|
2001
|
|
|
EHIGEren bataio publikoa. Aurten gainera festa honetan Euskal
|
Herriko
Ikasleen Gurasoen Elkartearen sorrera nabarmenaraziko da. Erakunde hau aurtengo martxoaren 30ean jaio zen Bilboko Guggenheim Museoan eginiko ekitaldian, iazko maiatzaren 10ean Donostiako Kursaalen hasitako prozesuari bukaera emanez.
|
|
|
izan da, etahorrek emaitzen orokortasuna mugatzen du. Esan beharra dago ikerketa honetanerabilitako lagin horrekin ahaleginak egin direla Euskal
|
Herriko
ikasle unibertsitarioen errepresentagarria izan dadin; erabili liratekeen bestelako laginekere errepresentagarritasuna gorde luteke. Bestalde, galderen eduki semantiko antzekoa duten autoinformearen galde sorta erabili izanak koherentzia gehiegizko erantzunak sor ditzake; hori horrela balitz ere, ez da oso probablea aldagaien arteko kobariazio iturri bakarra izatea.
|
|
2002
|
|
|
Euskal Departamenduarenaldeko lanen lagun dugu unibertsitatea eskatzen dutenena. 1992an jarri zenmartxan Euskal Herriko eta Landetako unibertsitate autonomoaren proiektua, oraingeldi dagoena; eta urtebete beranduago Ipar Euskal
|
Herriko
Ikasleen Elkartea (IEHIE) sortu zen, 1995ean kanpaina entzutetsua burutu zuena, Ipar Euskal Herriarentzat unibertsitatea eskatzeko. Garapen Kontseiluak, bere aldetik, ikasketa unibertsitarioen eskaintza zabaltzea eskatu du.
|
|
|
UFRn ez dute euskara jakintzaren inguruko inongo daturik, baina eskolatxikia dela kontuan izanda, eta Ipar Euskal
|
Herriko
ikasleen arteko euskaldunenproportzio baxua, ziurrenik oso ikasle euskaldun gutxi izango dituzte.
|
|
|
Lurraldetasuna. Normala ote da Ipar Euskal
|
Herriko
ikasle asko (7000ikasletatik 6300) 8 Frantziara joan behar izatea ikastera. Euskal Herrikoedozein ikaslek Euskal Herriko edozein unibertsitatetan ikasteko eskubideaizan behar du, eta gaur egun hori ez dago bermatuta.
|
|
|
Hura zen poza herri osoan! Beno, herri osoan ez,
|
herriko
ikasleok tristexeago geunden, eskolara joan beharrean geunden eta; baita bertako gizon emakumerik polit eta dotoreenak ere, euren ule luze, distiratsu eta erakargarri barik zeuden eta. Orain, hazteko, itxaron egin behar, edo burusoil, zer arraio!
|
|
2003
|
|
|
Hezkuntek elkarteak Ipar Euskal
|
Herriko
ikasleak euskarazko irakaskuntza teknikora hurbiltzea du helburu. Horretarako, irailetik aurrera, ikastetxez ikastetxe, Hego Euskal Herrian irakaskuntza teknikoa euskaraz jarraitzeko diren aukerak azalduko dituzte.
|
|
|
Bi izan ziren hurrengo hilabeetetako ardura nagusiak, dirua biltzea bata eta antolaketa lana bestea. Diruari zegokionez, lurralde batzordeak osatu ziren era kunde ofizialekin eta enpresekin hitz egiteko, udalei eskutitzak bidali zitzaizkien
|
herriko
ikasleen kostua ordaintzeko, eta kontu korronte berria ireki zen, Euskaltzaindia UEUren izenean, erakunde ofizialek oztoporik jar ez zezaten. Hurrengo urtean argitaratutako txostenean azaltzen denez, 1978an izandako sarrerak 3.747.000 pezetakoak izan ziren, horietatik 2.390.000 ikasleek ordaindutakoa izan zen eta besteak erakunde publikoek, bankuek eta aurrezki kutxek, elkarte profesio nalek eta zenbait enpresek.
|
|
|
Ikastaroen matrikularen prezioa 2.000 pezetakoa izan zen, egoitza osoarena 8.000 eta astebetekoa 4.500 pezeta142 Diru kontuak zirela-eta ordura arteko erakundeei eskatu zitzaizkien laguntzak143: enpresa, banku, aurrezki kutxa eta aukeratu berri ziren diputazioei144;
|
herriko
ikasleei bekak ematea proposatu zitzaien udalei. Irakasleei, egindako gastuak ordaintzea erabaki zen eta egoitza dohainik ematea.
|
|
2004
|
|
|
Hango gatazka gogorren ondoriozko emaitza aski ezaguna dugu: ez ditzagun bi hizkuntza eta kultura
|
herrietako
ikasle irakasleak unibertsitate bakar baten barrutian bildu, barruti hesi horretan ez da loratuko eta loratu behar lukeen aniztasunaren eta bizikidetasunaren lorategirik. Lurraldetasun soziolinguistikoaren aurka, pertsona irizpidean oinarritutakoa kontrajarri ohi du gizatalde nagusiaren eledunak.
|
|
2005
|
|
|
Hantxe egon nintzen ni" gatibu" sei urtez Maristen eskuetan. Ikastetxe zabala zen, garrantzitsua, eta bertako eta inguruko
|
herrietako
ikaslez oratzen zen.
|
|
|
Urteak egin nituen
|
herritik kanpo
ikasle, eta hiriburuko auzo honetan gelditu nintzen bizitzen. Argitaratzen hasi nintzen, eta etxekoei bisitan itzultzen nintzenetan behialako lagunek tabernara eramaten ninduten esanez" Hau idatzi behar duk, entzun ezak...", edo" Kontatu duan hori ez zuan horrela gertatu, niri galdetu behar hidan horretaz, mareajerako trepeta guztiak prestatzen ari gintuan moila berrian ontzi holandarrak hondoa jo zuenean bokalean...".
|
|
2006
|
|
|
Euskal Soin Jarduera proiektuaren baitan, hainbat euskal joko eta jolasetan parte hartzen ari dira
|
herriko
ikasleak, Plaza Handian. Goiz guztian jardungo dute sokatira, lokotx biltze eta antzerako euskal jokoetan.
|
|
|
Bestetik, testuliburu horien egileek, pedagogia eta didaktika gaietan adituak izateaz gainera, euskaraz idazten ondo jakin eta lekuan lekuko eta Euskal Herriko kulturaren ezaugarriak ondo ezagutu dituzte. Testuliburuak Euskal Curriculumean oinarritzen badira, Euskal Herrian bertan sortuak eta Euskal
|
Herriko
ikasleentzat egitea da bidezkoena. Testuliburuen egileak bertakoak izatea giza baliabideetan garrantzi handiko inbertsioa egitea da, izan ere egile horiek lan horretan asko ikasten dute eta horrek berarekin dakar erabiltzaileen prestakuntza lana.
|
|
2007
|
|
|
Inbidia positibo moduko bat ematen dit. Nahiago nuke gure
|
herriko
ikasleek hemengoek dituzten aukera guztiak izango balituzte. Irakasle batekin mintzatu nintzen hemen lehengo batean.
|
|
|
Horrek erakusten du, euskararen erabilpen maila ahula bada eta beherakada prozesu bat nabari bada, zaharrek gazteek baino gehiago baliatzen baitute, haurrek mailari eusten diotela. Horren arrazoi nagusia euskarazko irakaskuntzaren hazkundea da, kontutan izanik ipar Euskal
|
Herriko
ikasleen %29ak euskara eskolan ikasten duela, murgiltze ala elebidun sistemetan, eta %6ak ikastoletan izena ematen duela. Urtetik urtera, euskara eskoletan lantzen duten ikasleen kopuruak gora egiten du, nahiz eta batez ere sistema elebidunaren mesederako izan, esan nahi baita elebidun hartzaileen kopurua elebakar euskaldunena baino azkarrago igotzen dela.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, haurren baitan nabari den berreskuratze prozesua datuek erakusten dutena baino goragoa dela pentsa daiteke zeren, Euskararen erabilpen maila ahula bada eta beherakada prozesu bat nabari bada, zaharrek gazteek baino gehiago baliatzen baitute, haurrek mailari eusten diotela. Horren arrazoi nagusia euskarazko irakaskuntzaren hazkundea da, kontutan izanik ipar Euskal
|
Herriko
ikasleen %29ak euskara eskolan ikasten duela, murgiltze ala elebidun sistemetan, eta %6ak ikastoletan izena ematen duela. demografikoki, balaunaldi berriak aurrekoak baino txikiagoak dira, gurasoek haur gutxiago egiten dituztelako eta ipar Euskal Herriaren kanpotik datozen gurasoak eta beraz haurrak geroz eta gehiago baitira. Belaunaldi eta jatorri geografiko aldagaien eragina ezereztu ezkero, berreskuratze prozesua nabariagoa litzateke.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
ikasleak dira Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH) gaindituta 16 urtera iristen direnak. 100 gaztetik 87k egiten dute, eta Espainiako gainerako erkidegoetan, berriz, 100 gaztetik 78k.
|
|
|
Horrek erakusten du, euskararen erabilpen maila ahula bada eta beherakada prozesu bat nabari bada, zaharrek gazteek baino gehiago baliatzen baitute, haurrek mailari eusten diotela. Horren arrazoi nagusia euskarazko irakaskuntzaren hazkundea da, kontuan izanik ipar Euskal
|
Herriko
ikasleen %29k euskara eskolan ikasten duela, murgiltze ala elebidun sistemetan, eta %6k ikastoletan izena ematen duela. Urtetik urtera, euskara eskoletan lantzen duten ikasleen kopuruak gora egin du, nahiz eta batez ere sistema elebidunaren mesederako izan, esan nahi baita elebidun hartzaileen kopurua elebakar euskaldunena baino azkarrago igotzen dela.
|
|
2008
|
|
|
Aurten gainera," ikastaroak garraioarekin" modalitatea gehitu da. Nafarroako Gobernuak garraioa paratuko du, 7 lagunentzako taxia hain zuzen, inguruetako
|
herrietako
ikasleak ikastaroa emanen den herrira eramateko.
|
|
|
Euskara irizpide garrantzitsua da bortz
|
herrietako
ikasleentzat. %52, 5arentzat euskarazko eskaintza da unibertsitatea edo ikastokia aukeratzerakoan arrazoi nagusia, eta horietatik %40, 2k hartzen du hori kontuan.
|
|
|
«25 urte daramatzagu kudeaketa eredu honekin, eta erreferentziazko eredua izaten jarraitu nahi dugu». Euskal
|
Herriko
Ikasleen Gurasoen Elkarteko (EHIGEk) bozeramale Ana Eizagirrek hala azaldu du elkarteak egin duen apustua ikastetxe publikoek beren jangelak kudeatzearen alde. Kudeaketa modurik onena dela uste du, «ikastetxeen autonomiari» eusten baitzaio.
|
|
|
Zentzu honetan, erreforma autonomikoak (lurralde batzuetarako direnak) nahikoa ez diren arren ez diegu ezetzik esaten, ganorazkoak badira behintzat. Dena den, gure aburuz, Euskal
|
Herriko
ikasle guztiak euskalduntzeko Hezkuntza Sistema Nazionala eraiki behar da (Euskal Herri osorako, euskaraz arituko dena eta euskal kultura zein identitatetik abiatzen dena) eta kalean euskaraz bizitzeko aukera egon dadin Euskararen Ofizialtasuna bermatu. Bidea egiten ari gara eta egingo dugu!
|
|
2009
|
|
|
Biziki laster, gaiak Oreka Tx taldearengana eraman du eta hortik sortu da artista egonaldi baten antolatzeko ideia, harria molde ezberdinez biziarazteko asmoz. Helburua da ere, gazteek egitasmoarekin bat egin dezaten, artisten eta
|
herriko
ikasleen arteko topaketa baten bidez.
|
|
|
Horietako bakoitzean bizpahiru irakasgai biltzen dira, nahiz eta ikasleak bi irakasgai baino ez dituen aztertzen. Hala, Ostalaritza eta Turismoa lanbide arloko ziklo batean sartu nahi duen Euskal
|
Herriko
ikasle batek, adibidez, Filosofia, Ekonomia eta Enpresen Antolaketa irakasgaien edo Atzerriko Hizkuntzaren artean berariazko zatirako, Nekazaritzaren familiako ziklo baterako hautagaiak Kimika, Lurraren Zientziak edo Biologia aukera ditzake. Erdi mailako proban bezala, baliteke zenbait hautagaik probaren zati bat egin beharrik ez izatea.
|
|
|
Gibeleko azala
|
herriko
ikasleen artean
|
|
|
Izan ere, Euskal
|
Herriko
ikasleei hezkuntza sistema arrotzak inposatzen zaizkiela adierazi du IAk: Sistema kapitalista eta patriarkarraren beharrei erantzuten dien hezkuntza sistema frantziar eta espainiarra inposatzen zaizkigu.
|
|
|
Astebururako eguraldi iragarpenak bestelakoak baziren ere, herenegun eguraldia lagun izan zuten Bergarara Euskal eskola publikoaren jaira hurbildu ziren milaka pertsonak. Euskal
|
Herriko
Ikasleen Gurasoen Elkarteak (EHIGE) urtero antolatzen duen festak familia arteko giro onean iragan zen, eta EHIGEko arduradunak pozik agertu ziren atzo. Eredu publikoaren alde jaia antolatu duen 18 aldia zen herenegungoa, eta, aurrekoetan bezala, Bergaran ere euskal eskola publikoa bultzatzeko beharra aldarrikatu zuten antolatzaileek eta parte hartu zutenek, 16 urterekin ikasle guztiek euskara eta gaztelera jakin ditzaten.
|
|
|
Atzo hasi ziren ofizialki Ipar Euskal
|
Herriko
ikasle guztiak ere.
|
|
|
Gurasoak ere ez datoz bat neurriarekin. EHIGE Euskal
|
Herriko
Ikasleen Gurasoen Elkarteko koordinatzaile Ana Eizagirrek dio, gainera, ez dela beharrezkoa, lege esparruak irakasleak babesten dituelako jadanik. –Egia da irakasle asko irainduta sentitzen direla, eta hori ez da bidezkoa.
|
|
2010
|
|
|
Iritsi da ordua, aste honetan irakasleak lanera itzulita, hurrengoan Hego Euskal
|
Herriko
ikasleena izango da txanda. Denera, Hego Euskal Herriko 3 urteko 13.175 ikasle inguruk ekingo diote ikasturte berriari.
|
|
|
Ordutik, pixkanaka, catering eredua nagusitzen joan da eskoletan. Euskal
|
Herriko
Ikasleen Gurasoen Elkarteko bozeramaile Ana Eizagirre kritiko da horrekin. Eskola bateko erabakitzeko organoetan catering aren alde egiten badute, guk ez dugu oztoporik jarriko.
|
|
|
Ehun ume inguru dira eta horietatik hogei bertakoak. Donibane Garazikora hamaika hamabost herritakoak doaz, Maulekoan hogei
|
herritako
ikasleak daude. Ikasle horientzako egon lukeen dirua ez doa inora.
|
|
|
Hiru ikasturteen bataz bestekoa bilatzen badugu,
|
herriko
ikasleen eta etorkinen arteko ezberdintasuna doi bat herrikoen abantailetan da: 100 ikasleetan 58 herrikoak dira eta 42 kanpokoak.
|
|
|
Ehuneko horizontalak aldiz erakustera emaiten digu ikasturte bakoitzean ehunekotan zenbat ikasle herritar eta zenbat ikasle etorkin dauden aztertzen den aldagaiaren arabera. Bestela erranez, atal honetan,
|
herriko
ikasleak eta etorkinak kontatzen ditugu genero bakoitzean ehun ikasle balira bezala.
|
|
|
100 ikasletan 53 emazte eta 47 gizon. Ezberdintasuna handiagoa da ikasle etorkinetan (%8 emazte gehiago) ezinez eta
|
herriko
ikasleetan (%4 emazte gehiago).
|
|
|
100 ikasletan 53 emazte eta 47 gizon. Ezberdintasuna %6 Gauza berdintsua ikasle etorkineetan, baina ezberdintasuna %4
|
herriko
ikasleetan, emazteen abantailan.
|
|
|
100 ikasleetan 54 emazte et 46 gizon, beraz 8 ikasleen ezberdintasuna. Ezberdintasun proportzionala
|
herriko
ikasleetan gertatu da gehienik (%12 emazte gehiago) ezinez eta ikasle etorkinetan (%4 emazte gehiago).
|
|
|
1995ean Euskal
|
Herriko
ikasleak kasik etorkinen dobleak dira, 100 ikasletan 65 herrikoak eta 35 etorkinak. Ezberdintasun handixago gizonetan (bi heren, heren bat).
|
|
|
2002an Euskal
|
Herriko
ikasleen eta etorkinen arteko ezberdintasun kantitatiboa gutitu da, emazteetan bereziki. Halere oro har 100 ikasletan 57 herritar eta 43 kanpoko,% 14ren ezberdintasunarekin.
|
|
|
Ezberdintasun hori herrikoetan handitzen da. 2008, 100
|
herriko
ikasletan 56 emazte eta 44 gizon dira.
|
|
|
Hiru ikasturteen arteko konparaketa bat egiten badugu, ohartzen gara orokorrean erantzun duten ikasleen kopurua 63 ikaslez handiagotu dela. Baina
|
herriko
ikasleak kasik 80ez guttiagotu direlarik, etorkinak 140ez emendatu dira.
|
|
|
Baditugu kasik ikasle guztien adinak. Beraz batez besteko adina aurki dezakegu
|
herriko
ikasleentzat, etorkinentzat, orokorki, ikasturte bakoitzarentzat eta hiru ikasturteak metatuz. Gauza bera egin genezake batez besteko adin teorikoak erabiliz, dakigularik zenbat ikasle diren aipatu kategoria bakoitzean.
|
|
|
Orokorrean AEKko ikasleak gero eta zaharragoak dira, batez besteko adina1995ean 35 urtekoa zen, 2002an 39 urtekoa eta 2008an 42 urtekoa. Ikasturteak aztertuz, aldi oroz
|
herriko
ikasleak etorkinak baino gazteago dira, 7 urtezgazteago 1995ean, 9 urtez 2002an eta 6 urtez 2008an. 1995 eta 2008 arteanherriko ikasleak 6 urtez zahartu dira, 33 urtetik 39 urtera, denbora berean etorkinak 5 urte eta erdiz zahartu direlarik, 39,5 urtetik 45 urtera.
|
|
|
Taula honetan hiru multzoren adin egitura agertzen dira ehunekotan:
|
herriko
ikasleak, ikasle etorkinak eta ikasle guztiak. Adin piramidoan bezelatsu, salbu eta adin piramidoetan zenbaki gordinak erabiltzen direla.
|
|
|
Orokorrean ageri dena ikasturte guztietan egiaztatua da. Eta aldi oroz langile gehiago bada
|
herriko
ikasleetan ezinez eta etorkinetan.
|
|
|
Langabezian direnak orokorrean gehiago dira
|
herriko
ikasleetan, salbu 2008 ikasturtean non ere etorkin langabe gehixago baitira.
|
|
|
Orokorrean AEKko ikasleak lanean dira gehienik (%67) eta urte oroz langile gehiago bada
|
herriko
ikasleetan (%71) ezinez eta etorkinetan (%62). Baina enplegu tasa apaltzen da urte batetik bestera, %74tik1995ean %69ra 2008an herrikoentzat eta %67tik %59ra etorkinentzat.
|
|
|
Erretretan direnak gero eta gehiago dira
|
herriko
ikasleetan bai eta ere etorkinetan, %16 alde batetik eta %21 bestetik 2008.
|
|
|
10etan gehiago 1995ean, 25etan gehiago 2002an. Zerbitzuen sektorea da jendetsuena, ikasturte oro, nola
|
herriko
ikasleetan hala etorkinetan. Askotan industrialariak baino hiruetan gehiago.
|
|
|
ikasturtean
|
herriko
ikasleen eta etorkinen kopuruak ezberdinak dira beste ikasturteetan berdintsuak direlarik. Halere ohargarri da ikasle etorkin baino herritar gehiago badela bulegoetan eta salerospenenetan.
|
|
|
Kanpoko biribila
|
herriko
ikasleena da, barnekoa etorkinena.
|
|
|
Herriko eta kanpoko ikasleen lanbideen konparaketa adierazgarria da. Askoz
|
herriko
ikasle gehiago bada salerospenetan (%19 versus %9), bai eta ere bulegoetan (%22 versus %18) neurri ahulagoan halere. Alderantziz askoz ikasle etorkin gehiagok hezkuntzan dihardute (%22) herritarrei konparatuz (%14).
|
|
|
Emaitza gordinen arabera nabari da ikasle guti lehen mailan gelditu direla (9), baina dozena bat ikasketarik gabe. Ikasketa maila gorago eta ikasle gehiago bada, bi ikasturteetan,
|
herriko
ikasleetan bai eta ere etorkinetan.
|
|
|
|
Herriko
ikasleen eta etorkinen ikasketa maila konparatzen badugu, ezberdintasun bat agertzen zaigu. Etorkinen ikasketa maila herrikoena baino gorago da.
|
|
|
Bat salbu denak kausitzen dira ikasle etorkinetan.
|
Herriko
ikasleetan 22 hizkuntza gaitasun ezberdin aurkitzen ditugu, etorkinetan baino askoz guttiago.
|
|
|
Hizkuntza gaitasun mota guztietan frantsesa sartzen da. 31 gaitasunetan frantsesa eta gaztelania sartzen dira (14
|
herriko
ikasleengan). 16 gaitasunetan frantsesa eta ingelesa sartzen dira (5 herriko ikasleengan).
|
|
|
31 gaitasunetan frantsesa eta gaztelania sartzen dira (14 herriko ikasleengan). 16 gaitasunetan frantsesa eta ingelesa sartzen dira (5
|
herriko
ikasleengan). Gaztelaniarik eta ingelesik gabeko gaitasunak 7 dira (2 herriko ikasleengan).
|
|
|
16 gaitasunetan frantsesa eta ingelesa sartzen dira (5 herriko ikasleengan). Gaztelaniarik eta ingelesik gabeko gaitasunak 7 dira (2
|
herriko
ikasleengan).
|
|
|
Zenbaki gordinak hartuz elebakarren multzoa da multzorik handiena
|
herriko
ikasleetan (590 ikasle), ikasle etorkinetan (322), eta beraz orokorrean (912). Bigarren multzoa hirueledunena da (frantsesa, gaztelania, ingelesa) herriko ikasleetan (392), ikasle etorkinetan (243) eta beraz orokorrean (635), bigarren multzoa.
|
|
|
Zenbaki gordinak hartuz elebakarren multzoa da multzorik handiena herriko ikasleetan (590 ikasle), ikasle etorkinetan (322), eta beraz orokorrean (912). Bigarren multzoa hirueledunena da (frantsesa, gaztelania, ingelesa)
|
herriko
ikasleetan (392), ikasle etorkinetan (243) eta beraz orokorrean (635), bigarren multzoa. Hirugarren multzoa da frantses eta gaztelaniadunena, bai herriko ikasleetan (362) bai eta ere etorkinetan (136) eta beraz orokorrean (498).
|
|
|
Bigarren multzoa hirueledunena da (frantsesa, gaztelania, ingelesa) herriko ikasleetan (392), ikasle etorkinetan (243) eta beraz orokorrean (635), bigarren multzoa. Hirugarren multzoa da frantses eta gaztelaniadunena, bai
|
herriko
ikasleetan (362) bai eta ere etorkinetan (136) eta beraz orokorrean (498). Laugarren multzoan ere elebidunak dira, baina aldi honetan frantsesa eta ingelesarekin nola herriko ikasleetan (110), hala etorkinetan (173), beraz orokorrean (283).
|
|
|
Hirugarren multzoa da frantses eta gaztelaniadunena, bai herriko ikasleetan (362) bai eta ere etorkinetan (136) eta beraz orokorrean (498). Laugarren multzoan ere elebidunak dira, baina aldi honetan frantsesa eta ingelesarekin nola
|
herriko
ikasleetan (110), hala etorkinetan (173), beraz orokorrean (283).
|
|
|
Ikasle etorkinen eleaniztasuna askoz herrikoena baino aberatsago da. Baina orotan erran bezala frantses elebakarren multzoa handiena da, bereziki
|
herriko
ikasleetan (590) bai eta ere etorkineetan (322). Frantsesaz aparte, gaztelania eta ingelesa dira hizkuntza mintzatuenak Iparraldean.
|
|
|
Hizkuntza gaitasuna aztertuko dugu hiru ikasturteetan zehar ikusteko aldaketarik agertzen den.
|
Herriko
ikasleak eta etorkinak bereizten ditugu. Lau gaitasun ikertuko ditugu:
|
|
|
Orain
|
herriko
ikasleak eta ikasle etorkinak alderatzen baditugu, ezberdintasun handiak agertzen dira. Hiru ikasturteetan, frantsesdun elebakarren ehunekoa ahulago da ikasle etorkinetan 14 punduz lehen ikasturtean, 5 punduz bigarrenean eta 11 punduz hirugarrenean.
|
|
|
Gaztelania eta ingelesari buruzko gaitasunean ere ezberdintasunak nabari dira bi multzoen artean. Ikasturte oroz gaztelaniadunak ingelesdunak baino gehiago dira
|
herriko
ikasleetan: %52 versus %36, %54 versus %36, %51 versus %39, hurrenez hurren.
|
|
|
Bi hizkuntza gaitasun hauen artean, bataz besteko ezberdintasuna handiago da
|
herriko
ikasleetan (16 pundu) ezinez eta ikasle etorkinetan (7 pundu). Baina ezberdintasun hau mugitu da ikasturteetan zehar:
|
|
|
Baina ezberdintasun hau mugitu da ikasturteetan zehar: lehen eta hirugarren ikasturteen artean gaztelaniazko gaitasuna pundu batez gehitu da ikasle etorkinetan, ingelesezko gaitasuna 5 punduz gehitu delarik
|
herriko
ikasleetan ber denboran. Nolazbait ingelesaren aldeko dinamika gaztelaniaren aldekoa baino handiagoa da, Iparraldean AEKko ikasleegan.
|
|
|
Ikasle etorkinen eleaniztasuna askoz herrikoena baino aberatsago da. Baina hizkuntza gaitasunak bereiziz, frantsesdun elebakarren multzoa da multzorik handiena,
|
herriko
ikasleetan (%39), ikasle etorkinetan (%29) eta beraz orokorrean (%35). Etorkinetan herritarretan baino askoz elebakar gutiago da, eta gainera eleanizdun gehiago bada etorkinetan:
|
|
|
Kategoria bakoitzaren bilakaera erakusten dugu ikasturteetan zehar 1995, 2002, 2008.
|
Herriko
ikasleak urdinez, etorkinak gorriz. Emaitzak zenbaki gordinetan agertzen dira baina ehunekotan ezarriz ere diagramaren itxura berdintsua litzateke.
|
|
|
Hiru ikasturteetan zehar, familia euskaldunen eremuan Euskal Herrian sortuak diren ikasleak beti gehiengoan daude ikasle etorkinei konparatuz. Bainan bilakaeran
|
herriko
ikasleak gero eta gutiago dira, ikasle etorkinak gero eta gehixago direlarik. Bi kurbak norabide alderantzian daude:
|
|
|
Denbora berean, familia mistoen edo elebidunen alorrean ere
|
herriko
ikasleak etorkinak baino gehiago dira hiru ikasturteetan. Baina hemen bi kurbak, herritarrena eta etorkinena, petik gora doaz eta bien arteko ezberdintasuna ttipitzen da:
|
|
|
Orokorki, nabari da
|
herriko
ikasleen familietan giro euskaldun askoz gehiago badela etorkinen familiei konparatuz, hala ehunekotan (%47 versus %13) nola zenbaki gordinetan (670 versus 132).
|
|
|
Normal den bezala, askoz ahaide erdaldun gehiago bada ikasle etorkinen familietan ezinez eta
|
herriko
ikasleen familietan zenbaki gordinetan (582 versus 241) bai eta ere ehunekotan (%58 versus %17).
|
|
|
AEKko ikasleen familietako hizkuntza giroa euskaldunago da Euskal Herrian sortu direnetan eta erdaldunago ikasle etorkinetan. Ikasturte batetik bestera
|
herriko
ikasleen familiak gero eta (linguistikoki) mistoagoak dira: 1996an %56 euskaldun, 2008an %42 Denbora berean, ikasle etorkinen familietako giroa gero eta euskaldunago da:
|
|
|
AEKan
|
herriko
ikasleak etorkinak baino gehiago direla badakigu. Halere, etorkinak herrikoak baino guraso gehiago dira.
|
|
|
2002 ikasturtean 358
|
herriko
ikasleetan 134k haurrak bazituzten eta 291 ikasle etorkinetan 167k haurrak bazituzten. Herrikoetan %37 guraso eta etorkinetan %57, %20ko gehiagorekin.
|
|
|
2008 ikasturtean ezberdintasuna ttipitu da. Halere
|
herriko
ikasleen %43k haurrak badituztelarik, etorkinetan %56 dira kasu berean.
|
|
|
Bi ikasturteetako ikasleak denak kontuan hartuz,
|
herriko
ikasleak etorkinak baino 93 gehiago dira, 797 eta 704 ikasle orotara. Baina herriko ikasleetan etorkinetan baino 75 guraso gutiago dira, 322 eta 397 guraso hurrenez hurren.
|
|
|
Bi ikasturteetako ikasleak denak kontuan hartuz, herriko ikasleak etorkinak baino 93 gehiago dira, 797 eta 704 ikasle orotara. Baina
|
herriko
ikasleetan etorkinetan baino 75 guraso gutiago dira, 322 eta 397 guraso hurrenez hurren. Ehunekotan ezberdintasun hori argiago agertzen zaigu:
|
|
|
2002 ikasturtean %48
|
herriko
ikasleen haurrak euskara ikasten ari ziren eta %33 etorkinenak soilik. Haurrak erdaldundu zituzten ikasleak gehiago ziren, erdiak baino gehiago herriko ikasleetan, bi herenak baino gehiago etorkinetan.
|
|
|
2002 ikasturtean %48 herriko ikasleen haurrak euskara ikasten ari ziren eta %33 etorkinenak soilik. Haurrak erdaldundu zituzten ikasleak gehiago ziren, erdiak baino gehiago
|
herriko
ikasleetan, bi herenak baino gehiago etorkinetan.
|
|
|
Bi ikasturteak kontuan hartuz, etorkinetan herrikoetan baino gehiago dira haurrak dituzten ikasleak: etorkinak 382, herrikoak 298 Aldiz
|
herriko
ikasleetan etorkinetan baino gehiago dira beren haurrak euskalduntzen dituzten gurasoak: 154 herrikoentzat, 144 etorkinentzat.
|
|
|
|
Herriko
ikasleak etorkinak baino gehiago dira AEKan. Halere, ikasleetan etorkinak herrikoak baino gehiago dira haurrak dituztenak:
|
|
|
2002 ikasleetan Euskal Herrian sortu ikasleen laurdenak ez du lagun euskaldunik, eta ikasle etorkinen heren bat kasu berean da. Euskaldun batzuk dituzten lagunarteak dira gehienik gertatzen bi multzoetan, bi herenak
|
herriko
ikasleetan eta erdia baino gehiago etorkinetan ere. Horiek hola bi multzo horietan %13 dabiltza lagunen erdia edo gehiago euskaldunak diren lagunarteetan.
|
|
|
2008 ikasleen lagunarteak biziki euskaldunago dira 20022003koei konparatuz. Lagunarte osoki erdaldunak askoz guttiago dira
|
herriko
ikasleetan (orain %11, lehen %24), bai eta ere ikasle etorkinen kasuan
|
|
|
euskaldunik gabeko lagunarteak (1), euskaldun batzuk dituztenak (2), lagunarte erdi euskaldunak (3) eta lagunarte (kasik) osoki euskaldunak (4)., Bi ikasturteak bat bestearen sahetsean.
|
Herriko
ikasleak urdinez, etorkinak, gorriz. Emaitzak zenbaki gordinetan agertzen dira eta ez ehunekotan.
|
|
|
Oro har, nabari da Euskal Herrian sortuak diren ikasleen lagunarteak ikasle etorkinenak baino euskaldunago direla. Alde batetik
|
herriko
ikasle gutiago dabiltza lagunarte osoki erdaldunetan: 122 versus 136 Bestalde euskaldun batzuk dauden lagunarteetan eta lagunen erdia euskaldunak diren multzoetan herriko ikasleak etorkinak baino gehiago dira:
|
|
|
Alde batetik herriko ikasle gutiago dabiltza lagunarte osoki erdaldunetan: 122 versus 136 Bestalde euskaldun batzuk dauden lagunarteetan eta lagunen erdia euskaldunak diren multzoetan
|
herriko
ikasleak etorkinak baino gehiago dira: 607 versus 479.
|
|
|
Salbuespen harrigarria da ikasle etorkin gehiago dabiltzala lagunarte (kasik) osoki euskaldunetan bertako ikasleei konparatuz: 47 versus 31 Beste kategoria bat asmatuz, lagunen erdia edo gehiago euskaldunak diren lagun multzoetan, ikasle etorkin gehiago dabiltza
|
herriko
ikasleei konparatuz: 174 versus 165 Zergatik?
|
|
|
Ikasle oso gutik lan egiten zuten langilego erdi euskaldunetan:
|
herriko
ikasleen %14k, etorkinen %15k. Ikasle batek ere ez du aipatu lankidego osoki euskaldunik.
|
|
|
2008 ikasle multzorik handiena ez dago lankidego erdaldunetan (%36) baina bai euskaldun batzuk daudenetan (%43). Ikasturte honetan aurkitzen dira lankidego osoki euskaldunak, %10
|
herriko
ikasleentzat eta %8 ikasle etorkinentzat. Lankideen erdia edo gehiago dauden lankidegotan lan egiten, dute %22 herriko ikaslek eta %20 ikasle etorkinek.
|
|
|
Ikasturte honetan aurkitzen dira lankidego osoki euskaldunak, %10 herriko ikasleentzat eta %8 ikasle etorkinentzat. Lankideen erdia edo gehiago dauden lankidegotan lan egiten, dute %22
|
herriko
ikaslek eta %20 ikasle etorkinek.
|
|
|
Beherakada berdina da ala herrikoentzat ala etorkinentzat, ehunekoek erakusten duten bezala, kasik denak berdin berdinak dira. Horrek erakusten du lantokiko hizkuntza ingurumena antzekoa dela, edo zehatzago mintzatuz lankide horien euskararen ezagutza antzekoa dela AEKko
|
herriko
ikasleentzat eta ikasle etorkinentzat.
|
|
|
Ikasleen hizkuntza inguruneko hiru egiturak konparatzen baditugu familiak dira euskaldunenak
|
herriko
ikasleentzat; ikasleen ahaideak oro har herritarrak baino askoz euskaldunago dira. Ikasleen lagunarteak familiak baino erdaldunago dira, baina langilegoak baino euskaldunago.
|
|
|
ikasturtean 893 erantzun bildu ziren: 513
|
herriko
ikasle eta 380 etorkin. 2008 879 erantzun:
|
|
|
2008 879 erantzun: 455
|
herriko
ikasle eta 424 etorkin. Orotara 1772 erantzun:
|
|
|
Orotara 1772 erantzun: 968
|
herriko
ikasle eta 804 etorkin.
|
|
|
Adibidez, 2002,, kultura? motibazioa agertzen da
|
herriko
ikasleek bete duten 513 fitxetarik 145etan. Beraz 100 ikasletan 28ren hautua da.
|