|
2000
|
|
|
Hala eta guztiz ere, murriztapen kasu orotan enuntziatu psikologiko oro hizkuntza fisikora itzul daiteke.
|
Hau
enuntziatu singularrei zein orokorrei (‘lege psikologikoei’) aplikatzen zaie. Bestela esanda, edozein termino psikologikoren definizioak hura termino fisikoetara murrizten du.67
|
|
2007
|
|
|
Argudio mota
|
honen bidez
enuntziatu bat babesteko erabiltzen diren arrazoiek frogatu nahi den hura berbera baino ez dute eskaintzen. Ezer berririk frogatu gabe, argudioa bere buruari begira jartzen da behin eta berriro.
|
|
2012
|
|
|
Atal
|
honetan
enuntziatu parentetikoak ahozko diskurtsoaren ezaugarriak idatzian islatzeko baliabide ere badirela frogatzen saiatu gara; ahozkoaren eta idatziaren arteko erabateko etena arindu egiten dutela frogatzen. Frogatze ahalegin horretan solaskideak aurrez aurre dituen ahozko bat bateko elkarrizketaren ezaugarririk behinenak aztertu eta egitura parentetikoen ezaugarri sintaktiko semantiko eta pragmatikoekin uztartu ditugu.
|
|
|
Era
|
honetako
enuntziatu parentetikoen eginkizuna hurrengo atalean aztergai izango dugunez, beude bere horretan.
|
|
|
Mitxelenaren prosan enuntziatu parentetikoek hartzen duten kokagunea aztertzeari oso interesgarri irizten diogu, bere prosa ulertzeko ez ezik kokagune bat edo beste bat hautatzeak komunikazioaren ikuspegitik sortzen dituen ondorioak ere ezberdinak izan daitezkeelako. Hau da, azterketa hau egiteak eskain diezaguke gisa
|
honetako
enuntziatu parentetikoak era egokian aditzera emateko argia eta norabidea; komunikatu nahi dena era egokian, euskal eran alegia, emateko lagunduko digun norabidea. Gerta daiteke, izan ere, horrelako enuntziatuak neurririk gabe eta nahi den tokian tartekatuta, testuaren komunikagarritasunari mesede baino kalte gehiago egitea:
|
|
|
Bi enuntziatuen arteko koherentzia kohesio mekanismoek adierazten dute. Horren lekuko, talde
|
honetako
enuntziatu parentetikoetan bertan agertzen diren testu mailako kohesio mekanismoak dira: erreferentziazko kohesio mekanismoak eta konexio mekanismoak.
|
|
|
1 da, bada, goian aipatu dugun E1 eta E2 enuntziatuen arteko haustura mailaren eta puntuazio marken arteko harremana kontuan izanik tipo
|
honetako
enuntziatu parentetikorik gehienak koma parearen artean adieraziko dituela. Tipo honi baitagozkio E1 eta E2 enuntziatuen artean harreman sintaktikorik egon ez arren, marka sintaktiko formala daramate enuntziatu parentetikoak, eta horrek, formalki behintzat, lotura handiagoa erakusten du.
|
|
|
Corpusaren analisi enpirikoarekin hasi aurretik, zehatz dezagun, bada, tesi
|
honetan
enuntziatu parentetikoa diogunean zer adierazi nahi dugun; hau da, zein den darabilgun enuntziatu parentetikoen definizio zehatza eta zein diren definiziorako kontuan izan ditugun muga irizpideak.
|
|
|
B tipoan bi enuntziaturen arteko koherentzia kohesio mekanismoek agerian jartzen dute. Horren lekuko, talde
|
honetako
enuntziatu parentetikoan bertan agertzen diren testu mailako kohesio emaileak edo mekanismoak lirateke: erreferentziazko kohesio mekanismoak eta konexio mekanismoak.
|
|
|
Honenbestez, egitura parentetikoa hautatzen duen zuzeneko diskurtsoan, beregainak diren bi enuntziatu bata bestearekin gurutzatzen dira; oinarrizko enuntziatua, edo zuzeneko aipua, eta enuntziatu parentetikoa, kasu
|
honetan
enuntziatu markoa dena. Enuntziatu markoak zuzeneko aipuak jasotzen dituen enuntziatuaren eskema sintaktikoa hausten du, baina, hala ere, ez du bere eskuko izatearen ezaugarria galtzen:
|
|
|
Mota
|
honetako
enuntziatu parentetikoak kopuruz ugariak izateaz gain (205 adibide), askotarikoak ere badira. Bertan, sistematizatzeko helburuarekin hiru sail bereiziko ditugu:
|
|
|
Erkaketa
|
honetatik
enuntziatu parentetikoei berariaz eragiten dieten aldaketak soilik aldatu ditugu, horietatik kanpo daudenak alde batera utziz. Aldaketa horiek, huskeriatzat?
|
|
|
27 Gisa
|
honetako
enuntziatuek itxurazko ezaugarri berezi batzuk dituzte: I) gramatikaren ikuspegitik, deklaraziozko perpausa izan ohi da;
|
|
|
30 Funtzio intzidentala beherago (§ 2.2) aztertuko dugu; garrantzizkoa baita, aztergaia sistematizatzeko ahaleginei begira, funtzio
|
hau
enuntziatu parentetikoetatik bereiztea.
|
|
|
Laurinentzat ez da aski ezaugarri horiek soilik kontuan izatea aztergaia mugatzeko (1989). Autore
|
honek
enuntziatu parentetikoak mugatzeko irizpide bakartzat distribuzioari edo PI (edo nahi bada E1) enuntziatuan hartzen duten lekuari dagokiona jotzen du.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, artikulu
|
honetan
enuntziatu parentetikoek diskurtsoan dituzten eginkizunetatik bat1 izango dugu azterkizun. Agerian jarri nahi dugu enuntziatu parentetikoak Koldo Mitxelenaren diskurtsoan ahots eta ikuspegi ugari txertatzeko bitarteko eraginkorrak direla, eta horrek, itxuraz bakarrizketa den diskurtsoari, dinamikotasun handia eransten diola.
|
|
2015
|
|
|
Horrekin batera, honako propietate
|
hau
enuntziatu eta frogatu zaie27 (30 irudia):
|
|
2018
|
|
|
fikzioz gehitu zaio egiteari egitea da dena. Haren esana Nietzschek berak ez aurreikusiko ez onetsiko ez zukeen modu batean aplikatuz, korolario
|
hau
enuntzia dezakegu: Ez dago genero identitaterik generoaren agerbideen atzean; identitatea performatiboki eratzen dute haren ondorio omen diren «agerbideek» eurek.
|