2002
|
|
Zertaz ari naizen? Ez da izango beste kultur jardunik gure kultur mundu nimiño
|
honetan
bertsoak beste egur jasotzen duenik. Musikariek ez dituzte margolariak kritikatzen, eskultoreek ez dituzte idazleak egurtzen baina bertsolariak eta bertsolaritza?
|
2005
|
|
X. Lizaso. "
|
Honek
bertso ona zer den badaki" pentsatzen duzu eta bertsoa bukatzean, nahi gabe begia harengana joaten zaizu.
|
2006
|
|
Izan ere, Euskal Herria Gerra garaiko hilobiz beteta dago. Bitartean, instituzioek frankismoaren biktimen inguruko lege polemikoak sustatu dituzte (ikusi ARGIAko ale
|
honen
Bertso Berriak atalean, Oroimenaren Legeari jarriak bertso sorta). Bestalde, Nafarroako Gobernua ez dirudi laguntza edo babesik emateko prest dagoenik.
|
2007
|
|
Jon Sarasuarekin bat batean jardun dute gero. Zazpi urtez bertsolaritzatik aldenduta dabil Sarasua eta gogoz entzun dira
|
honen
bertsoak. Zirika jardun zaizkio aldamenetik Iturriaga eta Elortza eta honek ohikoa duen zorroztasun apalez erantzun die.
|
|
Korrika eta aizkoran marka politak egindakoa da Agirre eta martxa
|
honetan
bertsotan ere markaren bat utz dezake. Bakarra dauka zaharragoa, Joxe Lizaso.
|
2008
|
|
Linguae> Vasconum> Primitiae, Euskaltzaindia, Bilbo, 1995 Aurrerantzean egingo diren aipamen guztiak edizio honetatik jaso eta, goian eman bezala emango dira: zenbaki erromatarrez koplaren zenbakia,
|
honen ondoan
bertso lerroaren zen bakia.
|
2009
|
|
Maizenik agerizaigun epitetoa, ederetxeakeder?, bortakeder?, etxeaneder?, mandoakeder?, ureaneder?, almoada eder?, tortxaeder?, a da.Hamahirualdiz, hain zuzen: (rdiakeder?, ezkilaberriakeder?, landan eder?, taza eder?,). Eder
|
hau
bertso hauetan bigarrenik kokaturikizan arrenbatzuetanjoandaitekeerelehenbizi, halanolahonakoan:
|
2010
|
|
Feroe uharteetan azken honen aldaera bat ezagutzen da; hau da ||
|
honen
bertso bat: '
|
2011
|
|
Irabazi egin zuen lehenengo saioan, Orion igandean, 321 punturekin eta final zortzirenetara pasatzeko lehen pausua eman zuen. Asteburu
|
honetan
bertso eskolan dabiltzan beste bost lagunek daukate kanporaketa saioa, Zigor Iriondo, Unai Gaztelumendi eta Ane Labakak larunbatean, Beñat Iguaran eta Asier Azpirozek, igandean.G Puntua izena hartu duen txapelketako lehen fasea ekainaren 5era bitartean jokatuko da, bertsolari bakoitzak bi saiotan kantatuko du, batean goizez eta bestean arratsaldez eta onenak, irailaren 17an hasiko diren final zo... Aipagarria da, 2007ko txapelketan finalerdietara iritsi ziren bertsolariek orduan hasiko dutela txapelketa, esaterako Unai Muñoak.
|
|
Ordura arteko ariketetan mailari eutsiagatik eta lan ona eginagatik, bertsoak teknikaz harago borobiltzea falta izan zuen entzuleak bereganatzeko. Teknikoki sasoitsuen egon litekeen txapelketa
|
honetan
bertsoak borobiltzea eta entzuleak bereganatzea falta izan zitzaion bai atzokoan eta baita Villabonako finalaurrekoan ere.Iker Zubeldia eta Agin Rezola izan ziren Gaztelumendiri falta izan zitzaionean nabarmendu zirenak eta entzuleak gehien bereganatu zituztenak. Zubeldiak zortziko txikian puntuka Gaztelumendirekin egin zuen lana bukatuta, Uarkape pilotalekua lehertu egin zen; mila lagun inguru zeuden bertan.
|
2012
|
|
Poema bakoitzaren amaiera, bereziki zaindua liburu
|
honetan
bertsorik sakonenetan lez, laztan bat edo kolperik bat batekoena da: " Labazko ilea/ sugarrezko azkazalak/ lo kuluxkan baina bizi bizirik, Etna".
|
2014
|
|
|
Hau
bertsoaren esentzia da. Antzerkiarentzat kontatzen nuena da gertatzen.
|
|
Jendea jargian urtarazten duten erranak. Erreakzioa irria daiteke edo xok bat baina
|
hau
bertsoa dela dudarik ez da. Euskaldunak garela bezain segur, Laudiotik Atharratzera.
|
|
Une
|
honetan
bertsook liburuan irakurtzerakoan Xamuioren ahotsa entzuten dut. Falta diren bi lerroetan ere bai.
|
2015
|
|
Robotak hitzen bat ondo ulertu ez badu errepikatzeko eskatuko dio. Bestela, Sorkuntza moduluari 4 oinak bidali eta
|
honek
bertsoaren testua itzuliko du, 3.1 atalean azaldu bezala.Bertsoa Kantu moduluari pasako zaio segidan (Agirrezabal et al., 2012), zeinak dagokion moldekobertso doinua aukeratu eta kantatzen duen.
|
2016
|
|
Errima baliatu zuen. Piarres zozo lehen antzerki
|
honetan
bertsoak eta errima baliatzen ditu Larzabalek. Dagoeneko bertsoekiko zaletasuna agertu zuen hamalau urtetan idatzitako bertsoekin, azken hauek Piarres Lafitteren paperetan aurkituak.
|
|
Jaialdiaren hasiera arrakastatsua izan bada ere, asteburu hau ez da atzean geratuko. Ekintzaz beterik dator Loraldia, horien artean, larunbat zein igande
|
honetan
bertsoak, musika kontzertuak eta dantzak izango dira nagusi.
|
|
Aixko parlamentuko kontseilaria zen Nicolas Fabri de Peiresc Proventzako humanista ezaguna 1637.ean hil zenean, Urbano VII.a aita santuak berak jakintsuaren omenezko hileta bertso bilduma handia eman zuen argitara Erroman 1638.ean, Monumentum Romanum Nicolao Claudio Fabricio Perescio senator Aquensi doctrinae virtutisque causa. Berrogei hizkuntzatan taxutu Panglossia
|
honen
bertsoen artean, egile ezezagun baten euskal bertsoak ere egon badaude," LElogium cantabricum", bizkaitar batenak diratekeenak:
|
2017
|
|
bertsotan egindakoa (kantatua), eta hitz lauz1 eginikoa (hizketa formala). Hiztun bakoitzaren bi moldeak testuinguru komunikatibo berean ekoitzitakoak dira, eta dituztenezaugarri bereiziek (funtsean, bertsoa neurtu, errimatu eta kantatua dela, eta hizketa laua, berriz, neurrihertsi eta intonazio gorabehera hain bortitzik gabekoa) bokal triangeluan zeresana emango dutelakoanhautatu dira. Beraz, lan
|
honetan
bertsotan eta hizketa lauz ekoitzitako bokalen ezaugarri akustikoakaztertu dira, hizketa moldeek euskaraz bokalekin duten harremana hobeto ulertzeko asmoz.
|
2019
|
|
" Ez dago mundu osoan honen modukoa den jaialdirik. Bakana eta berritzailea den proiektu
|
hau
bertsoen inguruan biltzen ditu pertsonak espazio konkretu batean, baita proiektu komun baten parte izatearen kontzientzia lantzen du ere".
|
2020
|
|
Entzulea bakartuta eta inorekin erreakzioak partekatzeko aukerarik gabe ikustera ez gaude ohituta, gutxiago festetako saioak izaten zirenarekin. Uda
|
honetako
bertso saioek gehiago dute udazkeneko aretoko saioen antza, baina kalean eginda". Publikoa maskararekin ikusteak espero baino gutxiago eragin diola aitortu du:
|
|
Bertsopaperetako gaiak ere aipatzen ditu: erlijio gaiak –fedeko egiak, herriko misioak, Gabon kantak, santuen bizitzak…–, apustuak –estropadak, aizkora, sega, harri jasotzea, pilota…–, lana –nekazaritza, artzaintza, arrantza, fabriketako langintza…–, amodiozkoak –«Neskak mutilari despedida ematen zionean,
|
honek
bertso ederrik jarriko zion. Senar emazteenak ere badira; mutilzahar eta neskazaharrenak ere bai»–, soldaduska, gerra…
|
|
Ibilaldi hau urrentzera doakizue, oinez egiten baduzue haatik hobe bizpalau egun harturik… Hala bada, zoazte Mauleko plazako Euskalduna ostatura eta hartu trago bat ene kontu, merezia baituzue! Xantza amiñi batekin entzunen duzue kantu bat, nik aipatutako hauetarik edo besterik; eta xantza gehiagorekin entzunen duzue kobla zerbait, bai bertso bat, XXI. mende
|
honetan
bertsoaren pindarra berpizten ari baita gure herrialdettoan: heldu “traketsulari” batzuk, heldu bertsolari beste batzuk, eta gazteago beste elibat… Biharko bertsoak ez dizkizuet salatzen ahal, baina hona Siberiako Xibertsolari batek ez hain aspaldi egin lagin bat, eta ez da itxurazkoa… Ixo!
|
|
Etxegune zela ezin uka, nahiz eta orain gunea bai, baina etxerik ez izan… Eskerrak Barkoxtarrei haren memoria minbera gogoan atxiki dutelako, harrian bai eta gehiago kantoreak errepikatuz, pastoralak eginez. Bitxia, zeren bazatekeen arrazoin gehiago Barkoxeko Etxahunen ahanzteko, Beñat Mardo baino, beharbada… Etxe ona zela aldiz ez daiteke erran poeta dohakabe
|
honen
bertsoei paratzen bada. Bizitzearen kantorea izenekoak berrogeita zortzi ahapalditan berrogeita zortzi urteko zorte tristea kontatzen du, bat aipatzekotan!
|
|
Kantaldietan, gisa
|
honetako
bertsoek, izan bertsolarienak, izan bereak, funtzio pragmatiko jakin bat betetzen zuten:
|
2021
|
|
Horrela, bertsopaperetatik aldizkari eta egunkarietara ere zabalduko da bigarren olatu
|
honetan
bertso politikoa. Edo bat bateko txapelketetan antolatzaile nahiz gai jartzaileek mezu politikoa indartzea bilatuko dute (foruzaletasunak eta protonazionalismoak Lore Jokoetan egin bezala).
|
|
Prentsa orokorraren eta aldizkari tematiko/ espezializatuaren arteko alderaketa parez parekoa ez bada ere, aipagarria suertatzen da Bertsolarin gairik jorratuena izatea, alde handiarekin. Ziklo
|
honetan
bertso munduak gogoetarako eta analisirako izan duen kuraiaren isla izango da ziurrenik.
|
|
Ziklo
|
honetan
bertso munduak lehen aldiz modu autoeratu batean funtzionatuko duenez, Elkarteak lehen aldiz bertsolaritzaren komunikazioaren lanketa kontziente bat egin du, ardura horien profesionalizaziora iritsiz. Horrela, barne komunikazio bat ere eratuko da lehen aldiz, eta hedabideratzeari dagokionean bertso munduak jorratutako eskaintza bat ere garatu da, telebistarako programa eta Interneterako kanal tematikoarekin.
|
|
B– Guk garbi genuen komiki
|
hau
bertso mundutik egingo genuela, baina ez zela espresuki bertso munduarentzat. Protagonista bertsolaria da, hori da bere militantzia espazioa, baina bueno, izan zitekeen beste edozein esparru ere, eta, ziurrenik, kontatzen dena ez zen hainbeste aldatuko.
|
|
Artikulu
|
honetan
bertsoa gerrako beteranoez hitz egiteko aitzakia baldin bazen, zazpi urte geroago Le Figaronargitaraturikoan gai nagusi bihurtuko da. Duhorcauk sarrera luze bat egiten du bertan, Antzinako Greziako Teokrito eta Virgiliorekin hasi eta Mistralen ekarpenetaraino, Lotiren Ramuntchon agertzen diren bertsolarien pasarteak ere aipatuz.
|
|
Orban zuri hori hots zuria da, euriaren eta itsasoko uhinen hotsa. Horrela, naturan sortzen den musika leun eta lasai horrekin girotu nahi izan ditut liburu
|
honetako
bertsoak. Hostoak ere badaude, emaro emaro erortzen direla dirudi, eta eskailera mailek urrats isilak dirudite.
|
2022
|
|
Sentitzen dut egun
|
hau
bertsoez haratago doala. Bizirik eta pozez eta etorkizunera proiekzio eta baikortasunez ikusten den egun bat da.
|
2023
|
|
" Literatura poesiatik hasten da eta poesia epikatik; berbetan hasi aurretik gizakiak kantu egin balu bezala. Literaturaren jatorria ahozkoa denez gero, lehentasun
|
hau
bertsoaren ezaugarri mnemoteknikoei egotzi dakieke. Winternitz en aburuz, Hindustanen lege kodeak bertsoz idatzirik zeuden, oroimenari hobeto atxikitzearren...
|