|
2001
|
|
|
Anartean, Josefina etxean zegoen, aski lasaiki biziz. Baina
|
herriko
emazteek jakin zuten senarra kortsario egin zela; orduan, herriko aberatsenek baztertu zuten. Geroztik, bere gibelean zurrumurruak eta irriak entzuten zituen.
|
|
2008
|
|
|
Pantxoa Etxegoin Euskal Kultur Erakundeko zuzendariak literatura irakaslea du Arkotxa. Ipar Euskal
|
Herriko
emazte bat Euskaltzaindian sartzea biziki garrantzitsua zela nabarmendu zuen. Ipar Euskal Herriko euskalgintzak usu elizarekin izan duen lotura hertsiegia aldatzen duela gaineratu zuen.
|
|
2010
|
|
|
Alabaina bi aldagaiak kurutzatuz agertzen diren multzoen ordena berdina da lehen bi ikasturteetan:
|
herriko
emazteak, herriko gizonak, emazte etorkinak eta gizon etorkinak. 2008 ordena aldatzen da:
|
|
|
2008 ordena aldatzen da:
|
herriko
emazteak, emazte etorkinak, gizon etorkinak, herriko gizonak. Beraz azkenean genero ezberdintasuna (472= 65), jatorri ezberdintasuna (455= 31) baino askoz handiagoa da.
|
|
2014
|
|
|
Frantziako osasun sistema publikoak ere soilik 50 urtetik gorakoei egiten die dei probatarako; Pyratec zentroaren bidez, gizarte segurantzari lotuta dago? jasotzen dute deia Ipar Euskal
|
Herriko
emazteek. Nafarroan, berriz, 45 urtetik gorako andrazko guztiak sartzen dituzte protokolo orokorrean.
|
|
|
Eta Denis Mendibek irekitzen du letra, ezpainei ausikika heiagora ez egiteko: anaia ttipienaren lehen komunioa izan zutela bertze igande batez eta aulki gehienak hutsik zirela, eta
|
herriko
emazte gazte guziak tristatuak bezala direla gizon gazterik ez delako herrian, hara zer kontatu dioten Denis Mendiberi. Elizaren aldare aitzinean xirio handi bat piztu eta hura itzaltzera ez uzteko deliberatuak direla Luhuson, Jean Bordagarairi; 200 familiak izena eman dutela egun oroz, goizeko zortzietarik iluntzera arte, lerro lerro, oren oso bat egiteko elizan, beti soldaduentzat otoitzean.
|
|
|
Goresmenak zuri ere!
|
Herriko
emazte gazte horiek ere laudoriak merezi dituzte, soineko eder eta bereziak emanik dantza ederra eskainirik. Adartza ere eskertzen dugu urte oroz gurekin baita hastapenetik orai arte.
|
|
2015
|
|
|
Iruditzen zitzaidan gure arbaso emezko guztiek jokatuko luketen bezala jokatzen zuela berak, etsaiak gorrotatuz eta anaiak maitatuz, ahula goretsiz eta indartsua gaitzetsiz. Badauka pentsatzeko era horrek halako emetasun edo amatasun bat galtzailearen jokabidea egiazko bihurtu eta tinko iraunarazten duena, gure
|
herriko
emazteen baitan.
|
|
|
Baina euskara ere hor zen beharria luzatzen zelarik (bardoztarren artean iduriz). Boz jabal batez, president berriak, Ipar Euskal
|
Herriko
emazte bakarra kargu hortan, deneri agiantzak desiratu zizkioten: " Urte berri on, Bona annada".
|
|
|
Emazteen afaria Martxoaren 7an, larunbatarekin (20:00) iraganen da emazteen afaria, aldi huntan Noblianean, Otxaldetarrak elkarteak antolaturik.
|
Herriko
emazte guziak gomitatuak dira. Izenak haatik aitzinetik eman behar dira, otsailaren 28ko berantenaz, ostaturat:
|
|
|
Ordu haietan gure elizak dorre labur bat zuen, Lapurdiko bertze elizetako dorreen idurikoa. Urte hartan, Erregearen zerga biltzaile batek, De Neville jaunak, aurdikiarazi zuen Hazparneko elizdorrea, ezen
|
herriko
emazteak oldartu baitziren boteredunen kontra. Alabainan, entzuna zuten" gabela" deitu gatzari lotua zen zerga zutela pagatu, eta ez baitziren hortarik ari, bazterrak asaldatu ziren.
|
|
2016
|
|
|
Berterretxen amak paper oso duina badu ere. Antzerki honetan
|
herriko
emazteek oso irudi ederra dute.
|
|
|
Ikuskizun miresgarria beraz, Pier Paul Berzaitz eta Junes Dascon zuzendari. Asmatua beren denboran fama handia ukan duten sei euskaldun emazte omenduz bainan ere heien bitartez nolazpait Euskal
|
Herriko
emazte guziak.
|
|
|
Emazteak gomit Azken urte hautako usaia onari jarraikiz,
|
herriko
emazteak gomit dira elgarrekin afaltzerat martxoaren 12an larunbatez. Emaztearen eguna gogoan, bixtan da beren arranguretaz mintzatzeko parada ukanen dutela ere bai eta elgar ezagutzekoa.
|
|
2018
|
|
|
No hombre, que estoy casado y en el pueblo me está esperando mi mujer. (Ez gizona, ezkonduta nagok eta
|
herrian
emaztea zeukaat nire zain) erantzun zion Luis izenekoak lehen aipaturiko Nicasiori.
|
|
|
Ilea, adasturik eta bekokian altxaturik ile uztai baten gisan, orraze garai zenbaitek atxikitzen zuten, zeinen gainean bizkaitar neskek oihal luze beltz eroriak ezartzen baitituzte.Jantzi horrek, lehen begi kolpean, badu zerbait elizkoi eta triste, eta gure herriko festak lehenbizikoz ikusiko lituzkeen kanpotarrak pentsa lezake euskaldunak dolutan den populu bat direla. Lehen irudipen hau berehala haizatzen du Euskal
|
Herriko
emazteen itxura erne eta ederrak.Beltza kantabriarren kolore maiteena zen, beren banderendako hautatu zuten 17 Egun oraino neska gazteena da, gisa horretan emazte ezkonduetatik bereizten dira, horiek beti xuriz beztitzen baitira. Azken hauek ilea atxikitzen dien zapi xuri bat, sabanilla, lotzen dute bekokian.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
emazteek ez dute, menturaz, Andaluziakoen edertasuna, baina gaitz arin horren ordari badituzte gogo alegrantzia handiago bat, grazia finagoak, jantzi ezinago xugunak eta gorputzaren garbitasun hautua, goi mailako andere gaztelauek beti bezalakatzen ez dituztenak. Espainiako beste emazteen gainetik Euskal Herrikoak altxatzen dituena beren nazionalismo sutsua da.
|
|
2020
|
|
|
Apeza xardio mar dioka marrumaz sankrixtiatik. (apezaren erasia
|
herriko
emazte bati). 424
|
|
|
Kasu kuriosoa da Pelot: batetik, Itxaro Bordaz landa, Ipar Euskal
|
Herriko
emazte idazle gutxietarikoa baita gehienak ere Maiatz en bueltakoak. Eta, bestetik, idatzitakoa, esklusiboki ia, izan delako zientzia fikzioa.
|
|
|
Gaur egun, ardura, sorginak buruan kapelu puntazorrotz handiak dituztela irudikatzen dira. De Lancrek burutu auzien denboran, Euskal
|
Herriko
emazteek ez zuten horrelako burukorik erabiltzen. Beste gisa bateko burukoak bazituzten.
|
|
2021
|
|
|
Herritarrek lesbaskelles.org sarearen bidez beren ekarpenak egiten dituzte. Helburua da sinbolikoki Euskal Elkargoko eremuko 158
|
herrietan
emazte izen bat agert dadin.
|
|
|
Idazten aintzinatu arau, hitzak nere barne sakonetik ezpainetara atera zaizkit. Zinez, berriz sortu naiz, Hitz hauekin kondatuz, nere
|
herriko
emazte, gizon, haur, gazte eta zaharreri, bizian egin dudan parte bat, biziak erakusi dautana, beste herrietako kulturek zer gehitu duten ene amentseri... Bai, euskaraz, nere ama hizkuntzan, nere bizian ahozkatu ditudan lehen hitzekin, besteri igorri nere lehen keinuekin, erraiteko maite ditudala, heiek gabe bizi ezin nintekeela, nere poza eta zorionak direla!
|
|
|
Zer bizi gogorra zuten gure aita amek! Iduritzen zait oraino ama ikusten dudala, neguan ala udan, eskorga bat bokataz betea errekarat joaiten,
|
herriko
emazte guziak bezala, eskalapoinak soinean. Etxerat izultzen zelarik, ardura haur ttipiena nigarrez atxemaiten zuen eta behar zuen janaria egin, ez bakarrik familiarendako, bainan ere langileendako eta beste hiru haurrendako, zeren eskolarat jiten baitziren urrunetik...
|
|
2022
|
|
|
Umore erregistrotik kanpo beste bat, Luiaondon entzuna hau ere, Nabarrako lezaundar batek kontatua. Laminen istorioak entzutean gogora etorri zitzaion bere
|
herriko
emazte bat.
|
|
|
Lehen urrats hari segitu zioten beste hainbestek hurrengo hamarkadetan: Euskal
|
Herriko
Emazte Abertzaleen Kolektiboa, Aizan!, Egizan… Esan bezala, pixkanaka emakume* abertzaleek lekua egin zuten mugimendu abertzaleetan, eta horren erakusle ere bada Burgoseko prozesua. Hamasei herritar epaitu zituzten, horietariko hiru militante emakumeak*:
|
|
|
Egun batzuk berantago, idazteko mekanikan, testu luze bat izkiriatu nuen titulu honen pean: Euskal
|
Herriko
emazteen biziaz zenbait gogoeta.
|
|
|
Zergatik Euskadiko ezenak gizonek okupatzen dituzte? Ezagutzen denean Euskal
|
Herriko
emazteen gaurko zapalkuntza erraz da ulertzea. Gauerdi da eta lo egitera noa.
|
|
|
1975ean Donibane Lohizunen gure talde feminista eta abertzalea sortu dugu
|
Herriko
Emazteak deitzen dena. Hamabost bat gara eta maiz biltzen gara gure arazoez hitz egiteko, baita beharretan diren emakumeak laguntzeko.
|
|
2023
|
|
|
Naturalki Maritxu Neguelouak idatzi duan Sibastarrak dugu hautatu.
|
Herriko
emazte gazte bat beita, idazle berri bat eta ere lehen pastorala du hau, bena ez hori baizik! " Madalena eta Jean Sibasen" istorioak honki begitau ere bai:
|
|
|
Film huntan emazte laborari horien borrokak dira agertzen. Filmaren ondotik, Ipar Euskal
|
Herriko
emazte batzuk laborari ofizioaz eta militante engaiamenduaz lekukotasunak emanen dituzte.
|
|
|
Tesi horren berezitasuna eta interesa honetan datza, noblezia ez dela soilik ikerketaren oinarria, bertan
|
herriko
emazteen bizitza aztertzen baitu.
|
|
|
XVI. mendean
|
herriko
emazteentzat Pizkundeak ez zuen deus berririk ekarri, ez eguneroko bizian ez eta ere haien estatutuan ere. Aitzineko mendetik hel du ziren indar kontserbatzaileek hobesten zuten emazteen azpiko izaera.
|