|
2000
|
|
|
Egile honek ere kanpo fokalizazioa darabil gertaeren berri emateko. Izan ere, mota
|
honetako
eleberrietan batik bat kontatzen den istorioa da garrantzia duena, ekintzak ez pertsonaien barne egoera. Gainera, gertaerak ez dizkigu jarraipen kronologiko zehatz baten arabera kontatzen:
|
|
|
Laburbiltzeko, trilogia
|
honetako
eleberrietan aurkitu ditugun antzekotasunak bilduko ditugu: plano ezberdinen erabilera, eta hauek pertsonaia nagusi baten agerpenaren bidez lotzeko joera; nekazal mundua; pertsonaia lauak; denboraren jarraikortasuna plano ezberdinetan bada ere; paisaiaren deskribapenen nagusitasuna; eta polifonia:
|
|
|
Honen guztiaren berri emateko lantxo hau lau ataletan banatu dugu: lehenik, bilduriko kritikaren zerrenda jaso dugu urtez urte; bigarrenik, hamarkada
|
honetako
eleberri eta ipuin bilduma batzuen iruzkinak eskaini ditugu; hirugarrenik, hamarkadaren ikuspegi orokor bat emateko asmoz, azken ohar orokor batzuk bildu ditugu; eta azkenik, eranskin labur bi atondu ditugu: batean idazleen gaineko datuak batu ditugu, eta bestean, literatur kritikaren inguruko hainbat terminoren azalpen labur batzuk eskaintzen dira, iruzkinetan erabilitako terminologia ezezaguna zaionari laguntzeko xedearekin.
|
|
2002
|
|
|
Bizipen horiek, Carlosen kasuan, haren gaztaroa markatu zuten kontsigna eta ideal iraultzaileek markatuak dira. Zentzu
|
honetan
eleberriak duen intertestualitateak ez du zalantzarako tarterik uzten: P. A. Kropotkin anarkistaren erreferentziak, edo R.
|
|
|
Aberats eta pobreen arteko desberdintasunak, langile eta nekazarien bizitza baldintza eskasen salaketa... dira eleberriotan kausi ditzakegun gaiak. Horiekin batera, egoera politikoaren salaketa ere burutu ohi du askotan mota
|
honetako
eleberriak (ad: Peru Leartzakon gatazka existentzialista ez ezik, euskal gatazka politikoa ere garrantziko gaia da).
|
|
|
Euskal eleberri esperimentalaren atal honi hasiera emateko Ramon Saizarbitoria (1944) idazlearen lehenengo hiru eleberriak iruzkinduko ditugu. Bere ibilbide profesionalarengatik I. Sustatu Saria (Eusko Jaurlaritza, 1994) lortu zuen soziologo
|
honen
eleberriek kontamolde eta poetika guztiz berritzaileak ekarri zizkion garaiko euskal eleberrigintzari. Horretaz gain, Lur eta Kriselu argitaletxeetako kidea izan zen, Ustela eta Oh!
|
|
|
2 Bestetik, posmodernitate hitzarekin kontatzeko gustua berreskuratzen duen eleberrigintzaren garaiari ere egiten zaio erreferentzia. Garai
|
honetako
eleberriak modernismoaren estrategia narratibo aberatsak nahiz kontamolde tradizionalagoak uztartzen ditu. Espainiako eleberriari dagokionez, aro demokratikoan, 1975eko La verdad sobre el caso Savolta eleberriarekin hasten den garaia litzateke posmodernoa.
|
|
|
Eta zehaztapena ez da, inondik ere, hutsala, finean, Mintegiren eleberrietan agertzen diren gertakarietan (dela giza sentimenduei buruzkoak, dela euskal arazo politikoekin hertsiki lotuak) bere subjektibotasuna begitatzen digun ahots narratzailearekin egiten baitugu topo. Emozioa, hausnarra, bizi dugun egoera eta gizartearen arau nahiz legeek ezartzen dizkiguten mugak... horiek dira idazle
|
honen
eleberrietako gai konstanteak.
|
|
|
Heterofonia eta heteroglosia horiek testu polifoniko eta ñabardura sinboliko eta semantiko berritzailez hornitutako testua egiten du Ur uherrak. Edozein aldetatik aztertuta, azkenaldi
|
honetako
eleberri onenetakoa da gure ustez.
|
|
2003
|
|
|
Onaindia anaiok dira, besteak beste, Kurloiak elaberrian, zati handi baten autobiografikoa den horretan, azaltzen diren txikitako okerreria lagunak, idazleak bere burua Patxi protagonistaren izenpean izkutatzen duela. Idazle
|
honen
elaberririk, eta obrarik, esanguratsuena izango den horretan bere umetako Gernika islatzen du. Izan ere, bere bizitzako urterik gehienak, lehenengo Madrilen eta gero Iruñean emango baditu ere, Oskillasok gernikartzat edukiko du bere burua.
|
|
2005
|
|
|
Erreferentzia guztiek, ikusi dugun bezala, eleberrietara eramaten gaituzte. Hala eta guztiz ere, ipuingintzak epe
|
honetan
eleberriak erakusten dituen ezaugarri bertsuak erakusten ditu. Goian aipatu ditugun joerak erabat antzemangarriak dira hamarkada honetako ipuingintzan.
|
|
2006
|
|
|
ba al nuen euskalgatazka literaturan ez islatzeko aukerarik? Gai
|
honi buruzko
eleberri luze bat idatzinahi nuke noizbait, euskal familia baten historian oinarrituta. XX. mende gehienaharrapatuko luke bere orrialdeetan.
|
|
2008
|
|
|
Azkuek, salaketa 1918ko eleberrian egin bazuen, ziurrenik Gasteizko seminarioan, ordurako euskara katedra bat egon arren, internoen eskutitzak gaztelaniaz idazteko obligazioa mantentzen zelako egin zuen. Eta kontuan hartzekoa da ohar
|
hau
eleberrian Kaliforniara joan zen indiano euskaldunak egiten ziola apaizgai zebilen bere semeari. Eta kontuan hartzekoa da zeren indiano hau fedea galduta zebilen Ameriketan.
|
|
2011
|
|
|
Amets
|
hau
eleberri osoak jorratuko duen ataka zailak biziko du. Batetik, izoztea:
|
|
2012
|
|
|
Javi Cillero Goiriastuenak egin eta Ibaizabalek 1994an argitaratutako Hard Times eleberri laburraren itzulpena sarean jarri du asteon Armiarma atariak, www.armiarma. com/ unibertsala/ dickens helbidean. Pasarte
|
hau
eleberriaren aurreneko ataleko bosgarren kapituluaren hasiera da.
|
|
|
Bidai honetan, bortizkeria, toxikomaniak, desleialtasunak eta erokeri ugari gertatuko dira, irakurlearen mesederako. Zentzu batean, liburu
|
hau
eleberri beltz bat dela esan dezakegu, baina umore iluna, droga eta sexu asko daude eta leialtasunik ez. Gustoko badituzue osagai hauek istorio batean, hau da irakurri behar duzuen hurrengo liburua.
|
|
2016
|
|
|
Berriz ere, tropelka sortzen zaizkigu iruzkinak. Baina, batik bat, bertso
|
honek
eleberrian izango duen garrantzia da azpimarratzekoa. Izan ere, bertso honekin, hobeto esanda, bertso honen ordezkoarekin?
|
|
2019
|
|
|
52 Atal
|
honetan
eleberrietako tramak eta amaierako egoerak agerian geratuko dira. diote, etengabe giro, nortasun edota hizkera literario berriak sortzeko beharrik gabe. Errekurtsibitate horren bidez, egileak irakurlearen konplizitatea eskuratzen du eta unibertso paralelo partekatua bilakatzen da fikzioaren mundu hori.
|
|
|
Gure iritziz, literatura sortzaileek gatazka edo oroimenaz gain, genero indarkeriari buruz ere hitz egin duten arren, irakurketa kritikoek lehenengoei eman diete lehentasuna eta ikusgarritasuna, bestelako indarkeriak paisaiaren koloreen artean baleude bezala itzalean utziz. Ikusezintasun horren aurkako lehian, atal
|
honetan
eleberri honen azterketa narratologikoaren argitan, genero ikuspegiak eskain liezagukeen interpretazio berritzailea proposatu nahi genuke, lehenik, eleberriko senar emazteen arteko gatazkak (gerrak) dituen intzidentzietan, bataren eta bestearen estrategiek mikromatxismo eta tratu txarren maldan behera abiaturik, krimeneraino nola labaintzen diren deskribatuz; eta bigarrenik, aitaren gudari jaraun... Azkenik, pertsonaiei fikzioan egokitzen zaien patuaz hitz egingo dugu, eta haren ekidinezintasunaz.
|
|
|
27 Webgune
|
honetan
eleberrian aipatzen diren margolan, abesti eta iragarkiak aurki daitezke: bi
|
|
|
The Platters talde amerikarraren beste abesti gozo eta sentikor
|
honek
eleberrian duen funtzioa oso argia da. Behin bakarrik aipatzen da (208), Flora eta Senarra afaltzen ari diren batean, alegia.
|
|
|
–Hasteko eta behin, irakurle, abisu bat emango dizut: ez hartu irakurketa
|
hau
eleberri bat izango balitz bezala. Hau esperimentu bat da, besterik ez.
|
|
2020
|
|
|
Amaren eskuak (2006) duzu
|
honen aurreko
eleberria. Eta bertan jorratu zenituen hainbat gai agertzen dira lan berrian ere:
|
|
2023
|
|
|
Ea zerbait bururatzen zaidan.
|
Honek
eleberri baten antza dauka. (Geldialdia.
|