|
2001
|
|
|
Hain zuzen ere, aurten bertan, euskal enpresa
|
honek
Iruñean garatutako bi prototipo berri merkaturatzea aurreikusten du. Horrela, tamaina handiagoko aerosorgailuetan sartu nahi dute.
|
|
|
Garesetik dakargun errepidean beste bizpahiru kilometrora berriz, gure eskuinaldean Nafarroako tenplurik misteriotsu eta harrigarrienetarikoa ageri zaigu, Eunateko Andra Mari eta bere elizpe oktogonala, alegia. Gareseraino bide beretik itzuliz, oraingoan eskumarantz joko dugu, errepide nagusi
|
honetatik
Iruñerantz hurbildu asmoz.
|
|
|
Gertakizun horri aurre egiteko Udalek zerga tasak ezartzen dituzte (Hazienda Lokalak arautzen dituen Legeak, 1998ak, behingo eta gutxiengo bat ezartzen ditu), CONSUMERen ikerketa
|
honen arabera
Iruñeko %0, 25etik hasi eta Bartzelonako %0, 89ra artekoak.
|
|
2004
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak euskararen eta euskal kulturaren alorrean urte luzez lan egin duten pertsona esanguratsuak omentzen ditu Manuel Lekuona sariaren bidez. Aurtengo saria Jesus Atxa aretxabaletarrak jaso du. 84 urteko gizon
|
hau
Iruñeko San Fermin ikastolako sortzailea izan zen eta baita zuzendaria ere. Lizarra, Tutera eta Altsasuko ikastolen sorreran ere parte hartu zuen.
|
|
2006
|
|
|
–Lehenbiziko
|
hau
Iruñeko gure helbidea da! –hots egin zuen Anek– Eta beste hau gure telefonoa.
|
|
2007
|
|
|
Euskararen erabiltzaile gehienak emakumezkoak izate
|
honetan
Iruñeak Hegoaldeko hiriburuen joera nagusiarekin bat egiten du.
|
|
2008
|
|
|
Izkina
|
honetatik
Iruñea zaharraren erdiko izkinak ohiko kolorea galdu zuen atzo eguerdian, Espainiako poliziek bi kaleen arteko kantoia hartu eta prozesioaren zain zeudenen haserrea eragin zutenean.
|
|
2009
|
|
|
Nafarroako Gobernuak Korrikarekin zuen lankidetza guztia bertan behera uztea erabaki du gaurko bileran, euskararen aldeko lasterketa asteburu
|
honetan
Iruñetik pasatu denean hainbat pertsonak terrorismoa goratu dutela iritzi baitute.
|
|
|
kontsumoan, elikaduran, kulturan edota politikan. Andoni Miralda artista katalanaren lanaren titulua da eta aste
|
honetan
Iruñeko Moisés Pérez de Albéniz galerian dago ikusgai.
|
|
|
Lagunek lagunentzako antolaturiko festa izan da beti, dantzariek dantzariekin atonduriko jaia, baina baita jendeari begirako jaialdia ere. Horregatik, hainbat dantza talde gonbidatu dituzte Amaiurrekoek, asteburu
|
honetan
Iruñeko, Uharteko eta Irurtzungo kaleak dantzaz bete ditzaten.
|
|
|
Aldatu egiten da joera
|
hau
Iruñeko mugak gurutzatu bezain azkar. Inguruko herrietan euskara eta gaztelerazko izenak ageri baitira.
|
|
|
Bezeroa da zer doan euskaraz eta zer gazteleraz erabakitzen duena. Eta bezeroa kasu
|
honetan
Iruñeko Udala da.
|
|
2010
|
|
|
Emaztea eta alaba jaioberria aste
|
honetan
Iruñean izatea espero du aurrelariak, eta horrek asko lagunduko diola dio
|
|
|
Euskal gehiengo sindikala (ELA, LAB, STEE, EHNE, HIRU) kalera atera da joan den astean Gasteizen, eta gauza bera egingo du aste
|
honetan
Iruñean, gobernuen eta foru aldundien aurrekontuak salatzeko, azken urteetako antisozialenak eta insolidarioenak direlako. CCOO eta UGT, beren aldetik, murrizketa sozialen kontra manifestatu ziren.
|
|
|
Tudelano (liderra 86 punturekin), Peña Sport (bigarren 76 punturekin) eta Atletico Cirbonero (hirugarren 66 punturekin). Laugarren postuan dago une
|
honetan
Iruña 63 punturekin, baina Mutilvera puntu bakarrera dago (62 puntu) eta bi talde hauetako bat bakarrik sartuko da igoerako fasean.
|
|
|
Helena Taberna zinemagilearen Nagore dokumentala aurkeztu dute ostegun
|
honetan
Iruñean. 2008ko sanferminetan hil zuten Nagore Laffage gaztearen istorioa du hizpide Tabernaren lan berri honek.
|
|
|
Azken hamarkada
|
honetan
Iruña Okako indusketaz arduratu den Lurmen enpresako arkeologoen ustez, garai hartako hondakinen ebidentziek ehun hektareako zabalera hartzen dute. Hiriko eraikin publikoak orduan altxatu ziren.
|
|
|
San Joakim izena santu
|
honi
Iruñeko Karmeldar Oinutsetan zioten debozio gartsuagatik izan zitekeen, hura baitzen Probintzia berriko komenturik zaharrena.
|
|
|
Sorginen historia ezagutzeko jardunaldiak eginen dira aste
|
honetan
Iruñean eta Zugarramurdin
|
|
|
ez bat ez bi, hamaika baizik. Izan ere, uzkur eta isil egotetik, harro eta ozen gure eskubideak aldarrikatzera urrats bat aitzina egin behar dugu, eta XXI. mende
|
honetan
Iruñean egin den manifestaziorik jendetsuena izatea lortu behar dugu. Ez dugu erabiliko erdaraz hainbeste entzun eta horren matxista den esapide ospetsu hori, arrautzarik dagoen ala ez dagoen galdetuta.
|
|
2011
|
|
|
La conspiración pelikularen filmatzeari ekin diote astelehen
|
honetan
Iruñean. Elias Querejetak idatzi du gidoia, eta Pedro Oleak zuzenduko du lana.
|
|
2014
|
|
|
Momentu
|
honetan
Iruñera itzuli behar izateak min egin dit. Yasunin arazo serio bat dagoelako eta liburu honek sarraskiak gertatzen diren zonaldeko huaorani eta misiolarien arteko harremanak nahastu dituelako.
|
|
|
Lanak edo marrazkiak eskatzen badizkidate erakusketa baterako, Nafarroa Oinezerako, adibidez, bai jartzen ditudala, modu barreiatuan, baina erakusketa handi bat, azken urteotako zure lanaren muina biltzen duen horietakoa, azkena duela 12 urte egin nuen.
|
Hau
Iruñeko Ziudadelan urrian edo azaroan jarriko da. Iaz egin behar nuen baina minbiziz operatu ninduten eta bertan behera utzi behar izan nuen.
|
|
2015
|
|
|
mobilizatzea. Arrazoi hori erabili du, besteak beste, larunbat
|
honetan
Iruñean eta Bilbon egingo diren manifestazioekin bat egiteko. Euskal Herriko eskubide sozialen gutunaren sustatzaileek egin dute mobilizatzeko deia, «eredu sozial berri bat defendatzeko».
|
|
|
Izan ere, zale berdeak Magna taldearen animatzaile nekaezinak dira. Denboraldi
|
honetan
Iruñeko Anaitasunan jokatu diren ligako 9 partidak kontuan hartuta, ikusleen batez bestekoa 2.400 pertsonetakoa izan da. Hiru partidetan, gainera, aforoa bete egin zen.
|
|
|
Donostiara iritsi, eta zuzenean jo nuen Gobernadore Zibilarengana. Bide batez esanda,
|
hau
Iruñekoa zen.
|
|
|
Bestalde," Gaixoa ni" bestaren bururatzeko ekitaldian euskaraz mintzatzen hastean entzun xistualdiari buruz Asironek deklaratu du: " Garai
|
honetarako
Iruñeak berezko bi hizkuntza dituela ulertzen ez duen pertsona lekuz kanpo dago".
|
|
2016
|
|
|
2011ko otsailaren 6a: Noticias egunkariko" Sabia usted que…?" atal kuxkuxeroan gaur atera da aste
|
honetan
Iruñeko ile apaindegi berean kasualitatez bat egin dutela Yolanda Barcinak eta Maiorga Ramirezek. Antzezlan baten hasiera ona.
|
|
|
Euskaltzaindiak Iruñeko kaleen izendegiaren euskarazko bertsioa aztertuko du laster. Udalak kontratu bat sinatuko du Akademiarekin,
|
honek
Iruñeko kaleen izendegiaren euskarazko bertsioa berrikusi dezan. Kale izendegiaren inguruko hizkuntza aholkularitza zerbitzu horrek halakorik egiten den lehenengo aldia izango da 12.000 euroko kostua izango du (BEZa barne) eta hiriko kale guztien izenak barne hartuko ditu.
|
|
|
Deialdi
|
hau
Iruñeko UdaIak onartu zuen egun berean beste bat ere onartu zuen: Pinturako eta hiri altzarietako lantaldeko aduradunen zerrenda osatzeko.
|
|
|
Ideia
|
honekin
Iruñetik kilometro gutxira dagoen Bodega Otazu datorkit burura. Arte garaikide bilduma oso garrantzitsua sortzen joan da azken urteetan.
|
|
2017
|
|
|
Ez du hitzaren makulurik behar, ez du makulurik nahi bere lanarentzat Jose Ignacio Agorreta Beaumontek (Iruñea, 1963ko irailaren 2a). Udara
|
honetan
Iruñeko Ziudadelan eduki duen erakusketan, bere lanek ez daramate izenbururik, ezta" izenbururik gabe" ere, ezer ez. Lana bere biluzian bada nahikoa zirraragarri, iradokor.
|
|
|
(asmo edo proiektu komunik bai?) Harremana badago, baina harreman hori ez da ofizialki hitzarmen batean gauzatu. Euskararen alorrean, EAEko eta Ipar Euskal Herriko hiriekin baduzue ezelako proiekturik edo elkarlanerako asmorik. Momentu
|
honetan
Iruñeko Udalaren baitan euskararen egoera aldatzeko lanean ari gara buru belarri, lan handia baitago egiteke. Euskararen ordenantza eguneratzen dugunean beste egoera bat izango dugu eta orduan agian posible izango da beste udalerri batzuekin elkarlan proiektuak egitea, baina egia da udalerri bakoitzak oso egoera soziolinguistiko ezberdinak dituela eta tokian tokiko euskararen testuingurua arras ezberdina dela.
|
|
|
Handik zazpi urtera, 1571eko urriaren 19an, Katalina Bizargorriren prokuradoreak, Joan de Guzman jaunak, aurkeztuko zuen ordain-agiri
|
hau
Iruñean, Pedro de Oyarzabal eskribauak egindako trasladoari esker: " en la causa que trata contra maria martin de echandi o joan de billanueba suprocurador".
|
|
|
Berdabioren kantako Trabuko ren aztarren bila nenbilela atera zitzaidan bidera errolda
|
hau
Iruñeko Artxibo Handian, eta etxeen izen zerrenda arrunt zehatza eta idazkera garbikoa zekarrelako atera nion kopia, eta baita moldeko letretan paratu ere, zuk orain errexago irakur dezazun.
|
|
2018
|
|
|
160 enpresa, saltoki eta establezimendu izan dira ikusgai larunbat
|
honetan
Iruñeko Baluarten, Lan Autonomoaren I. Azokan. Eguneko ekitaldi nagusietako batean, Nafarroako Lan Autonomoa Aitortzeko 2018ko Sariak banatuko dira.
|
|
|
Garai
|
honetan
Iruñea gune garrantzitsua izan zen arabiarren hedatze prozesuan. Abd ar Rahman al Gafiqi k, horrela, Iruñean ezarri zuen bere kuartel nagusia Pirinioak zeharkatzeko asmoarekin.
|
|
|
Oso testu historiko gutxi daukagu garai
|
honetako
Iruñeko historia ezagutu ahal izateko non ez diren 754 urteko Mozarabiar kronika delakoan azaltzen diren aipamen urriak, Iruñeko lurraldeetan islamiarrek egin zituzten zenbait espedizio azaltzen dutenak, Baita, noski, carolingiar kronikak, 778ko Orreagako gatazkatik 850 urtera bitarteko frankoen erasoaldiak kontatzen dituztenak. Bereziki interesgarria da, bestalde, Afontso III.aren kronika, zeinak Iruñeko, Deioko eta Berruezako lurraldeak aipatzen baititu, eta non esaten den lur horiek beti egon zirela bertako jendearen eskuetan, musulmanenetatik libre.
|
|
|
Iturri kristauei dagokienez, Albeldako kronika delakoak Nafarroari buruzko eranskin bat izan zuen 976 urtean Albeldako monasterioko Vigila monjeak egina, non kontatzen baita Iruñeko erresumaren sorrera Antso Gartzes I.aren eskutik, eta sarrazenoen lepotik egin zituen lehen konkistak. Baina Rodako kodizea da, zalantzarik gabe, garai
|
honetako
Iruñeko historiaz informazio gehien ematen duen iturria. X. mendearen azken hamarkadan egindako konpilazio bat da non erresumaren testurik zaharrenak biltzen diren, haien artean De laude Pampilona —hiria eta bere lurraldea deskribatzen dituena—; Honorio enperadorearen epistola; Iruñeko apezpikuen obituarioa, eta Rodako genealogiak delakoa (Lacarra, 1945).
|
|
|
Ez da
|
hau
Iruñeko elizetan gaur egun ikusten dugun babeserako hondar bakarra. San Nikolas hirigunean eraikitako elizak izaera hori bera erakusten du gaur egun oraindik ere.
|
|
|
Kalteak latzagoak ote, barnean: izan ere,* Testu
|
hau
Iruña Historian Zehar (I) Sorreratik Independentziaren Gerra Arte zikloaren barruan emandako hitzaldiaren moldaketa da eta 2006 urtean idatzi zen. Gaian sakontzeko interesa duen irakurleak artikuluaren bukaeran zerrendatzen diren lanetara jo dezake, hala nahi badu.
|
|
|
Jimeno Juriok garai
|
honetako
Iruñeko urbanismo edo hirigintza deskribatzeko," conventual" eta" castrense" adjektiboak erabiltzen ditu (1975, 218). Eta zinez hala zen, aipatu dudan ezaugarri administratiboarekin batera horiek biak izan zirelako Iruñeko oinarria aro honetan.
|
|
|
Legea hausten zutenei 60 soldatetako isuna ezarriko zitzaien, apezpikuari ordaindu beharrekoa. Debeku hau, argi eta garbi, Nabarreriakoen aurka zihoan. Era berean, baimena eman zien San Zerningoei haien herrigunearen mendebaldeko bazterrean, hau da Barañain aldera begira zegoen lautadan, merkatua egiteko. Behin artikulu haiek zehaztuta, erregeak herrigune berri
|
hau
Iruñeko katedralari eta apezpikuari eman zien, haien menpe utziz. Lehenagotik zetorren egoeraren onarpen ofiziala izan zen, nolabait.
|
|
|
Atera diezaiogun argazkitxoa garai
|
honetako
Iruñeari. Indar eskuindarrei dagokienez Gazteluko plazan topatuko genuke Zirkulu Karlista egoitza.
|
|
|
Baina zeintzuk ziren dibertimenduak garai
|
honetako
Iruñean. Zalantzarik gabe, kartek aurreneko lekua betetzen zuten zaletasunen artean.
|
|
|
Horrez gain, hainbat erlijio ordenaren karitatea aipatu behar da, aspaldidanik ongintzan zihardutenak. Joera katoliko hori, halaber, oso nabarmena izan zen arlo
|
honetan
Iruñeko Centro Escolar Dominical de Obreros zeritzon zentroaren bidez, bai eta mutualismoaren arloan ere. Bestalde, I. Mundu Gerraren hasierak ere jendearen osasun, elikadura eta etxebizitza baldintza kaxkarrak areagotu zituen.
|
|
|
Atzerrian sortu dira hiriko biztanleen% 17,7 (35.451 lagun). Une
|
honetan
Iruñean gehiago dira atzerrian sortu eta bertan bizi direnak Nafarroan edo gainerako autonomia erkidego guztietan sortu eta bertan bizi direnak baino. Gertaera horrek gaztetu egin du gure biztanleriaren piramidea, kanpotik etorritako gehien gehienak 20 urte bitarteko gazteak baitira.
|
|
|
Edonola ere, ez da aski eremu bat finkatzea, kasu
|
honetan
Iruñea, eta bertan aurkitzen diren ezaugarri linguistikoak zerrendatu eta zenbatzea: dialektologian ezinbestekoa da langai ditugun ezaugarriak alderatzea, etenak eta jarraitutasunak non dauden argitzeko.
|
|
|
Makien artean Felipe Zelai abaurrearra zegoen.
|
Honek
Iruñeko San Cristobal presondegitik ihes egitea lortua zuen; tiroketa bitartean, sortetxera joana zen bisitan. Ekintzaren alferrikakoa ikusiz, makiek Garazira alde egin zuten.
|
|
|
Euskaldunek ez dituzte soilik mairuak Espainiatik ohildu, oi gaztelauak!, zuen probintziak, hein batean, 72 Garaipen
|
honek
Iruñeko Antso III.aren erregealdia prestatu zuen. Antsok enperadore titulua hartu eta" Handia" izengoitia merezi ukan zuen.
|
|
2019
|
|
|
Errioxako Orkestra Sinfonikoaren zuzendaria da, baina orain gutxi arte zuzendari elkartu aritu da Nafarroakoan. Musikagilea ere bada Jesus Etxeberria (Erriberri, Nafarroa, 1963), eta Nafarroako Orkestra Sinfonikoarendako idatzitako perkusiorako eta orkestrarako kontzertua estreinakoz eskainiko dute gaur Iruñeko Baluarten, 20: 00etan.Zer da zuretzat obra
|
hau
Iruñean estreinatzea. Edozein obra edozein tokitan estreinatzea beti garrantzitsua da musikagile batentzat, aukera gutxi baitaude gure lana aurkezteko. Orkestrak nire alde egin izana adierazgarria da, ez baita normalena; oso kontent naiz nire herrialdean aurkezteaz, gure orkestrarekin.Perkusio solista eta orkestrarako kontzertua egitea eskatu zizuten. Bai, obra ez nuen nik aukeratu.
|
|
|
Aste
|
honetan
Iruñeko Udalak informazio kanpaina bat abiatuko du Mugikortasuneko Ordenantza berria ezagutarazteko eta hirian mugitzen diren garraiobide ezberdinen bizikidetza sustatzeko. Kanpaina honako baliabide hauen bidez eginen da:
|
|
|
Hemendik joan zen neskame Irurtzuna, familia aberats batera, Larraldetarren etxera, Axitako errotara. Ondoren familia
|
hau
Iruñera joatean, Filomena ere haiekin batean joan zen.
|
|
2020
|
|
|
Proiektuaren arduradunek abiatzeko bilera egin dute asteazken
|
honetan
Iruñean, eta proiektuko bost kidek hartu dute parte: Nafarroako GAN eta Nasuvinsa enpresa publikoak eta Parc National des Pyrénées, CPIE Bigorre Pyrenees eta Miarritzeko Itsasoaren Zentroa erakundeak.
|
|
|
Ildo horretan, kanpainaren bigarren urratsa eman dute asteazken
|
honetan
Iruña Okako gasolindegian egindako agerraldian; bertan, udan zehar jasotako elkartasuna eskertu dute. Gainera, senideek egiten dituzten kilometroak modu solidarioan erosteko aukera ireki dute orain, elkarfunding baten bitartez.
|
|
|
XI. mendeaz geroztik, orube
|
honek
Iruñeko historian esanahi handia izan duten eraikinak hartu izan ditu: Erdi Aroko lursailetako baratzeak, Burguko harresiaren atzealdea, Erregeren Dorreko gunearen zati bat, Cruzaten eta Armendaritzen jauregiak, Erresumako Etxea, Aduana eta Tabakalera.
|
|
2021
|
|
|
Aroztegiko proiektu turistikoaren inguruan Lekarozen gertatzen ari denak erakusten digu ez duela balio kontsulta bat irabazteak edo tokiko erakundeak kontrolatzeak. Estatuak/ Kapitalak lurraldeko proiektuetarako adostasuna lortzen ez duenean, bere salbuespen legeak ezartzen ditu Parlamentutik, kasu
|
honetan
Iruñean egoitza duenetik. Baina, batez ere, ez dugu ahaztu behar Estatu postmodernoaren botere erreala ez dagoela ez legeetan, ez lurralde geografikoaren eremuan, baizik eta gizabanakoen eta haien jardueren kontrolean.
|
|
|
Donostian lehen 13 edizioen finala jokatu ostean, Barakaldoko BECera egin zuen jauzi azken saioak 2005ean. Maialen Lujanbiok (2009 eta 2017), Andoni Egañak (2005) eta Amets Arzallusek (2013) jantzi dute txapela bertan, eta 18 edizio
|
honetan
Iruñeko Nafarroa Arenan jarriko zaio txapelketari ginga.
|
|
2022
|
|
|
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi duenez, gaurgero 200dik goiti artistak eman diete atxikimendua. Tortura, demagun epe hori amaitu dela izeneko manifestua izenpetu dute guziek, eta larunbat
|
honetan
Iruñean eginen duten manifestazioan parte hartzera deitu dute. Torturaren Biktimak Babesteko Nazioarteko Egunaren bezpera da larunbata, eta horren karietara deitu dute protestara:
|
|
|
Eskerrik asko. Azkenik, larunbat
|
honetan
Iruña Veleia aurkako erasoa hasi zenetik 14 urte betetzen direnean, eta Euskeraren Jatorriak bere 16 Biltzarra egingo duenean, opari hau izatea, besteak beste, hango grafitoei beste bultzada txiki bat emateko. Bihotzez eskertzen diogu Anbotoko Mariri.
|
|
2023
|
|
|
Ekainaren 9ko GUAIXE aldizkari
|
honetan
Iruñea Sakana Gasteiz autobus zerbitzu berriari buruzko erreportaje zabala argitaratu zen eta bertan zerbitzu honen hainbat gabezia edo" aje" azaleratzen ziren. Nik beste batzuk gehituko nizkioke.
|
|
|
Iruñeko Seminarioko Euskara katedraren sorreraren mendeurrena (19222022) dela eta, artikulu honen xedea da katedra horrek mendean zehar izandako bilakaeraren berri ematea. Baina, sarrera gisa, lagungarri iruditu zaigu sorreraren aitzineko hiruzpalau hamarkadatan zehar gai
|
honen inguruan
Iruñean izandako zenbait saiakera gogora ekartzea, laburki bada ere.
|