|
2000
|
|
|
Gobernagarritasunagatik bakarrik balitz, ahaleginduko ginateke Jaurlaritzakoa beste modu batekoa izan zedin, berdin aldundietan, edo Bilboko udaletxean. Bilboko kasuan EAJk eta EAk bederatzi zinegotzi ditugu, guk zortzi eta EAk bat, eta ICVko bi zinegotziekin gobernatzen dugu; Euskal
|
Herriko
hiririk handiena izanik, gobernagarritasunagatik bakarrik arituko bagina, beste moduren batera egin zitekeen.
|
|
2001
|
|
|
Euskal
|
Herriko
hiririk handiena Nerbioi ibaiaren bukaeran kokatzen da, mendiz inguratuta (hortik datorkio" Botxo" ezizena). Izan ere, euskal industri eta merkatal motore den hiri honen garapen eta garrantziaren zati handi bat bere kokapenari zor dio.
|
|
2006
|
|
|
Zeozergatik esaten diote botxo Bilbori. Euskal
|
Herriko
hiri handienak bertatik bertara ditu mendizaleen gustuko hainbat tontor. Eta hiriko mendirik ezagunena izateko lehian zein baino zein bilbotar petoek zuzendu gaitzatela bestela, Artxanda eta Pagasarri ditugu.
|
|
2009
|
|
|
Sakon gorde nuen enfasi eta borondate handiarekin esan zenuen zerbait: Donostia egin behar genuela Euskal
|
Herriko
hiri handi euskaldun erreferentziazkoa; hiriburu euskaldunena izatetik hiriburu euskaldun prototipoa izatera eraman behar genuela, alegia.
|
|
|
Sakon gorde nuen enfasi eta borondate handiarekin esan zenuen zerbait: Donostia egin behar genuela Euskal
|
Herriko
hiri handi euskaldun erreferentziazkoa; hiriburu euskaldunena izatetik hiriburu euskaldun prototipoa izatera eraman behar genuela, alegia. Gogoeta orokor nagusia iruditu zitzaidan, eta sarri ekarri dut gogora harrezkero.
|
|
|
kaletar/ ikasia gehienbat, katalanen kasuan, eta, baserritar kaletar/ ahozkoa, euskaldunen kasuan. Hori dena osagai identitario linguistikoen susperraldi horren adierazgarria da,
|
herria
hiri handi bat bezala ikusten duen ideiarekin lotuagoa dagoen prozesu baten bitartez, euskaldunen kasuan âideia hori oso ongi ekarria izan da gure garaietaraino Bernardo Atxagaren [26] irudi poetikaren bidez. Botere guneak dibertsifikatu egiten dira, batek ere ez du erabateko nagusitasuna, eta, beraz, kontaktuaren eta elkarrekikotasunaren beharra sortzen da biztanleria kokatua dagoen espazio... Baina alderantziz ere gerta daiteke, Herrialde Katalanetan sendotuagoa dagoen herrialde/ hiriburu ideiaren arabera, non gune nagusi batek âBartzelonak, Valentziak eta inguruko eragin guneekâ lurraldearen gainerakoa irradatzen baitu.
|
|
2014
|
|
|
Euskararen Eguna gaur, eta, bezperan, Bilboko Udalean ordezkaritza daukaten indar politiko guztiek euskararen aldeko adierazpena sinatu dutela albiste. Albiste, bai, lehendik ez zelako halakorik ezagutzen Euskal
|
Herriko
hiri handienean. Araba, Bizkai eta Gipuzkoari eragiten dien Euskararen Legea onartu eta 32 urtera.
|
|
2015
|
|
|
Azken finean, ez da ahaztu behar kudeaketa pribatuan lehentasuna beti arlo ekonomikoak duela eta ez gizakiarekin eta gizartearekin harremanetan dauden beste mota bateko helburuak, ondorioz, eremu publiko batean kudeaketa bere gain arlo pribatuak hartzen duenean, erakunde publikoak bertan zuzenean parte hartu gabe askotan ere eremu publikoetan gertatzen den bezala gabeziak eta hutsuneak sortzen dira. Azken baieztapen horren adibide esanguratsu bat Euskal
|
Herriko
hiri handien bilbe nagusien kale garrantzitsu askotan topa daiteke, asteko jaiegunetan edota arratsaldeko azken orduetatik aurrera tamalez «basamortu» bihurtzen baitira, bizirik gabeko gune, finantza erakundeak eta dendak nagusiki, multinazional handiak ipinitakoak, soilik ireki ditzaketelako auzo eta kale horietan salmentaguneak, nolabaiteko «monolaborantza» garatuz aberasgarriagoa den aniztasunaren aurrean (Fernandez de Betoño, 2014).
|
|
2016
|
|
|
Angeluko Herriko Etxeak (Lapurdi) bozkatu zuen elkargo bakarraren kontra.HELEPari ezezkoa eman dioten herriak zazpi baino ez dira oraingoz, baina Angeluren ezezkoak pisua eman dio kontrakoen herritar heinari. 39.184 biztanlerekin, Ipar Euskal
|
Herriko
hiririk handienetan bigarrena da Angelu, eta, hori gehituta, 71.787 biztanle ordezkatzen dituzte kontrako herriek jada. Angelukoa ia erabateko ezezkoa izan da, gainera.
|
|
2018
|
|
|
Modernoan Iruñea Euskal
|
Herriko
hiri handiena izan zen biztanleei dagokienez. Hirugarrenean, Bilbokoa izan ezik, bertze hiriburuen bilakaerak antzekoak dira.
|
|
2020
|
|
|
Euskal
|
herriko
hiririk handienean jaio nintzen, Bilbon hain zuzen ere. Horregatik gustatu izan zaizkit, agian, hiriak eta paisaia urbanoak betidanik.
|
|
2022
|
|
|
Saretzenek EiTBk eta Tokikomek abian jarritako proiektua berriki emandako datuen arabera, Hego Euskal
|
Herriko
hiri handienetatik Bilbo da azken hogei urteetan biztanleria galdu duen bakarra (%1, 38), baina herritar gehien bizi den gune urbanoa izaten segitzen du. Irteera fluxuak (heriotzak, emigrazioa…) handiagoak izan dira sarrerakoak baino (jaiotzak, migratzaileen etorrera…) eta herritar stocka gutxitu zaio hiri zaharrari.
|
|
|
Azken hogei urteetan Bilbo da biztanleak galdu dituen Euskal
|
Herriko
hiri handi bakarra. Demografiaren hazkunde negatibo horren ekuazioan, baina, aldagai ugari sar daitezke sistema osoa aztertu gero, hala nola:
|
|
|
Gero idatzi ofizialen eta gainerakoen ordua heldu zen, eta horrela jarraitu dugu, gaur arte. Musika Música izeneko jaialdi bat ere antolatu dute azken urteotan Euskal
|
Herriko
hiri handienetan.
|
|
2023
|
|
|
Gehien kutsatzen duten ibilgailuek sarrera mugatua izango dute Euskal
|
Herriko
hiri handietan, beranduenez, 2025etik aurrera. Urte horretarako, emisio gutxiko eremuak izan dituzte indarrean.
|
|
|
Atzerapena dela eta, Espainiako arartekoa Barakaldo eta estatuko beste 32 hiri ikertzen hasi zen azaroan. Euskal
|
Herriko
hiririk handietan bosgarrenak ez ditu tramiteak hasi ere egin. Espainiako Klima Aldaketaren eta Trantsizio Energetikoaren Legearen arabera, eremuek indarrean behar zuten 2023rako.
|