|
2003
|
|
|
Orbek bete zuen haren egitekoa. UEUren idazkariaren hitzetan «gure
|
herriaren
euskalgintzako premia larri honetan (UEU) urrats bat besterik ez da, beste pretentsiorik gabe». Bestalde, UEUren jarraipenak azpiegitura eta lan dinamika sortu zirela adierazten zuten37 Aurreko egunetan egindako adierazpenetan, ordea, zorrotzagoa izan zen Martin Orbe:
|
|
2004
|
|
|
Labur zurrean esanda, haren ideia batzuk zalantzan jartzekoak badira ere egun eta gure iritzipean, agerikoa da haren ekimenaren ondorioa, luze eta zabal baldintzatu duena Bizkaiko eta Euskal
|
Herriko
euskalgintza. Horrek, zalantzarik gabe, on gaitzak eta argi ilunak izan ditu.
|
|
2008
|
|
|
Erramun Baxokek historia horretan parte hartu, aitzindarietatik bat izanez (ikus bere biografia), eta hori buruz asko idatzi du. Beraz lerroalde hau labur izanen da12 2006ko" Eremu urriko hizkuntzak Europa Batuan" artikuluan, adibidez, Erramunek historia hori laburtzen du eta erakusten du Europako erakundeen hizkuntzei buruzko ideologiak zer eragin zuen eta duen Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzan eta bai ere Frantziako botere publikoetan.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko emazte bat Euskaltzaindian sartzea biziki garrantzitsua zela nabarmendu zuen. Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzak usu elizarekin izan duen lotura hertsiegia aldatzen duela gaineratu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Asteartean hil zen garuneko isuriaren ondorioz. Ezustean harrapatu gaitu Bidadorren heriotzaren albisteak, eta samina zabaldu du Nafarroako eta Euskal
|
Herriko
euskalgintzan. Asteazken arratsaldean ehortzi zuten Baternaninen.
|
|
2011
|
|
|
Guardia Zibilak bide orri izan zekion eraiki zuen tesi hori ez zuen ezerezetik asmatu eta ez zegoen iritzi publiko espainolaren laguntzarik gabe. Aznarren garaiko urte haietako literatura irakurri besterik ez dago, eta Euskal Herrian eta gure
|
herritik kanpo
euskalgintzaren aurka, normalizazio linguistikoaren aurka, hizkuntz politikaren aurka, hezkuntza politikaren aurka esan zirenak gogoratu eta analizatu. Zer ez zen esan, idatzi (eta egin), behin eta berriro, sistematikoki, ikastolen aurka, AEKren aurka, Euskara Biziberritzeko Planaren aurka, esaterako.
|
|
|
Izan ere, gure
|
herrian
euskalgintzari eta herri gogoari esker hamaika proiektu jarri izan dira abian. Eta, akaso, askotan ez gara ohartzen eragiteko gaitasunaz.
|
|
2012
|
|
|
Duela aste batzuk, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzako herri mugimenduak biltzen dituen Euskal Konfederazioak agerraldia egin zuen. Euskararen Erakunde Publikoak abiatutako hizkuntza politikak goia jo duela azaldu zuen.
|
|
|
"
|
Herriko
euskalgintzako eragileen eta udalaren artean elkalana izatea ez da gauza berria arrasatearrontzat". Hala gogorarazi du Oskar Elizburu Kontseiluko lehendariak urteetan egon den harremana.
|
|
|
Jarrera horren aztertzen denbora soberarik ez dut galduko, alferretan baita. Haatik, beste behin azpimarratu nahiko nuke Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren mundu hori, argi eta argi, bi zatitan egotea gero eta nabariago agertzen dela: hots, alde batetik, euskararen arduradun instituzionalak, eta, bestaldetik, euskararen akuilatzeko eta sustatzeko egituretan dihardutenak.
|
|
2013
|
|
|
Egunkaria ko langilea zen Eizagirre, eta, beste hainbat lankiderekin batera, herri batzordeen lana koordinatu zuen. Batzordeak sortzeko,
|
herrietan
euskalgintzaren inguruan lanean zebilen jendearekin jarri ziren harremanetan. «Milaka dei egin genituen.
|
|
|
Gizartearen aldetik ere erasoaren adinako erantzuna eman behar zen». Berehala batu ziren Iruñeko eta inguruko
|
herrietako
euskalgintzako ordezkariak. «Oso gogoan ditut Zaldiko Maldiko elkartean eta Iruñezahar euskaltegian egin genituen bilerak.
|
|
|
Ingurumen Zientzietan lizentziatua. Urte asko daramatza
|
herriko
euskalgintzako jardunean eta orain dela bi urtetik hona elkarteko lehendakaria da.TopaEguna Soraluzen egingo da Irailaren 28an. Zer helbururekin antolatu duzue. Helburu nagusia herriz herri euskararen sustapenean lanean diharduten euskaltzaleei jai egun eder bat eskaintzea da herrian.
|
|
2014
|
|
|
Hemendik goiti, etxetara zuzenki igor lezakete ere Hitza, egunkaritik bereiz, eskuratu nahi luketen guzieri, ostiralez errezebitzeko gisan, 24 euroren truke urteko (45 zenbaki urtean). Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzak eta bertze euskal hedabideek zabalki sustengatzen duten desmartxa da, euskararen presentzia ahal bezain zabala segurtatzeko familietan. Harpidetza hori hartu nahi luketenentzat, lehen lau zenbakiak urririk laitezke.
|
|
2015
|
|
|
Familian euskaraz hitz egiteko hilabetean behin eta eskola batean bi orduko saioak antolatzen dituzte euskarazko ikuskizun eta haurrentzako jokoekin. Laugarren esperientzia Oinherri taldearen herri hezitzaileen sarea izan da eta azkena, Bergarako Jardun elkarteak egindako
|
herriko
euskalgintzari buruzko gogoeta prozesua.
|
|
|
testu editoreek eta maketazio programa batzuek (Quark, Aldus, Word) PC eta Mac sinpleekin lotuta, auto edizioaren iraultza ekarri zuten geurera. Teknologia aukera bati esker piztu zen herri aldizkarien garra, edo diseinu eta agerkari produkzio demokratizatuaren garaia (autoedizioak
|
herrietako
euskalgintzatik haratago izan baititu eragin iraultzaileak). Neuk ere Josuk bezala pentsatu nuen, duela 6 bat urte edo, auto edizioarekin bezalaxe, Interneten ere gertatu behar zuela horrelako zerbait.
|
|
|
Erramun Baxok, berriz, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren urteko balantzea egiten hasita, honela mintzo zen 2001 amaieran (2001: 11):
|
|
|
Aurten ere, Topaguneak Euskarak 365 egun ekimena jarri du martxan, Euskararen Nazioarteko Egunaren inguruan. Herriz herri euskaltzaleen elkarteek eta
|
herriko
euskalgintzako eragileek antolatutako ekitaldiak izango dira ekimenaren ardatza eta horrekin batera, kanpaina jarri da martxan Euskal Herriko eskualde ezberdinetan.
|
|
|
Urte oroz bezala, Euskararen Erakunde Publikoak aurten ere banatuko ditu diru-laguntzak Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzari. 1.600.000 euro, honela zatikaturik:
|
|
2016
|
|
|
Astelehenetik larunbatera" Trantsizioak" erakusketa ikusi ahal izango da Antonio Mercero aretoan. Halaber, Ttakun Kultur Elkartearekin batera,
|
herriko
euskalgintzari buruzko egingo dute ostegunean.
|
|
|
Ez dute jairik egin, azaroaren 8tik 11ra, astegun buruzuriz, egunerokoan, euskaraz egiten saiatu dira. Euskaldunak aktibatu dituzte, erdaldunei egoera berrira egokitzeko azalpenak eman dizkiete, eta erdi lokartuta zegoen
|
herriko
euskalgintza piztu da. Asier Lafuente 75 ordu euskaraz ekimeneko kidea elkarrizketatu dugu.
|
|
|
Agurainen Olbea euskara elkartea dago, eta nahiz eta 75 ordu euskaraz taldean horko batzuek parte hartu, ez dugu funtzionatu Olbea euskara elkarte bezala. Ekimenak
|
herriko
euskalgintza aktibatzeko balio izan du. Ez geunden oso aktibo.
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) eta Eusko Jaurlaritzak hedabideen aitzinean aurkeztu dute joanden astean Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzari eginen zaion 2016ko diru-laguntzen banaketa. Badu 10 urte bi egiturak eskuz esku dabiltzala eta lankidetza horrek" bizirik eta indartsu" dirau, Eusko Jaurlaritzako Patxi Baztarrika hizkuntza politikarako sailburuordeak azpimarratu daukunaz.
|
|
|
Euskararen Erakunde Publikoko Mathieu Bergé lehendakari berriak eta Eusko Jaurlaritzako Patxi Baztarrika hizkuntza politikarako sailburuordeak lankidetza akordio berria izenpetu dute, 2016 hontan ere Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza diruz laguntzeko. Badu 10 urte bi egitura horien arteko lankidetzak dirauela eta, biek erran dutenez, ondoko urtetan ere aitzina segitzeko xedetan dira, lurralde huntan euskararen transmisioa eta erabilpena indartzeko behar gorrian baigaude.
|
|
2017
|
|
|
Euskalgintzan zentratuz, zubigintzan eragiten duten trabak azpimarratu egiten dira hemen, formakuntza gosez dagoen Iparraldeko teknikari baten ikuspegitik: 2000 hamarkada arte iraun duen euskalgintzaren estrategia jakobinoak bere mugak erakutsi ditu, batez ere zubi asimetrikoak utziz lurraldeen artean; gaur egun, Hego Euskal
|
Herriko
euskalgintzako eragileen arteko konkurrentziak ez dio onik egiten euskararen biziberritzearen sustraitze eta sozializazioari. Tokian tokiko erreferente argien beharra da plazara eman nahi hemen, funtzioen banaketa berriz gogoetatuz eta adostuz, euskalgintzak eta bere helburuek toki zentralago bat ukan dezaten gizartean eta politikan.
|
|
|
Garaian, Gipuzkoan ondorioztatu ziren biluzte erabakiak ez ziren baitezpada ulertu Baionan, iritsi bezala joan zineten berriz, eta lurraldetasun harremanak (zubiak?) ez ziren areago sanotu: harreman asimetrikoak eta mesfidantza zirikordatu ziren, Hego Euskal Herriko eta Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren artean.
|
|
|
Inspirazio iturri izan daitezke hizkuntza minorizatuen biziberritzearen antolaketarako. Oinarri bideragarria lokaletik globalera, eta globaletik lokalera, xume pentsatuz baina beharrei erantzunez, ikasiz hobetuz, gaur egun Hego Euskal
|
Herriko
euskalgintzan bizi dugun bezalako krisi kapitalista gaindituz. Diru-laguntza sistemak nonbait elikatzen duen krisia, artetik errateko eta polemika antzuetan sartu gabe.
|
|
|
Eduardo Apodaka eta Jordi Morales – Hiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: ...sustatze politikak antolatzeko baliabideak emateaz gain, ikusgarritasun zabala eman ahal diete euskarazko praktikei. bestetik, getxoko udal kontuak hautatu genituen. getxon, zuberogoitia anaien iritziz," elkarlana ipar" izan dute udalak eta euskalgintzako elkarte eta taldeek, alegia, aspaldi hasi zen getxon euskara biziberritzeko ahalegina eta gehienetan elkarlanean aritu dira udala eta
|
herriko
euskalgintza antolatua, egonkortasunez garatu den ekimen ildo batean27 beste herri askotan bezala getxon ere euskararen ezagutza maila erabilera mailaren gainetik agertzen da datu soziolinguistiko ofizialetan28, eta beste herri askotan bezala getxon ere euskaltzaleek elkartzera eta antolatzera jo dute euskara erabiltzeko aukerak eta guneak sortu eta hedatu asmotan. baina, ikerketan ez dugu euskal...
|
|
|
Ipar Euskal Herriko egituraketa administratibo bateratua sortzeko eginiko urratsen inguruabarrean, egituraketa berriak hartu beharreko euskal izenaz gogoeta egin zuten 2016ko irail urrietan Euskaltzaindiak eta Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza batzen duen Euskal Konfederazioak. Gogoetak bi hari mutur zituen.
|
|
|
eta epealdien ondotik, hirugarren hitzarmen hunek denboraldia estaliko du. Eusko Jaurlaritzak aitzina segitzen du, beraz, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza molde desberdinez sustengatzen, euskararen transmisioa, presentzia, erabilera eta kalitatea indartzen laguntzeko. Eta konkretuki, aurten 400.000 euro ekarriko dizkio EEPri, jaz bezala funtsean, EEPk euskalgintzari ondoko astetan banatuko duen diru laguntzaren parte estimagarri bat segurtatuz, diru laguntza horieri buruzko deialdia ja egina duela.
|
|
|
Aurten Euskararen Erakunde Publikoa (EEP) berantarekin dabil urteko bere aitzinkonduak presentatzerakoan. Bainan balio zuen igurikatzea, diru gehiagorekin baitabil Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza laguntzeko. Urte hastapenean sortu den Herri Elkargoaren eraikitzeak dio berant hori ekarri.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko egituraketa administratibo bateratua sortzeko eginiko urratsen inguruabarrean, egituraketa berriak hartu beharreko euskal izenaz gogoeta egin zuten 2016ko irailurrietan Euskaltzaindiak eta Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza batzen duen Euskal Konfederazioak. Gogoetak bi hari mutur zituen.
|
|
|
Joan den astean eman da jakitera nolakoak izanen diren diru-laguntzak Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzarentzat aurten. Hedabideen aitzinean agertu dira besteak beste, Baionan, Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakari berria, Beñat Arrabit (Mathieu Bergeren segida hartu du), Bernadette Soulé EEPko zuzendaria, David Aire EEPkoa ere, bai eta Miren Dobaran, Eusko Jaurlaritzako hizkuntza sailburu-ordea.
|
|
2018
|
|
|
Urtero formakuntzari tartea eskaintzen dio egitarauak, egun erdi batez lurraldeetako euskara teknikariak, Euskararen erakunde publikoko (EEP) agenteak, elkarteetako langileak eta oro har euskaltzaleak bilduz. Azken urteetan, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintza sozial eta instituzionalak ere egiturazko mutazioak ezagutu dituzte: profesionalizazioa, sektorializazioa, auto zentratzea, burokratizazioa, hazkunde krisiak, birkokatzeak... eta berregituraketak ere, Herri elkargoaren sorrerarekin, adibidez.
|
|
|
Arrasateko euskalgintzaren mahaiak aspalditik dihardu lanean
|
herriko
euskalgintzako erakundeen elkarlanerako gune gisa, Udala ere tartean dela. Hainbat saio egin dira bertako eragileekin aktibaziorako gakoak lantzeko.
|
|
|
Bide beretik, Andres Urrutia euskaltzainburuak adierazi du Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren eragile fina izan dela Pagola. Euskal Museoan, idazkuntzan, musikagintzan,... euskararen kezka beti agerian.
|
|
2019
|
|
|
euskara, Erandio eta kultura. Euskaldun eta euskaltzaleen bilgune izatea du xede, hori giro atseginarekin uztartzea, herriko elkarteen arteko harremana sendotzea eta Berbots
|
herriko
euskalgintzaren erreferente izatea.
|
|
2022
|
|
|
Sebastien Castet Euskal Konfederazioko ordezkariak esplikatu du AEK ez dela kasu bakana Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzan, eta EEPk betetzen duen funtzioa esplikatu du. Erakundeak berak eramaten dituen lan ildoak daude batetik, eta beste eragileen esku uzten dituenak bestetik.
|
|
2023
|
|
|
eta Euskarari trabarik ez! lelopean, manifestazioa eginen du Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzak apirilaren 22an, Baionan. Zinezko hizkuntza politika bat martxan ematea eta herri mugimenduko eragileei baliabideak ematea eskatu dute, gaur goizean egin duten agerraldian.
|
|
|
Euskal Konfederazioak ere kezkaz hartu ditu datuak. Hur Gorostiaga Seaskako zuzendaria mintzatu da Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzako eragileen izenean: «Gaur egungo hizkuntza politikak euskaldunak zokoratzen ditu, eta euskara desagertzera kondenatzen du», deitoratu du.
|
|
|
Hala ere, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren iritziz, hizkuntza politika publiko osoa dago jokoan. Berriki argitaratu diren inkesta soziolinguistikoaren datuek erakusten dute belaunaldirik gazteenetan euskara emeki emeki berreskuratzen ari dela, baina erabilera beheititzen ari da, eta hizkuntza maila gero eta apalagoa da.
|
|
|
Baionan bildutako milaka jendeen indarrak aro berri bat irekiko duela espero du Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzan. Peio Jorajuria (Azkaine, Lapurdi, 1979) Seaskako lehendakariak hartu du hitza Euskal Konfederazioaren izenean hizkuntza politikaren argi ilunak aletzeko.
|
|
|
Hala ere, Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzaren iritziz, hizkuntza politika publiko osoa dago jokoan. Berriki argitaratu diren inkesta soziolinguistikoaren datuek erakusten dute belaunaldirik gazteenetan euskara emeki emeki berreskuratzen ari dela, baina erabilera beheititzen ari dela eta hizkuntza maila gero eta apalagoa dela adierazi zuten.
|
|
|
Kexa aurkeztu dute Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Eskubideak babesteko Zerbitzuan, Elebiden, eta Euskal Herriko Hizkuntza Eskubideen Behatokian. Euskal
|
Herriko
Euskalgintza Kontseiluarekin ere harremanetan jarri dira. Azkenik, premiazko bilera egiteko eskaera egin dute Amurrioko Udalean, alkatearekin eta euskara zinegotziarekin egoera eztabaidatzeko.
|
|
|
Frantziako Gobernuari egiazko hizkuntza politika eta baliabideak exijitzeko dei bateratua egin dute Ipar Euskal
|
Herriko
euskalgintzako eragileek, eta, Euskal Herriko euskaltzale guztiak animatu dituzte bertaratzera. " Esaterako, Seaskako ikasle, familia eta profesionalak urte luzez ari dira borrokan, ikasleek azterketa ofizialak euskaraz egiteko eskubidea aldarrikatzen.
|
|
|
Haren ustez," urgentziazkoa eta beharrezkoa" da herrian euskara politika aktiboak sustatzea, eta lan horretan UEMA" akuilu" izan daitekeela uste du koalizioak. Pauso garrantzitsutzat jo zuen udalerria mankomunitatean sartzea, eta
|
herriko
euskalgintzak egindako lanaren" ondorio" dela esan zuen hark. Ordea," pena" azaldu zuen Azkoitia" arnasgune izatea galtzeko arriskuan" dagoenean, PSE EErentzat" euskara lehentasuna ez" izatea:
|