|
2001
|
|
|
Bestetik, EKBko Euskalduntze eta Alfabetatze Sailaren berri eman beharradago. Bertan
|
herri
ekimenez sortutako euskaltegi eta erakunde asko koordinatzendira, eta publiko batzuk edo publikoetan dabiltzan irakasleak ere bai. Sail honek ezzuen antolakuntza ofizialik; lan ildo jakinaren inguruan biltzen zituen, unean uneanelkarlanerako prest zeudenak (Iñigo, 1992).
|
|
2002
|
|
|
Ene ustez, lehenik eta behin euskal herritar guztiei irekita egon behar duen unibertsitateak zerbitzu publikoa ideologia diskriminaziorik gabekoa eskaini behar du, diru publikoz zein pribatuz finantzatua dela. Espreski onartu behar litzateke
|
herri
ekimenaz sorturiko unibertsitatearen posibilitatea, lehenago ikastolen mugimenduak irekitako bidetik, taldehe rritarren ekimenaz herritar guztientzako zerbitzu publikoa (eta ez talde baten interes pribaturakoa) eskaintzekobo rondateaz. Gobernua rekiko erakunde autonomoa izan behar luke, hain debaluaturik dagoen" autonomia unibertsitarioa" kontuan hartuz, zeren gobernuak finantzazioari dagokionez ardura handia izan behar duen arren, azkena bailitzateke" gobernua ren unibertsitatea" izatea, gaur egun sarritan" publiko" kontzeptua erabiltzean mozorrotzen den aukera, alegia.
|
|
2007
|
|
|
Horrek buelta du eta horretarako gaude hemen" azaldu du prentsaren aurrean Laura Mintegi idazleak. Era berean, Mintegik onartu du
|
herri
ekimena sortzearen arrazoia izan dela" Espainiak berak espetxeetarako jarritako legeak inolako kredibilidaderik ez izatea". Izan ere," GAL erakunde terroristak" burututako Segundo Marey ren bahiketagatik 10 urtera zigortutako Rafael Vera Seguritaterako Estatuko idazkari ohiaren kasua jarri du adibidetzat Mintegik Estatuaren sinesgarritasun falta azaltzeko:
|
|
2009
|
|
|
13 urte lehenago Euskaldunon Egunkaria sortu zen bezalaxe,
|
herri
ekimenetik sortu ziren EKT eta Berria. Eragile eta enpresa asko izan ziren proiektuaren aldeko apustua egin eta akzioak erosi zituztenak, baita norbanakoak ere.
|
|
|
Horren guztiaren ondotik eratu zuen bere lan pedagogikoa eta ikasketa aktiboaren bidez ikastea proposatu zuen. 1946an
|
herri
ekimenetik sortutako zortzi eskolekin hasi zen lanean eta gaur egun Malaguzziren lana unibertsala da.Zertan oinarritzen da. Malaguzziren printzipio nagusia haurrek bere kabuz ikasi behar dutela da. Helduek ez dute haurra ezertara bideratu behar; behatu egingo dute besterik ez.
|
|
2010
|
|
|
Maila akademikoetan gora egin ahala euskararen eskaintza txikiagoa izaten da. alde horretatik, esparru horretan unibertsitatea da euskarak estrategikoki ziurtatua lukeen arloa. unibertsitatea irakaskuntzaren ibilbidearen azken maila da, euskara hezkuntzan sartze prozesuari zentzu eta dimentsio pragmatiko osoa ematen dion goi urratsa. gurean nafarroako unibertsitate publikoak du horretan zeregin handia. nup 1987an sortu zen eta harrezkero euskararen estatusaren eztabaida publikoan protagonismo berezia izan du. nafarroako euskaldunoi prestakuntza aukera berberak ematea eta, oro har, elebitasun soziala begi onez ikusten ez dutenek nupen euskaraz ikasi ahal izateari mugak jarri nahi izan dizkiote, nahiz eta nupeko ikasleen artean gero eta euskaldun gehiago izan. azken urteotan egoerak hobera egin du hala euskarazko eskaintza akademikoan nola irakasle euskaldunen kopuruan. gerora begira, euskararako estrategikoak izanda ere horietatik at geratzeko arriskua duten esparruak merezi du aipatzea: teknologia berriak eta hedabideak, bertzeak bertze. biak funtsezkoak dira egungo (eta etorkizuneko) komunikazio bideetan euskarak bere tokia izan dezan; eta bietan da nabarmena nafarroako gobernuaren ekimen positiborik eza. hedabideei dagokienez, azken bi hamarkadetan
|
herri
ekimenak sortutako irrati eta aldizkariak ugaldu dira nafarroa osoan, Mendialdean batik bat. euskarazko telebistak ere sortu dira6 baina Foru komunitate osorako euskarazko hedabide azpiegitura publikorik ez dago eta eaeko eitb kate publikoek betetzen dute, hein handi batean, hutsune hori. azken urteotan kate pribatuak berretu dira baina batek ere ez du nafarroako ikus entzunezko kontseiluak ezarr... teknologia berriak eta hedabideak, bertzeak bertze.
|
|
2011
|
|
|
Hilero, azken domekan, publiko guztiari zabaldutako Elgetako dantza saio irekia da Herrixa Dantzan. Irabazi asmorik gabekoa eta
|
herri
ekimenetik sortua. Iaz, urtarrilean, jaio zen eta ordutik hona egindako ibilbidearekin pozik daude bultzatzaileak.
|
|
|
Aipatu menpekotasunetik irteteko eta gure kultur premiei erantzuna eman ahal izateko, euskal esparruak behar du, alde batetik, benetako demokratizazioa. Erakunde politikoek eragile bihurtu direnez, aurrekontuen zati handiena beraien egitasmoak garatzeko bideratzen dute,
|
herri
ekimenetik sortutako proposamenak etsaitzat hartuz eta elkarlana zailduz.
|
|
2012
|
|
|
Baditu osagai batzuk: hizkuntza garatua,
|
herri
ekimenez sortutako hedabideak, erakunde ahalmendunak, teknologiaren ezagutza, etorkizunaz kezka... Orain behar ditu beste bi:
|
|
|
Literaturia euskarazko literaturaren plaza Literatura eskola eta Larrabetzuko
|
herriaren
ekimenez sortu zen 2009an, euskal herri osoko idazle, argitaletxe eta irakurleekin elkarlanean.
|
|
|
Alde batetik, EiTB taldeko bi hedabideak euskaraz zabaldutako ikus entzunezko hedabide publiko nagusiak dira. Bestetik, Euskaldunon Egunkaria/ Berria
|
herri
ekimenak sortutako eguneroko prentsa da eta, horrenbestez, ez du EAEko gobernu erakundeekin loturarik.
|
|
2013
|
|
|
Ikastolak
|
herri
ekimenetik sortutakoak izanik, hortik ere badu Asti Lekuren asmo pedagogiko berriak. Gurasoen kooperatiba da ikastola, eta hezkuntza komunitatea sendotu asmoz, gurasoak eta ikasle ohiak inplikatuko dituzte proiektu horretan.
|
|
2015
|
|
|
Saio bakan batzuetan salbu, easy listeningetik aldentzen diren taldeek toki gutxi dute uhinetan. Irrati libreak edo
|
herri
ekimenetik sortuak dira, askotan, gisa horretako taldeen bozgorailu bakar.
|
|
|
Mikel Makalak aldarrikatu modura euskarazko Radio 3 gisakorik plazaratzen ez bada behintzat, oraingoz, belarrira lehen kolpean sartzen ez den euskal musikak toki txikia izango du uhinetan. Irrati publikoko saio bakan batzuk salbu uztailean desagertu zen Musikatea, Portobello, B aldea eta La Jungla Sonora aipatu dituzte elkarrizketatuek, irrati libreak edota
|
herri
ekimenetik sortuak soilik geratzen zaizkie formula komertzialetatik urruntzen diren musikariei. Baina nola bizi dute musika gisa horretako irratietan?
|
|
|
Bidartek uste du
|
herri
ekimenetik sortutako irratiek ezin dituztela irrati publikoen hutsuneak bete, ez arlo informatiboan, ez eta musikaren esparruan ere. " Ez da soilik faktore ekonomikoa, kapital humanoak ere garrantzi handia du.
|
|
|
Aranbururi iruditzen zaio irrati publiko eta komertzialek kontrakultura izatera bultzatzen dituztela, baina, Hala Bedin behintzat, gustura daudela underground izaera horrekin. Zapirainen ustean, bestalde, musikatik harago,
|
herri
ekimenetik sortutako irratiek zerbitzu publiko bat eskaintzen dute, kate publikoek berena bete ala ez.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ez lukete Hala Bediko parrillaren antz handirik edukiko Etxebarriaren ustean: " Talde hasiberri edo underground askoren erakusleiho izaten jarraituko genuke, iruditzen baitzaigu,
|
herri
ekimenetik sortuak garenez, talde askorentzat errazagoa dela guregana etortzea. Hori da gure funtzioetako bat, talde berrien tranpolin izatea".
|
|
|
Ekigazte
|
herri
ekimenez sortutako erakunde bat da, eta herrian
|
|
|
Ekigazte
|
herri
ekimenez sortutako erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean.
|
|
|
Euskarazko hedabideek 1980ko hamarkadan bizi izan zuten bere historiako lehen loraldia (TOKIKOM, 2013: 5), erakunde publikoetatik zein
|
herri
ekimenetik sortutako komunikazioproiektuei esker. Orduztik hona asko eraldatu da euskal komunikazio esparrua, eta gaur eguninoiz baino eskaintza osatuagoa jartzen dute euskarazko hedabideek euskal hiztunkomunitatearen eskura:
|
|
|
Film laburrak biltzeari ekin genion, gero dokumentalak eta ondoren ekitaldiak, batez ere hitzaldiak. Orain, webgune berriak
|
herri
ekimenean sortutako lanak ere bilduko ditu, izan flash mob, lip dub edo dena delakoa» (Argia, 2012) 1 Beraz, Argia astekariaren hedabide digitala aztertzeko orduan, jakina zen kanpo produkzio askorekin topatuko ginela ikus entzunezkoari dagokionez, behinik behin. Hala ere, azterketara gehitzea erabaki da, idatzizkoarekiko zer harreman duen ikusteko asmoz.
|
|
2016
|
|
|
Ekigazte
|
herri
ekimenez sortutako erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean. Gizakiaren bizi funtzioei eta osasunari buruz jardutea du helburua, eta, batez ere, bizi ohitura osasuntsuak eta gaixotasunen prebentzioa lantzea.
|
|
|
Ekigazte
|
herri
ekimenez sortutako erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean. Gizakiaren bizi funtzioei eta osasunari buruz jardutea du helburua, eta, batez ere, bizi ohitura osasungarriak eta gaixotasunen prebentzioa lantzea.
|
|
2017
|
|
|
Joan den zapatuan aurkeztu zuten maiatzaren 7an eskualdeko hainbat herriko egingo duten herri galdeketaren galdera. Gure Esku Dago
|
herri
ekimenak sortutako Uribe Kostako Ados taldeak ezagutarazi zuen itauna: " Euskal Estatu burujabe bateko herritarra izan gura dozu?".
|
|
|
Hamazortzi urteko ibilbidea du Karrika taldeak, eta hogei ekoizpen baino gehiago taularatu dituzte.
|
Herri
ekimenetik sortutako kolektiboa dugu. Talde eredugarria, herriko antzokian egiten dute lan.
|
|
2018
|
|
|
Frantziak ez zuen sekula onartu Pirinio Atlantikoetan bigarren Laborantza Ganbera bat sortzea. Beraz
|
herri
ekimenez sortu zen. Ez dauka ofizialtasunik; hala ere, ofiziala balitz bezala funtzionatzen du.
|
|
|
Euskararen berreskurapenak idazleen eta musikarien kezka iturri izaten darrai. Ber gauza
|
herri
ekimenetik sortutako euskalgintzarentzat. 1974an Donostia, Loiola, Iruñea eta Bilboko Herri Irratiek 24 orduko irratsaioa egitea erabaki zuten, osorik euskaraz.
|
|
2019
|
|
|
Ekainean aurkeztu zuten Xua Gurasoekin Etxera dinamika,"
|
herri
ekimenez sortua". Datorren urtarrilean, hiru urte beteko ditu Orioko Patxi Uranga eta Olatz Lasagabaster presoen alabak; Xuak.
|
|
|
Euskararen egoerak nabarmen egin du hobera eta handia da lortutakoa. Azpimarratzekoa da
|
herri
ekimenetik sortu direla iniziatiba hauek guztiak, eta arrakasta izan dutela instituzioen bultzada gehitu zaienean. Horixe da arrakastaren gakoetako bat.
|
|
|
|
Herri
ekimenen sortze arrazoi nagusia zera da: aurrez aipatu diren ideologia hegemoniko edo ardatz politikoek sortzen dituzten botere asimetriei erantzun bat ematea, eta, horren eraginez, aukera ezberdintasunean geratzen diren kolektiboen askapena bultzatzea.
|
|
|
ezinbestekoa da kolektibo bateko kideek beste kide batzuekiko pribilegiodun kokapena onartzea, beste dominazio sistema batzuekiko zapalduak direla ezabatu gabe. Pribilegioa eta opresioa era berean eta aldiberekotasunean aritu daitezkeela konturatzea garrantzitsua da, baita
|
herri
ekimenetan sortzen diren botere harremanak iraultzeko gakoa ere.
|
|
|
Mikel Arregi Gogoan
|
herri
ekimena sortu dute, lakuntzarraren heriotza gatazka politikoaren testuinguruan polizia indarkeriaren ondorioz sortutako heriotza gisa aitortua izan dadin. Hainbat jarduera egingo dituzte jazoeren 40 urtemugaren karietara.
|
|
|
" Eskubideak gauzatzeko
|
herri
ekimenetik sortutakoa" dela nabarmendu du Elkarrekin Podemosek
|
|
2020
|
|
|
Debagoieneko herri guztietan eratu dira premia larrienean daudenei begirako ekimenak. Kasu batzuetan,
|
herri
ekimenetik sortu dira, eta beste batzuetan, erakundeetatik. Boluntarioen zein erabiltzaileen ongizatea dute guztiek helburu.
|
|
|
Ez dira garai errazak euskarazko hedabideentzat; izan ere, koronabirusak munduko txoko, jendarteko ertz eta herriko bazter guztiak kolpatu ditu, eta euskarazko hedabideen sektorea ere bai. Baina
|
herri
ekimenez sortutako euskarazko hedabideek badute euskarri bat, martxan dituzte bihotzak eta birikak, eta hori argi ikusi da pandemiak eragindako krisiaren erdian: tokiko euskarazko hedabideen kontsumoak ikaragarri egin du gora.
|
|
2021
|
|
|
Astizek dioenez, elkartearen asmoa da Eureka Domekak bide eman dezala gero eta gehiago izan daitezen
|
herri
ekimenetik sortutako ekitaldiak. Dagoeneko badute burutan zer egin kultur zikloaren ondoren:
|
|
|
Hala bada, jakin dezatela, gizartearen babesa —bilatuz gero— topatuko dutela, behintzat gauzak hobeago egiteko prest badaude. Hasierako hilabeteetan zenbait
|
herri
ekimen sortu ziren modura, musukoak edo pantailak ekoizten adibidez, azkeneko astean Liburu Zuria deitutako formatuan zenbait arlotatik egindako ekarpena helburu horrekin egina dago. Gizartea, nekatuta egon arren, gure agintariak babesteko prest dago, etsituta jokatu beharrean konponbideak mahai gainean jartzeko prest badaude behintzat.
|
|
|
Elkarrizketaturiko gazte politizatu gehienek
|
herri
ekimenetatik sortutako mugimenduetan hasi eta garatu dute haien praktika politikoa. Nonbait, mugimendu horiek familian bizi izandako lehen sozializazio politizatuaren jarraipen ‘naturala’ izan dira sarritan, etxekoengandik jasotako kapital politikoa dela medio.
|
|
|
Horien artean ere, gehienek bestelako ekimen sozialetan, elkarteetan edo boluntariotzan esperientzia izan dute formalki afiliatu aurretik edo afiliatu ondoren. Organizazio horietako batzuk ez dira izan
|
herri
ekimenez sortuak (ezker abertzalearen organizazio sarean gertatzen den bezala), Espainiako esparruko mundu zibiko politiko instituzionalari loturikoak baizik: Gurutze Gorria eta Espainiako Gazteriaren Kontseilua, esaterako.
|
|
2022
|
|
|
|
Herri
ekimenez sortutako proiektua da BERRIA, bere garaian Euskaldunon Egunkaria izan zen bezala. Joan Mari Torrealdairen esanetan, Egunkaria «gizarte zibilaren arrakasta» izan zen, eta BERRIA ere halaxe da.
|
|
|
Hiru erpin uztartu ziren: datuek mahai gainean jarritako beharra,
|
herri
ekimenetik sortutako tokian tokiko ariketak eta ariketa horien euskarri teorikoa.
|
|
|
|
Herri
ekimenez sortutako erakunde edo egitasmoetan esperientzia
|
|
|
Bada, harritu egin gaitu ikus entzunezko jarduna aurrera eramaten duten euskara hutsezko tokiko komunikabideen artean Uriola.eus agerkari digitala bazter utzi izanak. Zortzi urte daramatzagu
|
herri
ekimenetik sortutako proiektua aurrera ateratzen, euskara hutsezko komunikazio digitalaren arloan zegoen hutsunea betetzen eta bilbotarrei nahiz askotariko eragileei ahotsa ematen. Izan ere, Bilboko informazioa geure hizkuntzan jorratzen duen Interneteko agerkari bakarra gara gaur gaurkoz, eta idatzizko zein ikus entzunezko edukiak zabaltzen ditugu.
|
|
2023
|
|
|
Jakina da bertan ez dela etxeetan egiten den zaintza lana jasotzen, eta
|
herri
ekimenek sortzen duten aberastasuna alboratzen duen datua dela. Baina batez ere, lehen aipaturiko hazkunde ekonomikoaren atzealde hori ezkutatzen du adierazleak.
|
|
|
|
Herri
ekimenez sorturiko euskalduntze eta alfabetatze elkarte eta euskaltegiek babestu dute eskaera. Horien artean daude AEK, Elkarlan sareko Gabriel Aresti, Bilbo Zaharra eta Joan Mateo Zabala euskaltegiak, Batuz elkarteko Ulibarri, Urrats, Ilazki, Hitzez, Legazpi 6, Altza Urumea, Herri Jakintza eta Udaberria euskaltegiak, Gasteizko, Nafarroako eta Errioxako IKA, Leizaur, Jose Antonio Agirre, Bai&By eta Maizpide barnetegia.
|
|
|
|
Herri
ekimenetik sortua da ekitaldia, eta badira ia hiru hamarkada saioa lehenengoz antolatu zutela. Euskararen aldeko saioa izan zen hasiera batean, baina, euskal presoen egoerak baldintzatuta, aldatzea erabaki zuten gero.
|