|
2002
|
|
|
Duela ehun urte, Argentina Euskal Herri txiki bat ere bazen (Italia txiki bat eta beste zenbait herrialde europarren «klon» ere bazen moduan). Foruak galdu berriak zituzten euskaldun askoren ihesbide, miseriari ihes egiteko soluzio, ametsetako
|
herrira
diru pixka batekin itzultzeko amesleku, iniziatiba berriak entsaiatzeko leku libre, eraikitzen ari zen herri demokratiko berria... Pello Mari Otañoren bertsoek marrazten digute gaur sinestezinezkoa eta gure gurasoei aldiz oso gertukoa zitzaien esperientzia hura.
|
|
2005
|
|
|
Gaur egun, Jaurlaritzaren eta ETBren parte hartzearekin euskal ekoizpen etxeek lortzen duten diruak filmeko aurrekontuaren %25 ordaintzeko balio du. Berasategik argi dauka Euskal
|
Herriko
diruarekin bakarrik ez dela posible pelikula osatzea eta diru-laguntzetan Madrilekiko mendekotasun handia dutela azaldu du. Hala ere, «Jaurlaritza eta ETBren diru-laguntzak batuta filmeko aurrekontuaren %40 ordaintzera iristen bagara, nik uste bide onetik joango garela, ohituta baikaude beste iturrietatik dirua jasotzera».
|
|
|
Eta gure politika gizonak ez dira hobeak. Azken hiru urteak baizik ez hartuz, auzitegiek kondenatu dituzte 79 deputatu, senadore, eskualde kontseiluko lehendakari edo deputatu, kontselari nagusi eta auzapez,
|
herriko
dirua burrustan sartu dutelakotz beren banko kontuan edo beren alderdikoan! Eta auzitegietan dabiltzan horiek sustengatzen dituzte ainitz eta ainitzek, baizik eta Frantziarentzat baitezpadakoak direla, Juppé rekin ikusi dugun bezala.
|
|
2008
|
|
|
Keitatarrak dira herriko buruzagiak, Camaratarrek eta Samouratarrek ospakizunen ardura daukate, eta Sadiakoutarrek herriko ohiturak zaintzen dituzte. Kontuak kontu,
|
herriko
diru sarrera nagusia turismoa da. Askok dakite espainiera; eskolagabeek, frantsesa baino hobeto:
|
|
|
zenbait idazlek liburuak argitaratzeko dituzten zailtasunez mintzatuko da, gazteek edo kreoleraz idazten dutenek, adibidez. «Dena baita askoz zailagoa herri handi batetik,
|
herri
diruz aberats batetik urruti bizi denarentzat».
|
|
2009
|
|
|
Erosketa guztiak, altzari guztiak, apaizen arropak, kalizak, gurutzeak... Hori guztia enkargatzen zuten udalek, eta
|
herriaren
diruz edo auzolanez pagatzen zen. Apaizak, sakristauak, kanpaia jotzailea eta almosneroak ere udalak berak kontratatzen eta pagatzen zituen moduan.
|
|
|
Gure ustez, gai zehatzetan izan daitezkeen desadostasunak alde batera utzirik, Bilbok ezkerretik saiatzen garenon lankidetza behar du, inoiz gure txoko honetan elkartasuna, benetako parte hartzea
|
herriaren
dirua nola eta zertan gastatu herritarrek erabakitzea, desberdintasunarekiko errespetua guztiak izan gara etorkinak, berdintasun politikak genero, sexu aukera, familia, kulturazko berdintasun politikak, alegia garatuko badira. Bilbo euskalduna nahi dugu, garapen eta hazkunde eredu desberdina duen Bilbo aprobetxa dezagun kapitalismoaren krisia, sistema aldatzeko!.
|
|
|
Bide batez, horra hor gobernu baten esperpentoa,
|
herri
dirua xahutzen baitu Ertzaintzaren oldarraldietan. Hain zuzen ere, legez kanporatzeak direla-eta gobernuaren ahalegina eskatzen duten irudien kontra.
|
|
|
a) Madof piramide magikoan sinetsi nahi izan omen dutenen eskuetan gure diruen (baita
|
herri
diruen) administrazioa utzi dugulako: horrek ondorioztatu du eta ondorioztatuko du mundua bitan banatzea.
|
|
2010
|
|
|
Ekonomia desorekatuta daukan edozein
|
herriri
dirua utziko badio, beti baldintza berak ipintzen ditu: soldatak jaistea, prezioak igotzea, funtzionarioak gutxitzea eta inbertsio publikoak izoztea.
|
|
|
Nazioarteko Diru Funtsak oso fama txarra dauka herri horietan. Ekonomia desorekatuta daukan edozein
|
herriri
dirua utziko badio, beti baldintza berak ipintzen ditu: soldatak jaistea, prezioak igotzea, funtzionarioak gutxitzea eta inbertsio publikoak izoztea.
|
|
|
Erantzuna argia da erabat: bai,
|
herri
diruei dagokienez orduan baino nabarmenki garestiagoa da eskola, gaur egun293 Hori horrela dela onartuta, gatozen puntu nagusira: zergatik da garestiago?
|
|
|
Ondarroak MILA HIRUREHUN ETA HOGEITA ZAZPIAN jaso zuen hiri gutuna Maria Diaz de Haroren eskutik. Betidanik arrantza izan da Bizkaiko
|
herriaren
diru iturri nagusia. HEMERETZIGARREN MENDEAN alturako 18 itsasontzi zituen eta burdin minerala garraiatzeko ontziak ere bazituen.
|
|
|
Zerbitzuak dira
|
herriko
diru iturria, turismoa. Azken urteotan Bizkaiko gune turistiko garrantzitsuenetakoa bihurtu da Gorliz.
|
|
|
Aldekoen artean, Bedaiopeko musikarien lana zabaltzeko edozein ahalegin bultzatu beharrekoa iruditzen zaiola eta aitortu beharra dagoela emandako kontzertuen maila gorena, interpreteen nahiz kalitateari dagokionez. Kontrakoen artean, berriz, antolatzaile taldearen izaera elitista nabarmena,
|
herria
dirua eskatzeko orduan bakarrik kontuan hartzen duena. Izenik esan gabe, tartean nolako jendea dabilen denok dakigunez, konfiantzarik sortzen ez dion giza taldea delako eta tartean agintariekiko lotura familiarra duen norbait dabilelako, aldeko arrazoiak adina kontrako aurkitzen duela esan du, beraz, abstenitu egingo dela.
|
|
2011
|
|
|
udalek laguntzak jasoko dituzte urak herrian eragindako kalteei aurre egiteko, eta gizabanakoek aseguruen bidez jaso behar dituzten laguntzak azkarrago jasoko dituzte.Izendapena jaso eta bi hilabete dituzte udalek kalteak zenbatu eta Frantziako Gobernuari laguntzak eskatzeko. Baina ez dira jasoko dituzten laguntza bakarrak, kalteak izan dituzten
|
herriak
diruz laguntzea aurreikusi baitu Kontseilu Orokorrak ere.Gipuzkoan, laguntzak bideanGipuzkoan, uholdeek Urumea eta Oria ibaien inguruko herrietan eragin zituen kalte gehien. Kaltetutako herrietako udalek laguntzak jasotzeko egin beharrekoa zehazteko bilera izan zuten atzo Gipuzkoako Foru Aldundiarekin, Eusko Jaurlaritzarekin eta Espainiako Gobernuak Gipuzkoan duen ordezkaritzarekin.
|
|
2012
|
|
|
Hain zuzen, Hiru txerritxoak, Txanogorritxu eta marrubi zaporeko gaztainak, Kanpaiak jo bitartean, Anbotoko Mari eta Orrazi galdua, Nick Maritxu Nick Bartolo eta Arratoitxo Pinpirina antzezlanetan parte hartu du. Horietako asko umeei zuzenduta daude eta horiek “esker oneko ikusleak” direla argi du aktoreak.Kultura arloan egindako murrizketak direla eta, helduen antzezlanetan “beherakada itzela” egon da, baina
|
herrietan
dirua umeen antzerkirako bideratzen dutela eskertu du Ugaitzek. Horren harian, Euskal Herrian, batik bat, euskaraz eta gustuko duen horretan lan egiteagatik pribilegiatutzat du bere burua Ugaitzek:
|
|
2013
|
|
|
Bileratara gonbidatzen zuten, abilidade berezia zuelako numeroak kontrolatzen. Gutxika gutxika, berak hartu zuen
|
herriko
diru kontuak gobernatzeko ardura.
|
|
|
Ondoren ohiko antxerak izan ziren. Zuberoako zortzi bat
|
herrik
dirua eskaini zuten norgehiagoka, Sohüta, Atharratze, Iruri, Barkoxe, Larraine, tartean zirelarik.
|
|
|
Astean bitan, eskuz egiten duten ogia bizilagunen artean banatzen dute, eta gainerakoa Iruñerrian saldu.
|
Herriko
diru iturrietako bat da ogiaren salmenta. Beste batzuk, adibidez, urtean eskaintzen dituzten ikastaroak dira:
|
|
|
ogiak nola egiten diren irakasten dute, nekazaritza ekologikoa nola landu, eta abar. Baina
|
herrian
dirurik gabe bizi dira: –Dirua gordetzeko kutxa bat dago.
|
|
2014
|
|
|
Horrek zer esan nahi du? Bisitariak Azpeitira etortzen direla, asko gainera, eta gure helburua bisitari horiek
|
herrian
dirua gastatzea da. Zentzu horretan, Museoa Loiolatik herrira turismoa erakartzeko puntu indartsua da.
|
|
2015
|
|
|
Gotorleku txikiaren ondoan zegoen. 1879an eraitsi zuten, eta,
|
herriaren
dirua baliatuta, sei urte geroago eraiki zuten berri bat. Hainbat eraldaketa eta zaharberritze lan egin dizkiote.
|
|
|
Zerbitzu sozialetako pisu bat utzi zion udalak bikoteari, eta
|
herrian
diru eta janari bilketa bat egin zuten haiei laguntzeko. «Herritarren laguntzari esker atera ginen aurrera».
|
|
|
Egungo sortzaileek ez dute sinesten garai bateko filosofia hartan, alegia, kultura ez dela nor bera aberasteko tresna. . Hemen ideia berdintzaileak ari ginen garatzen, El Caney
|
herrian
dirurik gabeko gizarte batek nola funtziona dezakeen irudikatzen ari ginen, komunismoaren esperimentu batean. Eta, bat batean, hori dena erori zen.
|
|
|
Starlight Fundazioa irabazteko xederik gabeko erakunde bat da, Kanarietako Astrofisika Erakundeak (IAC) 2009an eratua zeru izartsuaren kalitatea balioesteko eta babesteko. Erakunde horrek zientziaren kultura zabalkundea sustatzen du, eta bereziki astronomia, argi kutsaduraren aurkako borroka eta “izarren turismoa” bultzatzen duten
|
herrietan
diru sarrerak egotea.
|
|
|
2009an Kopenhageko goibilkura: bi gauza nagusi onartu ziren, beroketa 2 gradu baino gehiago ez onartzea eta Hegoko
|
herriendako
diru fondo baten muntatzea baina nola egin ikusi gabe.
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, zerbitzu eskaintza horrek ez dauka maiz, eta ez du izango gero ere, estaldura instituzional handirik:
|
herri
diruzko laguntza bideak ez dira beti hainbatera iristen. Behetik gora izan ezik nekez bidera liteke, hortaz, auzo langintza edo zerbitzugintza zabal hori.
|
|
|
Jihadista bat zen, eta esan zidan Alemanian kuffar [fedegabeko] herritar asko zeudela».Estatu Islamikoaren agintaldiaren aitzineko hilabeteetan barealdia itzuli zen Raqqara. «Kalifa
|
herriak
diru pila bat bildu zuen, eta dolarrak edonon zeuden», gogoratu du. Baina bonbardaketak ez ziren berandutu; erregimenarenak, nazioarteko koalizioarenak eta Errusiarenak.
|
|
|
270 Herrietako antzokiak pixkanaka eraikitzen hasi ziren, dagoeneko ikusia dugu Donibane Lohizunen «Denen Etxean» antzerkiak ematen zirela gerla baino lehen. Gerla ondotik, eraikuntzak egin ziren
|
herriko
diruarekin, erretoreen babespean askotan. Urruñakoa, Jean Baptiste Etcheverry erretore zelarik eraiki zuten, herriko gazteen lanetik.
|
|
|
Herriko kontseiluak behin betiko iritzi baikor bat eman dio HELEP (Herriarteko Lankidetzarako Erakunde Publikoa) proiektuari, 2017ko urtarrilaren 1ean gauzatuko dena eta gure lurraldearen garapenerako abantaila ekarriko duena.
|
Herriko
diru kudeaketaz, urte hondarra aitzin ereman beharreko proiektuetaz bai eta beste hainbat gauzetaz xehetasun asko aurkituko dituzue ondotik. Uda goxo bat pasa eta elgar ikusi arte Cin’etoiles gaualdian eta Euskal Herriko pilota txapelketaren finaletan!".
|
|
2017
|
|
|
Orain arte bezala jarrai dezakezula benetan uste al duzu? Beste modu batera esateko, ezertxo ere egin gabe
|
herriaren
diruak jan, txantxuiloak egin eta zure soldata irabazteko ezer egin gabe aurrera aterako zarela uste al duzu?
|
|
|
Kaka zahar hau argitaratuko dugula burutik pasatzea ere... Eta
|
herriaren
diruarekin gainera!
|
|
|
Horrek arazoak ekarri ditu eta ekarriko ditu. Zuhur ibili behar dugu eguneroko kudeaketan,
|
herriaren
diruak direlako. Haatik, gaur egunean esan daiteke konponbidean jartzeko osagaiak badirela euskararen Akademian.Bestalde, lau urte hauek esangura handikoak izan dira teknologia berrien alorrean eta Euskaltzaindiak gogoz eta indarrez jorratu ditu bere webgunearen bitartez euskararen baliabide linguistikoak, ikertzaile nahiz publiko zabala, nahiz halako gaietan interesa duen edonoren esku jarriz material hori guztia.
|
|
|
Hala, 3.000 biztanletik gorako toki erakundeek 23 milioi euroen %73, 91 jasoko dute (17 milioi) eta 3.000 biztanletik beherakoek gainontzeko %26, 09 (6 milioi). Populazioaren araberako eskalak egin dituzte eta horren arabera
|
herriendako
diru kopuru finkoak ebatzi dituzte. Sakanaren kasuan eskalako hiru zati erabili dira:
|
|
|
Besteak beste, izan zitezkeen Zibolakoa, Alduntzingoa, Arranbidekoa, Gotzaingoa, Elamakoa, Nekukoa, Iberokoa, eta Uharringoa gero Olazarreta deitua, Aranola aldean. Izan ere, burniolak izan baitira gure
|
herriotako
diru iturririk aberatsenak menderen mendetan. Zenbat ijito, moro edo judio errari bertakotu, aberastu, eta ondorioz hidalgotu ote da gure lurrotako ola zaharretan, deitura euskaldunak bertatik hartu, eta beren gutiustea betirako estali nahian," proceso de hidalguia o limpieza de sangre" delakoak egin, etxe eta jauregi galantak eraiki, eta beren guztizko blasoiez harmarri dotoreak atalburuan paratuz?
|
|
|
Herriko zergak aldatzen dira Juanden astean,
|
herriko
diru zenbakietaz egina izan da ilabete huntako bigarren biltzarra. Azken aldian ikusi dituzte diru zenbakien norabideak eta aldi huntan bozkatu dituzte.
|
|
|
zirga bidearen egoera, funditua izan baita hiru enpresen ganik eta ez berriz estatuan emana; Brana etxea eta Haltya arteko bidean saneatze lanen egitea; kaperaren elektrika berritzea eta Errobi bazterrean portu berri baten sortzea. Auzapezak bere erantzunean erran dio bat egiten duela osoki beraien aldarrikapenekin, lanak eginen direla bainan
|
herria
diru egoera tinki batean dagola. Eskolarentzat Etxetoa etxea berritua izan da eta gela berri bat ari da aldean eraikitzen heientzat eta elkarteentzat baliatuko dena.
|
|
2018
|
|
|
Guretzat, Baionako besten helburu ekonomikoak erakusten ditu beste behin. Besta hauek kontsumo besta batzuk bilakatuak dira, eta, beste behin, herritarrei ordainarazi nahi diete; ez ote zen Baionako bestetan diru sarrera handienak egiten dituztenen ardura, gastuetan parte hartuz, Baionako
|
herriari
dirua berriz banatzea?
|
|
|
Donibane Dohizunen, jendea ainitz mintzo da segur
|
herriaren
diru sartzetan izan den goratze hortaz, bainan beste gai bat ere aipatzen da azkarki, eskoletan lau egun eta erdiko astea behar zen atxiki ala lau egunetarat laburtu, asteazken goizetan ez eskolarik. Ainitz herritan, laburtze hori galdetzen dute.
|
|
|
Eta, dagoen egoera horretara bere hiztunek eraman baldin badute, zertarako" xahutu" behar den herritar guztien dirua gutxiengo batek sortutako egoera aldatzeko. Maiz, gainera, krisi ekonomikoaren aitzakiarekin, hizkuntza sustapenean
|
herri
diruak" harrika botatzea" gaitzesten dute. Baina horrela hitz egiten dutenek ezkutatu egiten dute gaztelaniaren sustapenerako Cervantes Institutuak urtero 115 milioi euroko aurrekontua daukala, Euskararen Etxepare Institutuak milioi eskaseko aurrekontua duen bitartean.
|
|
2019
|
|
|
Horretaz aparte, sinatzaileek
|
herriko
diru kutxaren egoeraren berri ere ematen digute: " Eguiya da:
|
|
|
Ondoren ohiko antxerak izan ziren. Zuberoako zortzi bat
|
herrik
dirua eskaini zuten norgehiagoka, Sohüta, Atharratze, Iruri, Barkoxe, Larraine... tartean zirelarik. Azkenean Sohütak irabazi zuen 1.100 eurorekin.
|
|
|
Bide txarra, hori bai. Ez zuten konpontzen, nagusiki,
|
herriek
dirurik ez zutelako eta jendea zuenarekin moldatzen zelako. Zuloka edo arroila, herritarra ez zen gaizki usatua.
|
|
|
Txarrak lurrak, guztiak ere; handia, baina, lur gosea, agi denez. Bidenabar,
|
herriaren
diru premia larriaren behin behineko aringarri ere bazen horien salmenta.
|
|
|
|
Herriko
diru sarreren artean azoque agertu zaizu goian hirugarren. Gure udaletako kontu zaharretan maiz ageri dena almudi sinonimoarekin batera, gero guk gerok ezagutu genuen alondiga gisako zerbait adierazi nahi du azoka horrek.
|
|
2020
|
|
|
Arabako toki erakundeek elektrizitatea, gasa eta hidrokarburoak garraiatzeko sareetatik kobratu dezakete, eta horren gaineko tasa berri bat sortzea proposatu du EH Bilduk,
|
herriek
diru iturri berri bat izan dezaten.
|
|
2021
|
|
|
Eraiki zenean, Herriko Etxea orain hola deitzen duguna baino aise handiagoa zen, etxe bera zen Lohiabegenea jo arte. 1706an, eskualde hortako pozi bat saldu zen,
|
herriak
dirua eskas eta. Hor da orain biziki ezagutua den jatetxe bat.
|
|
2022
|
|
|
Hortik zenbait denbora berantago Irulegiko Irratia sortu zen, lehen estudioa Irulegiko Mentan abiatu zen, urte batzuk berantago Donibane Garazira etorri zen. Urtero Baxe Nafarroako 70
|
herrietan
diru bilketa kanpaina egiten du, 300 bat laguntzaileri esker. Zuberoan ere zubereraz hitz egiteko irratiaren beharra izanez, Xiberoko Botza Gotaine Iribarnen plantatu zen eta 1985ean Maulera etorri.
|
|
|
Baina ederki ordaindu izan dira, diruz ez bada, behetik gorako karrera gisa, inondik ere merezi ez duen jendea postuetan ezarrita: Kirol, Joko eta Jolasen zinegotzi, Kultura eta Turismo kontseilari, Aurrerakuntza eta Hobekuntza diputatu, Bakegintza aholkulari... soldata, gastu eta dietak
|
herri
diruetatik. Pribatuan, ez:
|
|
|
Erabilera industrialerako gune honetan, kontuan hartu nahi izan dute, pertsonen joan etorrirako eremua izatea, genero nahiz irisgarritasun ikuspegiak txertatu dituzte, baliabide naturalak balorean jarri nahi dituzte. " Proiektu hau, eremu degradatua berrerabiltzeko apustua" izango da.Hirigintza hitzarmen hau Usurbilgo
|
herriarentzat
diru iturri garrantzitsua izango da; %15a Udalak eskudirutan jasoko duela berri eman dute ostegun honetako udalbatzarrean, 862.000 euro guztira. Proiektuaren onurak haratago doaz, 700 lanpostu (gehienak lekuz aldaturikoak) erakarriko baitituzte Zapategi eremura.
|
|
|
• ingeniaritza genetikoa
|
herri
diruz laguntzearen eta finantzatzearen aurka jotzea;
|
|
|
Hemengo erdarak (es., fr., en.) bai, ordea.
|
Herri
dirutik bizi diren fenizio horientzat" aldeano" edo" beltzak" gara, gerra hau ere ez dugulako irabazi. Eskerrik asko!
|
|
|
Beste batzuk, desajio de maracatu izeneko modalitatean, kalean dantza baten barruan egiten den adierazpen motan. Beste batzuk kalez kaleko emboladan, herriz
|
herri
dirua biltzen. Beste batzuk, oro har gazteagoak, mahaiko errezitaldi ez kantatuan.
|
|
2023
|
|
|
Euskal
|
Herrira
dirua iristen hasi da. Tedae Defentsa, Aeronautika eta Espazioko Teknologien Elkartearen arabera, armak edo gerrako ibilgailuak ekoizten dituzten puntako hogei enpresa inguru daude Hego Euskal Herrian, eta 1.058 pertsonak egiten dute lan zuzenean.
|
|
|
Orain, energia «berriztagarrien» alde sakrifikatu nahi gaituzte, trantsizio energetikoaren aitzakiarekin. Next Generation EU programak banatzen dituen Europako funtsak enpresa pribatuetara bideratzen ari dira eta gure
|
herriak
diru apur baten truke kolonizatzen ari dira.
|