|
2005
|
|
|
Laurogei urte inguru dituela ezagutu dut nik aspaldi handitik barnean eraman dudan kontu zahar hau azalera ekarri didan aztia. Bizi osoa du iturketari emana orain denbora pasako motzailea izanagatik, hidrologo profesionala izan da hiri
|
honetako
auzo berriko jubilatuenean patillak desberdin moztu ez ezik solasa dotore sortzen dakien agure atsegin hau. Ez naiz erretreta hartutakoen multzoan sartzen, hurrik eman ere, baina hona etortzen naiz ilea moztera, gizonak beti dauka harritzekoren bat.
|
|
2006
|
|
|
Legutiano dugu udalerriaren izena. Bertan dira Billerle herri guneari bertakoek ematen dioten izena, eta Elosu,
|
honen
auzo Ollerieta barne, Nafarrate, Urrunaga, Goiain eta Urbina. Horixe Carrerak eta Garciak aztertu duten Legutiano aldea, liburuan eta bi CD interesgarritan eskaini digutena.
|
|
2007
|
|
|
Ez da hau etnopsikologia horien azterketa sakona egiteko lekua, baina laburkigogoratuko dut euskaldun tradizionalen norgintzaren eremu eta tresna sinbolikohorietan izugarrizko garrantzia izan zuela etxeak eta
|
honen ondotik
auzoak. Bainanortasun eremu horiek, sendiak edo familiak berak bezalaxe, indarra galduko zuten, espazio modernoetan?:
|
|
2009
|
|
|
–Izugarria da.
|
Hau
auzoa! Goazen, poltsari gabardinaren tolesturetan eutsiz.
|
|
|
Arazo nagusia diagnostikatu gabeak dira, haien kopurua kalkulatzea zaila baita. GKE
|
honek
auzoz auzo bilatzen ditu kaltetuak. Catt testa egin die (antigorputzen erreaktiboa).
|
|
|
Aurrera begira, behar beharrezkoa da auzoan eredu indartsu bakarra egotea ziklo eta adin guztietan. Eskola
|
hau
auzoari lotuta egongo da, pedagogia berritzaileenetan oinarrituta eta auzokoen elkarlanean oinarrituta. Denen artean proiektu pedagogiko hoberena osatu behar dugu.
|
|
|
Urruna zait eta! Herrixka
|
honen
auzo batzuetako Estatutua jaioarazi zutenekoa. Orduko hartan ganorazko abortu lege bat indarrean izan balitz jaio barik geratuko zatekeen Estatutua, lur amaren osasuna lehenetsita.
|
|
2010
|
|
|
Hauexek dira bizkaiko herri
|
honen
auzoak: Elexalde, Andra Mari, Urezarantza, Gandia, Areatza, San Jose, Guzurmendi eta Orabille.
|
|
|
Trenbidearen eta industrial gunetik hurbil kokatuko diren eraikuntza altuenak izango dira proiektu
|
honetan
auzoan aurkitzen den likore enpresaren lekualdatzea ere planteatzen da, gaur egun bertan aurkitzen den Likore eta Txirrindularen museoaren sarrerak atonduz.
|
|
|
Proiektu honen aurka osatutako herri plataformak haien kexkak aurkeztu zituzten eraikuntzen altuera eta proiektu
|
honek
auzoan sortuko zuen biztanle dentsitateagatik. Gainera, herritarrek berdegune gehiago eskatzen zituzten kongestio kentzeko nahiarekin.
|
|
|
"... herritarren izaera, beren hizkuntza ulertezina Euskaldun jaio ez diren guztientzat, denak Nazio leial eta otzan
|
honi
auzo probintziekin bildurik ez izatea desiragarri dio egiten."
|
|
2011
|
|
|
XI. menderako dokumentaturik dogu Busturi1, udalerri
|
honetako
auzo izen ba tzuekaz batera Izpea (Aspe), Bareizi (Barezi, Parisi), eta eskualdeko beste toponimo ezagun batzuk be tartean dirala: Bermeio, Gernika, Luno, Mundaka.
|
|
|
Herriko plazatik abiatuz, Zubiaundia igaro eta ezkerrera hartu Juanikotenea eta Juandearanonea etxeen tartetik. Hormigoiz moldatutako pista
|
hau
auzo honetara doa (baita Tartazu auzora ere).
|
|
|
Herriko plazatik abiatuz, Zubiaundia igaro eta ezkerrera hartu Juanikotenea eta Juandearanonea etxeen tartetik. Hormigoiz moldatutako pista
|
hau
auzo honetara doa (baita Tartazu auzora ere). Urdiñolako errekatik hasi eta Goiko iturriko errekairainoko tarte hori da.
|
|
2012
|
|
|
Senide eta lagunekin, herritarrekin, Bilbon izango gara. Hitzordu garrantzitsu
|
honek
auzo herri eta maila orotan, dinamika iraunkor eta eraginkorra ekarri behar du. Guztiok mobiliza gaitezen deialdi berezia egin nahi dugu, guztion esku dago eta egoera iraultzea.
|
|
2013
|
|
|
Udalbatzara gaia eramateaz gain, Bilduk udaleko ordezkariaren agerraldia eskatu du lagapenaren detaileak azaldu eta erabilera zehazteko irizpideak zeintzuk izan diren azaldu ditzan. 2 Barrutiaren bileran gaia jorratu da ere, Bilduk bilera monografiko bat eskatu zuen proiektu
|
honek
auzoan izan dezakeen oihartzunagatik, baina proposamen hori ez da onartu eta gai ordeneko beste puntu bat bezala jorratu da.
|
|
2014
|
|
|
Eskakizun
|
honek
auzoan eremu ezberdinetan lanean diharduten kolektiboen babesa jaso du, hala nola, Zabalgana Batuz Auzo Elkartea, Mariturri haur eskolako hezitzaile taldea, Zabalgana eskolako klaustroa, Galtzagorri haur eskolako hezitzaile taldea edo Zabalgain Kultur ekimena.
|
|
2015
|
|
|
Euskaldun gehiago ere baziren lehen, baina bakan batzuk bakarrik gelditzen dira, Euskal Herrira itzuli ez direnak Mimbretera edota Sacramentora joan dira, garestitu egin baita auzoa. ?
|
Hau
auzo bat zen, eta San Francisco herri bat. Lehen ere handia zen, oso handia, baina herri bat bezala zen.
|
|
|
Ondoko igandean, otsailaren 15ean, hauek karrika alaituko dute egun osoan. Bezperan, Eihartzea kultur etxeak antolatzen du Zanpantzar eguna,
|
hau
auzo herrietan ibili ondoan, Hazparnerat itzuliko da eta hor epaiketaren ondotik surat botatua izanen da. Hazparneko ihauteri horien egitaraua agertuko dugu laster.
|
|
2016
|
|
|
Lagunarteko testuinguruko gisa identifikatutako elkarrizketetan batez bestekoaren azpikoa da euskararen erabilera (%58), baina, aldiz, jai giroko testuinguruan, ez (%80 euskaraz). Kaskoko elkartean erdiak dira euskaraz eta erdiak gaztelaniaz, baina elkarrizketa gutxi dira; Santioko tabernetan %38 bakarrik entzun dut euskaraz, baina kasu
|
honetan
auzoaren ezaugarriek pisu handiago dutelakoan nago.
|
|
|
65 urteurreneko ospakizunei jarraiki eta, urtero legez, Santutxuko jaiekin bat eginez, dantza eta musikaz bustiko du Gaztedi taldeak berriro Karmen Eguna. Oraingo honetan, ordea, ez dira bakarrik egongo; izan ere, Alacanteko Castalla herriko dantzari eta musikariak izango dira, ospakizun bikoitz
|
honetan
auzoa girotzen.
|
|
|
Gogoan daukat Bitiriñako neskatxa hura: gauaz jeiki zen luzeran epaiteko ugazabarekin; hori egin eta,
|
hau
auzorat joan zen gari joiterat, neska, etxekoandreak igorri zuen ukuiluko simaurra kentzerat eta gosaldu bezain laster, ez oherat bainan arditegiko simaurra kentzerat eskorgekin. Eta nolaz ez aipa hemezortzi urterekin, laurogeita bi kiloko gari zakuak bizkarrez sabairat eramaten zituzten haiek?
|
|
|
Garai haien lekuko oraino, laborari etxeak eskutan hartu zituzten emazteak, ez zelarik oraino tresnarik eta denak eskuz egin behar. Gogoan daukat Bitiriñako neskatxa hura, gauaz jeiki baitzen luzerna epaiteko nagusiarekin; hori egin eta,
|
hau
auzorat joan zelarik ogi joiterat, etxekandereak igorri zuen iteien xahutzerat barrokurat... eta haskaldu ondoan ez oherat bainan bordako ungarria kentzerat, eskorgekin. Eta nolaz ez aipa 82 kiloko zaku ogiak ganerrerat eramaiten zituzten haiek!
|
|
|
Tanto,
|
honek
auzo festa bat dirudi.
|
|
|
Oraikoetarik bat izan da haatik solasgai,
|
hau
auzo herritarra, Ramuntxo Christy azken txapelketan argitaratua (erran baditake). Aiherrako saioan Odei Barrosorekin eman zituen bertsu ederrak gozatu ditugu gogotik.
|
|
2017
|
|
|
Asteburu
|
honetan
auzo ugaritan ospatuko dituzte inauteriak. Hainbat herritar taldek antolatuta, Ibarrekolandan, Deustu Ibarrean, Zorrotzan, Altamiran, Santutxun, Basurtun, Uribarrin eta Bilbo Zaharrean ikusiko ahal izango ditugu auzotarrak mozorratuta.
|
|
|
Auzo Elkarte
|
honek
auzoaren gehiengoarekin komunikatzea nahi du, hori dela eta informazioa korreo eketronikoaren bitartez bidaltzen dugu. Oraindik ez baduzu zure korreo helbidea eman edo zure auzokideren batena, helbide honetara korreo bat bidaliz egin dezakezu:
|
|
2018
|
|
|
Iazain lautadan sortutako San Zernin Burguko biztanleak, berriz, gotzainaren menpe zeuden, eta frankoak ziren (Proventza, Gaskoina, Limusin, Poitou eta Normandiatik etorriak), bai jatorriz bai sariz frankoak pribilegiodunak ziren, ez baitzuten zergarik ordaintzen, baina denborarekin" franko" terminoa askea edo pribilegiodunaren sinonimo bihurtu zen. 1129an Alfontso I.a Borrokalariak emandako foruaren arabera antolatzen zen burgu
|
hau
auzo populatuena eta aberatsena zen XV. mendera arte, San Nikolasek ordeztu baitzuen. Jatorrian, seguruenik, Rodako Petri gotzainarekin etorritako jendea finkatuko zen bertan; gero, etorkin frankoek populatu zuten.
|
|
|
|
Hau
auzo lotsa.
|
|
2019
|
|
|
Bistan denez, A Graciosa goxotegia, zuzentzailea orain sartzen ari den tokia, ez zegoen hemen orain gauden mila ehun eta berrogeita zazpigarren urtean, hain zuzen, ekaineko zeruaren azpian, bikain eta zerrepel, itsasoaren aldetik, barraren ahotik datorren haize leuna freskoa den arren. Gozotegi bat, betidanik, berriak ikasteko toki ona izaten da, gehienetan jendea ez dabil oso presaturik, eta honako
|
hau
auzo herrikoia da, denek elkar ezagutzen duten horietakoa, komunikazioaren hasierako zeremonia, egunerokotasunaren familiartekotasunak hartaratua, litekeen txikiena da, hainbat formula soil alde batera utzirik, jakina, Egun on, Zer moduz, Etxean dena ongi, galderen zein erantzunen egiazko esanahiari gehiegi begiratu gabe esaten diren horietakoak, hortaz eguneko kezkei buruz berehala aritzea berez... Hiria auhen abesbatza bilakatu da, Ibn Arrinque Galiziarraren tropak xaxatua ihesean datorren jende horrekin guztiarekin, Alak fundi eta infernu sakonera kondena dezala, eta errukarriak era txarrean datoz, zauriei odola dariela, oihuka eta aieneka, esku gabeko besamotz ez gutxi, edo ankerki belarrigabetuak, edo sudurrik gabe, horixe da-eta errege portugaldarrak aurretik bidaltzen duen gaztigua, Eta badirudi, esaten du gozotegiaren jabeak, gurutzatuak datozela, itsasoz, madarikatuak bitez, zurrumurruak dio berrehunen bat itsasontzi izango direla, oraingo honetan gauzak beltz jartzen ari dira, ez dago zalantzarik, Ene, gizajoak, esaten du emakume potolo batek malko bat garbitzen duenarekin batera, oraintxe nator Porta de Ferrotik, zoritxarren eta miserien erakusketa bat bezalakoa da, medikuek ez dakite nondik hasi, begitartea odolbildu bat eginda zeukaten pertsonak ikusi ditut, eta hutsik zeuzkan koitadu bat, izugarria, izugarria, eror bedi Profetaren ezpata eraileen gainean, Erori egingo da, esan zuen barran bermaturik baso bat esne edaten ari zen gazte batek, baldin eta ezpata geure eskuaz altxatzen badugu, Ez dugu amore emango, esan zuen gozotegiko jabeak, orain zazpi urte etorri ziren, baita ere, portugaldarrak eta gurutzatuak, eta zer kontatua zutela itzuli ziren, Bai horixe, ostera berriz gazteak, ahoa eskuaren gibelaldearekin garbitu eta gero, baina Alak ez dio laguntzen bere buruari laguntzen ez dionari, eta hor dauzkagu ibaian duela sei egun ainguratuta dauden gurutzatuen bost itsasontzi horiek, zergatik ez diegu erasotzen eta hondora bidaltzen, Hori ekintza egokia litzateke, esan zuen emakume potoloak, gutarren miserien ordainez, Ordainez ez, esan zuen gozotegiko jabeak, gure mendekuen kontuak ez dira sekula berdindu ehun kristau mairu bakar baten truke egin ezean, Baina nire begiak habiara itzuliko ez diren uso hilak dira, esan zuen almuedanoak.
|
|
|
Erritu horiek mendez mende eta belaunaldiz belaunaldi igaro dira, jaiotza bezalako gertaeretan behin eta berriz errepikatuz. Ekintza hauek, gainera, asko dute sozialetik, eta gizarteak hala ezarritako ekintza erritualak dira, gertuko gizataldeak, kasu
|
honetan
auzoak, espero dituenak.
|
|
|
Une
|
honetan
auzo alkatetzarik gabe dago Musakola. Iban Goñi izan da alkatea azken hamar urteetan, baina maiatzaren 26az geroztik hutsik dago alkatetza.
|
|
2020
|
|
|
|
Hau
auzo beltz bat da.
|
|
2021
|
|
|
Bestetik, kontuan izan behar da etxe haietako asko, etxolen fenomenoaren barruan sartu zirenak, adreiluzko etxe txikiak zirela, argindar eta ur hornikuntzarekin, baita saneamendu sare batekin ere. Mota
|
honetako
auzoetan, biztanleek etxeak mantetzearen alde egin zuten. Etxe haietan urteak zeramatzaten, kale horietan mila istorio eta harreman sortu zituzten.
|
|
|
Aurreko mendearen 50eko hamarkadaren erdialderako etxolak ikus zitezkeen hiriko edozein lekutatik. Hiriko mendi magalak mota
|
honetako
auzoz bete ziren eta 1954 urterako etxolak eta hazinamendua arazo bat ziren jada. Etxebizitza prekarioak betidanik egon dira Bilbon, Erdi Aroko harresiz kanpoko errebalak sortu zirenetik.
|
|
|
Uretamendi auzoa, gaur egungo Errekalde auzoaren hego mugan kokatu zena, Bilboko etxola auzo ezagun eta populatuenetako bat izan zen. Luze hitz egingo da liburu
|
honetan
auzo honi buruz, bertako etxola eta kaleetan gertatu zena ezinbesteko iturria baita Bilboko etxolen fenomenoa ulertzeko. Lehen etxolak 1950ean agertu ziren Armontxa inguruan, eta urte bereko abuztuan 11 etxola zenbatu ziren.
|
|
|
Auzoa eraitsi zutenean 385 etxola inguru egongo zirela kalkulatzen da. Auzokideak izan ziren etxebizitzak eraiki zituztenak, eta
|
honek
auzoari itxura kaotiko eta nahaspilatua eman zion, non etxolak eta porlanezko etxebizitzak tartekatzen baitziren. Etxolak eraikiak izan ziren memoria popularrean ezarrita dagoen bezala:
|
|
2023
|
|
|
“Harrigarria da horrelako proiektu batean jartzen den enfasia; batez ere, ikusita Groseko kiroldegia, anbulatorioa, eskolak eta beste ekipamendu asko egoera tamalgarrian daudela. Auzoak momentu
|
honetan
auzokoentzat diren zerbitzuak hobetzea behar du”.
|
|
|
Hala, urtarrilaren 12an 19:30ean Tornay Medikuaren plazatik auzo mailako itzalaldi manifestazio bat egingo dute auzoko beste eragileekin batera. " Manifestazioa deitzeko beharra ikusi dugu salaketa eta ekintza kolektibo moduan, arazoa indibiduala ez dela adierazteko eta problematika
|
honen aurrean
auzoa batuta agertzen dela ikustarazteko. Hau da, bakoitzak bere etxean edo bere hurbilekoekin bizitzen ari garen larrialdi hau, era komunitarioan eta kolektiboan bizitzera pasatzea.
|
|
|
Proiektu
|
hau
Auzoak Hobetuz prozesu parte hartzailearen eskari bat da. Izan ere, herritarrek auzo horren kota geografikoa salbatzeko konponbide bat eskatu zion Udalari.
|
|
|
1996ko legeak, gainera, Erkidegoko udalerri guztientzat bihurtzen zuen ezinbesteko gizarte zerbitzuak eskaintzea, eta baita hauek hiritar guztientzako harreragune izatea ere. Nafarroako kasuan, lurralde bakarreko erkidegoa izateak ez du ekidin banaketa
|
hau
auzoan bezain handia izatea, hainbat autorek adierazi bezala (Arin et al., 2021; Martínez Virto & Hermoso Humbert, 2021).
|
|
|
" Zeremonia
|
honek
auzo lokarrien sendotzea erakusten du, elkartasun loturaren ehun sinbolikoa, etxez etxe, igandez igande, etxekoandreei esker. Erritu honek artzainen aldizka rekin gertakari psikosozial oso bat eratzen du, amaren esanahia gizarte loturaren sortzaile gisa.
|