|
2000
|
|
|
Bere ibilbidea «La jungla sonora» musika saioari atxikia egon den arren, jakin bazekiten kultura oso begikoa duela. Joseba albistegietan hasi zen Bilboko
|
Herri
Irratian, Barakaldoko Radio 7n gero
|
|
|
Hilaren hasieran EGMk egin neurketak 80.000 entzule eman dizkio
|
Herri
Irratiari. Alegia, SER irratiaren gainetik eta Euskadi Irratiak baino 7.000 entzule inguru gehiago (euskararen presentzia Herri Irratian, %30 bueltan dabil).
|
|
|
Hilaren hasieran EGMk egin neurketak 80.000 entzule eman dizkio Herri Irratiari. Alegia, SER irratiaren gainetik eta Euskadi Irratiak baino 7.000 entzule inguru gehiago (euskararen presentzia
|
Herri
Irratian, %30 bueltan dabil). Joan den abenduan ere EGM eta CIESek entzule kopuru handiena izatetik oso gertu jarri zuten Herri Irratia.
|
|
|
Alegia, SER irratiaren gainetik eta Euskadi Irratiak baino 7.000 entzule inguru gehiago (euskararen presentzia Herri Irratian, %30 bueltan dabil). Joan den abenduan ere EGM eta CIESek entzule kopuru handiena izatetik oso gertu jarri zuten
|
Herri
Irratia. Orain, EGMren arabera, %20ko igoera izan du abenduko azken datuekiko.
|
|
|
Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez, Espainian SER besteek baino askoz entzule gehiago ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada" azaltzen digu Karmele Eraso
|
Herri
Irratiko gerenteak. EGMk bere neurketak hiru hilabetero etxez etxe egiten ditu inkesta baten bidez. CIESekoa aldiz, etxe ezberdinetan jartzen diren neurgailuen bidez egiten da.
|
|
|
7:00etatik 16:00ak arte lehenengoak dira Gipuzkoan. Hain zuzen, Mariano Ferreren" El kiosko de la Rosi","" goizeko magazina, informatiboak eta kirolak dira
|
Herri
Irratiko indarguneak. Arratsaldean zehar, jakina denez, nabarmen jaisten da irratiko entzuleria.
|
|
|
Eubako pasiotarren egoitzatik ere bideratu dira bizkaieraren inguruko ekimen asko, Ikastola Katolikoen Alkartea edo Ibaizabal argitaletxea, besteak beste.
|
Herri
Irratian hasi ostean Bizkaia Irratia sortu zen, eta bizkaiera lantzeko orduan ere ezinbesteko erreferente bihurtu da azken urteetan, egunero egunero egindako lan eskerga dela-eta. Baina ia ia elizaren magalera bilduta egon da, edo inguruko sektoreen babesean, horietako zenbait sarri euskara batuaren aurka, denboran atzera joan ahala batik bat.
|
|
|
Aurretik Toribio Altzaga, Leon Leon eta Lizardi autoreei, besteak beste, egin zieten gorazarre. Dagokion autorearen inguruko liburua oinarri hartuta, irrati lehiaketa bat egiten da Azpeitiko ikasleen artean Loiolako
|
Herri
Irratian. Hala, ikasleek urte horretan omendua izan den antzerkigileari buruzko galderak erantzun behar izaten dituzte.
|
|
|
Euskaraz ahozkotasuna hain aberatsa izanik poesia errezitaldiak, kantu saioak, ipuin kontalarien emanaldiak... antolatuko ditugu. Gainera,
|
Herri
Irratiko" Komatxo artean" saioa ere hor dugu literatura bultzatzeko.
|
|
|
France 3 Euskal
|
Herri
irratiak Ipar Euskal Herria, EAEren eta Nafarroaren artekohurbilpenean parte hartzen du, mugaz gaindiko berri batzuk aipatuz eta larunbatetakomagazinean Hego Euskal Herriko bi Erkidego Autonomoetako gaiak erregulartasunezaipatuz. Hedabide honek ez du zalantzarik gai arras desberdinez aritzeko, hala nolaNafarroako ikazkintzaren ohituraz zein Herri Batasunaren burukideen auziaz.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
irrati euskaldun soziatiboen hedapen azalerak herrialdebanari dagozkio (Zuberoa, Behe Nafarroa eta Lapurdi) beren euskalki edo euskararenaldaera linguistikoa dutenak, beren ibilbide historikoa, beren literatura eta tradizioa, eta ekonomia berezia34.. Irrati hauek ondo egokitu dira, gehienez ere 30 kilometrokoerradiora mugatu behar izatera, 1981eko azaroaren 29ko. Loi Fillioud ezarri zenetik, eta gainditu ere egiten dituzte, petit pays askoren zabalera35. Pays terminoa, benetako osotasun geografiko, kultural, ekonomiko edo soziala duen lurralde zentzuan (22 Art.)?
|
|
|
(24 Art.) 36 Ildo honetan, Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluakaurkeztu eta udalen arteko Departamenduko Lankidetza Batzordeak 1996ko ekainaren3an azterturiko kandidaturaren ondorioz,. Euskal Herria? ...atsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal
|
Herri
Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin.
|
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko hiru irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37 Hiru irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. ...ru irratietan aurkeztu eta hauetariko irratibatek edo bik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik ozta ozta, Ipar Euskal
|
Herriko
irrati entzunenen arteko bederatzigarrenpostua lortu zuen, entzuleria tasaren %5, 7rekin. Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren.
|
|
|
Irratian, berriz, Estatu mailako kateen nagusitasunaren aurrean Euskal Herrikoirratiek ez dute jakin bertakotasunari leku bat egiten,
|
Herri
Irratiaren (OM lizentziakDonostia, Gasteiz eta Bilbon eta FMkoak Donostian, Loiolan eta Bilbon) edo NervionGorbea (bi FMko lizentzia Bilbon eta Gasteizen) taldeen salbuespenekin. Aipatutakohoriek alde batera utzita, ez da gaitasunik egon sare edo programazio bereziturikeratzeko; eta beste guztiak, independenteak zein El Correo ren Telebasconia irrati taldea barne, kanpoko programazioen menpe geratu dira.
|
|
|
Aburuaren esparruan sarturik, antolatzen diren tertuliak puri purian daude Hego Euskal
|
Herriko
irrati estazioetan. Espainian, arrakasta handia lortu zuen SER 1984an uhinetaratu zuen La Trastienda izeneko tertuliak, eduki politikoak jorratu zituen lehenbiziko irrati tertulia espainiarrak; baina denboraldi bat baino ez zuen iraun (Toral, 1997, 72).
|
|
|
Bigarren ondorio bat atereaz, Euskal
|
Herriko
irratietan ikerkuntza kazetaritza eskasa egiten dela esan dezakegu. Irratilaria estu eta larri ibiltzen da denboraren mugak direla-eta, eta gogoa eta atsedena falta zaizkio informazio iturriekin harreman iraunkorra sortzeko; zer esanik ez, hori ikerkuntza kazetaritzaren garapen urrian islatzen da.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
irratietan, Espainiakoetan bezalaxe, lehiaketak, disko eskainiak, jendearen estudioetan eta irrati serialen arrakasta gertatu ziren. Kirol irratilarien sasoia (SER ek Carrusel Deportivo irratsaioa sortu zuen 1953an) eta ahots oneko hizlari aurkezle eta aktoreen garaia ere izan zen.
|
|
|
Hirugarren milurtekoaren atalasean, egin dezagun Euskal
|
Herriko
irratien tipologia orokorra, irrati informazioa tipologia horretatik sortzen diren estazioei zeharo eta estuki loturik baitago. Horretarako, bi parametro nagusi hartu ahal ditugu kontuan:
|
|
|
irratiaren kokapena edo estaldura alde batetik, eta irratiaren izaera bestetik. Bigarren faktorearen arabera, hiru multzotan sailka daitezke Euskal
|
Herriko
irrati guztiak: instituzionalak edo publikoak (nazionalak, estatalak, herrialde zein udal barrutikoak), komertzialak eta libreak (alternatiboak eta kulturalak).
|
|
|
Herrialde irratiak: Bizkaia Irratia, Gure Irratia, Donostiako
|
Herri
Irratia, Xiberoko Botza, Radio Vitoria?
|
|
|
Urteak urteak etorri, 80ko hamarkadan aldaketa handia gertatu zen Hego Euskal
|
Herriko
irratietan. Telebistan, aldiz, estazio pribatu espainiarren heldu eta 90ko hamarkadako lehiakortasuna iritsi arte, ez zen aldatu estazio jabeen jarrera programazioaren antolakuntzari zegokionez.
|
|
|
Telebistan, aldiz, estazio pribatu espainiarren heldu eta 90ko hamarkadako lehiakortasuna iritsi arte, ez zen aldatu estazio jabeen jarrera programazioaren antolakuntzari zegokionez. Ipar Euskal
|
Herriko
irratietan, alta, ikusentzuteko hedabideen merkatuaren izaerak azkarrago eragin zuen irratiak eta telebistak programatzeko langintzari garrantzi handiagoa ematea, estazioen helburuak lortzeko teknika egokiak bilatu zituztelarik.
|
|
|
Oraindik ere, baserri munduko euskaldun askok irratitik edaten dute, informazio egarria asetzeko. Irratiak garrantzi itzela izan du gure kulturan, eta horretaz jabetzeko, Ipar Euskal
|
Herriko
irratien arrakastari behatzea baino ez da.
|
|
|
Bestalde, edukiei dagokienez, Euskal Herriko Unibertsitateko ikasleekin 1997 urtean azterketa bat egin genuen irratien parriletako edukiak zein ziren ikusteko. Euskal
|
Herriko
irrati estazioetan musika eta informazioa binomioak denboraren %49, 8 hartzen du. Ikerketa Hego Euskal Herriko 17 estaziotan egin zen eta informaziorako parrilek utzitako portzentaia %18, 3koa izan zen; musikarena, aldiz, altuagoa zen, %31, 5eraino helduz.
|
|
|
Diezhandino k eta bestek (1994) egindako ikertsaioan ageri denez, irratilari askok uste dute iturrien kalitateak ez daukala lehen ematen zitzaion adina garrantzirik. Dena dela, Euskal
|
Herriko
irratietan argi ikusten da, oraindik faxean oinarritutako sistema informatiboari eusten diogula. Kosta egiten zaigu erakunde ofizialekin informazio segimendu etengabea egitea, horrela geure artxiboak hobetzeko eta informatzeko unea heltzen denean zehatzagoak izateko eta jakitunago egoteko.
|
|
|
Zenbat eta lokalagoa izan, hainbat eta joera handiagoa dago informazioa informazio iturri bakarretik jasotzeko. Euskal
|
Herriko
irrati nazionalean, ostera, berriemaileak denboraren atzaparretatik itzuri ezinik dabiltzanean izan ezik, albistegietako notizia nagusien informazio datuetan sakontzeko eta iturri desberdinek igortzen dutenaz jabetzeko ahaleginak ikusten dira sarri. Haatik, informazio iturri ofizialetatik edateko ohitura aski erroturik dago.
|
|
2001
|
|
|
Gaur ere bertan bizi da eta Astigarragako AEKn irakasle lanetan dihardu. AEkz gain, Egin Irratian eta
|
Herri
Irratian egin izan du lan, lehenengoan askotariko saioak eta bigarrenean musika saio bat egiten. Hiru disko kaleratu ditu Gaztelupeko Hotsak etxearekin:
|
|
2002
|
|
|
EUSKAL Idazleen Elkarteak aurkeztu berri ditu bere ekimen nagusietako bi. Izan ere,
|
Herri
Irratian azken zazpi urtetan emititzen den «Komatxo artean» saioak hainbat aldaketa izango du. Batetik, astero idazle bati elkarrizketa egiteaz gain, kritikaren atala indartuko du saioak, astero liburu baten kritika eginez.
|
|
|
Izan ere, eskoletan burututako lanak komunitatetik bereizten saiatzea da hauen joera azken aldian. Eta gainera Loiolako eta Donostiako
|
Herri
Irratia dituzte euren eskuetan.
|
|
|
Xenpelar sarian lagun batek eta biok eman genuen izena, isil isilik, inori ezer esan gabe. Gero zer egingo, eta Joxe Mari Iriondok
|
Herri
Irratian dena kontatu! Etxera sartzeko ere lotsetan egoten nintzen.
|
|
|
Arrosa Irrati Ekoizpen Zentroaren xedea, beraz, Euskal
|
Herriko
irratien arteko harremanak sakondu eta haien arteko elkarlana bultzatzea da. Beraren bidez Euskal Herriko komunikazioaren kohesioa bultzatu nahi da, giza baliabideak eta materialak trukatuz.
|
|
|
Zenbait egunkari eta aldizkaritarako egindako kolaborazioei esker erreportaje saileko Rikardo Arregi Saria irabazi zuen 1992 eta 1993an. Euskadi Irratian eta
|
Herri
Irratian kolaboratu du, eta ETBko gidoilaria izan da. Bere produkzioan badaude poesia liburuak (Castletown, 1996; Oherako hitzak, 1998), haur eta gazte literaturakoak (Martinellok ez du kukurik entzuten, 1985; Hamasei paisa eta paralitiko bat, 1988; Azken lamiaren bila, 1991; Benetako lagunen aterbea, 1998), kazetaritzako saiakerak (Euskal Kantagintza Berria, 1985; Bezperan entregatu nituenak, 1989) eta bi ipuin liburu, Auto stopeko ipuinak (Erein, 1994) [itz.:
|
|
|
Nire adineko askok gogoratuko dituzte gaixoaldiren batean edo
|
Herri
Irratian entzuten zituzten ipuinak, edo ama aitaren disko eskaintza, laster senda zitezen. Batzuek gogoan izango dute zelako emozioa sentitu zuten, ohean etzanda, oso gazteak baikinen?
|
|
|
Euskal
|
Herriko
irrati hedapenaren hasierapuntua, beraz, 1920ko hamarkadan kokatu behar da. Estatuko hainbat hiriburutan bezala, irrati entzuleen elkarteak1 sortu ziren Bilbon eta Donostian.
|
|
|
Gipuzkoan euskarazko irratigintza nahiko finkatuta zegoen arren, Bizkaian zailtasun gehiago zituzten emisorek euskarazko programazioak aurrera bultzatzeko, oso errentagarria ez zelakoan. Bilboko
|
Herri
Irratiak FMn euskaraz aritu zen arren, emanaldi horiek bertan behera geratu ziren komertzialagoak ziren taxueren nesedetan.
|
|
|
Bizkaia Irratia, Bilboko
|
Herri
Irratia bezala, Bilboko elizbarrutiaren komunikabideen barruan dago kokatuta, eta, bera kudeatzeko, Irratibide SA enpresa sortu zen 1973an, Jaurlaritzak emisorari esleitu zizkion bost maiztasunen jabea dena. Irratiaren web orrian azaltzen den legez, emisoraren helburua euskararen normalkunIturria:
|
|
|
Donostia, Loiola, Gasteiz eta Bilboko
|
Herri
Irratien eta COPEren arteko elkartea apurtu eta gero, aldaketa batzuk gertatu ziren dialean, kate espainiarra Euskal Autonomia Erkidegoan lekua izan ahal izateko. Alde batetik, COPE Herri Irratia izenean ziren FMko maiztasunak katearen eskuetan geratu ziren Bizkaian eta Gipuzkoan, herrialde horretan Loiolako emisorak FMko bat mantendu zuen?; Araban, ordea, bat COPEri egokitu zitzaion, eta, beste bat, Jesusen Lagundiari zegokiona, Gasteizko Herri Irratiari.
|
|
|
Donostia, Loiola, Gasteiz eta Bilboko Herri Irratien eta COPEren arteko elkartea apurtu eta gero, aldaketa batzuk gertatu ziren dialean, kate espainiarra Euskal Autonomia Erkidegoan lekua izan ahal izateko. Alde batetik, COPE
|
Herri
Irratia izenean ziren FMko maiztasunak katearen eskuetan geratu ziren Bizkaian eta Gipuzkoan, herrialde horretan Loiolako emisorak FMko bat mantendu zuen?; Araban, ordea, bat COPEri egokitu zitzaion, eta, beste bat, Jesusen Lagundiari zegokiona, Gasteizko Herri Irratiari.
|
|
|
Donostia, Loiola, Gasteiz eta Bilboko Herri Irratien eta COPEren arteko elkartea apurtu eta gero, aldaketa batzuk gertatu ziren dialean, kate espainiarra Euskal Autonomia Erkidegoan lekua izan ahal izateko. Alde batetik, COPE Herri Irratia izenean ziren FMko maiztasunak katearen eskuetan geratu ziren Bizkaian eta Gipuzkoan, herrialde horretan Loiolako emisorak FMko bat mantendu zuen?; Araban, ordea, bat COPEri egokitu zitzaion, eta, beste bat, Jesusen Lagundiari zegokiona, Gasteizko
|
Herri
Irratiari.
|
|
|
Horren ondorioz,
|
Herri
Irratiak independente moduan hasi ziren emititzen, Donostia Loiola eta Gasteizko emisorak katean emititzeko akordiora heldu zirelarik; Bizkaikoak, aldiz, bere ibilbidea bakarrik jarraitu du. Katerik gabeko irratia, lemapean.
|
|
|
Araban: Tele Basconia SARadio Correo/ COPEk??, Avante Radio SACadena 40k??, Sociedad Española de Radiodifusión SASERk??, Ipar OndaOnda Cerok? 22?, Radio Popular SACOPEk??, Irratibide SABizkaia Irratiak??, Errioxa Arabarreko MankomunitateaRadio Rioja Alavesak??, Laudio IrratiaLaudio Irratia/ M??, FM Nervión SAGorbea Irratiak??, Loiolako Jesusen LagundiakGasteizko
|
Herri
Irratia??, Sociedad de Telecomunicaciones VascaEuropa FMk??.
|
|
|
Beraz, informazio zein iritzi alternatiboen bozgorailua izateko funtzio hori oso garrantzitsutzat jotzen zutelako, Euskal
|
Herriko
Irrati Askeen Koordinadorak Tas Tas kontrainformazio agentzia sortu zuen 1986an:
|
|
|
Mintzaira eta adierazpen berriek bezala, hizkuntza txikiek ere badute beren lekua emisora horietan. Euskal
|
Herriko
irrati askeek oso argi izan zuten hasieratik euskarak garrantzi handia zuela hizkuntza propioa garatzeko. Askok hitzetik ekintzetarako urratsa ematea lortu ez duten arren, irrati gehienek euskararen aldeko apustua aldarrikatzen zuten.
|
|
|
Laguntza hori era desberdinez gauzatu da, praktikan: adibidez, udal batzuetako agintariek lokala dohainik utzi izan diote
|
herriko
irrati askeari, eta beste batzuek, berriz, dirua eman diote tresneria erosteko. Udala herriarengandik hurbilen dagoen erakundea dela argudiatu dute batzuek laguntza horiek onartzeko; beste batzuek, berriz, errefusatu egin dituzte, botere politikoa den aldetik, udalaren subentzioak emisoraren askatasuna mugatuko lukeela esanez.
|
|
|
Hernanin, bertako Molotoff Irratiak antolatuta, Euskal
|
Herriko
irrati askeen bilera burutu zen 1994ko apirilaren 5ean eta 6an, mugimenduaren nondik norakoak aztertzeko eta berpizteko helburuz. Topaketa horretan Hego Euskal Herriko irrati askok parte hartu zuten:
|
|
|
Hernanin, bertako Molotoff Irratiak antolatuta, Euskal Herriko irrati askeen bilera burutu zen 1994ko apirilaren 5ean eta 6an, mugimenduaren nondik norakoak aztertzeko eta berpizteko helburuz. Topaketa horretan Hego Euskal
|
Herriko
irrati askok parte hartu zuten: Nafarroako Eguzki, Zarata, Euskalerria eta Xorroxinke; Bizkaiko Irola Irala, Tas tas, Pititako eta Radixuk; Gipuzkoako Molotoff, antolatzaileak, Arlote, Arraio, Irrintzi, KakaFlash, Txapa, Zazpiki eta Zintzilikek; eta Arabako Hala Bedik40.
|
|
|
Baina SER kateko irratietatik ez ezik, Loiola Donostia
|
Herri
Irratiak ere eskaintzen zuen irratsaio bat mugaz bestaldeko euskaldunei zuzenduta, kasu horretan euskaraz, frantsesez eta gaskoiez2 Radio Adour Navarre adierazleaz egunero, goizeko 7etan eta arralsaldeko 6etan ordu erdiko irratsaioa eskaini zuen euskal emisorak 1978tik aurrera. Edukiak Baionan grabatu arren, Loiolatik emititzen ziren.
|
|
|
Horrez gain, hainbat ekitaldi antolatzen dituzte guztiak batera, hala nola Arrosan urtero eskaintzen den kontzertua edota Herri Urrats izeneko jaiak. Milurteko berriarekin batera, Hego Euskal
|
Herriko
irratiekin egitasmo berean sartu dira. Arrosa Ekoizpen Zentrua izenekoa?, zeinean hogeita hamar euskal irratik parte hartzen duten. Gainera, Seaskako ikastolen aldeko jaiaren berri zuzena ematen dute maiatzaren bigarren igandean, Ipar Euskal Herri osora ez ezik, Hego Euskal Herrira era hedatuz.
|
|
|
Horregatik, herri askotan udalek berek bultzaturiko emisorek aurrera jo ez duten arren, herritarrek bultzaturiko proiektuak bihurtu dira praktikan
|
herriko
irrati. Dena dela, udal irratiek Hego Euskal Herrian izan duten eragina oso txikia izan den arren, izan direnak aipatuko ditugu atal honetan, izan diren guztiak ez agertzeko arriskua dagoen arren.
|
|
|
Berriro ere gazte iniziatibak bultzatu zuen irratia sortzeko ideia. Udaletxeko Kultura Saila inplikatu egin zen, eta
|
herriko
irratia abian jarri zen. Ardatz nagusiak informazio lokala eta zerbitzu publikoa izan zen.
|
|
|
Mota askotakoak dira emisora horiek kudeaketari dagokionez:
|
herri
irratiak irrati askeak, elkartekoak edota udalekoak. Hala ere, ezaugarri komun batzuk dituzte denek:
|
|
|
Bilboko
|
Herri
Irratia
|
|
|
Iruñeko
|
Herri
Irratia
|
|
|
Loiolako
|
Herri
Irratia
|
|
|
Donostiako
|
Herri
Irratia
|
|
|
Zerrenda horri Tolosan eta Arantzan egon ziren elizaren irratiak4 gehitu behar zaizkio. Azaldutako estazio horietako batzuk,
|
Herri
Irratia adierazlea zutenak, COPE5 katearen sorreran egon ziren; beste batzuek, berriz, ez zuten denbora luzez iraun.
|
|
|
Halaber, aurreko ataletan aipatu den bezala, Ipar Euskal
|
Herriko
irrati euskaldunak Euskal Irratiak izeneko egitasmoan batu ziren, eta Nafarroako zenbait emisorak irratsaio bateratuak egin ohi dituzte. Izan ere, Ipar eta Hego Euskal Herriko estazioen lan bateratuei esker, Iruñeko Txupinazoa eta antzeko ekintzak ia Euskal Herri osoan batera entzun ahal izatea lortu da.
|
|
|
11 Martin, K. (2002): . Euskal
|
Herriko
irrati sarea eratzeko asmoz osat da Arrosa?, Gara, maiatzaren 25, 2.
|
|
|
d. Irrati komertzialak: Loiolako, Donostiako eta Gasteizko
|
Herri
Irratia, Bizkaia Irratia eta Segura Irratia eta Nafarroako Xorroxin Irratia eta Euskalerria Irratia.
|
|
|
Iruñeko
|
Herri
Irratia inauguratu zuten (abuztuaren 4an).
|
|
|
Loiolako
|
Herri
Irratia emititzen hasi zen Loiolako Santutegitik (otsailaren 11n).
|
|
|
Iruñeko
|
Herri
Irratiaren estudioak Iruñeko Santo Domingoko Komentura eraman zituzten.
|
|
|
Donostiako
|
Herri
Irratiaren emanaldiak abiatu ziren (abuztuaren 15ean).
|
|
|
Loiolako
|
Herri
Irratia itxiarazi zuen gobernu espainiarrak (uztailaren 26an).
|
|
|
Loiolako
|
Herri
Irratia FMn hasi zen emititzen, bere ateak berriz ireki eta gero (uztailaren 31n).
|
|
|
Loiolako eta Donostiako
|
Herri
Irratiak zuzendaritza berak gidatuko zituela erabaki zuten irratien arduradunek.
|
|
|
izeneko emanaldia eskaini zuten Loiolako. Donostiako, Bilboko eta Iruñeko
|
Herri
Irratiek (martxoaren 27an).
|
|
|
Batallón Vasco Español zelako talde ultraeskuindarrak lehergailu bat zartatu zuen Loiolako eta Donostiako
|
Herri
Irratien Itsumendiko emisorean.
|
|
|
Poliziak Gasteizko Hala Bedi irratia itxi zuen. Protesta moduan, Bilboko RNE, Donostiako SER eta Loiolako
|
Herri
Irratia okupatuak izan ziren.
|
|
|
Bilboko
|
Herri
Irratiak Bizkairako euskarazko programazioa FMn eskainiko zuela iragarri zuen (urtarrilaren 26an).
|
|
|
Gasteizko
|
Herri
Irratia hasi zen emititzen.
|
|
|
Iruñeko
|
Herri
Irratia COPEren barruan sartu zen osorik (urtarrilaren 1ean).
|
|
|
|
Herri
irratiak eta COPE kate espainiarra
|
|
|
Eliza parrokialak baztertu gabe, 1959an Cadena de Ondas Populares, COPE, izeneko elizaren emisoren katea sortu zen, Espainiako apezpikuen batzarraren ardurapean. Halaber, urte horretako urriaren 12an, katearen barruko estazioek?
|
Herri
Irratia/ Radio Popular, adierazlea izango zutela erabaki zuten.
|
|
|
Hego Euskal Herriko hiriburuetako lehenengo emisora Iruñekoa izan zen; Iruñeko
|
Herri
Irratia, alegia. Estazioa 1959ko abuztuaren 4an inauguratu zen11, EAK adierazleaz.
|
|
|
Nafarroako irratigintzaren historiari buruzko liburuan Carlos Albillo eta José Javier Sánchez Aranda adituek azaltzen dutenaren arabera, Radio Requeté izeneko emandegian Atarrabiako Aita Domingotarrek eskaintzen zituzten irratsaio erlijiosoetan oinarritu zen Iruñeko
|
Herri
Irratiaren sorrera. Domingotarrek 1952an hasi ziren emankizun erlijiosoak eskaintzen; besteak beste, Errosarioa, Angelus a, gaixoentzako emanaldi bereziak, meditazioak, mezak, hitzaldiak, sermoiak, aholkularitzak eta Gabonetako zein Aste Santuko emanaldi bereziak (Ibidem:
|
|
|
Esan bezala, Gipuzkoan bi emisora sortu ziren. 1961eko otsailaren 11n13 hasi zen emititzen Loiolako
|
Herri
Irratia (EAK) eta, urtebete beranduago, 1962ko abuztuaren 15ean, Donostiako Herri Irratiaren emanaldiak abiatu ziren, EAK adierazleaz.
|
|
|
Esan bezala, Gipuzkoan bi emisora sortu ziren. 1961eko otsailaren 11n13 hasi zen emititzen Loiolako Herri Irratia (EAK) eta, urtebete beranduago, 1962ko abuztuaren 15ean, Donostiako
|
Herri
Irratiaren emanaldiak abiatu ziren, EAK adierazleaz.
|
|
|
A. A. (1965): . Bilbaoko Erri Irratia, Argia, 104, 10 Jose Mª Martin de Retana, Bilboko
|
Herri
Irratiaren zuzendariak honela azaltzen zuen euskararen erabilpena irrati programazioan: Irrintzi:
|
|
|
|
Herri
Irratiaren logotipoa. Iturria:
|
|
|
Irratsaio erlijiosoez gain, pilota partidak eta bertso saioak eskaintzen zituen, baita txirrindularitza lasterketen emanaldiak ere. Arrate, Segura eta Tolosako irratiak itxita zeudela, Loiolako
|
Herri
Irratiak jarraitusora horri ere heldu zitzaion ixteko agindua. Beraz, 1965eko uztailaren 26an, Loio zuen euskaraz emititzen 1964an.
|
|
|
Beraz, 1965eko uztailaren 26an, Loio zuen euskaraz emititzen 1964an. Dena dela, aipaturiko dekretuan oinarrituta, emilako
|
Herri
Irratia itxi zuten agintariek. Urtebete beranduago, 1966ko uztailaren 31n, berriz ere ekin zion emititzeari, baina Maiztasun Modulatuan.
|
|
|
Donostiako
|
Herri
Irratia 1962ko abuztuaren 15ean sortu zuen Gipuzkoako Gotzaindegiak, Félix Monederok bultzatuta. Hasieran, estudioak Bengoetxe kalean kokatu ziren eta zentro igorlea Aieten,?
|
|
|
Lehenengo urteak ez ziren oso onak izan, eta, zuzendari batzuk eduki arren, ez zuen enpresa moduan finkatzea lortu. Beraz, 1971n Loiolako
|
Herri
Irratiko zuzendaritzak hartu zuen emisora donostiarraren ardura, aurreko urtearen abenduan jabetza Jesusen Lagundiak eskuratu eta gero15 Hortik aurrera, Juan Lekuonak gidatu zituen emisora biak, Gipuzkoan errotu zen irrati egitasmoa bultzatuz. Emisora donostiarra Uhin Ertainean emititzen zuen, eta Loiolakoak Maiztasun Modulatuan eskaintzen zuen programazioa.
|
|
|
|
Herri
Irratiek beren nortasun eta programazio propioa mantendu zuten, COPE katearen barruan egon arren. Halaber, euskal emisorek saio bateratuak eskaintzen zituzten, Santander eta Burgos hiriburuetako estazioekin batera COPEren ipar zirkuitoaren barruan, edota haien entzuleei zuzendutako emanaldi batzuetan.
|
|
|
Loiola, Donostia eta Bilboko
|
Herri
Irratiek autonomia mantendu zuten aurrerantzean, eta, 1971n Radio Popular SA izeneko enpresa eratu zenean, katearekiko asoziatu moduan jarraitu zuten 1993ra bitartean; Iruñekoa, berriz, COPEren egituraren barruan sartu zen erabat 1989ko urtarrilaren 1ean (Albillo eta Sánchez, 1995: 248).
|
|
|
Trantsizio Politikoa deitutakoan, arazo asko jasan izan zuen Donostia Loiola
|
Herri
Irratiak, batez ere Mariano Ferrer zuzendaritzan zela. Asko izan ziren bere aurka egindako salaketak eta isunak, eta, azkenean, 1975ean bere kargutik bota zuten irrati arduradunek.
|
|
|
Gaur, berriz, Mariano Ferrer bera da emisorak duen esatari ezagunenetarikoa, audientzia handia duen El kiosko de la Rosi magazina gidatzen duena. Agintarien erasoez gain, 1977ko ekainaren 2an Loiolako
|
Herri
Irratiaren Itsumendiko emisorean lehergailu batek eztanda egin zuen; Batallón Vasco Español talde ultraeskuindarrak bereganatu zuen ekintza hori. Berriro ere, herritarrek emandako diruari esker abian jarri ahal izan zuten emisora, hamabost egunez itxita egon eta gero.
|
|
|
Gasteizko
|
Herri
Irratia sortzen azkena izan zen. Eusko Jaurlaritzak 1989an egindako maiztasunen banaketan Jesusen Lagundiari egokitu zitzaion bat, Gasteizen.
|
|
|
adierazlea zuena. Gasteizko
|
Herri
Irratia katetik atera zela, bi erakundeen artean banatu ziren maiztasunak. 1998tik 2000ra bitartean, Gasteizko Herri Irratiak tokiko programazioa eskaini zuen Canal Gasteiz izeneko enpresari alokatutako maiztasunean.
|
|
|
Gasteizko Herri Irratia katetik atera zela, bi erakundeen artean banatu ziren maiztasunak. 1998tik 2000ra bitartean, Gasteizko
|
Herri
Irratiak tokiko programazioa eskaini zuen Canal Gasteiz izeneko enpresari alokatutako maiztasunean. Hortik aurrera, berriz, Loiolako, Donostiako eta Gasteizko Herri Irratiek programazio bera eskaini dute 2002ko iraila arte; data horretan, Cadena 100 izeneko programazio musikala eskaintzen hasi zen maiztasun horretan.
|
|
|
1998tik 2000ra bitartean, Gasteizko Herri Irratiak tokiko programazioa eskaini zuen Canal Gasteiz izeneko enpresari alokatutako maiztasunean. Hortik aurrera, berriz, Loiolako, Donostiako eta Gasteizko
|
Herri
Irratiek programazio bera eskaini dute 2002ko iraila arte; data horretan, Cadena 100 izeneko programazio musikala eskaintzen hasi zen maiztasun horretan.
|
|
|
Loiolako, Donostiako, Gasteizko eta Bilboko
|
Herri
Irratiak COPE katetik kanpo geratu ziren, programazio irizpideekin ados ez zirelako (azaroaren 1ean).
|
|
|
Urrian Bilboko
|
Herri
Irratiaren egoitzari egin zioten eraso ezezagun batzuek. Ondorioz, Uhin Ertaineko emanaldiak bertan behera geratu ziren, eta FMko behin behineko maiztasunean emititzeko baimena eman zion Jaurlaritzak.
|
|
|
8
|
Herri
Irratia izeneko emisorekin lotuta sortu zen COPE Donostian, Loiolan, Bilbon, Gasteizen eta Iruñean. EAEko emisorek katetik alde egin zuten 1993an, eta COPE maiztasunik gabe geratu zen, Radio Tele Basconia SA enpresarekin akordio batera heldu arte.
|
|
|
Hasiera batean, programa musikal hori Ipar Onda SA enpresak kudeatzen zuen Radio MiramarRadio Miramar COPE katearen bidez eskaintzen zen arren, 1993an akordioa bertan behera geratu eta gero, k erosi zuen, lizentziarik eskuratu ez zuen arren, eta desagerrarazi egin zuen?, Onda Cero Radio izeneko katearen emanaldiak eskaintzen hasi zen maiztasun horietatik. 2002ko irailaz geroztik, Gasteiz
|
Herri
Irratiaren, Donostiako Radio País Vasco zelakoaren eta Top Bilbao izeneko emisoraren maiztasunetan emititzen hasi zen Cadena 100.
|
|
|
II.1.2.2 Loiola Donostia
|
Herri
Irratiak
|
|
|
– Donostiako
|
Herri
Irratia: programazio orokorra eskaintzen du, gaztelaniaz eta euskaraz.
|
|
|
– Loiolako
|
Herri
Irratia: programazio orokorra eskaintzen du, gaztelaniaz eta euskaraz.
|
|
|
– Bilboko
|
Herri
Irratia: programazio orokorra eskaintzen du, gaztelaniaz, euskarazko saioak tartekatu ohi duen arren.
|