|
2000
|
|
|
Urte guztiko punta puntako unerik bada, lorealdia denez, hau noiz zabaldu aukeratzen izaten dute lana.Garaiaz gain, nolako lorea garatu da beste buruhaustea.
|
Honetan
landare familia edo koadrila bakoitzak moda bat du hautatua. Fruitua emango duen lore emea ernalduko duen arraren polena nola barreiatu da hautuaren gakoa.
|
|
|
Toki honetatik aurrera padura eta ibaiertzetako basoen arteko piskanakako trantsizioa ikusteko aukera izango duzue. Itsasmareen eragina geroz eta txikiagoa den heinean, paduretako landaredia ibaiertzetan nagusi diren haltzez, sahatsez, urritzez, lizarrez... eta era
|
honetako
landareez ordezkatua izaten da, baina trantsizio hau emeki emeki gertatzen da. Hori da bide hau jarraituta ikusi ahal izango duzuena.
|
|
2001
|
|
|
Esandakoa esanda, eta Euskal Herriak dituen ezaugarri klimatiko eta orografikoak eta hezetasuna kontuan hartuz, ez da hain harrigarri suertatzen egile
|
honek
landare usaindunak ustiatzeko ezagutzen duen sail bakarra Nafarroako hegoaldean egotea, Lizarra ondoko Ezketa herrian, 18 hektareakoa.
|
|
|
Hotzaren ondorioz sortutako arazo nagusietako bat landarearen substratuan dagoen ura izoztea da. Hori dela eta, eta garai
|
honetan
landareek duten hezetasun beharra askoz txikiagoa denez, garrantzitsua da ureztatze kantitatea murriztea eta, gainera, lurzoruak drainatze egokia izan dezan bermatzea. Irudia:
|
|
2002
|
|
|
Elikagaietan, burdina bi eratara agertzen da: bata, “hemo” izenekoa, animalia jatorriko produktuetan agertzen dena, hala nola haragia, erraiak, arraina eta itsaskiak (txirlak, ostrak), eta, bestea, “ez hemo” izenekoa, barazkietan, arrautzetan eta esnean dagoena.Mineral
|
honetako
landare aberatsenak egoskari lehorrak, burdinazko zereal gotortuak, barazki berdeak, fruitu lehorrak (intxaurrak, almendrak, pistatxoak…) eta lehortuak (datilak, piku lehorrak, datilak…) dira. “Hemo burdina” askoz hobeto xurgatzen da “hemo ez den burdina” baino; hala ere,/ >function mostrarTermino (url){/ >var termWin= window.open (url, ” term”, ” height= 310, width= 460, scrollbars= auto”);/ >termWin.moveTo (210,40);/>}/> duodenoa, burdina askoko elikagaiari laguntzen dioten substantzien araberakoa.
|
|
2003
|
|
|
errepidearen zabalera 8 metrotakoa izango da, eta albo bietan bi metrotako espaloi bana jarriko dute. Gainera, ibaiaren bidea ere egokitu nahi dute, 60 zentimetro lodierako harri lubeta, eta
|
honen gainean
landareak jarriz. Zubia eta errekaren arteko altuera 9 metrokoa izango da, alderik baxuenean.
|
|
2004
|
|
|
Horregatik dira gomendagarriak landareetan aritzeko denbora gutxi edo lorezaintzan esperientzia gutxi duten pertsonentzat. Laborantza mota
|
honetarako
landare egokienak txikienak dira, hain argi gutxi behar dutenak eta, oro har, hezetasun handiko klimetara ongi egokitzen direnak. Baldintza horiek betetzen dituzten espezie batzuk iratze txikiak, begoniak, orkideak, sansevieriak, tradescantiak eta Afrikako bioletak dira, besteak beste.
|
|
2005
|
|
|
«Zenbat eta handiagoa izan espazio edo eremu bat, gero eta handiagoa da bertan bizi den espezie kopurua" biologiaren legerik zaharrenetakoa da. Lege
|
hau
landare eta animaliekin frogatu izan da orain arte, baina ez mikroorganismoekin. Are gehiago, ikerlariek mikroorganismoen kasuan aipatu legea ez zela betetzen uste zuten.
|
|
|
Pagausoa zuhaixka bat da, urtero edo iraunkorra, espeziearen arabera, dauden hamar zuhaixken artean, eta bi metro inguruko altuera har dezake. Zuhaixka
|
hau
landare igokari edo zintzilikario gisa erabil daiteke. Era askotako hostoak ditu, barietatearen arabera, eta adarren amaieran lore ziriak hazten dira.
|
|
|
humusa aberatsa izatea, drainatze ona izatea, pH neutroa (hidrogeno potentziala) izatea, etab. Hala ere, landare espezie bakoitzak bere eskakizunak ditu, eta egokiena substraturik egokiena emateko kontuan hartzea da. Artikulu
|
honetan
landare bakoitzerako substratu egoki baten garrantzia eta lurzoru onen ezaugarri orokorrak zehazten dira.
|
|
2006
|
|
|
[01.23.51] Arraroa da goiko latitude
|
honetan
landare
|
|
|
erdiz erdi. Hementxe bizi dira ekosistema
|
honetako
landare
|
|
|
Aurkitu zen lehen aldiz basatiki, Espainiako konkistatzaileek Ertamerikan eta pitaya deitu zioten, fruitu ezkatatsua esan nahi duena. Loreak fruta
|
honen
landareak edertasun berezia du eta berezitasuna du egunsentian irekitzen dira eta beroa estutzean ixten dira. Ur azukredun edalontzi bat bezala Fruta honek, irekitzean, usain bizia askatzen du.
|
|
2007
|
|
|
Biharamunean, berriz bere arnesak harturik, baratze berriaren lantzen hasi zen, bainan aldi
|
huntan
landareak hor zituen eta egunean egunekoa, sasoinean sasoinekoa, porru, aza, tomate, piper, marrubi eta jainkoak daki zer agertu ziren, Maddi, Kaiet, Luixa eta Xemarken plazerrarentzat, nahitaez. Ez zen guti harro gure Pettan, errana eginik, eta ordutik etxeko bizia ere lasaitu zen pixka bat, Maddik ez zeiolakotz gehiago so bortitz hura egiten, uste gabean berak ere erran baitzuen:
|
|
2008
|
|
|
Eguraldia gure alde daukagunez, eta jendea ere trumilka etorri denez, oraindik ez dugu zenbatu zenbat sarrera txartel saldu ditugun, baina iaz 7.000 bisitari izan bagenituen, aurten gehiago izango dira, dudarik ez. Azoka
|
hau
landare bildumatzaileei zuzenduta dago eta horregatik da horren berezia. Batzuek, esaterako, seiluak bildumatzen dituzte; bada, hona etortzen den jendeak landareak bildumatzen ditu:
|
|
2009
|
|
|
Gisa
|
honetako
landare mirmekokoroak Australian mila eta bostehunen bueltan, Afrikan beste mila inguru eta horietatik kanpo hirurehunen bat ezagutzen dira. Brasilen, esaterako, hazi hauekin sortutako muintegiak baratzatxoak deitzen diete txingurritegitik urrutira gabe izaten direla jabetu dira.
|
|
|
“Landare baten polinizazioa egiteko, beharrezkoa da loraldia eta intsektua aktibo dagoen aldia gainjartzea. Aldaketa globala ziklo horiek aldatzen ari da, eta, beraz, ez dira beharrezko gainjartzeak gertatzen ari espezieen artean, kasu
|
honetan
landareen eta intsektuen artean, harreman eraginkorra gerta dadin”, azaldu zuen adibide gisa Jordi Bascompte CSICeko ikertzaileak. “Emaitza horiek garrantzitsuak dira, aldaketa globalak biodibertsitatea galtzeko dituen ondorioei dagokienez uste baino eragin handiagoa adierazten baitute.
|
|
|
Sierra de Cazorla, Sierra de Segura, Sierra Mágina eta Campiñas de Jaén kontseilu arautzaileek adierazi zuten orain dela hilabete batzuk proposamen bateratu bat bidali ziotela Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioari (MARM), eta “positiboki” erantzun dio. Ministerioak adierazi du une
|
honetan
landare olio jangarriak arautzeko proiektua prestatzen ari dela, eta bertan kontseiluek bidalitako proposamen batzuk jasoko direla. MARMek lantzen duen proiektuaren arabera, bezeroek jantokietan eta establezimendu publikoetan autozerbitzurako erabiltzen dituzten olioen ontziak, bereziki ostalaritzan eta jatetxeetan, “ontziratuta eta etiketatuta” aurkeztu behar dira.
|
|
|
Gasteiztik gertu, hamabi kilometrora, ikusgarri ageri dira garai
|
honetan
landareak Badaia mendikate alboko txokoan. Harrizko arkua igarota, lorategira sartu bezain laster ibar erdian landareak topatu ditu ikasle taldeak.
|
|
2010
|
|
|
Gaurko hautagaiaren izena Javier Goiri da. 57 urteko getxoztar
|
honek
landare eta lorezaintza haztegi bat du. Aurrez, barazki negutegi bat izan zuen, baina geranioak saltzen hastea erabaki zuen errentagarriagoa zelako.
|
|
|
Sartze horiek gero eta luzeagoak dira, eta elikagai asko dituzten ontzien hornidura behar dute. Horregatik, beharrezkoa da elikagai horiek lortzeko programak garatzea, kasu
|
honetan
landare jatorrikoak, espazioan.
|
|
2011
|
|
|
topo egiteko dira. ... Barrualde
|
honetan
landareak hazten
|
|
|
gaindituta, eme
|
honek
landare egokia aurkitu du arrautzak
|
|
2015
|
|
|
–Ez pentsa mesedea egingo nizukeenik: une
|
honetan
landare bat naiz, loreontzia bizkarrean daraman geranioa. Ez dut lorik egiten, ez dut libururik irakurtzen, arnasa hartzen jarraitzen dudalako bizi naiz.
|
|
2016
|
|
|
LANDARE TRUKEAEmazteek Diote elkarteak badu usaia aspaldi
|
honetan
landare eta hazi trukean. Jakitate bat bildu du alor horretan, eta horren partekatzera jinen da Truk' Egunera.
|
|
|
Itsasoen hedadura ikertu ondoren eta uren sakontasuna aztertuz, hain sakona ez zela ohartu zirenean leherketa ikaragarri batzuen bidez, ur azpiko lurrak lehorrerat airatu zituzten eta lurraldea sortarazi, batto soilik, orain den lur puzzlea banandu baino lehen zegoen bezala. Orduan, kimikari esker,
|
honen gainean
landare zelulen laborategi miresgarri bezain erraldoia sortu zuten, landare mota desberdinak emanez. Haien indar ahal guziak ugalketari lotuak zeuden, sorturiko belarrek ondorengoak ukan ditzaten eta horretarako iker talde desberdinak lurralde horren lau haizetara zabaldu egin ziren, landare mota desberdinak sor zitezen, klimatologia eta berezko goiargiaren arabera.
|
|
2017
|
|
|
Cristobal Colonen garaiaren aurreko hitz
|
honek
landare igokari baten lorea izendatzen du: Ipomea violacealandarearen lorea eta LSDaren aitzindari den azido lisergikoaren amida (ergina) ekoizten du.
|
|
|
Gainera, ikusmena sendotzen laguntzen duten hainbat substantzia dituzte, gorputzaren defentsak areagotzen dituzte eta infekziozko alergiak eta gaixotasunak nahasten dituzte. Azenarioa, kalabaza edo piper laranjak dira talde
|
honetako
landareetako batzuk. Begetal horiak Laranja koloreko barazkiek bezala, A bitamina, bitamina, potasio eta azido foliko ugari ditu.
|
|
|
Bakterioei esker landareak nitrogeno hornidura hobea ukan dezake, eta landareak, bere aldetik, bakterioak molekula organikoez hornitzen ditu. Prozesu
|
honi esker
landarea hobeki haz daiteke, bai eta bakterioak hobeki gara. Elkartze hori on da, bai bakterioarentzat bai landarearentzat:
|
|
|
Sexuzko ugalketaz gain, lore landareak organo berezi batzuen bidez ere ugaltzen dira, hala nola estoloien edo erraboilen bidez. Organo horiek ez baitira ernalketaren bidez sortuak, sexugabeko ugalketa dela erraten da. Ugalketa mota
|
honen bidez
landareek banako berriak laster sor ditzakete eta ingurune berriak inbadi.
|
|
2019
|
|
|
Rumex landare generoa uztaoarena edo lapaitzarena da. Genero
|
honetako
landareen euskarazko berrogeita bi izen jarri nituen hementxe 2007ko uztailaren 15eko zenbakian, landareen txoko honek hamabi urte betetzen zituen egun berean. Orduan nioen Rumex izen hori latineko" rumo" hitzetik zetorrela, zeinak xurgatu edo murtxatu esan nahi duen; itxuraz garai batean, freskagarri premian, landare honen hosto gazi gaziak murtxukatzen zituzten.
|
|
|
Lan bat harago begiratu beharrekoa. Liburu
|
hau
landareei buruzkoa da baina batez ere hizkuntzari buruzkoa. Kontrazalean Gorka Arresek esaten du, sekula ez da botanikaz hainbeste idatzi.
|
|
2021
|
|
|
Parke eta beste leku publiko batzuetako dekorazioan asko erabiltzen den landarea da, koloreen intentsitateagatik eta edertasunagatik. Artikulu
|
honek
landare horien ezaugarri garrantzitsuenak deskribatzen ditu, baita San Joseko amuarrain edo loreak ere. Azaldu zer zainketa behar dituen laborantza egiteko, zer lurzoru komeni zaion eta zein izurrik egiten dioten eraso handiena.
|
|
2022
|
|
|
Askotan, kalteak begi hutsez ikusten dira, baina batzuetan beharrezkoa izaten da zurtoinak, sustraiak edo hostoen azpialdea berrikustea, problema mota identifikatu eta konponbidea aurkitu ahal izateko. Artikulu
|
honetan
landareen arrazoi eta eritasun nagusiak eta horiek sendatzeko modua azaltzen dira.
|
|
|
Grezieratik (pektos," lodituta, mamituta"). Estreinakoz 1825ean bereizi zen elikagaiaren pH faktorea erregulatzen duen substantzia
|
hau
landare erreinuan soilik baina ugaria da (andere mahats, sagar, irasagar eta zitrikoen hazi eta azaletan, batik bat) eta, orokorki, elikagaiak (saltsa, hesteki, esneki, kakaodun edari, postre, jele, zopa, erreximentak) loditzeko eta egonkortzeko baliatzen da.
|
|
2023
|
|
|
Mineralak: kaltzioa (mineral
|
honetako
landare iturri aberatsenetako bat), burdina, magnesioa, fosforoa, potasioa, zinka eta selenioa. Antioxidatzaileak:
|
|
|
Zerrenda
|
honetako
landare guztiak, belarrak eta igokariak kenduta, Uribe Kostatik gertu dauden bertoko landaretan bereizitako haztegietan lor daitezke. Belarrak eta igokariak erraz lor daitezke hazi edo aldaxkak jasoz eta belarra gutxiagotan moztuz.
|
|
|
Gero, bahe ttipi horretara isurtzen dinat.
|
Honek
landareen hondakinak atxikiko ditin, beroak zimeldu puskak, beren zukua galdu dutenak, arantzaz beteak eta kiratsak. Egoskin goxoa edaten ahal dinat, ahoan puska ezatseginik ukan gabe.
|
|
|
Makalaldi betean, Begori zerbait aipatzekotan egon da, baina ez daki nondik hasi,
|
honek
landarerik ez balego bezala jarraitzen baitu bere eguneroko martxarekin. Hoberena hurrengo landarea berak erostea izango da, tentuz aukeratuta.
|