|
2007
|
|
|
•" Euskal
|
Herriko
Kale Neurketak, Euskal Herri osoan, eremu publikoan ¾kalean¾, euskararen ahozko erabilera neurtzen du." soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 21
|
|
|
" Euskal
|
Herriko
Kale Neurketak, Euskal Herri osoan, eremu publikoan kalean, euskararen ahozko erabilera neurtzen du."
|
|
|
Kale Neurketa 1989an egin zen estreinakoz, eta geroztik lau urtean behin errepikatu da 2001era arte. Laugarren neurketa hartatik esku artean dugun bosgarreneraino bost urte igaro dira, eta hala jarraitzea erabaki da hemendik aurrera; alegia, bost urtean behin egingo da Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa. Horrela, zentsu edo errolda urtearekin bat egingo dugu, eta, besteak beste, ezagutza eta erabilera datuen interpretazioak urte berekoak izango dira.
|
|
|
Jarraitzeko gehitu diezaiogun, EHKNren Batzorde Zientifikoaren eskutik, Euskal Herrian aurreko hitz horietan aintzat hartu izan ez den kale erabilerari buruzko balantzea: " Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin duela gora euskararen erabilerak Euskal Herriko bataz bestekoan." Emaitza apalak dira baina, egile horien ustez, izpi baikorrez tintatuta: " Euskaldunen zenbatekoa kontuan hartuta, erabilera datuak estatistikoki espero zitezkeenak baino hobeak dira.
|
|
|
Laburpena. Inkesta Soziolinguistikoak zein Euskal
|
Herriko
Kale Neurketak kezka batzuei erantzutea bilatzen dute: Zertan da euskararen erabilera:
|
|
|
V. Inkesta Soziolinguistikoa ikerlanak euskararen analisi soziolinguistikoan ohikoak diren hiru alorrak gaitasuna, jarrerak eta erabileralantzen baditu ere, hemen Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa ikerketarekin ikerlan horrek partekatzen duen eduki bakarrari erreparatuko diogu: erabilerari, hain zuzen.
|
|
|
Inkesta Soziolinguistikoak zein Euskal
|
Herriko
Kale Neurketak kezka batzuei erantzutea bilatzen dute: Zertan da euskararen erabilera:
|
|
2011
|
|
|
Azaldu duenez, galdera horri erantzun nahiak eraman zuen kale erabilera neurtzen hastera. Altunak Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa zuzendu du azken lau edizioetan.
|
|
2012
|
|
|
Bigarren irudian ikus daiteke, Euskal
|
Herriko
Kale neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin duela gora euskararen erabilerak Euskal Herriko bataz bestekoan. Hasierako edizio hartan, 1989an, %10, 8ko erabilera jaso zen, eta azken edizioan, 2011ean, %13, 3koa.
|
|
|
1.Taula. Euskal
|
Herriko
Kale neurketa eta inkesta soziolinguistikoa: Ezaugarri garrantzizkoenak
|
|
|
2 Taula. Euskal
|
Herriko
Kale neurketa eta Inkesta Soziolinguistikoa. Desberdintasun nagusiak eta proposamenak
|
|
|
Iturria: Euskal
|
Herriko
Kale neurketa
|
|
|
Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean neurketaren lehenengo edizioa 1989an egin zen 2,5 puntu egin du gora euskararen erabilerak Euskal Herriko batez bestekoan.
|
|
2013
|
|
|
Ikastetxeetan urtero urtero herriaren egoera aztertzen dute gai zehatz baten diagnostikoa eginez. Aurtengo ikasturtean herriko zarataren egoerari buruz aritu dira hausnartzen, ikasgelan azalpenak jaso eta
|
herriko
kaleetan neurketak eginez.Behin lanketa egin eta gero, Orion aurkitutako arazoak konpontzeko proposamenak egin dizkiete udal ordezkariei. Hala, alkatea eta ikastetxe bakoitzeko ikasle ordezkariak udaletxean elkartu ziren aurreko maiatzaren 10ean, erabakiak hartzeko prozesua bertatik bertara ezagutuz.Ikasleen proposamenei erantzuna eman zien Beñat Solaberrieta alkateak eta Udalak etorkizunera begira dituen proiektuak azaldu zituen.
|
|
|
Ikastetxeetan urtero urtero herriaren egoera aztertzen dute gai zehatz baten diagnostikoa eginez. Aurtengo ikasturtean herriko zarataren egoerari buruz aritu dira hausnartzen, ikasgelan azalpenak jaso eta
|
herriko
kaleetan neurketak eginez.
|
|
|
Erabileran dauden aldeak ulertzeko faktoreak aztertzen hasi aurretik, argitu behar dugu bi neurketetako unibertsoen artean badagoela alderik; kale neurketetan umeak eta gazteak ere sartzen diren bitartean, lanmunduan helduak bakarrik hartzen dira kontuan. Eta, jakin badakigu, Euskal
|
Herriko
kale neurketetako euskararen erabileran eragin positiboena haurrek eta gazteek dutela eta helduen euskararen erabileran ere modu positiboan eragiten dutela, Euskal Herriko azken Kale Neurketan ikusi den moduan.
|
|
|
Kale neurketetan umeak eta gazteak ere sartzen diren bitartean, lanmunduan helduak bakarrik hartzen dira kontuan. Eta, jakin badakigu, Euskal
|
Herriko
kale neurketetako euskararen erabileran eragin positiboena haurrek eta gazteek.
|
|
2016
|
|
|
Iturria: EUSTAT eta IEN, Biztanleria eta Etxebizitzen zentsua, 2011 eta 2001 (Nafarroako herri txikiak); SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa, 2011.
|
|
|
Edonola ere, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketan jarraitutako metodologia ez dago pentsatuta udalerrikako azterketa xehea egiteko. Oinarrian dagoen eredu estatistikoak Euskal Herria osorik hartzen du, eta erabiltzen diren laginek EH osorako bermea ematen dute.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin du gora euskararen erabilerak Euskal
|
|
|
2011ko udazkenean burututako kale neurketan, euskararen erabilera %13, 3koa izan da. Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin du gora euskararen erabilerak Euskal Herriko batez bestekoan. Azken hamar urteko epea hartuz gero, erabilera trabatu egin dela esan behar da.
|
|
|
Inkesta Soziolinguistikoaren emaitzak kaleratu berri dira Euskal Autonomia Erkidego mailan, eta aurrerago jakinaraziko zaizkigu Euskal Herri osokoak. Bestetik, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketaren datuak oraintsu bildu ditugu 137 herritan; ikerketa horretan 165.000 elkarrizketa baino gehiago behatu dira. 2017ko uda aurretik ezagutaraziko diren emaitzek erakutsiko dute zein den egoera, eta neurri batean zer eman duen orain arteko bideak.
|
|
|
Euskal Herri osoko erabilera datuak aztertzerakoan, pare bat iturri esanguratsu ditugu: Inkesta Soziolinguistikoa batetik, eta Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa bestetik. Erabileraren inguruan informazio interesgarria eskaintzen digute biek ere, eta gainera, denbora serie luzeak ditugu bi iturrietan.
|
|
|
Hizkuntzen Erabileraren Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa ibilbide luzeko ikerketa lan bat da. Erabilera neurtzeko metodoaren sortzailea Siadeco Ikerketa Taldea izan zen (Iñaki Larrañagaren gidaritzapean etorri zen oinarri hau); izan ere, 1981eko EAEko zentsuak estreinakoz jasotako hizkuntza gaitasunari buruzko datuak euskararen egoera soziolinguistikoa deskribatzeko nahikoa ez zirela nabarmendu zen garai hartan.
|
|
|
Azken urteetan metodologiak izandako hobekuntza eta garapen teknikoei begiratuz, bi dira aipagarrienak: alde batetik, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketaren VI. edizioan (2011 urtean), lagin akatsa kalkulatzeko eredu matematiko bat egin zen, eta bestetik, jarraian, telefono mugikorrean datuak jasotzeko aplikazioa sortu zen.
|
|
|
Beste hainbatetan, esparru desberdinetatik euskararen egoera soziolinguistikoaren diagnostikoa ezagutu nahian jaso izan ditugun eskaerak tarteko, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa burutzeko erabiltzen dugun metodologia hau behar berezietara egokitu izan da gune bereziagoetan neurketak bideratzeko. Hau da, datu hauen baliagarritasuna kontuan hartuz, gero eta interes handiagoa dago metodologia hau beste esparruetan aplikatzeko ere, eta ondorioz, azken urteetan Soziolinguistika Klusterrak ondorengo egokitzapen hauek ere burutu ditu:
|
|
|
2.2 Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa: metodologia
|
|
|
Euskal
|
Herriko
Kale Neurketan erabiltzen den metodologiaren azalpena Hizkuntza erabilera behaketa bidez neurtzeko Gida Metodologikoa argitalpenean jasotzen da (Altuna eta Basurto, 2013). Hala eta guztiz ere, ondorengo lerroetan metodologiaren ezaugarri nagusiak bilduko ditugu.
|
|
|
Neurraldiei dagokienez, Euskal
|
Herriko
Kale Neurketan 2006tik aurrera datu bilketa neguko ordu aldaketa baino lehen egiten da, eguneko argi orduak gehiago diren heinean kalean jende gehiago beha dezakegulako. Hego Euskal Herrian, asteazkenetan 18:00: 00 bitartean, eta larunbatetan 11:00: 00 eta 18:00: 00 bitartean burutzen dira neurketak; eta Ipar Euskal Herrian, berriz, ordutegia aurreratzen da:
|
|
|
Aurrez esan bezala, gaur egun Euskal Herriko euskararen egoera soziolinguistikoa hobetze aldera ditugun erronkak zehazteko, ezinbestekoa da diagnosi batetik abiatzea. Diagnosi hori osatu dugu atal honetan Hizkuntzen Erabileraren Euskal
|
Herriko
Kale Neurketek eskaintzen dizkiguten datuak kontuan hartuz.
|
|
2017
|
|
|
...oro har, alderaketa kuantitatiboetan tentazio induktiboak baztertu lirateke. kasurako, kale neurketan neurtzen denarekin konformatu, edota serieak mamitsuagoak egin erregistrouneak ugalduz eta praktiken zentzua zehaztuz (adibidez, etnografia intentsiboak eta egoerari lotuagoak eginez22). alabaina, erregistroak, berez, badu nahikoa baliorik. ez da datu bilketa hutsala, esate baterako, 2011ko euskal
|
herriko
kale neurketan 154.277 elkarrizketa eta 363.616 hiztun erregistratu ziren. horrek badu zentzurik hizkuntzaren erabilerari buruzko jakintzan. eta metodoa hobetzen da erregistro horiek testuinguru jakin eta zehatzetan eginez gero, hau da, praktika kopuru osoa erregistratzeko aukera ematen digutenetan. hala eta guztiz ere, metodo honen bertute nagusia, gure ustez, azterketako unitatea bera da. kale ... elkar hizketak, bistan da:
|
|
|
%13, 7 ziren euskaraz aritzen zirenak 2006 urtean eta 2016an, berriz, %12, 6 egia da gipuzkoako datua nabarmen positiboagoa dela eta populazioaren ia heren batek erabiltzen duela euskara, hala ere, hemen ere puntu eta erdiko aldea izan da azken bost urtekoan, %32, 6 ziren 2011ko kale neurketan euskaraz aritzen zirenak eta %31, 1 dira 2016an erabili dutenak (Soziolinguistika klusterra, 2017). huheziko datuak aztertzerakoan, kontuan hartu behar da ingurune euskalduna dela eta bertan ikasle oro dela elebiduna; horrek badu eraginik noski, elebidunen proportzioa erabileraren menpeko aldagaia dela argitu baitute hainbat ikerketek (isasi eta iriarte, 1988). euskararen sustapena oinarri izan du fakultateak irakasle eskola sortu zenetik. hortaz gain, arestian aipatu da gizartea euskalduntzeko eskolan jarri duela fokua 1982.urteko legeak. Fakultatean etorkizuneko maisu maistrak hezitzen diren heinean, testuinguru honek euskararen ezagutzan, erabileran eta kulturaren transmisioan badu bere ardura. gauzak horrela, egia da bertako datuak Soziolinguistika klusterrak 2016ko euskal
|
herriko
kale neurketan lortutakoak baino positiboagoak direla, baina, testuingurua zein den kontuan hartuz gero eta 2009tik izandako bilakaerari erreparatuta, bidea guztiz beherakorra izan da eta beherakada gizartean izandakoa baino askoz ere bortitzagoa izan dela aztertu da.
|
|
|
10/ 1982 legeak, azaroaren 24koak, euskararen erabilera normaltzeko oinarrizkoak 35 urte bete ditu. legeaz geroztik, euskararen ezagutzan aurrerapen nabarmenak gertatu dira. halere, erabileraren esparruan aurrerapausoen abiadura motelagoa izan da (garcia, 2004). huhezik aretxabaletan eta eskoriatzan ditu bi campusak. aretxabaletari dagokionez, 2016.urteko herriz
|
herriko
kale neurketetan biztanleen %45.5ak egin du euskaraz, nahiz eta euskaraz aritzeko gaitasuna %63k duten. bigarrenean, eskoriatzan, %37.5 izan dira euskaraz egin dutenak guztira herrian euskaldunak %58.8 diren arren. testuinguru honetan, beraz, orain artekoan, hizkuntza gutxitua eta hizkuntza handia diglosian elkarrekin bizi direla azaldu da. hortaz gain, hizkuntza gutxituaren ezagutzak aurrera egi... elebidunen proportzioa, mintzakide taldearen tamaina eta hizkuntzarekiko leialtasuna (isasi eta iriarte, 1998).
|
|
2018
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Iturria: Soziolinguistika Klusterra,
|
Herrietako
Kale Neurketak, 2014, 2015, 2016, 2017.
|
|
|
Jone Miren Hernandez-en hitzetan Inkesta Soziolinguistikoak eta Euskal
|
Herriko
Kale Neurketak argitaraturiko datuek fase berri bat abian jartzeko une egokia dela iradokitzen dute. Hala ere, berak dioen modura, ideia hori ez da berria, azken urteetan inpresio hori hedatu baita euskalgintza osoan.
|
|
2020
|
|
|
2 Hizkuntzen Erabileraren Euskal
|
Herriko
Kale Neurketa bost urterik behin egiten den ikerketa da. Hiztunen kale erabilera du aztergai, hau da, ikerketak Euskal Herriko kaleetan entzuten den hizkuntza erabilera behatzen du.
|
|
2022
|
|
|
Kokapen atalean aipatu moduan, herriko kaleetan egiten den hizkuntzen erabilera aztertzeko eta errealitate hori hobeto ulertzeko, udalerriko ezaugarri soziologikoak, soziodemografikoak eta soziolinguistikoak aintzat hartzea ezinbestekoa da. Euskal
|
Herriko
kale neurketaren baitan, 60 bat udalerritan neurketa bereziak egin dira15, eta udalerri mailako kale erabileraren datu zehatzagoak izateak aukera emango du bestelako aldagaien eragina balioesteko16.
|
|
|
23 grafikora ekarri dira 2021eko Euskal
|
Herriko
kale neurketaren edizioarekin batera burututako 60 herritako neurketa berezien datuak. Hala, ardatz horizontalean (x ardatzean) udalerriko euskaldun ehunekoaren arabera21 kokatu ditugu udalerriak, eta ardatz bertikalean (y ardatzean) euskararen kale erabilera orokorraren arabera.
|
|
|
Euskaldunen indizea (euskaldunak+ ia euskaldunen erdiak) %86, 75 da Asteasun, Eustatek urri amaieran ezagutarazitako datuen arabera. Uemako eta Tolosaldeko 93
|
herritan
kale neurketa egin zuten iaz Soziolinguistika Klusterrak eta Uemak; tartean, Asteasun. Azterketa horren arabera, erabilera %73, 30 da bertan.
|