|
2000
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
enpresak gero eta gehiago irteten dira nazioartera. Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzua (SPRI) gogor ari da Polonian plataforma bat eratzeko eta euskal industria produktuak Europako Ekialdean sarrera azkarra izateko.
|
|
|
Halaber, Matanzaseko Central Azucarero España Republicana eta fabrika erantsi guztien eraldaketa negoziatzen ari da. Programa horrek bost urteko iraupena izango du, eta Euskal
|
Herriko
enpresa txiki eta ertain ugari erakarri dezake. Azkenik, aipatzekoa da baita ere turismoan edo energiaren arloan gauza daitezkeen negozioetarako aukera.
|
|
2001
|
|
|
Hamar urte lehenago sortua zen Sokoa kooperatiba, Arrasateko kooperatiben ildoan. Esperientzia haren ondotik, 1979an aldean, enpresa eta ekonomiako hainbat eragilek kapitala biltzeko molde berri bat aurreikusi zuten Ipar Euskal
|
Herriko
enpresak sortzeko. Asmo haren karietara sortu zen Hemen elkartea.
|
|
|
Akziodunen artean
|
Herrikoaren
enpresako langileak daude eta ez direnak ere bai. Bi alditan baino ez dute jaso akziodunek dirua:
|
|
2002
|
|
|
zigortuei, egonkortasun gutxikoei, borroka armatuaren gorabehera dutenei, giza eskubideak urratzen dituztenei, terrorismoa gaitzesten ez dutenei eta ongizateko egoera eskasean bizi direnei. Espainiako gobernuak, ordea, iazko urtean bertan, hala Espainiako, nola Hego Euskal
|
Herriko
enpresei, ondoko herrialdeetara armak esportatzeko baimena eman zien: Saudi Arabiara, Arabiako Emirerri Batuetara, Indiara, Indonesiara, Israela, Jordaniara, Pakistana, Sri Lankara eta Turkiara.
|
|
|
Arian arian, garai hartan ere pagamenduen etenaldia egon zen, eta orduko huraxe da lehen krisi ardurakoa. Jaitsaldiari aurre egiteko, garai hartan Euskal
|
Herriko
enpresa garrantzitsuenetakoa zena aitzineratzeko, noraezekoa izan zen Espainiako Estatuaren esku hartzea.
|
|
|
Hortaz, feria heldu baino lehen zalantza horiek argituko ote diren da kontua, eta erantzuna Chicagoko makina tresnaren nazioarteko feriako emaitzek emango dute. Azoka horretan izan dira Euskal
|
Herriko
enpresek kontrolatzen duten Makina Tresnaren Fabrikatzaileen Elkarteko (MFE) arduradunak, eta neurtuko dute itxaropena zertan geratu den.
|
|
|
Dena den, hazkunde tasa garaiak ezagutu dituzten arren, enpresentzako zerbitzuek euskal ekonomiaren BPGan duten zatia Europako Batasuneko herrialdegehienetakoaren azpitik dago9 Ondorioz, esan daiteke euskal ekonomian dagoenzerbitzuen bitarteko eskariak oso garapen maila apala erakusten duela, kontuanhartzen bada bertako industria sarearen indarra eta
|
inguruko
herrietako enpresentzako zerbitzuen garapen erlatiboa. Hala ere, enpresentzako zerbitzuen beharrazela eta, euskal ekonomia zerbitzuen inportatzaile izatetik esportatzaile izateraigaro zen 1990eko hamarkadan, bost urteren buruan.
|
|
|
azken hamarkadetan euskal enpresek eta eragile ekonomikoek aparteko joeraerakutsi dute nazioarteko beste eragile ekonomikoekiko harreman ekonomikoaksendotu eta areagotzeko. Joera hori ikusgarria da, batez ere 1993 urtetik aurrera; izan ere, 1992 urterainoko lehen epean barne merkatu espainiarrak indar handiazuen, gastu publikoaren hazkundeari zein inbertsioaren igoera trinkoari esker.Horrela, Hego Euskal
|
Herriko
enpresentzat kanpo merkatuaren erakarpena gutxituegin zen sasoi horretan; are gehiago, pezetaren garaiko indarra kontuan hartuta.Dena den, arrazoi desberdinak daude 1993 urtearen ondorengo jauzia ulertzeko.
|
|
|
Europa osatzen duten estatuen arteko mugak geroagoeta lausoagoak dira, eta muga horiek zeharkatzen dituzten herritarrak geroago etagehiago. Euskal
|
Herriko
enpresen merkatua Euskal Herri txikia baino askoz zabalagoa da, eta euskal herritarrok Europan zehar ez ezik, mundu osoan zehar beharkodugu mugitu. Dagoeneko nabaria da; hasiera baino ez, ordea:
|
|
|
Santa Mariako eta Sant Esteveko ur horniduraren kontzesioa oraindik behin behinekoa da. Bi
|
herrietako
enpresek baimen hutsak dituzte legezko baimenen zain. Bestalde, enpresa horiek ureztatzaile komunitateen babesean sortu ziren, eta uren jabetza ia Erdi Arotik eman zen.
|
|
|
Bestalde, unibertsitateaz gain, bestelako tokietan ere beharrezkoak dira ikertzaileak, doktore mailakoak, gainera. Oso gutxi dira Euskal
|
Herriko
enpresetan egun dauden doktoreak, eta ondorio kaltegarriak ditu horrek. Izan ere, enpresetan lan egiten duten doktoreen kopurua hartzen da herrienzientzi eta teknologi garapenaren adierazletzat; ez dut uste hori zentzugabekeria denik.
|
|
2003
|
|
|
Euskal
|
Herriko
enpresetan, etengabe ari dira ugaltzen laneko zoritxarrak, eta egitate horrek benetan kezkatu ditu sindikatuak. ARGIA aldizkarian azaldu genuen moduan (ikusi 2003ko urtarrilaren 5eko zenbakia), behin behar eta, 2002 urtean ere gehitu egin ziren laneko heriotzak (140 gehiago edo) eta laneko istripu larriak.
|
|
2004
|
|
|
Hauxe dut gogoan: Euskal
|
Herriko
enpresen presentzia oso handia. Urola aldetik, Plazentzi aldetik, Bergara aldetik, Durangaldetik… gure aitak esan zidan:
|
|
|
Eta horrek dakarkigun galdera nagusia hauda: Euskal
|
Herriko
enpresa kooperatiboek egiten al dute atzerrian dauden enpresetan Euskal Herrian bertan egiten duten ezagutzaren kudeaketa. Eta bereziki, hirugarren munduan kokatzen diren taldeko enpresetan?
|
|
|
erabiltzen duten enpresa kooperatiboak daude. Oro har, beste
|
herrietako
enpresetara trebetasuna igortzen dela esandezakegu, baina trebetasunaren transferentzia mailakatua da.
|
|
|
3.500 ale kaleratu zituzten eta, arrakasta polita izan zuen liburuak.
|
Herriko
enpresek, elkarteek eta Arrasateko Udalak ere ale mordoa erosi zituzten. Gerora, instituzio eta enpresek bisitak izan dituztenean opari moduan erabili dute liburua.
|
|
|
"
|
Herriko
enpresa, lantegi eta instituzioak beraien onura ekonomikoagatik emakumeon eskubideak egunero zapaltzen dituztela".
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian Letonia, Polonia edo Europako ekialdeko zerbitzu bat kontratatzen bada, Letonia, Polonia edo dagokion estatuko legeak lan eta gizarte kontuez xedatutakoari jarraitu zaio. Horren ondorioz, Euskal
|
Herriko
enpresak kontratatutako zerbitzura diharduten langile letoniar, poloniar edo dena delakoek jasoko duten soldata eta lan baldintzak Letonia, Polonia edo dagokion herrialdearen legediak aurreikusitakoa bete du. Jakina denez, soldatok eta baldintzok euskal hiritarrek dituztenak baino askoz baxuagoak dira.
|
|
|
Garapen fondoen bi heren gaur egun sasi laguntzatan gastatzen dira: nazioarteko aditu eta kontsultoreentzako da diru zati bat, horien laguntza teknikoaren prezioak garestiegiak dira, fondoak askotan «oparia» egin duten
|
herrietako
enpresei lotuta daude, planifikazioa askotan gaizki koordinatzen da, antolakizun eta begirale gogaikarriak ezartzen zaizkie hartzaileei, administrazio kosteak handiegiak dira, ordainketak beranduegi eta zatika egiten dira, zorren kudeaketan kontabilitateak gaizki, sarritan fondoak herri aberatsean bertan gastatzen dira inmigrazio zerbitzuetan... Luzea da fundamenturik ezaren eta behartsuentzako limosnarekin espekulatzearen zerrenda.
|
|
|
Abertzaleok lan komuna egiten hasi beharrean gaude euskal komunikazio sistema sendotzeko, hezkuntza sistema indartzeko, unibertsitatea mailarik gorenenera eramateko, Euskal
|
Herriko
enpresak indartzeko, euskarazko aktoreen ariketa eta gizarte sareak indartzeko eta abar. Markoaren inguruko adostasuna bezain garrantzitsua da, marko horren barruan herri estrategia sendo bat pentsatu eta praktikara eramatea.
|
|
2006
|
|
|
Urte honetan zehar Hego Euskal
|
Herriko
enpresa gehienetan hauteskunde sindikalak izan dira. 2006ko ekainaren 30ean, ELA STV sindikatua nagusi ageri zen 9.503 ordezkarirekin (%35, 94).
|
|
|
|
Herriko
enpresa nagusienei diruz laguntzeko eskatu die Pausokak, eta oraingoz, Goizper enpresaren laguntza jaso dute, 7.500 euro. Gainerako bi enpresa nagusienekin ere harremanetan daude.
|
|
2007
|
|
|
Beti bezala, gure
|
herriko
enpresa askok Madrilera jo zuten, Gourmutâ?, s aretoan parte hartzeko. Nekazaritzako elikagaiak ekoizten dituzten enpresak dira.
|
|
|
Beharbada, Euskal
|
Herriko
enpresa ehundura adibide bat izan daiteke horretan; gizartearen eskakizuna handia eta sendoa izan denean, enpresetara iristeko gaitasuna antzeman da. Euskararen normalizazioaren kasua izan daiteke adibidebat; gizarteak eskatzen duen zerbait da, eta, erritmoa gorabehera, iritsi da enpresetara, enpresa jabetu da horretaz.
|
|
2008
|
|
|
Izenburua ez da demagogikoa. Euskal
|
Herriko
enpresetan amiantoarekin lan egin duen hainbat langilek egoera gordin hori bizi du. Batzuk hil egin dira amianto kriminal horrek eragindako minbiziengatik.
|
|
|
2000 urtean Kontseiluak onartu zuen egitasmoan Altzak parte hartzea. Ekimen horren bidez
|
herrietako
enpresen, saltokien eta era guztietako entitateen eskutik, eta tokian tokiko udalarekin batera, konpromiso prozesua bideratu zen, herri mailako Euskararen Plan Estrategikoa eginez. Altzako Bai Euskarari Batzordea desegin eta Bizarrain Kultur Elkartea sortu eta legeztatu zuten 2001ean.
|
|
|
Are argigarriagoa da Espainiako eta Hego Euskal
|
Herriko
enpresen gainean egindako azterketa: bertako 1.000 enpresa handietako %76k ez dute emakumerik administrazio kontseiluetan.
|
|
|
Udal ordezkariek, kirola, inbertsio edo apustu ziurra dela azpimarratu zuten. Bide batez,
|
herriko
enpresak gainerako kirol taldeak babestera ere animatu nahi izan zituzten. Zumeatarrak taldetik berriz, Kirol Patronatuaren jarrera eskertu nahi izan zuten, emandako laguntzagatik.TRIATLOI TALDE BERRIAEz da ahaztu behar, Zumeatarrak herri mailan kirol talde aitzindaria izan dela.
|
|
2009
|
|
|
Marifer Gorostizak ere (Lasarte Oriako Udala) hari beretik tiratu zuen Udaletatik
|
herriko
enpresak euskarara erakartzeko diskurtsoa; Buruntzaldeko esperientziatik izenburuko hitzaldian.
|
|
|
Kasuek lan munduan eragina izan behar bazuten, gogoan izan behar genuen enpresako buru asko ez direla euskaldunak, askotan erabakiak horrelako pertsonengan daudela eta askotan euskaraz ez dakitenek ere egin dezaketela euskararen alde. Ezinbestean, Euskal
|
Herriko
enpresa eta erakundeetako pertsonengana iritsi nahi bagenuen, Euskal Herriko hizkuntzetan argitaratu behar zen: euskaraz, jakina, baina baita gaztelaniaz eta frantsesez ere.
|
|
|
Enpresari zintzoa naiz.
|
Herriko
enpresa askorekin lan egiten dut; Imanolekin, zure semearekin. Beraz errespetu, mesedez!
|
|
|
Aire eta espazioko sektorea. Sektore horretan lan egiten duten Euskal
|
Herriko
enpresek 420 milioi euroko salmentak izan zituzten 2006 urtean. Espainia, Europa eta AEBetako programetan hartu zuten parte horretarako.
|
|
|
Ildo beretik, Hego Euskal
|
Herriko
enpresek enplegua sortzeko herrialde horietakoak baino baldintza hobeak dituztela gogorarazi zuen: Soldatak txikiagoak dira, eta abantaila garrantzitsuak dituzte zerga politikan.
|
|
|
|
Herriko
enpresetan lan egiten duten oñatirarrak autobusean joateko zerbitzua jarri dute abian. Harrera ona izaten ari da lehen hilabetean.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak 459 kontratu murrizketaren berri eman du, eta Nafarroan 336 laguni ezarri dizkiete espediente mistoak hausturak eta etenak nahasten dituztenak. Datu horiei gehitu behar zaizkie Espainiako Gobernuak Hego Euskal
|
Herriko
enpresetan onartutakoak. Oso litekeena da haren esku geratzea ArcelorMittalen negoziatzen ari direna.
|
|
|
CAF da krisiaren eragina nabaritzen ari ez den Euskal
|
Herriko
enpresa handi bakanetakoa. Hilabeteak joan, hilabeteak etorri, kontratu berriak iragartzen ditu.
|
|
|
Zortzi ontzi horiek baldintza bera betetzen dute: Euskal
|
Herriko
enpresenak izan arren, Seychelleetako bandera dute, eta, ondorioz, ez dute Espainiako Gobernuak zehaztutako baldintzak bete beharrik. Espainiako bandera duten ontziak zailtasun gehiago izaten ari dira soldadu ohiak kontratatu ahal izateko.
|
|
|
Batetik, berrikuntzarekin zerikusia duten kontuez arduratzen dira. Euskal
|
Herriko
enpresei berrikuntzan laguntzeko bideak eskaintzen dizkiete. Bestalde, euskara zerbitzua dute.
|
|
|
2009an kanpoko zerbitzu enpresa bat kontratatu beharrean (2008an hala zegoen), langile bat hartu dugu Euskara Patronatuan
|
herriko
enpresetan euskara normalizatzeko ELEGUNE egitasmoa aurrera eramateko. Azpeitiko enpresetan euskara normalizatzeko egin dugun planteamendu horrekin Azpeitiko herriari 85.000 euro aurreztu dizkiogu eta Azpeitiko enpresek ez dute dirurik ordaindu beharrik izango.
|
|
2010
|
|
|
Altuna y Uria, Antzibar, Biele, Cidemco, Glual Hidraulica, Rugui, Danona eta Rotok dira laguntzak jasoko dituzten
|
herriko
enpresak
|
|
|
Hamabost enpresa horietatik zazpi Azpeitikoak dira: Altuna y Uria, Antzibar, Biele, Cidemco, Glual Hidraulica, Rugui, Danona eta Rotok dira laguntzak jasoko dituzten
|
herriko
enpresak.
|
|
2011
|
|
|
Enpresak pixkanaka ari dira berdintasunerako planak prestatzen, baina oraindik bide luzea dute administrazio kontseiluetan gizonen eta emakumeen presentzia parekatzera iristeko. Gaur egun, burtsan kotizatzen duten Hego Euskal
|
Herriko
enpresetako administrazio kontseiluetan hamar kidetik bat besterik ez da emakumea; aurrezki kutxetako administrazio kontseiluetan, berriz, hamarretik bi dira.Gauzak nola dauden ikusita, ia ezinezkoa dirudi urtebetean egoera iraultzea, Redingek nahi bezala. Beraz, ziurrenera, Europako Batzordeak kuota sistema bat sortzen bukatuko du azkenean.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, zuzendaritzak bezala, ekoizpena inoizko handiena izango dela nabarmendu du.Azken urteetan jende asko kontratatu du Volkswagenek. Euskal
|
Herriko
enpresarik handiena da langile kopuruan. 5.600 ditu, horietatik 1.500 aldi baterakoak.
|
|
|
Mustafa Abdel Jalil, trantsizio batzorde nazionaleko presidenteak argi eta garbi hitz egin du: . Berreraikuntzarako kontratuak hitzartzean, lagundu diguten
|
herrietako
enpresak lehenetsiko ditugu?. Horregatik dago Txina haserre, Gadafiren aroko Libiarekin zeukan egoera pribilegiatua gal dezakeelako.
|
|
|
Teknologia fotovoltaikoaren ekoizpenerako makinaria saltzen duten Euskal
|
Herriko
enpresek ere Gorosabel eta Mondragon Assembly, besteak beste bezero nagusiak Txinan eta Indian dituzte egun.
|
|
|
Horretan zerikusia dauka Asteasun ehun enpresa baino gehiago egoteak.
|
Herrira
enpresak ekartzeko politikari eutsi diogu, eta horri esker langabezia tasa baxuagoa da.1995ean alkate kargua hartu zenuenetik, ez zenuen imajinatu ere egingo hamasei urtez jarraian alkate izatea... Ez, ez nuen imajinatu ere egiten. Alkate kargua lau urterako izaten da, eta lehen lau urteak luze egiten dira.
|
|
|
Soraluzeko LAB sindikatuaren arabera, merkatarien %100ak bat egin zuen greba deialdiarekin. Industria sektorean berriz
|
herriko
enpresen% 80a itxita egon zen, besteak beste, GOL, Talleres Urrestarazu, Laga Industriak, FER Industriak eta Pascual Txurruka enpresak.
|
|
|
Azpeitiko Udalak garbi azaldu nahi du egoera ekonomiko larria pairatzen ari diren
|
herriko
enpresa eta langile guztientzat udaletxeko ateak zabalik daudela, eta Udalak dituen neurri eta baliabideen baitan, laguntza eskainiko zaiela.
|
|
2012
|
|
|
Horrez gain, enplegu plan bat abian jartzeko asmoa ere azaldu du Aiako Udalak. Horretarako 10.000 euro bideratuko dituzte,
|
herriko
enpresekin" elkarlanean" aritzeko. Hala ere, egitasmo hau oraindik zehaztu gabe dagoela adierazi du alkateak.
|
|
|
Mariano Raxoi egungo presidenteak ere bide bera hartu du, baina PSOEk abiatutako bidea autobide bihurtu du. Gaurtik aurrera Hego Euskal
|
Herriko
enpresentzat atzo baino merkeagoa eta errazagoa da langileak kaleratzea: kontratu mugagabeetan, lan egindako urte bakoitzagatik eman beharreko kalte ordaina 45 egunetik 33 egunera murriztu dute.
|
|
|
Horren ondorioz," Udalek ez dute gertuko politika egiterik izango. Normalean, udalak gara
|
herriko
enpresa proiektuak ezagutzen dugunak; udalak gara herritarretatik gertuen dauden erakundeak; beraz, egoera berri honetan industrialdearekin deskonexio itzela suerta daiteke, gure parte hartzea oraindik eta diluituagoa geratzen baita", adierazi du Eskoriatzako alkateak.
|
|
|
Bistan da eskualde honetan asko jokatzen dela Corrugadosen auziarekin. Langile jendeak borroka hau galtzeak edo irabazteak, ez digu soilik
|
herriko
enpresa baten etorkizuna eta langile mordo batena dantzan jarriko, baizik eta hurrena iritsiko diren borroka askoren bidea nondik joan daitekeen ere erakutsiko du oker handirik gabe.
|
|
2013
|
|
|
Gainontzeko bikoteak honakoak izango dira: Sierra anaia mexikarrak eta Arta Spinner bikoteak Orlando Jai Alai ordezkatuko dute, Angel eta Cisneros ek Mexiko eta Olha eta Etchetok Master Pro Tour Euskal
|
Herriko
enpresa.
|
|
|
Azcue altzari enpresa ere orain gutxi itxi zen.
|
Herriko
enpresa zaharrenetakoa zen hura, eta 120 langile zituen bukaeran. 2008an, ordea, 200 lagun baino gehiagori ematen zien lana.
|
|
|
Emunek (Lan Mundua Euskalduntzeko Kooperatiba) emandako datuen arabera, euskara planak 250 enpresatan dituzte indarrean. Beraz, pixkanaka Euskal
|
Herriko
enpresen jarduna euskaldunduz doa. Bide horretan, Emun bidelagun dute enpresa askok.
|
|
|
Fagor Etxetresnak Mondragon taldeko kooperatiba izaki, badu aparteko sendotasuna, maiatzean taldeak sortutako 70 milioiko funtsak erakusten duen moduan, eta hortik etor daiteke orain ere giharra. Urkulluren oharra Mondragon taldea Euskal
|
Herriko
enpresa talde handiena da (100.000 langile inguru ditu mundu osoan), eta Eusko Jaurlaritza talde hori Fagor Etxetresnak kooperatibari ematen ari zaion laguntzaren berri baduela esan zuen atzo EAEko lehendakari Iñigo Urkulluk: «Arautegia gertutik jarraitzen ari gara».
|
|
|
–Uste dut guztiok eman behar dugula zerbait hau geldiarazteko, bestela ez dugu lortuko? . Iruñeko sarrailagintza enpresek zabaldu duten bidea gainerako hiri eta
|
herrietako
enpresek ere egitea espero dute.
|
|
2014
|
|
|
Ekonomia sustatzeko, berriz, iazko proposamenei eutsi diete. Besteak beste, herriko langileak kontratatzen dituztenek edo
|
herrian
enpresa bat irekitzen dutenek diru laguntzak jaso ditzatela eskatu dute, horretara lagundu diezaieten. Eusko Jaurlaritzaren Bizigune programa Azkoitira egokitu dezaten ere proposatu dute; hau da, hutsik dauden merkataritza guneak merkaturatu eta udalak horiek arautu ditzan nahi dute, merkatariei laguntzak eskainiz.
|
|
|
Ekonomia sustatzeko, berriz, iazko proposamenei eutsi diete. Besteak beste, herriko langileak kontratatzen dituztenek edo
|
herrian
enpresa bat irekitzen dutenek diru laguntzak jaso ditzatela eskatu dute, horretara lagundu diezaieten. Eusko Jaurlaritzaren Bizigune programa Azkoitira egokitu dezaten ere proposatu dute; hau da, hutsik dauden merkataritza guneak merkaturatu eta udalak horiek arautu ditzan nahi dute, merkatariei laguntzak eskainiz.
|
|
|
Kokatuko zaituztet. 2013ko abendura arte lanean aritu naiz Euskal
|
Herriko
enpresa batean, eta ikaragarria da ezagutzea langileak horrelako baldintzetan ari diren enpresarik badela gure inguruan. Bertan zortzi orduko lanaldiak egiten dituzte, beste enpresa askotan bezalaxe, baina hogei minutuko deskantsu tartea besterik ez da izaten, otorduak, komunerako denborak eta abar kontuan hartuta.
|
|
|
1 Lantaldeak industriek erreka sarera egiten dituzten isurien txostenak aztertu ditu. Diagnosi horretan ikusi duzuenez,
|
herriko
enpresa nagusiak errekara botatzen ditu bere eginkizunetarako erabiltzen dituen harea industriala eta alkohol mota bat.
|
|
|
Eskualdeko
|
herrietako
enpresen lehiakortasuna hobetzea helburu dituen ekimenak jarriko ditu martxan
|
|
|
Ikastolen jaiak “HARRO IBILI” leloa izango du eta honekin euskal gizarteari, enpresei eta zentroko ikasle ohiei, gaur eguneko ikasleei eta etorkizuneko ikasleei hurrengo mezua helarazi nahi diete: kalitatezko lanbide heziketa euskaraz ikasiz, beraien itxaropenak beteko dituztela eta langile euskaldunen HARROBIAren parte bilakatuko dira, eta ondorioz, Euskal
|
herriko
enpresek beren beharrei erantzuteko gai.
|
|
2015
|
|
|
Sindikatuek eskatu dute jatorritik datorren esneari salmentarako gutxieneko prezio bat ezartzea. Euskal
|
Herriko
enpresa eta foru erakundeek, baita administrazio autonomikoak ere, ezin dute esnearen sektorea hiltzen utzi, bertatik bizi direlako milaka familia, eta arriskuan daudelako nekazaritza guneak eta ingurumena bera ere.
|
|
|
Aurtengoa IV. ekitaldia izango da eta maila izugarria izango dela ziurtatu zuten antolatzaileek. Txapelketa aurrera eramatea ez da batere lan erraza eta horretarako, inguruko eta
|
herriko
enpresa txiki eta ertainen nahiz Udalaren laguntza ezinbestekoa dela gogorarazi zuten. Torneoa haiei esker burutu ahal dutela. Aurten, esaterako, Villabonako Oria Merkatal Elkartearen laguntza goraipatu zuten.
|
|
|
Landuko kideek gutun bidez diote" ulergaitza" dela kanpoko enpresa bati ematea zerbitzua tokiko merkataritza bultzatu gura denean: " Ulergaitza egiten zaigu Udal gobernu ezkertiar batek
|
herriko
enpresa txiki bat albora utzi eta Ferrovial Cespari, gure bailaratik guztiz kanpo errotuta dagoen enpresa erraldoiari, adjudikatzea". Eta oraindik" larriagoa" dela uste dute Udalaren laguntzarekin sortu zelako Landu Lorezaintza, eta gaineratu dute:
|
|
|
“Berebizikoa da tokiko merkataritza bultzatzea”, irakurri genuen Goiena n 2014ko abenduaren 12an. Eskoriatzako Udal Gobernuko zinegotzi baten hitz hauetan bertako enpresak ere sartzen direla ulertzen dugu eta horregatik egiten zaigu ulergaitza Udal Gobernu ezkertiar batek
|
herriko
enpresa txiki bat albora utzi eta Ferrovial Cespari, gure bailaratik guztiz kanpo errotuta dagoen enpresa erraldoiari, adjudikatzea Eskoriatzako berdeguneen kudeaketa. Alde batetik, Ferrovial Cespak ateratzen dituen etekinak herritik kanpora doaz; bestalde, beraien Espainia mailako monopolioa handitu besterik ez dute egiten, merkatu guztia bereganatu arte.
|
|
|
Udaleko kontratazioetan herriko langabetuei eman lehentasuna eta herrian esleitzen diren proiektuetan, herriko langabetuak hartu arazi, puntuazio ona izatea nahi badute proiektu horretan parte hartzeko.
|
Herriko
enpresek herriko lanak egiteko, beren langileak herritarrak izatea ere puntuatuko genuke, Gipuzkoako hitzarmena betetzea, euskara planak izatea... eta herriaren alde egingo duten horrelako beste hainbat gauza ere.
|
|
|
Dolu Iragan ortziralean segitu dugu lur huntako azken egoitzarateko bidean Lucien Lelandais, 82 urtetan pausatu dena Putundegia bere etxean. Ofizioz hargina, laneko denbora guzia pasatua zuen
|
herriko
enpresa ezagutu baten kondu lan eginez. Ofizioa errotik menperatzen zuen eta ohoratzen.
|
|
|
1971n sortu zen Sokoa enpresa, Hendaian. Eta gaur, 44 urteren buruan, erran daiteke Ipar Euskal
|
Herriko
enpresa enblematikoenetarik bilakatua dela. 14 milioi euroko kapitala dauka.
|
|
2016
|
|
|
Iaz baino %14, 8 kontratu gehiago sinatu dituzte otsailean Hego Euskal
|
Herriko
enpresek, baina haietako %7, 5 baizik ez dira mugagabeak. Kontratuen %92, 5 aldi baterakoak dira, eta, ELAk herenegun salatu zuenez, hamar horietatik ia bederatzi hiru hilabetetik beherakoak dira.
|
|
|
Fagor Etxetresnek lehertutako denboralearen unerik gogorrenean etxe barrura begiratu, eta behar zuena aurkitu zuen: Euskal
|
Herriko
enpresa talde handiena izatera eraman duen balio kooperatibo funtsezkoenak eta horietan hezi eta hazitako lemazain bat. Erretiroa hartu du Javier Sotilek, Txema Gisasolak gori gori utzitako lekukoa hartu zuen gizonak.
|
|
|
Elgoibar Ekinean! izeneko egitasmoaren helburua ideia ekintzaileak sustatzea dela jakinarazi du Elgoibarko Udalak,
|
herrian
enpresa jarduera berrien ekimena bultzatzeko. Onuradunak, ostalaritza izan ezik, edozein jarduera ekonomikoren baitan enpresaren bat osatzen duten eta oinarri arautuetan ezarritako baldintzak betetzen dituzten pertsona fisiko edo juridikoak izango dira.
|
|
|
Elgoibarko Udaleko arduradunek jakinarazi dutenez, gaur egun bizi dugun krisialdi ekonomikoaren testuinguruan, enpresa berrien sorrera sustatzea funtsezkoa da," aberastasuna eta enplegua sortzeko". Hori dela eta Elgoibarko Udalak Elgoibar Ekinean! izeneko funtsa jarri du abian, eta helburua,
|
herrian
enpresa berriak sortzen laguntzea eta babes ekonomikoa ematea da. Laguntza programa honetarako aurrekontua 15.000 eurokoa da.
|
|
|
Azken hileetan Euskal
|
Herriko
enpresa industrialetan itxierak edota kaleratze masiboak egiteko erabakiak hartu dituzte. Hamarkadetan" industri politikarik izan ez delako" eta gobernuak" botere ekonomikoaren esanetara daudelako" gertatu dira lantegien itxierak eta beharginen kaleratzeak ELA, LAB, CCOO eta UGTren esanetan:
|
|
|
Euskal
|
Herriko
enpresa industrial" asko eta asko" multinazionalen esku daude egun. Testuinguru honetan, gobernuek erabakiguneak hemendik kanpora eramateko prozesua" sustatu" dute. " Txaloka hasi dira Euskal Herriko enpresa bat saltzen zen bakoitzean", salatu dute sindikatuek.
|
|
|
Euskal Herriko enpresa industrial" asko eta asko" multinazionalen esku daude egun. Testuinguru honetan, gobernuek erabakiguneak hemendik kanpora eramateko prozesua" sustatu" dute. " Txaloka hasi dira Euskal
|
Herriko
enpresa bat saltzen zen bakoitzean", salatu dute sindikatuek. Horregatik diote" guztiz beharrezkoa" dela" gure industriaren defentsan" eta" benetako politika industrial baten alde", instituzio desberdinek apostu egitea.
|
|
2017
|
|
|
Kokalekuagatik hiriburutik gertu dago, eta A autobiderako sarbide zuzena du, Usurbil beti izan da industria jarduera handiko herria. " Egia da krisiarekin
|
herriko
enpresa batzuek arazoak izan dituztela", azaldu du Arregik. " Hor dago azkenaldian ezaguna egin den Ingemarren kasua".
|
|
|
Eibar, 1840 Juan Manuel, Mateo, Casimiro eta Petra Orbea Murua neba arrebek errebolberrak eta pistolak egiteko Orbea Hermanos lantegia sortu zuten. Hamarkada bakarrean armaginen
|
herriko
enpresarik handiena izatea lortu zuen eta, mendea amaitu baino lehen, 1890ean, fabrika elektrifikatzea erabaki zuten. Horretarako zentral hidroelektriko txiki bat eraiki zuten, eta negozioa egokitzeko eta dibertsifikatzeko inolako arazorik ez zutela erakutsi zuten:
|
|
|
ESPORTAZIOEN BALIOAUrtarriletik ekainera, 16.240 milioi euroko salmentak izan dituzte Hego Euskal
|
Herriko
enpresek atzerrian. Aurreko urteko epe berean baino mila milioi gehiago dira; inoiz izan den esportazio kopururik handiena.
|
|
|
|
Herriko
enpresa eta zerbitzuek ba al dute erreklamazio orririk?
|
|
|
|
Herriko
enpresa eta zerbitzuek ba al dute erreklamazio orririk?
|
|
|
Bolanjera saristatua Duela zonbait egun, berriz ere
|
herriko
enpresa batek sari ederra ardietsi du. Ramuntxo eta Christine Irastorza senar emazte bolanjerek, aurten presentatu ogiarekin, hoberenaren saria eskuratu dute departamenduko bolanjeren federazioak antolatu lehiaketan.
|
|
|
Dinamika horri esker, Euskoak beste emaitza batzu lortzen ditu: 300 merkataritza harreman berri Ipar Euskal
|
Herriko
enpresen artean, ekonomia eta enplegua bertokiratzeko, kasik 50.000 eusko tokiko elkarte batzuer banatuak 2013a geroztik Euskoaren %3ari esker, Eusko sareko 123 saltegietan seinaletika elebiduna plantan ezarria Euskal Monetari esker, EEPren sustenguarekin, 673.000 euro euskotan trukatuak, Euskal Monetak erreserban atxikitzen dituenak; euro horiek finantza espekulatzailetik kenduak dira eta proiek...
|
|
|
Zurgin formakuntza eginik, gazterik joan zen Frantzia beherera eta zonbait urte hor gaindi pasatutrik, berriz itzuli sorterrira. Erretira hartu arte, bere ofizioan lan egin du
|
herriko
enpresa batean. Seme baten aita, langile fina eta bihotz haundiko gizona zen, ainitz zerbitzu egin duena, izpiritu argikoa eta konpainia goxokoa ere.
|
|
2018
|
|
|
Joan den apirilaren 25ean Hazparnen, Ipar Euskal
|
Herriko
enpresa nagusi batzuk, Andre Garreta Merkatal eta Industrial Ganbarako presidentea buru zutela, hautetsi batzurekin bildu ziren salatzeko Euskal Elkargoak plantan jartzen ari duen garraioeri buruzko ordainketa. Zerga hori pagatu dute 11 langile baino gehiago duten enpresek.
|
|
|
Tresna sortu dutenen arabera, orain arte sekula ikusi ez diren kalitatezko itzulpenak eskaintzen ditu" Modelak". Honen sustatzaileen xedea da euskara zabaltzea eta Euskal
|
Herriko
enpresen eleaniztasunean eragina izatea. Jadanik erabil daiteke www.modela.eus webgunean.
|
|
|
Leire Otxotorenak egitasmoak beste herrietako jendea ere ukitu duela dio: "
|
Herriko
enpresetara ere zabaldu dugu ekimena eta Hernanin lana egiten duten kanpoko jendea ere animatu da erronkalari izatera". Izan ere, euskalgintzak begiz jota duen eremu garrantzitsuetako bat da lan mundua eta hor ere bere bidea egitea lortu du Baietz Hernanik!.
|
|
|
Baina zelan erakarriko ditugu Euskal
|
Herriko
enpresak honetara. Ez dut uste plangintzak, epeak, metodologiak, diagnosiak, tresnak eta abarrekoak arazoa direnik; lehen esan lez, hainbat jende baitabil horretan daborduko.
|
|
|
Antza, informazioa euskaraz (ere) emateko erabakia hartu du Lufthansa enpresa alemanak. Apaingarri ñimiñoa da, egia esan; baina Euskal
|
Herriko
enpresa askok ez dute horrelakorik ere egiten.
|
|
|
Euskara hizkuntza ofiziala da EAEn eta baita enpresa horretako langile batzuen ama hizkuntza ere. Beraz, nire iritzian, multinazionalak ondorioztatu zuen CSR konpromisoak euskara zabaltzea eskatzen zuela Euskal
|
Herriko
enpresetan.
|
|
|
Garabidek harreman luze eta sakona du nahuatlekin eta, preziski, joan den martxoan izan ginen azkenekoz beraien lurretan. TOSEPAN kooperatiban “hizkuntza planak” paratu nahi zituzten martxan eta horretarako Euskal
|
Herriko
enpresa batzuetan dauden euskara planen esperientzia hurbiletik ezagutu zuten. Garabide zubigile lanetan aritu zen eta Euskal Herriko EMUN enpresak aholkularitza teknikoa eman zuen TOSEPANeko kideekin lanean gogor aritzeko.
|
|
|
|
Herriko
enpresei, merkatariei eta ostalariei ere eskatu diete atxikimendua, eta hori jasotzen dabiltza egunotan. Horrez gain, hainbat bideo ekoiztu dituzte herriko merkatariekin, ahobizi ak eta belarriprest ak zer diren jakin dezaten herritarrek, eta sare sozialen bitartez zabaltzen dabiltza.
|
|
|
Argi daukat, negozio bolumen handiena erdarazko kultur lanetan dagoenez, Euskal
|
Herriko
enpresek ez diotela uko egingo negozio horri (nola ba!); eta, gainera, irudipena daukat argitaldari eta eragile eta saltzaile eta programatzaile guztiak urtero azkartzen ari direla beren ahaleginak norabide horretan. Merkatuak agintzen du/ eskatzen duena eman behar zaio publikoari/ nork bere borondatez erabakitzen du kultur hizkuntza eta praktika/ publikoak badaki zer nahi duen eta arrazoia dauka beti/ saltzen ez denak ezin du espazioa alferrik okupatu/ galtzea da ez irabaztea... etc.
|
|
|
2016ko udaberrian zigortu zituzten enpresa batzuk, legedia urratzeagatik. Euskal
|
Herriko
enpresa bat zigortu dute Euskal Herrian lan egiteagatik. Absurdua dirudi.
|
|
|
Saretik erosketak egitean ere sortzen dira arazoak. Ez bereziki Amazon eta horrelakoekin, baizik eta Euskal
|
Herriko
enpresekin. Euskal Herriko saltegi baten webgunetik erosi nahi bada liburu bat eta etxera igortzea nahi bada, Biasterin bizi den batek 3,49 euro ordaindu ditu bidalketagatik, eta urruñarrak 6,75 euro.
|
|
2019
|
|
|
Zeruko Argia sortu zelarik 1919an, I. Mundu Gerra birrintzailetik sendatzen hasi berria zen planeta. Espainiak gerra hartan zuzenean eskurik sartu ez zuenez, Hego Euskal
|
Herriko
enpresek Europara produktu gehiago esportatzeko abagunea baliatu zuten. Aldiz, Iparraldeko familiek larrutik pagatu zuten munduko potentzia handiek beren nagusitasuna jokatuz Europan eragin zuten hekatonbea.
|
|
|
Izan zitekeen, baina fitxatu behar dutenak ez dira futbol taldeak, langileak baizik. Espainiako Gobernuak ostiralean onartu zuen dekretua indarrean jartzen bada, Hego Euskal
|
Herriko
enpresa guztietan langile bakoitzaren lanorduak kontrolatzeko erregistroak sortuko dituzte.2 Lantegi handien antzera. Horixe da.
|
|
|
" Lagundu crowdfounding kanpaina babesten!", deitu dute.Urtea amaitzerako Gipuzkoako Foru Aldundiak piztu nahi duen erraustegiaren kutsagaien inguruko kontrol independentea egingo zuela iragarri zuen Zubieta Lantzenek hilabete hasieran. Erraustegia laster martxan jarri dezaketenez, aurretik laginak hartu nahi zituzten, gerora behin aipatu planta martxan jarrita, alderaketak egiteko. Egitasmo honetarako gogoan izan, Holandako Toxicowatch fundazioa eta Eusko Jaurlaritzak akreditaturiko Euskal
|
Herriko
enpresa bat kontratatu ditu Zubieta Lantzenek. Holandatik bi zientzialari izan ziren duela bi aste gure artean laginak hartzen.
|