|
2000
|
|
|
Bai, Mary ere galdu zenuen, baina emazteak berak hala erabakita! Jokoan galdu zenuen, bai, baina horren berri izan orduko, Maryk
|
herritik
alde egin zuen. Ez zuretzat eta ez Allisentzat.
|
|
|
Eta hala ere pozik nago. Beharbada azkenik hemen nagoelako, beharbada etxetik,
|
herritik
alde egin dudalako, beharbada hiri honek itsatsi egiten dituelako bidaiariaren arropetan Liffey ibaiaren marroia, hodeien mehatxuzko karga eta pub-en inguruetako zerbezaren usain beltza. Ez zait berriz gertatuko.
|
|
2001
|
|
|
Txirikordadun neskatilak nerabezarora iristerakoan eta, garaiak agintzen duen legez, praka estuak eta zapata takoidunak jantzi ditu. Gero, ilea moztu du motx-motx
|
herritik kanpora
alde egin eta hitzen arteko jostura anitzak ezagutzeko. Ilea moztean, lepo luze eta mehe-mehea aurkitu du enborretik burura bitarteko zubian, eta larruzko koilare bat oparitu dio lepo luze eta mehe aurkitu berri horri.
|
|
2002
|
|
|
Medellinen, Senidetasunaren Verbum Deiren helburuetako bat da misiolari formazioa eskaintzea «pertsonen jokabideak aldatzeko, gizarte-egitura berriak sortzeko». Desplazatuak Bestalde, ‘lekualdatuen auzoetako’ biztanleei paramilitarren mehatxuengatik
|
herritik
alde egin duten jendea bizi den jendeari proiektua zabaltzeko asmoa du Ramón Rosek. Lekualdatuak oso leku pobreetan bizi dira, eta eskale, miseria eta delinkuentzia guneak sortzen dituzte.
|
|
|
-Banatu zenean, bere
|
herritik
alde egin omen zinan. Ordutik, bakarrik bizi omen zunan, eta hil denean ere emazteak-eta ez diten ezer jakin nahi izan berarekin.
|
|
2003
|
|
|
Matildek komentatu zuen ezagutzen zituela Mercedes eta Martina, Mercedes batez ere, eta ezagutu zituela Mateo eta Pablo, baina gaztea zela bera, Matilde,
|
herritik
alde egin zutenean. Mutil guapo-guapoa zela Mateo, inork baino hobeto egiten zuela bizarra, egunero-egunero, udan birritan eta neguan behin; hori esaten zuela Matilderen ama zenak, ez ziola Mateori sekula ilerik ikusi aurpegian.
|
|
|
Bere etsaiei –lehoi guztiek izaten dituzte zorriak –zurrumurru bat egia balitz bezala aipatzea gustatu ohi zaie: Albert Meziguek
|
herritik
alde egin eta handik zazpi bat urtera postala bidali omen zion Pisson andereñoari hitz hauekin: " Estatua bat jarri didate herriko plazan.
|
|
|
Eta, meza bukatuta gero,
|
herritik
alde egin zuen.
|
|
|
Esperientzia berriak bizi izan zituen hirira iritsi zenetik. Eta edozein modutan, hori besterik egiten ez bazuen ere,
|
herritik
alde egin izanak merezi zuela garbi zegoen. Pozik zegoen Oskar.
|
|
|
Azken hiru egunak zein gutxi eta zein luze izan ziren pasa zitzaion burutik.
|
Herritik
alde egin zuela Ana utziz. Ana.
|
|
|
Oskarrek putzutik atera ninduen eta bere begietan irakurri nuen damu zela.
|
Herritik
alde egiteagatik. Hirira etortzeagatik.
|
|
|
Eta apustu egingo nuke bere hasierako asmoa izara artean babestu eta negar egitea izan zela. Damu zela
|
herritik
alde egiteaz. Ana bakarrik uzteaz.
|
|
|
Larunbat gaueko tekila eta atzoko sesioa gehiegizkoak izan dira niretzat. Hobe nuke maletak egin eta
|
herritik
alde egitea. Astebete, hilabete, urtebete.
|
|
2004
|
|
|
Beharbada okerren »edo irabazle, hori bakoitzak erabaki beharrekoa baita» gertatzen dena
|
herritik
alde egin behar izan duen pertsonaia da…
|
|
|
|
Herritik
alde egin ondorenean norabide jakinik gabe egin genuen korri, zeren gure helburua festa hartako zakur jendeagandik urrutiratzea baitzen. Baina, behin urrutiratu eta haien oihuak erabat galdu genituenean, zein aldetara jo ez genekiela gelditu ginen.
|
|
2005
|
|
|
Getxon bizitzea gero eta garestiagoa da. Gazte jende askok
|
herritik
alde egin behar izan du non bizi topatu ez duelako. Etxebizitzaren prezioen erokeriari, Getxoko Udalak azken urte hauetan ezarri nahi duen zerga eta tasa politika gehitu behar diogu.
|
|
2006
|
|
|
Jendeak
|
herrietatik
alde egiten du, baina badira kontrakoa aukeratu dutenak ere. Erreportajean zehar aipatu ditugun herrietako desabantailak jasaten dituzten arren, hirian baino gusturago bizi dira mendi artean.
|
|
|
Luxuzko etxebizitzen bizitegi-gunea da guri dagokiguna PTP honen barruan. Errealitate honen inposaketak gure
|
herrietatik kanpo
alde egitera behartzen gaitu edo mailegu baten esklabo bihurtzera, horrek dakarren aldaketa sozialarekin. Egoera hau dela eta sortu zen orain hiru urte Amarratsak kolektiboa, gure inguruko borroka sozialak bultzatzeko asmoz.
|
|
|
Karlosek
|
herritik
alde egin zuenean, orduak igaro zituen Nereak gelako atea itxita, ohean etzanda eta almohada buru gainean jarrita. Edo leihotik begira ezer ikusi gabe.
|
|
|
Itsasargitik suzko zutabeak ikusi genituen,
|
herritik
alde egin orduko, milizianoek jauregi batzuei su eman baitzieten, heltzear zeuden tropentzat osorik ez uztearren.
|
|
|
Hala ere, ni urduri ibili nintzen egun haietan. Ez nuen nahi Mirrak
|
herritik
alde egiterik. Azkenean, jairik ez zen ospatuko, eta komedianteek kanpalekua edozein egunetan batu eta alde egingo zuten.
|
|
2007
|
|
|
Elvis hil zen urterako aldatzen hasita zeuden gauzak. Etorkin jendeak bere
|
herrira
alde egiten jarraitzen zuen uda oro, baina belaunaldien arteko borrokaiturri bihurturik zegoen ordurako urteroko txango hori: gurasoek joan nahi zuten, nola ez ba, baina seme-alabek ez.
|
|
|
Dutxako uraren azpian sartu nuen burua. Begizkoa egin nien
|
herritik
alde egindakoan. Hiltzailea nintzen, asesino odol gaizto eta bihotz-gogorra, eraile eskrupulurik gabea.
|
|
|
Gehien kontsumitzen diren edariak tea, kafea, garagardoa eta Lao-Lao, arroz-whiskia dira. Postre gozoei dagokienez, inor ezin da
|
herritik
alde egin khau sankañaa probatu gabe, kokoarekin prestatutako arroza mango-zatitxoekin edo koko-flanarekin.
|
|
2008
|
|
|
apostoluak aulki batzuetan eserita, suzko mihiak haien buru gainean, eta gorago Espiritu Santua uso baten itxurapean, nondik izpi batzuk proiektatzen baitziren suzko mihietaraino. Baina kontua da, halaber, apaizak esana entzun arren eta irudi haiek ikusi arren, Beñardo aspaldi bizi zela beste lurralde batean, titiriteroek
|
herritik
alde egin bezain laster jarri zen hura etorkizunari begira, haiek noiz itzuliko?; burua, beraz, bi tokitan zuen, elizan eta zirkuan, zirkuan eta elizan?, baita bi mundu haiei zegozkièn hitzak buru barruan ere, batzuk alde batean, besteak bestean, bai, baina edonola nahasteko probabilitate osoz, eta hala, etxera iritsi eta guztiak bazkaltzen jarri ahala, Beñardok bere galdera egin zuen:...
|
|
|
Ume jostaria negar baten geratu da
|
herritik
alde egin dugunean. Amak barrez heldu dio besotik ea gurekin joan gura duen galdetzeko,, ume faltan ez gaude?
|
|
|
Udalerri txikietan ditugun arazoetako bat etxebizitzarik eza da. Horren ondorioz, gazteek
|
herrietatik
alde egitea beste erremediorik ez daukate, herriak bakardade handian utzita. Etorlurrek hasierako helburuak bideratu zituen eta etxebizitzen sustapena sartu zuen bere eginbeharrekoen agendan.
|
|
|
Hori ez zen okerrena, Konbentzioko soldaduek alde egin ondoren eibartarrak itzuli zirenean, ez zeukatelako beraien bizimodua aurrera ateratzeko modurik, suteak, etxebizitzez gain, tailerrak ere kiskali egin zituen-eta. Basileako Bakearen ostean ere armaginetariko askok
|
herritik
alde egitea erabaki zuten. Ez bakarrik langile xumeak, baita ofizial eta maisu trebeak ere.
|
|
|
Suposatzen denez, Eibarren gelditzea erabaki zutenek auzoetako baserrietan bilatuko zuten aterpea. Baina aukera hori ez zegoen herritar guztien eskura (ezta
|
herritik
alde egitearena ere), eta hurrengo urtean ere, etxebizitzarik gabe gelditu zirenentzat aterpea bilatzea benetako arazo bihurtu zen udalarentzat. Itxura denez, gaixoek ere kalean lo egiten zuten285.
|
|
|
Ez dira boikot horren arrazoiak azaltzen, ezta ordaindu ez zutenen aurkako neurririk hartu zen ala ez1170 Txostenaren azken idatzia maiatzaren 12koa da1171 1875eko azaroko akta batek adierazten digunez, Eibarko udalerria Gipuzkoako Batzar Orokorretan ordezkatzen zuten suakciones y tercios forales» 57tik 38ra jaitsi ziren,«? cuyo numero debera servir para contribuciones, vota1172 Suen jaitsiera horrek Eibarko biztanleriak behera egin zuela islatzen du; beraz, gerrak aurrera egin eta karlisten itxaropenak makaldu ahala,
|
herritik
alde egin zuten armaginen kopurua asko hazi zela ondoriozta dezakegu. Itxura denez, 1875eko maiatzetik aurrera, laurdena kobratzeari ere uko egin zioten agintari karlistek.
|
|
|
Ikusten denez, Manuel Garate izan ezik, udala
|
herritik
alde egitea erabaki zuten boluntarioek osatu zuten1200 Horien artean errepublikanoen presentzia nahiko nabarmena zen, Ortiz de Zarate, Atxotegi eta Iñarra Iraegi 1873ko ekaineko udaleko partaideak izan zirelako, eta Jose María Unzueta eratzeko aukerarik izan ez zuen 1873ko uztailekoa; Ortiz de Zarate gainera, Eibarko Itunaren sinatzaileetariko bat izan zela ikusi dugu, eta Atxotegi, Errepublika... Beste hiru kide. Sarasketa, Oregi eta Anitua?
|
|
|
Inocencio Ortiz de Zarateri buruz zalantzak ditugu. Alde batetik 1873ko abuztuan
|
herritik
alde egin zuten boluntarioen zerrendan agertzen da, baina 1875eko uztailean karlistek ezarri zuten zergan ez da, ausente, legez agertzen.
|
|
|
legez agertzen. Litekeena da hasiera batean
|
herritik
alde egin arren, Inocencio Eibarrera itzuli izana, oraindik karlistak agintean zeudela.
|
|
|
Kontuan hartzekoa da ordaintzen ez zutenen zigorra ez zela ondasunen bahiketa, tertzio karlistetan zerbitzea baino. Beharbada hori ez zen zigor gogorregia izango karlista sentitzen zirenentzat, baina bihotzezko liberalentzat zigor horren aurrean irtenbide logikoena
|
herritik
alde egitea zen.
|
|
|
–Bol.? aukerak karlistek Eibar hartu zutenean,
|
herritik
alde egin zuten boluntarioak;. Errep, aukerak, 1873ko ekainaren 1eko ekintzan parte hartu zuten Errepublikaren Boluntarioak.
|
|
|
Itxura guztien arabera, eztabaidarik larrienak sortu ziren arma-fabrikak karlisten esku uztea ala suntsitzea komeni zen erabakitzeko. Horren inguruan bertsio kontrajarriak ditugu, Extramianak eibartarrek
|
herritik
alde egin aurretik baliabide militarrak deuseztu zituztela badio ere (Extramiana, 1979-1980: II. liburukia, 186, 60 aipua), Piralak eta Hernandok diote Eibarren eskuratutako fusilekin Lizarragak batailoi bat armatu zuela1123 Ez zen horrenbeste makina suntsituko, karlistak herrian sartu ostean Ibarzabal komandanteari bahitutako tresna piloaren berri dugunean1124 Armak entregatzearen inguruan, Sarasketak dioenez, abuztuaren 15eko egunsentian,«?
|
|
|
Argitzen duenez, Lizarragak baldintza horiek ezarri zizkien Eibarko miliziano ohiei, ez zigortzearen truke. Herrian gelditzea erabaki zuten boluntarioek, gainera, baten ordez bi fusil aurkeztu behar zituzten1125, eta ziur asko hauxe izango dugu
|
herritik
alde egin zutenek gelditu zirenei fusilak utzi izanaren arrazoia. Beste dokumentu batek argitzen digunez, euren armak entregatu zituzten milizianoen kopurua 400 ingurukoa izan zen1126.
|
|
|
Ermura itzuli ostean, bere bi bazkideetariko batek. Juan María Ormaetxeak?
|
herritik
alde egin behar izan zuen«, por cuanto fue sumariado por el Gefe de la guarnicion de Eibar»1094.
|
|
|
1203 Boluntarioei buruzko hainbat datu (adinaren batez bestekoa eta ogibidea, adibidez) 1861eko erroldatik barik, GAOko zerrendatik atera ditugu.
|
Herritik
alde egin zuten boluntarioak ikertzeko zerrenda hau askoz fidagarriagoa da, boluntario guztien adinak agertzen direlako. Eguneroko isunera zigortu zituztenen zerrendak, ordea, ez digu euren adinari buruzko informaziorik eskaintzen, eta kasu horretan 1861eko erroldan aurkitu ditugunen lagina erabili behar izan dugu batez besteko adina kalkulatzeko, eta euren ogibidea ezagutzeko.
|
|
|
Ondorioztatu dezakegunez erbestean egon zirenak herrian gelditzea edo itzultzea erabaki zutenak baino aberatsagoak ziren; hala ere, jabeen kopurua askoz altuagoa da azken horien artean. Beraz, jabe ertainak gelditu edo itzuli egin ziren, jabe handiek eta ezjabetuek
|
herritik
alde egitea erabaki zutelarik. Jokabide horrek badu bere zentzua, batez ere bakoitzaren familia-egoerarekin lotzen badugu:
|
|
|
Alfabetizazio maila antzekoa da bi azpitaldeetan. Beraz,
|
herritik
alde egiterakoan, kontzientzia politikoaz eta adinaz gain beste faktore batzuk ere hartu behar genituzke kontuan. Oro har, gelditu zirenak zaharragoak zirela eta familiari lotuago zeudela esango genuke; jabeak izan arren, ekonomikoki ahulagoak zirenez, euren tailer edota negozio txikiak zuzenean kudeatu behar zituzten, ez baitzeukaten. Ibarzabalek egin zuen legez?
|
|
|
Beste lauren ogibideak ez dira jasoten. Ikusten denez, armaginen nagusigoa erabatekoa zen
|
herritik
alde egin zutenen artean. Iturri honek, ordea, ez digu armagin hauek jabeak ala langileak ziren zehazten, eta zeregin horretarako 1861eko erroldara jo beharko dugu berriz, esan bezala, emaitzak fidagarritasuna galtzen badu ere.
|
|
|
Orbeak helegitea aurkeztu zuen uztailean, baina ez zuen aurrera egin. Gero
|
herritik
alde egin zuen, eta ordutik aurrera Nicolas Egaña, bere fabrikako enkargatua, arduratu zen isuna ordaintzeaz.
|
|
|
Fusilamendu baten aipamena ere egiten da, eta ziur asko ez zen bakarra izango. Beste batzuek
|
herritik
alde egin zuten. Edonola ere, karlistek ez zuten euren helburua lortu, isunak ordaintzeari uko egiten ziotenen ondasunak bahitu arren, ez zelako erosle nahikorik aurkezten enkanteetara.
|
|
|
Gerratearen ondorioz armagin askok
|
herritik
alde egin zuten. Horietariko askotxo frantziarren aurkako erresistentziara bildu ziren, Zaragozako defentsan parte hartu zutenen artean, hildako hutsak 76 izan zirela jakinda.
|
|
|
Astebeteko borroken ostean, rrek ere tinko eutsi zion uztailaren 17ko eraso gogorrari, baina bere erresistentziak errealisten mendekuen ikusmiran jarri zuen Madrileko Miliziak eta herritarrek, absolutisten saiakera zapaltzea lortu zuten. Eiba556 Horrez gain, herria defendatu behar zenean eibartar batzuek
|
herritik
alde egin zuten, eta udalak galdetu zion Buruzagi Politikoari ea zer motatako isuna ezarri behar zitzaien herritar horiei, beraien jokabideak gainerakoen haserrea areagotzea eta kemena ahultzea eragin baitzuen557 Eibartarrak gero eta isolatuago zeuden: azaroan, Gorostidi eta Ezeizaren gerrillariek Andres Etxebarria agure eibartarra harrapatu zuten, Jauregi koronelaren mezu bat zeramakiola Soraluzeko alkateari.
|
|
|
lanik gabe gelditu zen, ez omen zegoelako ordaintzeko dirurik580 Handik sei hilabetera, bere lanpostua José Antonio Zabalak eskuratu zuenean,«? por remoción causada a Salvador Echeverria» izan zela argitzen digu aktak581 Francisco Berraondo oinezko postariaren kasuan, azaroaren 2an ezgaitu zuen udalak,
|
herritik
alde egin zuelako absolutistak sartu zirenean. Hurrengo urteko abuztuan bere lanpostua berreskuratzeko ahaleginak egin zituen, baina korrejidorearengana bidali zuen udalak, berak ezgaitu omen zuelako.
|
|
|
1836ko urtarriletik aurrera udal karlistaren aktarik ez eduki arren, beste iturri batzuetatik ondoriozta dezakegunez, Eibar karlisten menpe egon zen 1839ko abuztura arte777, hau da, gerra bukatu arte. Herrian gelditu ziren liberalek karlistek ezarritako zerga eta isunak ordaindu behar izan zituzten, eta
|
herritik
alde eginda zeudenei kobratu ezinean, diputazio karlistak beraien ondasunen bahiketa agindu zuen. Testuinguru horretan, liberal batzuek sare bat prestatu zuten, herritik kanpo zeudenen ondasun higigarriak ezkutatu, karlistek ez eskuratzeko?
|
|
|
Lehen momentuko exodoaz gain, eibartar askok
|
herritik
alde egin zuen hurrengo urteetan: 1811n udalak herritik kanpo zeuden herritarren zerrenda bidali zion Herrialdeko Kontseiluari; egun berean aitortzen zuenez, frantziarren aldeko. Zaintza Zibikoa, n?. Guardia Cívica??
|
|
|
donde ha estado reclusado(?) por su mala conducta politica y moral». Itxura denez, Eibar liberalen esku egon zen bitartean, apaizik gehienak
|
herritik
alde egin zuten, baina Astiazaran gelditu zirenetariko bat izan zen. Baina, Argianorekin alderatuta nahiko argi gutxikoa zenez eta karmeldarren komentuko esperientziak bere jokabidea zertxobait zuzendu zuenez, Sarasuak ez zekien zein puntutaraino zen kaltegarria.
|
|
|
Udal-boterea eskuratu zutenerako karlisten mehatxua gainean zeukaten, eta ahaleginik gehienak hirigunea defendatzera bideratu behar izan zituzten. Lizarragaren errendizio-proposamenaren aurrean sortu ziren tirabirak,
|
herritik
alde egin zuten milizianoen kopuru urria (seitik batek) eta federalista ospetsu batzuek. Inocencio Ortiz de Zaratek, besteak beste, karlisten agintaldian eskaini zuten kolaborazioa, errepublikanoen eta karlisten arteko harreman, onak ez baziren?
|
|
|
apostoluak aulki batzuetan eserita, suzko mihiak haien buru gainean, eta gorago Espiritu Santua uso baten itxurapean, nondik izpi batzuk proiektatzen baitziren suzko mihietaraino. Baina kontua da, halaber, apaizak esana entzun arren eta irudi haiek ikusi arren, Beñardo aspaldi bizi zela beste lurralde batean –titiriteroek
|
herritik
alde egin bezain laster jarri zen hura etorkizunari begira, haiek noiz itzuliko–; burua, beraz, bi tokitan zuen –elizan eta zirkuan, zirkuan eta elizan–, baita bi mundu haiei zegozkièn hitzak buru barruan ere, batzuk alde batean, besteak bestean, bai, baina edonola nahasteko probabilitate osoz, eta hala, etxera iritsi eta guztiak bazkaltzen jarri ahala, Beñardok bere galdera egin...
|
|
|
" Nik ere nahi dut egunen batean espaziontzi batean bidaia luze bat egin, Saturnotik pasatu...", esan du zerura begira. Sagranek bere
|
herritik
alde egin zuen arraro xamarra zela sentitzen zuelako. Berlinen lasai asko dabil bera baino askoz arraroagoak dabiltzalako solte.
|
|
2009
|
|
|
Bestela... xiax, esaten zuen. Horrez gain, baliabide urriko familia batean jaioa zenez, 12 urtetan
|
herritik
alde egin behar izan zuela, lanaren bila, gogorarazten zion aukera bakoitzean. Geroztik, debekuz debeku (Franco garaia zen) eta pixkanaka-pixkanaka, euskara ahaztu zitzaion.
|
|
|
Txomin Garay Argentinan bizi da emaztearekin eta alabarekin. Bere garaian
|
herritik
alde egin zuen ETAk iraultza zerga eskatu ziolako. Anaia Koldo oso gaixo dagoela eta, herrira itzuliko da, bien artean inolako harremanik egon ez den arren azken urteetan, politika dela medio.
|
|
|
Soineko batekin aspertuz gero ere, huraxe jantzi behar izaten zen tarrataz josi eta ehuna usteldu arte; bada, senarrarekin berdin. Ezin zen, inola ere, Teresaren aitak bezala, Frantziako beraneante bati gerritik helduta
|
herritik
alde egin hark emazteak baino gerri finagoa zuelako. Ezin ziren emaztea eta alabak abandonatu eta galtzerdiak nori josi ez zekitela utzi.
|
|
|
Bi bala zituen sabelaldean, eta lepo inguruan eta orkatiletan, soka bana. Baionan bizi zen,
|
herritik
alde eginda. Mariñelarena La Santé-ko espetxean hil zen 1990ean, gaixo.
|
|
|
–Emakumeen eskubideak gerra-tokian?, Galtzaundi, 2008/07/04, 283, 17 -20 or. Eta Errazkin Agirrezabala, M.; SaizarArostegi, J. eta Zubeldia, L. (2008): 1936ko Gerrako Oroitzapenak Tolosaldean eta Leitzaldean, Galtzaundi Euskara Taldea eta Tolosaldeko eta Leitzaldeko Hitza, Tolosa, 102 -113 or. Eskerrakeman nahi dizkiogu Xabier Basterretxeari dokumentazio-bilketan emandako laguntzarengatik.prozesatuari gagozkiolarik, zeinari dituen adiskidetasun eta erlazioengatik ileamoztu zitzaion Armada Tolosara sartu zenean, aipatutako
|
herritik
alde egin zuenBilborako bidea hartuz, han bere mutil-lagunarekin biltzeko asmoz. Hiri horretanbere burua erakutsi zuen antzoki batean, egindako ile-mozketa EspainiaNazionalaren aurkako kanpaina bultzatzeko baliatuz».
|
|
|
Kritiko eta kexu dira, Zeelanda Berriko Gobernuak maori indigenei euren
|
herritik
alde egitera behartu zielako, eta hori ere haka dantzaren bidez adierazten dute. Gaur gauean, horrekin eta dantza gehiagorekin, Whitireiak ikuskizuna emango du Gue, esen.
|
|
|
Hebreera zekien eta ingelesa ere menderatzen zuen. Jerusalemen eman zuen haurtzaroa, Hiri Zaharreko etxe eraisteen aginduak familia euren
|
herritik
alde egitea ekarri zuen arte.
|
|
|
Garai ezberdinak dira, eta aldagaiak, baina orduko eta gaurko etorkinen bizipenak oso antzekoak dira.
|
Herritik
alde egin behar izatea beti da oso gogorra. Periko Solabarria sindikalista eta apaiz-langilea elkarrizketatu dugu, alde batetik.
|
|
|
Zer ardura du, baina, nire esperantzak edo etsipenak? Kontua da handik gutxira huts egiten hasi zinela txiza-analisiak egiteko asteroko hitzordura; zeozer galdetzen zitzaizunean, arrazoiak azaldu beharrean, oihuak egiten zenituela; lanera joateari utzi zeniola; banandu egin zinetela Mikel eta biok, eta
|
herritik
alde egin zenuela. Hori guztia, bata bestearen atzetik, abiada bizian, egun gutxiren barruan.
|
|
2010
|
|
|
Hiztegi entziklopediko batean arakatuz, halako deskripzioaikus genezake: «Pertsona edo giza talde bat herri batetik bestera joatea, berezikiarrazoi ekonomiko, sozialak, etab. direla medio»4 Push & Pull teoriaren ildoan, alde batetik etxetik alde egiteko arrazoi bat behar du emigranteak eta, bestetik, inora joateko zio bat ere bai; normalean
|
herritik
alde egiteko arrazoiak eta atzerrirajoatekoak bateragarriak dira. Herria utzi eta Ameriketara edota munduko besteinongo punta batera joateko zioa ekonomikoa edo soziala da nagusiki; eta hauxedugu ere Ameriketara joatekoa.
|
|
|
Hoberena izango da lehen-bait-lehen zuek
|
herrira
alde egitea.
|
|
|
Lazar Ristovski, Petar Bozovic, Mira Banjac, Vlasta Velisavljevic. 95 min. Albania eta Serbiako bi bikote gaztek
|
herritik
alde egin eta bestelako bizimodu baten bila joango dira Europako mendebaldera: Italiara eta Austriara.
|
|
2011
|
|
|
Gauzak gero okertu egin ziren, agidanez, eta batak bide bat hartu bazuen, besteak juxtu kontrakotik jo zuen: osaba baserrian geratu zen eta gure aitak
|
herritik
alde egin zuen. Handik puska batera gerra madarikatu hura lehertu zen, bazterron nahasle, eta erabat ezinezko bihurtu zuen bien arteko hurbiltzea.
|
|
|
Hamar mila indigena
|
herrietarik
alde eginak bizi dira, egoera salbai (salbaiago!) batean, Boli Kostako basoetan.
|
|
|
Berarengana joan nintzenean esan zidan bera ibiltzen zela errefuxiatuen paperak konpontzen, bazuela nolabaiteko itzala, eta momentu horretan zaila bazegoen ere, ahaleginak egingo zituela, baina inondik ere ez joateko gune librera edo Espainiara. Horrela bada, paperik gabe ibiltzen nintzen eta egun batean jendarme batek gelditu eta dokumentazioa eskatu zidan, eta ez neukanez ezer, jendarmeriara eraman eta esan zidaten hogeita lau orduan
|
herritik
alde egin behar nuela. Orduan Oyarzabalek Ziburuko alkatearengana joateko esan zidan.
|
|
|
Ez al duzu entzun, jauna, Yue aldeko lurretan erbesteratuta dabilen jendearen berri?
|
Herritik
alde egin eta egun gutxi eman ondoren, alaitu egiten dira ezagunen bat ikuste bakarrarekin; alde egin eta hilabetera, nahikoa dute herrian inoiz ikusitako norbait; urtebete eman eta gero, berriz, norbaiten antzeko edonor ikustea besterik ez dute behar poz hartzeko.
|
|
|
Bere betiko eserlekuan zegoen eserita, egunkaria irakurtzen. Leihotik ikusi zuenean Jeannek autoa hartu eta
|
herrirantz
alde egin zuela, segituan hots egin zidan, eta esplikatu zer egin behar nuen.
|
|
2012
|
|
|
Bandera gorri-horiz eta txapel gorriz bete zen herria. Ezer txarrik egin ez zutelakoan
|
herritik
alde egin ez zuten abertzaleak ere baziren. Horietako batzuek larrutik ordaindu zuten erabaki hori.
|
|
|
Gure aita zenaren familia Uharte Arakildik zetorren. Bere ama gaztetan haurdun gelditu eta
|
herritik
alde egin behar izan zuen. Neskame hasi zen lanean Gipuzkoan negozioak zituen familia batekin eta hori dela-eta aita Tolosan sortu zen.
|
|
|
Uruguaiko gerra handia hasita (1843-1851), bidaiak Argentinarantz antolatu ziren, are gehiago hango gobernu berriak immigrazioaren aldeko politika azkarra eramaten hasi zenean 1852tik goiti. Euskal Herrian, berriz, nekazaritza eta egoera soziala krisian zeudela eta, euskaldun gazte ugarik
|
herritik
alde egiteko aukera egin zuten, gehienak gizonak, baina emazte edota familia osoak ere izan zitezkeen Amerikara ontzietan zihoazenak, herrira aberastuta itzultzeko asmoarekin batzuk. Ipar Euskal Herriko hiru probintzietatik Zuberoa eta Nafarroa Beherea izan ziren migratzaile gehien bidali zituztenak, hasieran bela-ontziz eta ondoren bapore-ontziz, Pasaia, Baiona edo Bordeleko portuetatik, hiru laurdenak Argentinarantz.
|
|
|
gorputza haren aurka eutsiz lortu zuen behegainera ez erortzea. Maiatzaren hasieran izandako uholdeetako lokatzez beteta zegoen upela eta ustel kiratsa botatzen zuen, artean barruan zeukalako gatzetan jarritako arrainetik, urez, basaz edo dena delakoz nahasita (haren jabeak, antza, ez zuen astirik izan hura berreskuratu eta gobernatzeko; agian,
|
herritik
alde egin beharra izan zuelako nazionalak sartu zirenean, edo, besterik gabe, hura ere atxilo eraman zutelako). Ainuri txiki bat bota zion Galori, upelaren gainean, burua barruan sartuta?
|
|
2013
|
|
|
Bere
|
herritik
alde egiten ari dela esan didanean, horrek galdera berri asko sortu dizkit. Aspalditik nenbilen ideia berari bueltaka, baina Euskal Herrira itzultzeko burutazioa zirika dabilkit.
|
|
|
Amaichan denbora nahikoa egin zuela uste izanda, edo lehen kolpe-kaltxakiak nahikoa ezorekatu zuelako,
|
herritik
alde egin eta aurrera jarraitu behar zuela deliberatu zuen.
|
|
|
Hiru urte geroago, neskameak hemeretzi zituenean, jauregitik eta
|
herritik
alde egiten ikusi zuten, maleta ziztrinean bere gauza gutxi batzuk jasota. Neskatxak isilpean egin zuen ospa, goibel, lotsati, triste, mutu, inor agurtu gabe.
|
|
|
Bingley andereñoaren gutuna heldu zen, eta buru jarri zien zalantza guztiei. Lehenengo esaldian bertan baieztatzen zuen guztiak Londresen ezarrita zeudela negua bertan emateko, eta bukaeran, berriz, nebaren damua jakinarazten zion,
|
herritik
alde egin aurretik Hertfordshireko lagunei eskumuinak ematen joateko astirik ez izateagatik, alegia.
|
|
|
Urretabizkaiak, ordea, beste ibilbide bat eraiki dio Txuriri. Gorri Txuriren gaztaroko adiskide zaharra da, eta aspaldiko boladan
|
herritik
alde egina da. Gorri Txuriren senarraren hileta elizkizunetara etorriko da, eta hantxe elkartuko dira, herioa dela medio, iragana eta oraina.
|
|
|
Unez batez ezbaian ibilitakoan, erabaki dut ametsetan jarraitzea, baina oraingoan itzarrik eta itxaropenez betea. Eta amets egin dut beste mundu batekin, non denok dugun mugitzeko askatasuna, non aberastasuna eta ondasunak banatzen diren, non inork ez duen
|
herritik
alde egin behar, non beso zabalik kulturekin gozatu eta aberasten garen, non ez den lege berezirik behar hori guztia arautzeko. Mundu bat non, batez ere, ez den beharrezkoa Immigrazioaren Eguna ospatzea.
|
|
2014
|
|
|
Gaurkoan ez nator zuengana, kapitalismoak eta globalizazioak eraginda, beti presaka ibili behar horren kontra berba egitera, beste baterako utziko dugu hori. Ezta gazteek, etorkizuna ukatzen dien lan merkatu honek behartuta,
|
herritik
alde egitea buruan dutela salatzera ere... Ez, horrek sortzen didan amorruak mila eta seiehun karaktere baino gehiago behar ditu, burmuinetik teklaturako tartean esan gabeko hitzik gera ez dadin.
|
|
|
Hemezortzi urte dituzula? Hara, nik hemezortzi minutu emanen dizkizut
|
herritik
alde egiteko.
|
|
|
Lau urte geroago Don Mario Sarasketak
|
herritik
alde egin zuen, Bartzelonara joan zen bizitzera. Kataluniako hiriburuan hil zen laurogeigarren hamarkadaren hasieran, bihotzekoak jota.
|
|
|
iluntzean, ezkontza zeremoniaren ostean, semea amarekin sartzen zen ohean, lotan zegoenean, amak isilik alde egiten zuen eta bere lekua uzten zion emazteari: gauaren hondarrak neskalagunarekin pasa ostean, semeak
|
herritik
alde egin behar zuen mendira eta bertan pare bat egun bakarrik pasa, ezkonduta egotearen lotsara ohitu arte... Ez al zaio zerbait antzekoa gertatzen Siegfriedi?
|
|
|
Hasieratik kontatzen ahalegindu nintzen ni, ez zen erraza. Esan nion
|
herritik
alde egin behar genuela esaten aritu zirela behin eta berriro orduan, irratitik esaten zutela, egunkarietan ere bai, alde egiteko herritik, gaur balitz bezala gogoratzen dudala esan nion, ez dirudi inpresio handirik egin zionik.
|
|
|
Egunak aritu ziren esaten, beraz,
|
herritik
alde egin behar genuela eta bidetik zihoan pertsona ilarari jarraitu behar geniola. Herri ondoko bidetik pertsona bakanak pasatzen ziren hasieran, multzoak gero, familia osoak.
|
|
|
Ez nion etxera sartzen utzi. Eskaileretatik esan zidan
|
herritik
alde egiten banuen, nirekin eraman behar nuela, mesede hori egingo al nion, hori eskatu zidan. Esan nion ez nuela alde egingo.
|
|
2015
|
|
|
Kultur etxerik egiteko lekurik ere ez daukate. Ezta gazteak
|
herritik
alde egitea eragotziko luketen etxebizitza babestuak egiteko ere. " Loiuk ezin du ezer eraiki.
|
|
|
" Ondarretako kartzelara eraman zuten lehenengo, eta Hernaniko hilerrian fusilatu zuten". Gabino Alustizaren alaba Isabel Alustizaren testigantza erabili du Eneko Sanzek kontakizuna osatzerakoan.Leandro Urretabizkaia Aiako apaiz nagusiak
|
herritik
alde egin zuela ere aipatu zioten herritarrek Sanzi hainbat elkarrizketatan. " Liburuan jaso dugun udalbatzarreko agiri batean ikusi dezakegu Aiako Udalbatzak gaitzetsi egin zuela herriko apaizaren heriotza; izan ere, Urretabizkaia erreketeetatik ihesi hil baitzen". Alustizarekin batera Miguel Uria zinegotzia harrapatu zuten, eta hura ere Donostiako Ondarretako kartzelara eraman zuten.
|
|
|
Eta
|
herritik
alde egin behar izan zenduen?
|
|
|
Artean umea nintzela, hamabi bat urte, oraindik
|
herritik
aldegin gabe, bizitzaz jakin beharreko guztia buruan neukan.
|
|
|
Aspaldian egunero bezala, Martiña kalera jaitsi da astoarekin, esneak partitzera. Esne-bezero asko
|
herritik
aldegina den arren, gelditu direnek etxeak beteta dituzte guda-gizonez eta abarrez. Neska aspaldi ohitu zen astoa sokatik motz hartu, kale bazterrari itsatsi, eta kamioi, auto blindatu edo sidekarrei pasatzen uzten, soldaduen deiadar eta gordinkerietara ohitu zen bezala.
|
|
|
Hala, sortze askatasuna puskatu zuten, joera burgesak bultzatzen ari zirelakoan. Burokrazia eskas horren erruz, intelektual ugari hasi zen
|
herritik
alde egiten?.
|
|
|
Erbestean bizitzea erabaki nuen nire
|
herritik
alde egin gabe. Erbestea aukeratu nuen aukera ematen zidalako menpekorik zein nagusirik gabe bizitzeko.
|
|
|
Semeari Lennin izena jarri arren, aldatu egin behar izan zioten gerora, ez baitzieten lasai bizitzen uzten.
|
Herritik
alde egin behar izan zuten beste herritar askok bezala. Billabonatar askok pilotaren aitzakia erabili zuen herritik alde egiteko, benetako arrazoia politikoa zenean.Bestalde, Anastasio Blanco Elola aurkikuntza izugarria izan da niretzat.
|
|
|
Herritik alde egin behar izan zuten beste herritar askok bezala. Billabonatar askok pilotaren aitzakia erabili zuen
|
herritik
alde egiteko, benetako arrazoia politikoa zenean.Bestalde, Anastasio Blanco Elola aurkikuntza izugarria izan da niretzat. Villabonan inork ez daki berataz, baina errepublikar gobernuan espia izan zen Indalezio Prietorekin batera.
|
|
|
Samek, gaur egun ere dirua egiten jarraitzen du Londresen, eraikitako etxea ez delako jadanik zutik. Bere familiak
|
herritik
alde egin zuen gauean bertan txikitu zuten. Dirua egin behar berriz ere.
|
|
2016
|
|
|
Albert Mezigue da bere izena, Marseilla ondoko herrixka batean, Touchaguesen, jaio zen eta bizargin ikasten ari zen Adeline Pisson izeneko neska batekin maitemindu zenean. Neskaren ametsa esploratzaile batekin ezkontzea zenez, Albert, haren mirespena irabazteko asmoz, bidaiatzera zihoala esanez
|
herritik
alde egin eta munduko hainbat bazterretatik postalak bidaltzen hasi zitzaion.
|
|
|
Orduan, aurreko mendeko 60ko hamarkadaren hasieran, egun baino mugimendu handiagoa zegoen barrualdeko herri hartan, artean hasi gabe baitzegoen jende gaztearen etengabeko ihes mingots hura.
|
Herritik
alde egin beharra zeukaten gazteek, erdipurdiko bizimodua eraman beharko baitzuten bestela, beti burumakur eta jauntxoen mende.
|
|
|
Ezin izan nuen lorik egin gau hartan; Danielen mehatxuek eragindako urduritasunak ez zidan utzi begiak ixten. Asteak igaro ahala, baretuz joan ziren beldurra eta nerbioak, baina Danielek eragiten zidan artegatasuna ez zen ezkutatu urte batzuetan, harik eta
|
herritik
alde egin eta nire bizitzaren beste etapa bati ekin nion arte.
|