetan (AED, 1991; ARKO, 1993, 1998) eta Jakin aldizkariaren 1992ko 69 zenbakian. Geroago, Topagunea elkarteak antolatutako jardunaldietan (2003) Interneteko atariak gehitu zituzten tokiko hedabideen azterketara.
|
|
|
Hedabideen arloa ez da duela bost edo hamar urtekoa, eta ez da inoiz berriro izango. Asko dira diru laguntzen beherakadaren ondorioz itota dauden egunkari, aldizkari eta
|
herri
komunikabideak, eta gehienak, gainera, erronka digitalaren aurrean norabidea asmatu nahian ari dira buru belarri: bost urte barru zer toki egongo da, Internetetik kanpo, prentsarako, irratiendako, telebistarako?
|
|
2013
|
|
|
Zai Zoi Bele ekoiztetxe independenteak sortu zuen 2011n. Euskal
|
Herriko
komunikabideetan eztabaidarako gune kritiko baten hutsunea zegoela ikusi genuen, eta hori betetzeko asmoz ekin genion.
|
|
|
Garrantzitsuena da Twitterrek egunerokotasun horretan hartu duen indarra. Bestalde, komunikabide herritar eta
|
herri
komunikabideen arteko sinergien eztanda bizi izan dugu. Hor dago batez ere Ateak Ireki eta Info 7 ren arteko elkarlana.Baita beste hedabide askotako kazetariek. BERRIA, Argia, Gara,..., herritarrekin batera egindako jarraipena ere.
|
|
|
Beste arlo batean ere aldaketak nabaritzen hasi dira.
|
Herri
komunikabideak eta komunikabide herritarrez gain, bada orain arte gutxiago edo beste era batean ikusten zen hedabide mota bat: hedabide publikoa.
|
|
|
Azkeneko mozioan, talde editorial bat sortzea proposatzen da, publikatuko diren gaiak erabakitzeko. Hau talde politiko eta
|
herri
komunikabide bakoitzeko ordezkari batek osatu du.
|
|
2014
|
|
|
Hortaz, euskal hedabideen eskari bati erantzun nahi dio proiektuak. "
|
Herri
komunikabideetan gogoa badago joera aldatzeko, baina tresnak behar dira kazetariei laguntzeko", gehitu du tolosarrak." Egungo kazetaritzaren azkartasuna medio, hausnarketarako tarte txikia dago eta bide errazenera jotzen dugu maiz, betiko diskurtsoetan eroriz".
|
|
|
Ez soilik fisikoa: áGarai hartan hasi ginen ohartzen
|
herri
komunikabide bat behar genuela. 23 de Eneron zapalketa izugarria zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Arrasatekoa izanik, irratiaz gainera, Goiena
|
herri
komunikabidean ere iritzi artikuluak idazten dituzu.Bai, idazten ditut, baina urtean behin. Lehen, telebistaren inguruko zutabe batean idazten nuen sarritan, baina utzi egin nuen, eta orain urtean behin idazten dut.Egunero pertsona askok entzuten zaituzte irratian, famatua zarela esan daiteke.
|
|
|
Joxe amateurtzat jotzea ere lartxo da, beharbada. Ez ote zuen berak eman lehen urratsa (eta sendoena) euskarazko
|
herri
komunikabideen alorrean Arrasateko parte horretan. Bai, komunikazioan maisu bat da, baina liburu honetako bere artikuluak amateur batenak dira:
|
|
|
TEEF, euskarazko esparru komunikatiboa osatzeko ahaleginaz? mintzo da, horretarako euskaraz diharduten?
|
herri
komunikabideen kohesioan sakondu eta norabide berean lan egiteko aurrerapausoak eman, behar direla azpimarratuta,, herri komunikabideen egoera aztertuz eta etorkizunerako erronkak definituz.? 176 Kohesio horretan sakontzea ez da beti erraza ordea.
|
|
|
mintzo da, horretarako euskaraz diharduten, herri komunikabideen kohesioan sakondu eta norabide berean lan egiteko aurrerapausoak eman? behar direla azpimarratuta,?
|
herri
komunikabideen egoera aztertuz eta etorkizunerako erronkak definituz.? 176 Kohesio horretan sakontzea ez da beti erraza ordea. Horren lekuko, Euskaldunon Egunkaria ere tokiko informazioa jorratzen hasi zenean zenbait bazterretan izaniko tirabirak.
|
|
|
0 zenbakia 2003ko Durangoko Azokarako kaleratu ostean, astekari horrek euskarazko kazeta batek inoiz izan duen zabalkunderik handiena erdietsi zuen (60.000 aletik gora zenbakiko), harik eta 2004ko ekainean kaleratzeari utzi zion arte. Topaguneak eta zenbait toki aldizkarik osaturiko
|
Herri
Komunikabideak Kooperatiba Elkarteak argitaratzen zuen Asteon. Gisa honetan mintzo zen elkarte hori VI zabaldutako oharrean:
|
|
|
Gisa honetan mintzo zen elkarte hori VI zabaldutako oharrean:
|
Herri
Komunikabideak Kooperatiba Elkarteak ohar honen bidez jakinarazi nahi du kooperatiba honek argitaratzen duen Asteon telebista aldizkariaren ekoizpenean behin behineko etena egitea erabaki duela ezustean harrapatu duen egoera batek eraginda: aurreikusitako laguntza publikoak ez jasotzeko arrisku handia dagoela adierazi zaie oraintsu kooperatiba honetako ordezkariei.
|
|
|
174 Anboto astekaria kaleratzen duen Durangaldeko
|
Herri
Komunikabideak enpresak, esate baterako, Anboto Irratia eta egunero albisteak berritzen dituen Interneteko ataria aurkeztu zituen 2003an.
|
|
|
informazioaren uholdearen garaian, herritarrak ez dira gehiegi fio kanpotik jasotzen dituzten zenbait albistez, informazio enpresa erraldoien bidez manipulatuak direlakoan, eta, horrela, urrutitik iristen diren albisteekin, informazio hartzailea defentsarik gabe geratzen da, nolabait esanda, ezin kontrastatuz bezala. Aldiz,
|
herri
komunikabideei sinesgarritasun handiagoa ematen diete herritarrek beraiek, albisteak gertuko zaizkielako, eta horrek, azken batean, informazio hori haientzat interesgarriagoa izatea ere ahalbidetzen du. (...) Herri aldizkariak izan behar du herriko produktu erreferentziala, eta, bide horretan, garrantzitsua da iritziaren atala (aniztasunean oinarrituz eztabaidak planteatuz, inkestak, hausnarketak...) eta zerbitzuarena (etxegintza agentzien eskaintzak, bestelako eskaintzak, telefono zenbaki ugari...) ondo eta zabal lantzea(...)?.
|
|
|
LARZABAL, Mattin: ?
|
Herri
komunikabideak Iparraldean. Gure Irratia?, in ASKOREN ARTEAN:
|
|
|
Gure Irratia?, in ASKOREN ARTEAN:
|
Herri
komunikabideei buruzko II. Jardunaldiak, ARKO (Arrasate Komunikabideak), Arrasate, 1993, 217 or.
|
|
|
Denbora tarte laburrean ia ia ez izatetik izaterako bidea egin zela, funtsean, eta hazkunde prozesu luze eta konplexuan murgilduta jarraitzen duela euskarazko komunikazio eremuak, hazikurenak jota aldian aldian (izatea berez baita problematiko) baina proiektu berriekin eta eremuak zabalduz, bizi bizirik den seinale. Orain, heldutasun puntura iritsita, agian estrategiak birpentsatu eta urrats berriak egiteko garaia ailegatu zaie euskarazkoei, izate hutsetik haratago joan eta apurka apurka Euskal
|
Herriko
komunikabideen artean lidergoa lortzeko.
|
|
|
Horrela, jendearen parte hartzearekin osatutako kontakizuna eraiki zuten. Hau da, herritarren eta
|
herri
komunikabideen sinergiak batu zituzten indar handiko fenomeno bat artikulatzeko.
|
|
|
Europarren iritziz komunikabide digitalek tradizionalek baino hobeto bermatzen dute adierazpen askatasuna?% 52k?, eta euskal herritarren iritziz, berriz, «biek antzera» jokatzen dute. Informazio eskubideari dagokionez, Euskal
|
Herrikoek
komunikabide tradizionalekiko konfiantza gehiago erakutsi dute(% 57,9k); aldiz, europarrek uste dute komunikabide tradizionalek eta digitalek antzera jarduten dutela(% 50ek).
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
komunikabideek (Herria, Euskal Irratiak, Kanaldude, Berria eta Kazeta.eus) elkarlana daramate azkenaldian. Elkarrekin saio bat egiten dute hilabetean behin, eta hauteskunde gauak ere elkarrekin antolatzen ibili dira azken hilabeteetan.
|
|
|
20 Kaixo Joaquin, Zer iruditzen zaizu Maxixatzenen
|
herri
komunikabidearen proiektu berria. Irakurtzen al duzu?
|