|
2000
|
|
|
Mendebaldeko historiaren kapitulutzat hartzen du Viena. Oraindik irekita dagoen kapitulu
|
honek
XX. mendeko historia intelektuala eta politikoa moldatzen du, Habsburgen Inperiotik III. Reichera. Pasio eta jakituriaz betetako orrialdeak irakurriko ditu Valverderen lanera hurbiltzen denak.
|
|
2001
|
|
|
"(...) la función del arte no es nunca ilustrar una verdad(...), sino traer al mundo preguntas (y también quizás, en su día respuestas) que no se conocen a sí mismas.") 3 orain artean idatziriko hiru lanetan hiru esperimentazio egin dituela esan daiteke, bilakaera narratibo horretan bata bestearen ondorio zuzen bihurtzen diren hiru saio, hain zuzen. Forma narratiboarekiko ardura
|
hau
XX. mendeko nobelagintzak izan duen
|
|
2002
|
|
|
28 Literatura aldizkarien gordailu
|
honek
XX. mende hondarreko euskarazko hamasei aldizkari biltzen ditu. Berriki jakin dugunez (ik.
|
|
2003
|
|
|
Gure bigarren ibilaldiak mendi hegal erditik eramaten gaitu itsasaldera, han hondartza inguruan, Lafita etxearen ondora. Etxe
|
hau
XX. mendeko 60ko hamarkadako arkitekturaren eredu berritzailearen adibidea da. Herria zeharkatuz hainbat jauregi dotore ikusi dugu, Frantziako Bigarren estilokoak, neoeuskaldunak, neokantabriarrak, XX. mendearen hasierako Bilboko aberatsen opor etxeak gehienak.
|
|
2004
|
|
|
Eskolaren balio estrategikoa nabarmendu nahi digu J. Iñaki Etxezarretak honetan guztian: . Maiz seinalatuak izan arren, memoria historikotik ezin da ezabatu Iparraldean zein Hegoaldean, XIX. mendean zehar nagusitu ziren eskola publiko estatalak, frantsesa eta espainola, euskararen etsairik amorratuenak izan genituela, lan kaltegarri
|
hau
XX. mendean errematatuz. (...) Ez da ahaztu behar hezkuntza antolatuak, hau da, eskola sareak sekulako eragina duela gizartea eratzeko garaian, Estatuek botere gune funtsezkotzat dutelarik.
|
|
2009
|
|
|
Baina atal
|
honetan
XX. mendera arte iraun zuen janzkera tradizionala aztertuko dugu. Beti ere, gure lekukoek gomutatzen dutenaren arabera.
|
|
2010
|
|
|
Prozesu
|
hau
XX. mendeko 50eko hamarkadan garatu zen prozesu industrial gisa, bai elikagaigintzan bai industria farmazeutikoan, nahiz eta antzinatik erabili izan den. Amerikako inkek, esaterako, gauez elikagaiak izozten uzten zituzten Andeetan eta goizeko lehen eguzki printzei eta presio atmosferiko baxuari esker, izoztutako uraren sublimazioa gertatzen zen.
|
|
2011
|
|
|
Iñuzente potente, txakurraren buztena tente! Mendi bizkarretako auzoetan nahi itsasadar bazterrekoetan guztiz sustraituta egon da usadio
|
hau
XX. mendearen lehen erditik behintzat.
|
|
2012
|
|
|
Iritzi bereziak eta bitxiak ematen dizkigu Buñuelek, bizitzaz, erlijioaz, sexuaz, politikaz, alkoholaz, arteaz eta literaturaz? Espainian, Frantzian, Estatu Batuetan eta Mexikon bizi izanda gero, liburu
|
honetan
XX. mendean kulturan goi mailako pertsonak azaltzen zaizkigu gertutik, eta Buñuel ez da isiltzen diren horietakoa. Izen handi askoren kontra edo gaizki hitz egingo du, inolako lotsarik gabe, eta hala, ez dira oso ondo geratzen Baroja, Unamuno, Picasso, Dalí, Steinbeck?
|
|
|
Gorago esan dugun bezala, atal
|
honetan
XX. mendeko lau itzultzaile handi aztertu nahi izan ditugu, hirugarren kapituluan aztertuko dugun Sarrionandiaren itzulpengintzarekin antzekotasun edo desberdintasunik ote duten ikusteko. Orixeren kasuan, argi geratzen da idazle orexarraren itzulpenek ez dutela zerikusi handirik Iurretako idazlearenekin alderatuz gero.
|
|
2014
|
|
|
Irudi trinkozko deskribapenetan oinarrituz, eldarnio eta haluzinaziozko mundu batera garamatza, giro itogarri batean. Aurrerabidearen ideia zalantzan jartze horrek eta anbiguotasun horrek bihurtzen dute nobela
|
hau
XX. mendeko literaturaren aitzindari, abiaburuko abentura hutsa gainditurik.
|
|
2016
|
|
|
batez ere. Bigarren
|
honetan
XX. mendeko poesiagintzari buruzkoak landuko dituzue.
|
|
|
|
hau
XX. mendearen hasieran.
|
|
2017
|
|
|
Lehenengo osagaian euskal ahozko literatura tradizionaleko hainbat ale landu dituzue, kantu lirikoak batez ere. Bigarren
|
honetan
XX. mendeko poesiagintzari buruzkoak landuko dituzue.
|
|
|
Zepelina globo zurrun gidatu bat da, Ferdinand von Zeppelin konde alemanaren izena jaso zuena, hark garatu baitzuen lehen aldiz aireontzi mota
|
hau
XX. mendearen hasieran.
|
|
|
Hauen artean Jesus Basañezen Arlotadas dugu edo Candido Testaut Arako-ren Dialogando eta abar. Azken
|
honetan
XX. mende hasierako Iruñerriko herritarren mintzoa agertzen da, holako esaldiekin:
|
|
|
{ 29} Liburu honen bigarren partean, botereari dagokion atalean, sakonduko dut ahalduntze kontzeptuan. Ezaguna denez, kontzeptu
|
hau
XX. mendeko 60ko hamarraldian hasi zen erabiltzen, Ameriketako Estatu Batuetan eta Latinoamerikan, afroamerikarren eta pobreen eskubideen aldeko borroketan. Baina 70eko hamarraldian hedatu eta sendotu zen, emakume mugimenduen eskutik.
|
|
2019
|
|
|
Horrek guztiak bereizten zuen F. Krutwigen lapurtera klasikoa oinarri dialektal bertsua zuen P. Lafitteren nafar lapurteratik.
|
Hau
XX. mendeko Pirinio Behereetako dialektoetan oinarritzen zen, sozioekonomikoki indar gutxiko eskualdea zena Bizkai Gipuzkoen aldean. Grammaire basque (1944) bezalako jaiotza agiria izan arren, nafar lapurtera baserritar eredua zen, geolektoen fragmentazioa eta frantsesarekiko diglosia islatzen zituena (Zuazo Zelaieta 1988:
|
|
|
6 ekarpen erraldoia egin dio Joshua a. Fisman ek hizkuntza soziologiari: jakintza-gai honen eraikitzaile nagusietarikotzat hartzen da eskuarki, mundu zabalean, eta zientziaadar
|
honen
XX. mendearen bigarren erdialdeko bidegile nagusitzat hartzen du zenbaitek. Lan asko ditu Joshua a. Fishman-ek, arnasguneen garrantzia ulertzeko argigarri eta funtsezko direnak.
|
|
2021
|
|
|
13.3.4e Tradizioan badu indarra eta Lazarragagandik (Berorren zerbitzaria naiz eta) hasita baditu lekukoak Hegoaldean, salbu absolutiboan (berorri),
|
hau
XX. mendeko kontua baita. Erdarazko Su Eminencia, Su Ilustrísima, Su Excelencia... eta holakoen ordezko erabili izan da.
|
|
2023
|
|
|
Ez dago nostalgiarik nire lanetan, gure mendebalde
|
honetako
XX. mendeko gizarte honetan, anputatuta daukagu gure izaeraren zati bat, Octavio Pazek esan zuenez. Magia, poesia eta kontakizuna galdu ditugu… Eta, orduan, zer egin nuen Elurzurirekin?
|
|
|
Estatu eredu
|
hau
XX. mendearen erdialdean ezarri zen, II. Mundu Gerraren ondoren. Ordurako, berau oinarrituko zuten kriterio nagusiak ezarrita zeuden.
|
|
|
Holakoetan etxekoandreek debekua saihesten zuten teila bat buru gainean eramanez, haren azpian" etxe barnean" zeudelakoan. Guztiz arrunta izan da ohitura
|
hau
XX. mendea aski aurreratua egon arte: Zerainen (G) Etxeko teilatu barrun geundela uste gendun zioten, Elosuan (G). amak esaten zian:
|
|
|
Atal
|
honetan
XX. mendeko 70eko hamarkadatik aurrerako teorialari lesbofeministen hainbat ekarpen plazaratuko dira, helburu izan dutenak eremu pribatu eta publikoaren arteko banaketarekin amaitzea desiratik eta sexualitatetik abiatzen diren estrategien bitartez. 70eko autoreak dakartzat hona, autore horiengandik ulertzen ditugulako gaur egun patriarkatua, familia modernoa, bakea, gatazka, espazio publikoa eta pribatua, desira zehatzen eragina norbanakoaren eraikuntzan, gorputz eta praktika zitalen premia normaltasunaren eraikuntzan, zapalkuntzak bermatzeko beharrezkoa den gorputzen eraikuntza materialaren lehenestea eta hizkuntzaren bitarteko agentzia zioa edo agentzia hartzea.
|