|
2000
|
|
|
Ondoko
|
herriko
bestak ziren, martintzar feria bat, dena oihu eta apustu nork astakeria handiagoa eginen, eta ranchera mexikarrak plazako dantzaldian. Unai —gene errezesibo baten eragina ote? — zoraturik ibilia zen giro etsigarri horretan.
|
|
|
Pairagaitzak izan zaizkit beti beren haurtzaro edo nerabezaro ustez bozkariotsua landa eremua jendeztatzen duten zoko herrietarikoren bati lotzen diotenak. Horrako putzu horretan larru gorritan bainatzen omen ziren, edo lasterka egiten omen auzo etxeko zerrien ondotik, edo lehen mozkorra harrapatu omen
|
herriko
besta betiere alaietan. Eta halakoak solasera ekartzean, ez dakizu zer nahi zaituzten, penatu, berek galdutako garai zoriontsuen kontura, ala bekaiztu, zuk inoiz dastatuko ez duzun zuku miresgarritik edanak direlako.
|
|
|
—Bada, deus baldin badakark, ona dik —ONA, mahai gaineko paper muturrean—
|
Herrietako
besten kronikak egiten jarriko baihaut bertzenaz, praktiketakoekin batean. Ikusi duk konpetentziakoa?
|
|
2001
|
|
|
Bortz sei fusilek batera egiten zuten su.
|
Herriko
bestetako artifizialak lehertzean egiten zuten burrunba bera. Ondoko baserrietan zakurrek uluka ematen zuten gau osoa eta jendea erotzen zen animalien negar doinu hura jasan ezinik.
|
|
2002
|
|
|
Zure adin ginenean Otañoren kantuak abesten genituen
|
herrietako
bestetako bazkalondoetan. Eta gauza hauek ikustean Otañoz oroit naiz, estudiante tunanteei kantuak ateratzen zizkion Otañoz:
|
|
2004
|
|
|
Edo, zuelakoan? Ondoko urtean,
|
herrietako
Besta nagusietan As ka tasuna kantua nagusi izan genuen, behin eta berriz, txarangarekin. Bai, biltzeko eta mintzatzeko askatasuna hasi baitzen, iritzi ezberdinak idazteko eta irakurtzeko aukera zabaldu.
|
|
2005
|
|
|
Ezterenzubi bere mendietan bertan sortzen den Errobi ibaiaren alde bietan dago banatuta, bai hirigunea eta baita inguruko mendietako baserriak ere.
|
Herriko
bestak irailaren bigarren igandean ospatzen ditu eta korpus egunean San Salvadorren erromeria ospatu ohi da.
|
|
2006
|
|
|
Tradizioak, traizioak. Bazen behin zinegotzi bat, zeinak bere
|
herriko
bestetako txupinazoa botatzean egin behar zuen aldaketaren berri aldez aurretik gaztigatzean, herriko alkateari ekitaldian aparteko protagonismoa eskuratzeko aukera emateaz gain, ideologia ezkertiarrean ohikoa den portaera erakutsi baitzuen. Ezkerreko jendearen artean ohikoa baita, arrunta, koherentea, norbere asmoen eta ideien berri lau haizetara zabaltzea, egokiera edozein delarik ere zeinek bere sinesmen eta printzipioak besteei jakinaraziz, erroak kristautasunean sustraiturik dituzten jokabide garbi eta egiatiak erakustea.
|
|
|
Zinegotziak, bere burua agnostikotzat aldarrikatu eta
|
herriko
besten santu titularra goratu ordez, bestak berak aldarrikatuko zituela aurrez ohartaraztean, bere ezkertasuna frogatu zuen, hala hitzez laizismoaren aldeko aldarria eginik nola egitatez ezkertiar zintzoaren antzera jokatuta. Zinegotziari leporatu ahal zitzaion gauza bakarra mendeetan zehar tradizio handia metaturik duen ezkerreko joera garbienari men egitea izan zen.
|
|
|
Pilarrekoak eta herriko patroiarenak, Sanmartinak (azaroak 11).
|
Herriko
bestak pasata, Iñauteek dute garrantzia herrian, batez ere Ostegun Gizen egunak. Orakunde eguna izaten da, haurren eguna.
|
|
2007
|
|
|
Gertatzen da familia bereko bi edo hiru belaunaldi ibili direla dantza edo kantu talde berean. Gazteak elkartean sartzen dira musika, kantuz, antzerkian edo bertsolaritzan ikasteko. ohore zaie nortasun berri batez jabetzeaz. elkartea federazio batean bada lehiaketak eta txapelgoak antolatzen dira. publiko zabala hurbiltzen da.
|
herrietako
bestetan elkarteek parte hartzen dute giro alaian. Botere publikoarekin zerbait traba gertatzen bada, elkarteak
|
|
|
Musika, kantua eta dantzaren eremua biziki zabala da eta aspaldiko tradizio hau belaunaldiz belaunaldi jarraitzen da familietan eta bereziki
|
herriko
bestak antolatzerakoan. Lehen etxekoz etxeko egiten zen transmisioa orain ikastetxeetan egiten da edo ikasgune berezietan nola musika eskoletan hala dantza konpainietan eta abesbatzetan.
|
|
|
Bestak dira euskal kultura jarraikarazteko aukera egokiak, euskaltasuna molde atseginean ospatzen baita.
|
herriko
bestak urraspide tradizionalean iragaiten dira elizan, etxean eta plazan. Meza nagusiaren ondotik, dantza jauziak eta pilota partida.
|
|
|
|
Herriko
bestak, abuztuaren 13tik 17ra iragan ziren. Orokorrean egitaraua aitzinera eraman zen, zehazturiko ekitaldiak eginez.
|
|
2008
|
|
|
Eta pilotari ona halere! Finaletako irabazpen guti bildu badu ere gorene an, galde asko bazuen pilotako
|
herriko
bestetan Xubero hortan, bezperak ondoko partidan. Hasperue xuberotar apezak maite zuen harekin artzea, sakea biziki bortitza baitzuen Jakesek eta luzea.
|
|
|
Hazparneko San Josep ikastetxean erakasle eta Lehuntzan erretor, ezagutu dugu haatik euskal plazetan: pilotari segura, ekar tzale ona, ez beso haundia bainan fina, ez ditu xapelgoak aski gozatu, gerlagatik eta apezgoagatik ere, bainan izan du ainitz galde plazetan, Xuberoan guziz eta Baxenabarretik Lapurdi hegi hortarainoko arraboteetan ere
|
herriko
bestek beren partidattoa behar zuten denboran. Trinketetan gutiago bainan hor adiski deen artean.
|
|
|
hasiak). Herri kronika bereziak dira, alderdikariak, gehienetan gai eta okasio jakinen ingurukoan (uztailaren 14ko besta,
|
herriko
bestak, herriko eztabaidak bozak aitzinean); ohointza, istripu eta holako gertaerei buruzkoak ere badira, gero eta gehiago azken aldera, iritzi artikuluak gutxitu ahala. Bertsoak ere ez dira eskas, lerroaldeetan barrena, tar tekaturik.
|
|
|
Baztan Bidasoa eta Xaretako artzainek hitzordua izanen dute Amabirjin egunean, abuztuaren 15ean Amaiurren, Artzain Eguna ere ospatuko baita
|
herriko
besten egun handian. Ardi eta ahari lehiaketaz gain, gasna lehiaketa eta artzain zakur lehiaketa ere eginen dira.
|
|
|
Duela lau bat hilabete sortua, musikari guziak Berakoak dira eta Altzateko bestetan egin zuten lehen agerraldia. Orain,
|
herriko
bestetan izaten ari dira ardura eta horretarako gogotsu daudela aipatu zigun Eduardo Etxebeste musikariak.
|
|
|
Lesakako Sanferminetako asteburuan bezala eta Bortzirietako gainerako
|
herrietako
bestetan eginen den bezalaxe, Berako San Esteban bestetan ere Bestabusa izanen da abuztuaren 1ean, ortziralean, eta abuztuaren 2an, larunbatean.
|
|
|
Taldeak animazio ainitz egin du herrian eta herritik kanpo. Ihauteriak, besta berri, Herri Urrats, udako ikusgarriak,
|
herriko
bestak, ostatuetako eta hoteletako ikusgarriak bezalako animazio andana egin du Zirikolatzek mende laurden huntan. Kanpoan aldiz, ateraldiak, trukaketak eta bidaiak egin ditu dantza taldeak.
|
|
|
Atxilotuetako sei adingabeak dira; ustezko bortxaketa ekainaren 28an jazo zen,
|
herriko
bestetan
|
|
|
Oren gutxi falta da. Baina, gaur arratsaldean, 19:30etik goiti, besta egiteko baimena luzatuko dute Mauleko Herriko Etxetik,
|
herriko
besten giltzak balkoitik botaz. Lau egunez, bestaz josiak izanen dira orenak, karrikak eta Zuberoako hiriburua.
|
|
|
«Errudunek eta babesten dituztenek bakearen aldeko ekimenak garatzen pasatu lukete denbora, gauzak desegiten pasatzeko ordez».
|
Herriko
bestak di rela eta, gasteiztarrak bakean uzteko eskatu die, horiez gozatu ahal izatea baizik ez baitute eskatzen Ezker Batua Berdeen arabera.
|
|
|
Beraz, batetik, jende asko mugituko da zubiko hiru egunetan, eta, bertzetik, bertze jende andana oporretatik etorriko da edo oporretara joanen da. Eta
|
herriko
bestetara mugituko direnak ere ez dira gutxi izanen. Irteera itzulera operazioa atzoko 15:00etan hasi zuten eta igandea bukatzerakoan amaituko dute.
|
|
|
Ohitura xaharreri jarraikiz, balitzandarrek Agorrilaren bigarren aste undarrean hasten dituzte beren
|
herriko
bestak ortzirale aratsetik ondoko asteazken goiz arte irauten dutenak. Harrigarri da zer garrantzia emaiten dieten besta egun horieri eta zer bihotzeko karrarekin obratzen dituzten ospakizunak.
|
|
|
Balitzanen,
|
herriko
besten idekitzeari emaiten diote beren gisako berezitasuna. Auzapeza edo horren ordezkariak iragartzen du abiadura.
|
|
|
Hartuz geroz xedeak
|
herri
bestakoak Baldin izan daitezke bihotz gabekoak Gogoa bai pausuan, ez tripa jokoak!
|
|
|
Zuen
|
herriko
bestetan
|
|
|
Gogoratu zaio, gorrotoz edo aiherkundez egin kitzika bat besterik etzela. Holaxet mintzatu da arrotzeri: Jaunak, gaixtokeria asmorik gabe eta jostaguran etortzen direnek, badaukate gure
|
herriko
bestan, nahiko ongi etorria. Ikusten dugu bestelakoa dela zuen hemengo ibilera.
|
|
|
Haatik zuen ele gaixtoek ez dute hemen nehor hhunkitzen, ele gaixto edo txarra beti apaletik datorrelako. Ezin diozue histu orori idekia dagon
|
herri
besta hau, horretarako etorriak bazinezte ere. Beraz, bietan egina zaitzue hemendik lekutzeko galdea.
|
|
|
Brixtez, xutitu eta bi hitz hauek entzunarazi dizkiete herritarreri: Adixkide onak: pentsa dezakezue
|
herriko
besta, lau egunez hoin ongi iragan ondoan, balitzandarrak zorionean dagozila. Lan onak beti ondorio atsegingarriak ditu.
|
|
2009
|
|
|
Guibeaukdioere: Zertako nahasikarlismoa
|
herriko
bestekin. Nahiago duguhemengobakeaetalasaitasunaarmenhotsaetaanaiartekoodol isurtzea baino (Guilbeauk III.Errepublikarenkanpo politikadefenditzenzuen: bakea etaakordioa Espainiako legeekin, arrazoi gehiagozhanliberalaknagusiiza nik) Poesi.asarituakarlistenaldekogerra oihu basatbaitda, etahori Jainkotasunariaberriarietairainegiteada20.Epaimahailapurtarrakulertuote dugerra kantuhori. Guk besteerabateraulertzen baititugu horageridiren hitzanitz;. Bizkaitarra, ezdabilzuzenliberalespainolez gaizkiesakaarituz:
|
|
|
1856an?
|
Herriko
besta, rekin, 1859an. Ama haurraren sehaskan lohakar tzen, olerkiarekin, 1864an. Mutilzaharra, kantuarekin.Ohorezkosariaere lortuzuen1865ean. Eriaezagutzazbetheaerrexinolarentzat, olerkiarentzat.
|
|
|
gazte egunak, eskualdeko gazte topaketak, mendi ibilaldiak, hitzaldiak, tailerrak, bideo emanaldiak,... Guztiok dakigun bezala, nahiz eta penagarria izan, gaur egun horrelako edozer gauza antolatzeko dirua beharrezkoa da. Arazo honi aurre egiteko inguruko
|
herritako
bestetan txozna bat jartzea izan da orain arte erabili dugun bitartekoa. Hala nola Iturenen, Elgorriagan eta Donamarian jarri izan da eta aurten lehen aldiz Legasan jartzea adostu genuen herriarekin.Arazorik gabe burutu genituen baimen eskaera eta muntaketa lanak harik eta larunbat gauean norbait txoznaren barruan sartu eta kutsu faxistako margoketa batzuk egin arte.
|
|
|
Niko Etxart artistaren rock and rolak Soh, tako plaza (Zuberoa) berotzekoa du larunbatean,
|
herriko
bestak aitzakia. Baina kantua eta dantza ez baita dena, bestek estomakak ez dituzte ahantziak.
|
|
|
–Laborariak ez direnen sostengua ere baitezpadakoa da eta 2009ko bestan parte hartzeko gomita zabalki egiten dugu?. Horiek horrela,
|
herri
besta Jutsin (Baxenabarre) ospatuko dute igandean, zeinen bizkar hezurra bazkaria izanen baitute, lekuko ekoizpenekin egina.
|
|
|
Miarritze. Bihar hasiko dituzten
|
herriko
besten karietara, Mizanbu gaztetxeak bost urte bete dituela ospatuko du
|
|
|
Zuberoa eta Garazi aldean hasi nintzen jotzen aita zenarekin.
|
Herriko
bestetan eta, beti entzuten nituen gizonak kantatzen kantu zahar horiek. Eta, geroztik, beti atxiki dut gogoan horrekin zerbait egiteko xedea.
|
|
2010
|
|
|
Baina Euskal Herri jator, goxo eta puta honetan modan izan dena desmodatzen da laster. Semeei
|
herriko
bestetako dantza taldea zein den galdetzen diedanean ez dute jakiten. Kontzertua nork eman duen, aldiz, beti dakite, talde ttiki bat izanik ere.
|
|
|
Ene aita, Frantxoa Arrabit, musikaria zen, akordeoi joilea. Famatua zen, jotzen zuen
|
herriko
bestetan eta ezteietan Garazi aldean, Xiberoan, Baxe Nafarroan. Bere bateria joilea Ttinttin goitizena zuen hazpandar bat zen.
|
|
|
Tinka taldearen ondotik, Minxoriak taldea muntatu ginuen. Lehenak izan gira kantu abertzaleak emaiten
|
herriko
bestetan.
|
|
|
Xibero aldean
|
herriko
bestetan jotzen nuelarik, entzuten nituen ostatuetan gizonak goizetik orroaz kantuz ari. Gogoan nuen beti hortaz zerbeit egitea. Ukan ditut lagunak Parisera edo Madrilera joan direnak posibilitate gehiago baitzutelako han musika egiteko.
|
|
|
Asteazkenero egiten dute hitzordua, 21:30ean Gaztelu Elkartean. Eta asteroko entseguez gain,
|
herriko
bestetan emanaldi ttiki bat eskaintzen dute. Ondoko herrietan eta «tarteka urrunxeago» ere saioak eskaintzen omen dituzte:
|
|
|
Zubietako Udala arduratzen da
|
herriko
bestak antolatzeaz, baina herritarren laguntza handia izaten dutela aipatu digu Patxiku Mitxelena alkateak, “horretan ez dugu problemarik, gazteek laguntzen dute, emakumeek… denak eskua botatzeko prest izaten dira”. Aurrekontuan ez dute aldaketa handirik izanen, “joan den urtean bezalatsu, 10.000 euro ingurukoa izanen da”, adierazi digu, ezta egitarauan ere.
|
|
|
“Herriko Etxeak, halere, ematen dio laguntza bat soziedadeari txarangak eta ordaintzeko. Hala ere, elkarteari tokatzen zaio bere sakeletik diru bastante ordaintzea eta,
|
herriko
bestetarako, sozio bakoitzak 20 euro jartzen ditu, lanean aritzen direnak izan ezik”. Egitarau zabala dute prestatua aurten ere Sunbillan.
|
|
|
|
Herriko
bestetan animatuko al zara sabeldantza egitera?
|
|
|
Eta hori mozkinez ordaintzen zen, ez diruz baina ekintzaz. Maskarada, libertimendu,
|
herriko
bestetan ez da besterik. Gazteria batek erakusten du heldutasunaren atarian zer egiteko gai den:
|
|
|
Kulturak ez zuen lerrorik herrietako aurrekontuetan, non ez zen eskolako piloten pagatzeko.
|
Herriko
bestak egiten ziren, kabalkadak hemen eta han, kantari bikote zerbait ateratzen, bi anaia, arreba, ahizpa ere berdin, irekiak gara, bi auzo edo bi kusi... Baina diruak dena alda dezake.
|
|
|
Eta leku batean badelarik, komunitarismoa deitzen dute. Gureei eskatzen dieguna da berek egina izatea eta ez dugu nahi
|
herriko
bestetan hori baino hobeki egin dezan C k, programa hobe dezan. Egon dadila Donibanen bere irakasle jubilatuekin xilkoari so.
|
|
|
Intermitente estatusaren aldaketa ezberdinen ondotik, bizi baldintzak hersten zaizkielarik, eskatua zaien kaxeta kopuruari heltzea nekezago. Hemen gaindi
|
herriko
bestak azpibaliatua den balizko merkatua zaie, orain arte herriko gazteek antolaturik. Partida erraza dute C n, komite buruak estudianteak dira.
|
|
|
Gaur egun, bai
|
herriko
bestetako taloa eta xingarren hitzordua animatzen, edota sorkuntza intimoago batean, bietan ikus daiteke Irigoien. Biak beharrezkoak ditu.
|
|
2011
|
|
|
|
herriko
bestak.
|
|
2012
|
|
|
Ikertutakoen artean, Zuberoako Maskaradak, Euskal
|
Herriko
besta eta arte garaikidea, euskaldunon irria eta Hezkuntzaren ekologia ditugu aipagarrienak. Aurki, horietaz eta bestez mintzatuko zaigu elkarrizketa batean, Argiako Kaieran.
|
|
|
Poliziako berriemaileek zera nabarmentzen zuten hori bezain «kezkagarri»: intelektualek, abokatuek eta pertsona ezagunek fiskalak eskaturiko heriotza zigorren aurkako jarrera agertzea, eta hainbat
|
herritako
besta nagusien kontrako boikotak14 Egoera hori areagotu egin zen epaiketa noiz hasiko zen zabaldu bezain fite. Eta, are garrantzitsuagoa zena:
|
|
|
Harrezkero, batik bat Euskal Herriko eskaera bihurtu zen amnistia. Testuinguru horretan,
|
herrietako
besta nagusiek garrantzi berezia izan zuten, inguratu zituen politizazioarengatik, batzuetan bat batekoa zena. Hondarribiko (Gipuzkoa) besten baitan, Pertur askatzearen alde bat batean eginiko manifestazioa desegiten ari zenean, Jesús María Zabala CCOOeko kidea hil zuen tiroz Guardia Zibilak.
|
|
|
|
Herriko
besten propaganda eginez, zer erranen zeniokete jendeari Iruritako bestetara hurbiltzeko, galdegin diegu: «Arront giro polita izaten dela.
|
|
|
Biak bara bara mintzatu ziren Janaren kontra: dirua ebatsi zuela, ez zela fidagarria, hedexuri batekin solasean kukuxkatu zutela Lubarriko
|
herriko
bestetan... Zerrenda begi gosea bezain aseezina zuten.
|
|
|
Hastapenetik elkartearen gogoa, tokian bereko jendetzeari euskal ohituren erakustekoa da. Bainan aldi berez, herriko arduradunen zerbitzuko ere,
|
herriko
besta edo beste zerbait
|
|
|
Gertakariak bertsuz kondatzeko nahikunde beroan bainan lazturek hartua aztatzean jakintza eskas higuingarria, ene sentipenak gustagarriki ezin moldatuz. Zenbait
|
herriko
besta eta ferietara lagunekin joaitea ere arras gostukoa naukan orain. Neskatxoeri mintzatzeko uzkur izan arren, haiekin dantzatzea zoragarri.
|
|
|
Berdin
|
herriko
besta eta herritarren elkartaratze airosek. Nork ez zuen presatuki idurikatzen karia hortako Xalbador eta Mattin bertsolarien etortzea?
|
|
|
Zenbait aldiz,
|
herriko
besta edo beste elkartaratze bestakorren artetik baztertu eta han, bakarrik eta isilean ene izaiteari behaka, bihotzak gaindi eginen daut eta negar burrustak ixuriko ditut! Oh, segurki, ez nuke nahi nehorek ikus nezan molde triste hortan.
|
|
2013
|
|
|
«Duela 40 urte jotak kantatzen zituztenak landa eremukoak ziren, eta orain ez; horrek jota hil egin du pixka bat», azaldu du. Agerrik uste du kantatzeko jota eskolan ikasi egin behar dela, eta taldean ateratzen direla
|
herriko
bestetan. Beraz, erronda jota eta inprobisazioa erabat galdu dela dio, eta espiritu hori berreskuratzea zaila dela onartu badu ere, ez da ezinezkoa:
|
|
|
Dantzariak, kantariak, bertsolariak.
|
Herriko
besta anitzetan zerrenda ohikoa da, normala. Baionako karriketan barna paseatzen denak, berriz, ez ditu nonahi atzemanen guztiak elkarturik, oholtza bat partekatzen.
|
|
|
Zuk pertsonalki nola bizi duzu Karrikaldia? Karrikaldia nik uste dut Euskal
|
Herriko
besta dela. Txapelketatik landa, elkar ikusten dugu kantuz aritzeko eta dena.
|
|
|
milaka ardi artzainkatuko ditu eremu azkengabeetanbarna.
|
Herriko
besten garaia heltzen denean gaztetako oroitzapenak gogoanimurtzi egiten badio ere, aitzina egingo du eta lur berri prometatura laketu edo lekukotuko da.
|
|
|
Euskaldunei arnoa edanez kantu eta dantzarako gogoa jiten zitzaiela gehitu zuen. Gerla giroan kantuz edo fandango dantzatzen aritzea ez zen
|
herriko
bestetan hala ibiltzea bezala. Dantzak kontraste handia egiten zuen gerlaren gogortasunarekin, eta beraz dantza horien gibelean, «ilundurak» ahanzteko modua ikusi behar zen, Saint Pierrek ondoko pasarte honetan hitzez hitz agertu zuen bezala:
|
|
|
Baztandar guzien kontrako erasoak direla dioteAzkenengo hiru astetan Elizondoko eta Baztango alkateak hiru mehatxu larri jaso dituzte, azkenengoak aste honetan. Baztandarren Biltzarra egunean eta
|
herriko
bestetan Ikurriña eta Euskal Presoak Etxerateko banderolak jartzeagatik eta Espainiako bandera ez jartzeagatik jaso dituzte eta gertaera larri hauen aurrean Batzar Nagusiko kideek salaketa egin dute. Agerraldian, Baztango herrietako hainbat alkatek eta udal zinegotzik babesa eman zieten Garbiñe Elizegi eta Mikel Sobrinori.
|
|
|
Azkenengo hiru astetan Elizondoko eta Baztango alkateak hiru mehatxu larri jaso dituzte, azkenengoak aste honetan. Baztandarren Biltzarra egunean eta
|
herriko
bestetan Ikurriña eta Euskal Presoak Etxerateko banderolak jartzeagatik eta Espainiako bandera ez jartzeagatik jaso dituzte eta gertaera larri hauen aurrean Batzar Nagusiko kideek salaketa egin dute. Agerraldian, Baztango herrietako hainbat alkatek eta udal zinegotzik babesa eman zieten Garbiñe Elizegi eta Mikel Sobrinori.
|
|
|
Agerraldian aipatu zutenez, «Ikurriña Euskal Herriko ikurretako bat da, Baztandarren Biltzarra egunean eta
|
herriko
bestetan urteetan erabili izan dena eta baztandar gehiengoak herriko ikur bezala hartzen duena». Nafarroako Gobernuak ere ikurriña jartzea debekatu nahi izan du eta udala auzitegietara eraman du ikurriña jartzeagatik eta aldi berean «arrotza eta iraingarria egiten zaigun Espainako bandera jarrarazi nahi digute».
|
|
|
Eraso hauen aurrean Baztango Batzar Nagusiko kideek baztandar guztiak animatzen dituzte Ikurriñak eremu publiko zein pribatuetan jartzera eta
|
herriko
bestetan gureak diren ikurrak erabiltzera.
|
|
|
Joxek, mutil gaztea zelarik, ikasi zuen Eztai doinua Joxe Angel Dorremotzengandik. Arestian aipatu den bezala, Erratzuko danbolin ofiziala izan zen 1924tik 1939 urte artio alta Erratzun
|
herriko
bestetan eta iñautetan txistua jotzen segitu zuen bertze hainbertze urtez. Berroetan eta Zigan ere maiz jotzen zuen herriko bestetan.
|
|
|
Elizan ezin zen inor gehiago sartu, eta kanpoaldean barrenean adina lagun, eskaileretan eta Plaza Nagusian. Rusoaren ostatuan
|
herriko
bestetako larunbatean baino negozio handiagoa. Jendeak bazuen beldur pixka bat, meza ondotik Aiuntamentuak manifestazioa egiteko deia egin baitzuen.
|
|
|
Bertze behin bakarrik harrapatu ninduen. Izebak
|
herriko
bestetan erosi zidan kamiseta ikusirik, han ageri zena nor zen ote nekien galdetu zidan. Che Guevara zen, baina ideiarik ere ez nik.
|
|
|
21.
|
Herriko
bestetan 65
|
|
|
|
Herriko
bestetan
|
|
|
|
Herriko
bestetan ginenean, kantariz eta jostetan, gure begiak halabeharrean, gurutzatu dira momentu berean.
|
|
2014
|
|
|
Karrikan lagunekin nengoela, Ainara Flores kultur zinegotziarekin topo egin nuen, eta orduan esan zidan
|
herriko
bestetako batzordean erabaki zutela niri galdetzea ea txupinazoa botako nukeen. Momentu hartan ezezkoa eman nien, baina handik egun pare batera udaletxera joan eta lehen suziria botatzeko arrazoia zein zen galdetu nien.
|
|
|
Nola bizitzen dituzu
|
herriko
bestak?
|
|
|
• Barkoxe.
|
Herriko
bestak ostegunetik hasiak dira, eta igande arte iraunen dute. Gau honetan Kalakan taldeak kontzertu bat eskainiko du elizan, eta bihar flag rugby lehiaketa bat jokatuko da, Inglorious Bask taldeak alaituriko dantzaldi batek segiturik.
|
|
|
Bertze gisako euskarazko itzulpenak ere egiten ditu herriarentzat.
|
Herriko
besten komiteko kide ere bada, eta bertsolariez eta fandango lehiaketaz bereziki arduratzen da Bixintxoetan. Komitearen himnoko hitzak berak idatziak ditu lagun batekin.
|
|
|
Nafarroako Berdintasunerako eta Familia Institutuak
|
herriko
bestetan genero berdintasunerako kanpaina sustatzen du, emakumeen aurkako indarkeriari aurre egitea eta bizitza, lana eta familiaren bateragarritasunaren gaineko sentsibilizazioa helburu dituela. Hirugarren urtea da Baztango Udalak kanpaina honekin bat egiten duela.
|
|
|
Eta bestetan… zer? kanpaina hirugarren urtez eginen da BaztanenNafarroako Berdintasunerako eta Familia Institutuak
|
herriko
bestetan genero berdintasunerako kanpaina sustatzen du, emakumeen aurkako indarkeriari aurre egitea eta bizitza, lana eta familiaren bateragarritasunaren gaineko sentsibilizazioa helburu dituela. Hirugarren urtea da Baztango Udalak kanpaina honekin bat egiten duela.
|
|
|
|
Herriko
bestetan genero berdintasunerako sentsibilizazioan eta bestak, emakume eta gizonen arteko berdintasun baldintzetan gozatu behar direla ideiaren inguruan herritarren parte hartzea bilatzen duen kanpaina da da hau. “Bestetan berdintasuna lortzearen aldeko udalak.
|
|
|
Xalbador bertsolaria ulertu nahi dugularik, ezagutu duten jendeei beha egoten zaielarik, lekukotasunak elkarren kontra doaz ardura, zilegi baitzaigu dudatzea, Ferranddo Aire izenekoa bakarra denez, edo biga izan diren. Alde batetik bada libertimenduz libertimendu edo
|
herriko
bestetan zebilen bat, piko botatzaile ikaragarria eta konpainatzen baitzen sekulako tantoak botatzen zituen tipito batekin. Gerla aitzineko bertsolaritza iraunarazi baitute, Ezpondak eta Alkatek lekukoa hartu arte.
|
|
|
Bertsolaria, dela
|
herriko
besta, bazkari, libertimendu, karrus herriz herri ibiltzen zen gizona zen, herriak, familiak ezagutzen zituen. Tobera egitea bertsolariaren gomitatzea zen, herri hetsian aire fresko kotsia sar zedin.
|
|
|
Oraingo bertsolariek jendeekin kontaktua atxikitzen badute, lan bikoitz bati esker da. Alde batetik saioa bertsozaleentzat eta
|
herriko
besta, zikiro, istorio kontatze, eta irrati besteentzat. Bazekien Mattinek ere, eta hola zuzenago litzateke" herriaren ahotsa" errana, jendeak nahi duenaren kantatzea, sakontasun edo gauza polit saioan eta ausarkeria plazan, etxe korridetan.
|
|
|
Baigorrikoa eman zuten
|
herriko
bestak kari, igande arratsaldeko ikuskizun gisa. Publizitatea egin zen, afitxa elebidun, dena euskaraz zen gauza batendako.
|
|
|
Entzun behar ditugu denetan baina horien zirkuitua ez da antolatzen gainetik baina deia sortutik, petik, beste bertsolariek egin ongarriaren gainean finkatzen baita. Arze, Haran, Harranbilleten etorrera gertakaria handia zen
|
herriko
bestetan, herritar guziak pilotariak zirelarik. Orain tribu bat biltzen da trinketa Modernoan gomita heltzen bazaie etxera baina...
|
|
|
Edo bolanten eguna. Edo
|
herriko
bestak. Ez da ihauteria hasteko, ez gurea.
|
|
|
Ondorioz, gabe egitea hobe aholkatzen zuenik bazen, apez edo morala egile, bertsolariak jin dira eta gairik gabe beti bertso berak bota, bazter guziei goresmenak, holako festa eder, euskalduna, antolatu baitute eta badutela merezimendu... Eta gaian ez baitzen sartzen kamustu da libertimendua, dantzariak
|
herriko
bestetan ari izan, pilota partiden artetik. Eta orain ene adinean hemen naiz ari libertimendua zer den esplikatzen.
|
|
|
Ez dira orain artio gauzak aldatu. Apezak zahartzen ari, estudianteen sasi jakintzarekin arazo kotsia dute, baina segitzen dira
|
herriko
bestak eta besta berri egiten. Presentez armes.
|
|
|
Harrapa ezinak dira, izpirituaz ari naiz, uste ez dugun tokian, paradoxa eta zirtoa lantzen dute. Ardura nire buruari galde egin diot
|
herriko
besten sistema ikusiz, adibidez, artzainak Ezterenzubikoak zirenez edo Orbaizetakoak, lehen eguzkiz eguzki baitzen ardien ibiltzeko legea eta muga ez baitzuen errespetatzen. Hasteko argi da bazketarik goiti joaten zirelarik etxera zihoazela eta etxea etxola zela haientzat.
|
|
|
Gerlatik landa tobera egileek gainditzen dituzten gaiak dauzkate parrean.
|
Herriko
besten egutegia berriz hasten da hostokatzen, etxeetarako gomitak, ez da berehala autoa erosten merkatu beltzean bildu sosarekin, hatsarre batean diskrezioan egon behar, kontrabandoaren eskola da. Ez dugu ikusten oraino autoak ekarriko dituen posibilitateak herri eta auzo herri kortxila hautsiko baitu.
|
|
|
Liberti gaitezen berriz.
|
Herriko
bestak eta hauen sistema sasoi ederraren foltsua daude, musika aldatzen da kotsia, sehiek fandangoa Paristik ekarri digute, ye ye dosiz bat integratzen dute orkestrek, trikitilariek habanera eta tangoekin jakin zuten bezala lehenago. Baina etxeko autoa ebatsiz arrastirietan, biharamuneko mezako gibelera ekartzekotan haatik, etxe batzuetakoak hasiko dira herriak edo auzo herriek proposatzen dituzten kantaldietara joaten.
|
|
|
Bigarren komunionea eta armadaren artean. Desafioen adina da, lagunena, auzo
|
herrietako
bestena, joka partidena, arrantza eta ihiziaren adina, legezkoa eta sasikoa, esku ukaldiena, ofizio ttipiena, kontrabandoa, eta irri egiteko kolpeak, galarrotsak eta tzarkeriena. Inurriko sehi hau mari mutikoa da eta ordaintzen du kario.
|
|
|
Bigarrenik, udaberriaren misterio horren zulatzen laguntzeko, gaude ez ote den horretan bilatu behar, oraingo eta betiko besta komiteen primaderako besten antolatzeko obsesioa,
|
herriko
bestak ardura udan izanki. Primaderako besta horiek molde klasikoan, dantzaldi etab, bekan kausituak dira, herri mailan behintzat, ez badira antzerkiak edo kabalkadak.
|
|
|
Kabalkada hitza gauza ezberdinen izentzat baliatua izan da eskuarki. Frantzian Erdi Aroan edo berantago egiten ziren" chevauchees" etarik, heldu da Herellen iritziz; ospakizun anitzak deitzen ditu Euskal Herrian,
|
herriko
besta (Donibane Garazin), apez sartze (Mithiriñan), edo handiki batzuen ohoratzeko ikusten ditugu. Donibane Garazin, toberen mustra aldea gehienik hanpatua izan da, Ibarnegaraien garaitik berriki arte.
|
|
|
Euskal kulturari edozein izkinetatik loturik ereinteresatu gatzaizkiolarik mitoetara jo behar da bizi izan dugun egoeraren absurdoa edo zeiharkatu angustiaren deskribatzeko. Formak hor ziren denak, lurralde osoan, dantza
|
herriko
bestetan, apairu ondotikako kantuak, ditxoak eta bertsoak ere familia bakarretan. Dantza praktika normalizatua zen gure haurrean eta hortaz deus ez zen idatzirik, estimurik ez zelako batere.
|
|
|
Doinu tradizionalistarekin bazen ere.
|
Herriko
bestak, parrokiako bestak dira jatorriz, gauekoa dute begitan hatsarretik, santibate edo Baigorriko haraneko karatotsak, etxe korrida bilakarazi dituzte.
|