|
2008
|
|
|
Zabalak Eibar setiatu zuenean, azpimarragarria da ume, adin nagusiko eta emakumeen parte hartzea hirigunearen defentsan; emakumeek euren batailoi propioa sortzeko baimena eskatu eta lortu izana, pentsamolde aurrerakoiek Eibarren zuten arrakastaren beste seinale bat da. Eibarko miliziak, gainera,
|
herria
defendatzeaz gain, inguruko hinterlanda kontrolatzeko eginkizuna hartu zuen, Ziortzara egindako espedizioak adierazten digun bezalaxe. Gerratean zehar, legedi eta baimenak albo batera utzita, eibartarrek euren buruak defendatzeko armak fabrikatu behar izan zituzten, era guztietakoak gainera.
|
|
|
Liberalen estrategia defentsiboa garatzeko Oñati, Bergara, Arrasate eta Azpeitia euren esku mantentzea funtsezkoa zela ikusirik, Arrasate erasotzea erabaki zuen, eta 20 orduko defentsaren ostean, liberalek amore eman behar izan zuten. Loma jeneral liberala Bergaran gelditu zen, eta hasiera batean Lizarragaren erasoari eutsi bazion ere, Deba bailarako
|
herriak
defendatzea ezinezkoa zela ikusirik, alde egin zuen Bergaratik abuztuaren 13an,«, y dio la orden de abandonar a Oñate, Azcoitia, Azpeitia, Deva, Motrico y otros pueblos, excepto Tolosa, Eibar y los comprendidos en la línea de San Sebastián» (Hernando, 1877:
|
|
|
Gudaroste karlisten desintegrazio prozesuak armada eta gudu talde liberalen erasoak errazten zituen karlisten erretagoardian. 1875eko irailaren 11n, liberalen erasoaren susmoa zegoela-eta, udalak herritarrak deitu zituen, armak hartu eta
|
herria
defendatzera. 36 pertsona hurbildu ziren udalak banatutako fusila eta 40 kartutxoak jasotzera, horietatik 11 kalekoak eta 25 baserrietakoak.
|
|
|
Beste batzuek zaharregiak dirudite, 1842ko zergan agertzen direlako, eta berri legez sartu ditut. Beharbada, zaharrenak eta gazteenak baino ez zeuden
|
herria
defendatzeko. Zaharren artean, José Joaquín Agirre aipa dezakegu:
|
|
|
Astebeteko borroken ostean, rrek ere tinko eutsi zion uztailaren 17ko eraso gogorrari, baina bere erresistentziak errealisten mendekuen ikusmiran jarri zuen Madrileko Miliziak eta herritarrek, absolutisten saiakera zapaltzea lortu zuten. Eiba556 Horrez gain,
|
herria
defendatu behar zenean eibartar batzuek herritik alde egin zuten, eta udalak galdetu zion Buruzagi Politikoari ea zer motatako isuna ezarri behar zitzaien herritar horiei, beraien jokabideak gainerakoen haserrea areagotzea eta kemena ahultzea eragin baitzuen557 Eibartarrak gero eta isolatuago zeuden: azaroan, Gorostidi eta Ezeizaren gerrillariek Andres Etxebarria agure eibartarra harrapatu zuten, Jauregi koronelaren mezu bat zeramakiola Soraluzeko alkateari.
|
|
|
Zabalaren erasoaldiaren ostean, karlistek 20 egunetan zehar eduki zuten Eibar setiatuta, eta zenbait biztanle atxilotu bazituzten ere, ez zuten hirigunean sartzerik lortu. Armada liberalaren helduerak karlistak uxatu zituen, eta orduan, Eibarko miliziak
|
herria
defendatzeaz gain, inguruko hinterlanda kontrolatzeko eginkizuna hartu zuen, Ziortzara egindako espedizioak adierazten digun bezalaxe. GAOn aurkitutako dokumentuak, miliziano haien kopurua eta nortasunak argitu dizkigu:
|